Lögrétta

Tölublað

Lögrétta - 14.05.1913, Blaðsíða 1

Lögrétta - 14.05.1913, Blaðsíða 1
Afgreiðslu- og innheimtum.: F’ORARINN B. ÞORLÁKSSON. “Veltusundi 1. Talsimi 359» Rítstj orl: F'ORSTEINN gíslason Pingholtsstræti 17. Talsimi 178. M 23. Reykjavik 14. maí 1913. VIII. árg. Myndin hjer sýnir gamlan kastala í Hollandi, sem Vlissingen heitir, við ósa Scheidefljótsins. Hollenska stjórnin hefur nú lagt fyrir þingið frum- varp um auknar víggirðingar þar, sem hún áætlar að kosti 5^/2 milj. gyllina. En frumvarpið hefur mætt skarpri mótstöðu í þinginu, auknar víggirðingar taldar óþarfar til hlutleysisvarnar, en hins vegar mundu þær verða skoðaðar eins og gerðar Þjóðverjum í hag, og þá jafnframt óvináttumerki við England. I. O. O. F. 945169. Lárus Fjeldsted, YflrrJettarmAIafaBralumæOur. Lækjargata 2. Helma kl. 1 1 — 12 og 4—7. Bækur, innlendar og erlendar, pappir og allskyns ritföng kaupa allir í Bókaversl. Sigfúsar Eymundssonar. Kaupenður £ögrjettu, sem hafa bústaöasklfti 14. maí, eru ámintir um að tilkynna það af- greiðslumanni, í 'Veltusuudi I. Talsími 359. Oddur Gislason yfirrjettarmálaflutningsmaður, Laufásveg 22. Venjul. heima kl. II—12 og 4—5. Próf fyrir börn á skólaskyldum aldri, sem lesið hafa utan- skóla í vetur, verður haldið í barnaskólanum laugardag- inn 17. þ. m., og byrjar kl. 8 f. h. Foreldrar, eða aðstandend- ur barnanna, verða, að við- lagðri sekt, að sjá um, að börnin komi á rjettum tíma til prófsins. Borgarstjóri Reykjavíkur, 14. maí 1913. Pdll Einarsson. yíustan jrá etði. 8yðri eldarnir kannaðir. Ágrips- skýrslairá Gt. Björnssyni land- lækni til stjórnarráðsins. Þeir G. Björnsson landlæknir og G. Magnússon skáld komu frá eld- stöðvunum niður að Þjórsárbrú síð- astl. laugard, 10. þ. m., síðdegis. Landlæknir sendi þá stjórnarráðinu eftirfarandi símskeyti um förina: „Jeg var við eldana 8. og 9. maí. Veður var heiðskírt. Um nyrðri eld- ana er þetta að segja: Stærsti gíg- urinn gýs látlaust allmikið. Hinir hættir. Hraunið er komið norður á móts við Melfell, sígandi hægt áfram, en rennur líka vestur á við. Frá Melfelli er skömm leið að Tungná. Nú ekkert öskufall. Jeg gekk með Guðmundi hrepp- stjóra Landmanna suður öræfi. Var 11 kl.t. fram og aftur. Fann syðri eldana. Stóra eldsprungu við út- norðurhorn á háu felli, 4 rastir út- suður af Krakatindi, beint austur af Heklu. Þar er löng eldsprunga, yfir 20 gígar. Tvö hraun allstór hafa runnið þar, en gígarnir eru nú hætt- ir að gjósa. Nafnvilla er á uppdrætti landmæl- ingamannanna: Krakatindur, þar sem heitir Hestalda, og Rauðfossafjall, þar sem heitir Krakatindur. Hreppamanna- og Holtamanna-af- rjettir alsendis óskemdar, en Land- manna-afrjettir stórskemdar af hraun- flóði og vikurfalli. Tel Hklegast, að ekki verði meiri skemdir á afrjettum og að allar hætt- ur sjeu úti fyrir sveitir". Það segja þeir landiæknir, að skýrsla sú, sem ísaf. flutti síðastl. miðvikudag um förina, eftir mönnum, sem farið höfðu upp að eldsvæðinu, sje mjög villandi, rangt farið með örnefni, áttir og stefnur ekki rjett greindar, o. s. frv. Herkostnaðaraukning Þjóðverja, Stórveldin auka nú herbúnað sinn svo mikið, að undrun sætir. Eng- lendingar og nýlendur þeirra byggja fyrir stórfje herskip, sem verða úr- elt eftir nokkur ár. Auk þess eru í Englandi ný og mikil lofthernaðar- tæki í undirbúningi. Frakkar eru að lengja hjá sjer herþjónustuskylduna í 3 ár. Rússar eru í óða önn að koma upp nýjum flota í stað þess, sem Japansmenn eyðilögðu fyrir nokkrum árum. Þjóðverjar eru að auka herkostnað sinn gífurlega. Eftir Liebknecht. frumvarpinu, sem nú liggur fyrir þýska þinginu, er talið að 136 þús. manna verði teknir frá nytsamri \innu til hermenskustarfanna fram yfir það, sem nú er. Til lofthertækja við landherinn er gert ráð fyrir 79 milj. marka og til lofthertækja við flotann eru ætlaðar 50 milj. 210 milj. eru ætlaðar til nýrra víggirðinga á landa- mærum Þýskalands og Rússlands. Frá 1915 er talið að árlegur kostn- aðarauki til hermenskunnar, fram yfir það. sem nú er, verði 186 milj. yon Heeringcn. Umræðumat* i þýska þinginu um þetta nýja herlagafrumvarp hafa vakið mikla athygli. Þótt það mæti ekki lítilli mótstoðu, er talið víst að það verði í aðalatriðunum samþykt. Ekki minsta athygli hafa vakið á- sakanir, sem jafnaðarmannaforinginn Liebknecht kom fram með gegn Krupps-vopnaverksmiðjunni miklu. Hann sakaði forráðamenn hennar um, að þeir hefðu menn í Frakklandi, sem störfuðu leynilega að því að ala þar á ófriðarótta og æsingi, er hefði þau áhrif, að vekja samskonar æsing f þýskalandi, og þetta væri gert til þess að auka vopnakaup frá verksmiðj- unni. Hermálaráðherrann, von Hee- ringen, gat ekki neitað, að nokkuð væri hæftf þessu, en sagði að yfirstjórn verksmiðjunnar ætti enga sök á því, þótt einhverjir af starfsmönnum henn- ar hefðu reynst sannir að þessu. Hann bar lof á verksmiðjuna og kallaði hana þjóðlegt fyrirtæki, sem Þýskaland ætti mikið upp að unna. Frú llertha Krupp. En þá var einnig sú ásökun borin fram gegn verksmiðjunni, að hún seldi stjórn Þýskalands vopn sín hærra verði en útlendingum, og virð- ist sú ásökun einnig vera á rökum bygð. Aðaleigandi Kruppsverksmiðjunnar er nú kona, frú Bertha Krupp. Faðir hennar, F. A. Krupp, dó 1902. Hann var auðugasti maður Þýska- lands. Son átti hann engan, og skiftist auðurinn milli dætra hans. 1903 var vopnaverksmiðjan gerð að hlutafjelagi erfingjanna. Aðaleigand- inn er frú Bertha Krupp. Auður hennar er talinn 300 milj. marka og er hún ríkust allra manna í þýska- landi. Maður hannar, dr. von Bohlen u. Halbach, er nú yfirforstjóri verk- sntiðjunnar. Dr. von Bohlen u. Halbach. Á landamærum Þýskalands og Frakklands eru nú sífeldar viðsjár og óeirðir milli þjóðanna. Snemma í apríl lenti þýskt loftherskip í þoku inni á frönskum vígstöðvum. Vissu Þjóðverjar ekki, hvar þeir komu nið- ur, fyr en þeir voru umkringdir af frönskum hermönnum. Skip þeirra var tekið þar fast, en þó látið laust eftir nokkra daga. Áður höfðu þó franskir verkfræðingar nákvæmlega kynt sjer byggingu þess, en Þjóð- verjar höfðu áður haldið leyndri ýmsri gerð á loftherskipum sfnum. Nýlega varð uppþot í frönskum bæ þar við landamærin út af þýsk- um umferðasölum, er lentu í rysk- ingum við franska stúdenta á veit- ingastað einum, og urðu stjórnir ríkj* anna að skerast í málið. I’ingkosningaínai* fóru fram í gær í þeim þremur kjördæmum, sem mist höfðu þingmenn sína. í Suðu-Múla- sýslu vetða atkvæðin talin saman á laugardaginn kemur, en í Gullbr. og Kjósarsýslu líklega fyrri. í Barða- strandasýslu verður að líkindum ekki talið saman fyr en um miðja næstu viku. í Hafnarfirði kusu aðeins 44 af um 250 kjósendum kaupstaðarins. Island erlendis. Ólafnr Gíslason, búfræðingur frá Sigluvík í Rangárvallasýslu, sem fluttist til Grimsby á Englandi fyrir nokkrum árum, hefur unnið þar að erfiðisvinnu, en í tómstundum lagt stund á gríska málfræði, og hefur nú tekið próf í henni með lofsverð- um vitnisburði; má af því ráða, hve vel hann er orðinn að sjer í enskri tungu. Jóhaun Signrjónsson. „Bóndinn á Hrauni" hefur nú verið leikinn á Kngl. leikhúsinu í Khöfn og fengið góðar viðtökur. Berlingatíðindi frá 13. apríl flytja vandaða mynd af Jó hanni og mjög lofsamlega grein um ritstörf hans. Jónas Guðlaugsson. í Khafnar- blaðinu „Hovedstaden" frá 19. apríl er grein eftir J. G. um samband ís- lands og Danmerkur, byrjun á flokki greina, sem hann ætlar að skrifa í blaðið um sama efni. Greinin er vel skrifuð, og yfir höfuð á J. G. þakkir skilið fyrir það, sem hann hefur um íslensk mál skrifað í útlend blöð, en það er orðið ekki lítið. Gunnar Gunnarsson. Nýja skáld- sagan hans, „Deu danske Frue paa Hof" fær mikið hrós. „Akademisk Ugeblad" ritar um hana II. apríl og segtr meðal annars, að þótt G. G. sje „ekkt nema lttið yfir tvítugt, skrifi hann þegar eins og meistari". Blaðið lýsir svo sögunni nokkru nánar og segir að hún auki enn þær vonir, sem menn hafi þegar áður gert sjer um höfundinn. Fingmenskuafsal. Guði. Guð- mundsson bæjarfógeti á Akureyri hefur sagt af sjer þingmensku sökum heilsulasleika. Kosning á nýjum þingmanni á að fara fram á Akur- eyri 7. júní og framboðsfrestur er til 2. júní. Magnús Kristjánsson kaupmaður á Akureyri, þingmaður kaupstaðarins 1905—1907, hefur gefið kost á sjer og er talinn eiga kosningu vísa. Ppófessor fypipfep sjep. 28. f. m. framdi L A. Grundtvig, lagaprófessor við háskólann í Khöfn sjálfsmorð á þann hátt, að hann kast- aði sjer fyrir járnbrautarlest rjett ut- an við borgina. Hann hafði verið þunglyndur á sfðkastið, en annars vita menn ekki orsökina til sjálfs- morðsins. L. A. G. var miðaldra maður, eða vart það, og talinn skarp- ur lögfræðingur. ÍIp ensku blaói. í enska kvennabindindisblaðinu „Wings" frá apríl þ. á. stendur smágrein, er tel- ur upp ýmislegt, sem ekki sje til á íslandi, t. d. sje þar engin hirð, ekkert fangelsi, ekkert betrunarhús og aðeins einn lögreglumaður. Engir áfengir drykkir sjeu búnir til í land- inu og enga megi heldur flytja inn þangað. Ekkert 10 ára gamalt barn sje þar, sem ekki kunni að lesa. Svo er sá, sem skrifar, hugsandi um, hvað þessum eina lögreglumanni muni vera ætlað að gera, og biður hann, ef hann fái greinina í hendur, að láta sig vita það. Fríi PatÍDÉi til fisiiiíL Íslandsglíman verður í ár háð á ísafirði og fer þar fram 21. júní. Það er belti Grettisfjelags- ins á Akureyri, sem um er glimt. Nú hefur Sigurjón Pjetursson það og hefur unnið það þrisvar í röð. Áður hefur verið glírnt um það fjórum sinnum á Akureyri og jrisvar í Reykjavík. Bruni. Aðfaranótt 12. f. m. órann timburskemma á Mýrum í ðýraftrði og þar inni matvæli, :'öt o. 11. Engu bjargað og alt óvátrygt. Frá bátaslysnnum vestanlands á sumard. fyrsta segir »Vestri«, að Bolungarvikurbátana tvö, sem jrotnuðu, áttu þeir Bjarni Bárðar- son í Bolungarvík og Guðm. Gisla- son frá Tröð. En þeir fjórir bát- ar, sem í Hnifsdal brotnuðu, voru eign Vald. Þorvarðssonar 2, Hall- dórs Pálssonar 1, en 1 áttu bræð- ur tveir, Kristján og Sveinbjörn Rögnvaldssynir frá Uppsölum. Bátar Vald. Þorv. voru vátrygðir, en hinir ekki. Mótorbáturinn »Hekla« frá Akureyri, sem strand- aði í sama veðri í Bolungarvik, er talinn ósjófær. »Hekla« var vátrygð. Reykj avík. Boesens leikflokkurinn, sem hjer hefur áður verið, er nú kominn aftur og hefur sýnt hjer „Rosmerholm" eftir H. Ibsen, og „Aladdin", eftir A. Ohlenschláger. Þetta eru ágætir leikar og hafa verið allvel sýndir. Leik- tjöldin í „Aladdin" eru eftir C. Lund leiktjaldamálara „Rosmerholm" hefur verið sýndur einu sinni, en „Aladdin" tvisvar. Ráðherra fór áleiðis til Khafnar síðastl. föstudag, með stjórnarfrum- vörpin. Ætlar að koma aftur um miðjan júnf norðan um land. Rað- gerði, að koma til Akureyrar 9. júní og halda þingmálafundi í kjördæmi sínu. Til útlanda fóru með „Botníu" sfðastl. föstudag, auk ráðherra, Björn Kristjánsson bankastj. og frú Bríet Bjarnhjeðinsdóttir, áleiðis til kvenna- þingsins í Búdapest. Austan frá cldum. Þeir land- læknir, Guðmundur Magnússon skáld og Sigfús, sonur Guðmundar land- læknis, eru nýkomnir að austan. Voru á Kolviðarhóli síðastl. nótt. Land- læknir fór ferðina fyrir stjórnina, til þess að rannsaka eldstöðvarnar. Frá ferðinni verður nánar sagt í næsta blaði Lögr.

x

Lögrétta

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.