Lögrétta - 06.09.1916, Blaðsíða 2

152
LöGRJéTTa
LÖGRJETTA kemur út á hverjum mið-
vikudegi, og auk þess aukablöð við og við,
minst 60 blöð alls á ári. Verð 5 kr. árg. á
Islandi, erlendis kr. 7.30. Gjalddagi 1. júlí.
lembingurinn kom af fjalli í fyrra
haust og var þá 55 pd. lifandi! Og
þá fjekk Ólafur af fjalli 218 dilka
undan 160 ám.
Ólafur er fyrirtaks skipasmiöur og
sjómaöur, hefur smíöaö yfir 100 skip.
Sá jeg fáein af þeim. Sýndust mjer
þau eitthvaö árennilegri í sjó aö
leggja en sumir mótordallarnir.
80 pd. æöardúns er nú landskuldin
eftir Hvallátur, þar er feikn af eyöi-
eyjum, hólmum og skerjum, meiri og
minni hagar í þeim.
Þar sá jeg húskonu, 97 ára ekkju.
Bjó hún í 70 ára gömlum bæ, rúm-
góöum og myndarlegum. Hún var ern
og þægileg.
20. Skáleyjar.
Þær eru vestur af Hvallátrum. Þar
býr Skúli bróöir Ólafs á Látrum.
Hefur hann svipaö bú að stærð og
hefur aukið tún og æöarvarp líkt og
bróöir hans.
Skáleyjar eru einu eyjarnar í
hreppnum, sem berjavottur er i.
Margt er merkilegt að sjá og heyra
í eyjum þessum. Því miður var ekki
færi að koma í fleiri eyjar.
Snjólausar voru þær alveg í maí-
byrjun. En sárlítiö var þá þó um ný-
græöing.
Tún eru í öllum eyjunum tvíslegin
aö mestu. Litið er nú orðið um annan
fiskafla en hrognkelsi, nema helst í
Flatey, þar er oftast þorskur á haust-
in, og hefur afli sá heldur aukist sein-
ustu árin.
21. Mannúðarstarf í eyjunum og
annað.
Berklasjúkrasjóösfjelag var stofnað
í eyjunum 1912. Árgjöld meðlima þess
eru: fyrir börn innan 10 ára 50 au.,
fyir börn frá 10—15 ára 100 au., fyr-
ir fullorðna 200 au.
Sveitin leggur í jóöinn minst 100
kr. árlega.
Styrkveiting til fjelagsmanna á
hælinu er oröin 130 kr. Eins er sveit-
lægum fjelagsmönnum hjálpað með
fjelagsfje, þótt þeir fari úr sveitinni.
Víst 5 sinnum á 10 árum hafa ver-
ið gerö samskot i hreppnum til að
styrkja sjúklinga til Reykjavíkur, átti
sjera Siguröur mikinn þátt í því. Auk
þessa hafa verið gerö samskot til fá-
tækra.
Jeg var 10 daga í eyjunum og hjelt
13 fyrirlestra. Vel sótt,viðtökur bestu,
gott sjóveöur í milliferöunum.
Breiðfirðingar hafa lengi þótt fyr-
irtaks sjómenn, og búa skip sin vel.
Gaffalsiglingin þykir þeim best, en
lökust spritsiglingin. Auövitaö kem-
ur mest upp á, hvernig stýrt er, og
hvernig farið er meö seglin. En lang-
best líst mjer á gaffalsiglinguna.
22. Múlanes.
Þaö er norður af Skáleyjum. Þar
eru 5 bæir. Skálmarnesmúli er aust-
astur. Þar er kirkja og þar sá jeg
trjágarö, í honum voru reyni, víði og
birkiplöntur og fleira.
Vestasti bærinn heitir Fjöröur. Þar
gisti jeg hjá Þóröi bónda Jónssyni,
hefur hann aukið æöarvarpiö. Þaö er
varp á flestum bæjum nessins. Mikl-
ir og margir tangar ganga út í fló-
ann frá nesinu. Eru þar eyjar og
hólmar, og á einni þeirra, er Hellisey
heitir, er víðir, fjalldrapi og skógar-
blettur, sögöu þeir, er slikt fágætt á
eyjum hjer viö land. Nokkuð skógar-
kjarr er þar í landi líka. Sæmilega
grösugt láglendið, en fjöllin mjög
hrjóstrug. Talaði þar þrisvar. Vel
sótt. Fallegt er aö sjá þaöan út í eyj-
arnar og svo til jökulsins. Blá og
hvit fjöll bak viö ótal eyjar og sker.
En þokuskýin fela oft fegurö þessa
likt og föt, fatabætur og slitur væru
hengd fyrir fagra málverkaröð ofan-
vert.
23. Svínanes.
Þaö er fyrir austan Múlanes. Á
Svinanesi var jeg 3 daga, var vesæll.
Sæmundur Guömundsson heitir bónd-
inn þar, hefur hann mikið tööufall
og varp. Skemtilegur maður og hafði
gaman af að þekkja plöntur. Fylgdi
hann mjer inn aö Kvígindisfirði, er
þaö 3 tíma leið með fram firði. Þar
þótti mjer fallegt, grasbrekkur og
flatir meö sjónum og í fjörunni fult
af hvítu og rósrauðu perluþangi.
IVámskeið
fyrir stúlkur ætla jeg undirrituð aö halda næstkomandi vetur með líku fyr-
irkomulagi og áöur. Margar námsgreinar er um að velja, bæði bóklegar
og verklegar. Kenslan byrjar 15. október. Þær stúlkur, sem ætla að nota
námskeiðið, sendi umsóknir sem fyrst.
Hólmfridur Árnadéttir,
Hverfisgötu 50, Reykjavik.
Nýjustu bækur:
GLÍMUBÓK. Gefin út af íþróttasambandi íslands. Meö 36
myndum. Verö kr. 2.75.
K N A T T S P Y R N U L ö G. Gefin út af íþróttasambandi íslands.
Meö uppdráttum. Verö kr. 0.50.
Fást hjá bóksölum.
Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar.
&
a
M
tí
w
ö
ö
ti
n
n
n
H
fe
H
n
O
h
H
n
>
_Ö!
2c
__03
C/5 O
r <5
>CZi
ZS
O rn
- Z
z
L|
o
H
«
m
o
5S
>
>
KBONE IjAUEBÖL
er best.
veröur settur í Iönskólanum í Reykjavík 2. október næstkomandi, kl. 12
á hádegi.
Þeir, sem ætla aö sækja skólann, veröa að senda eiginhandar umsóknir,
stílaðar til stjórnarráðsins, til undirritaös fyrir 25. septbr.
Umsóknunum veröa aö fylgja skirnarvottorö og læknisvottorö. Enn-
fremur veröur aö fylgja vottorö um, aö umsækjandinn hafi í minst 2 ár og
7 mánuði unnið aö járnsmíði og vjelsmíði, eöa í stað þess aö hafa vjel-
stjóraskírteini, er fylgja skal vottorö frá manni þeim eöa mönnum, er
umsækjandinn hefur unniö hjá.
M. E. Jessen.
Pakkúsmaðiir
óskast frá 15. september. Skriflegar umsóknir, merktar „Pakkhúsmaður“,
sendist skrifstofu þessa blaðs.
Fallegur skógur þar efra, mjög ein-
kennilegir hamrar og stakir stapar
þar fyrir ofan. Mætti þar eflaust fá
fögur málverksefni. Þar fann jeg
vetrarlauk (pyrola secunda), hefur
hann fundist mjög óvíöa hjer á landi.
Er sígrænn allan veturinn. Og öll
þessháttar grænka minnir mig alt af á
eitthvað staöfast og trútt, á sumarið
í vetrinum, paradís í eyðimörkinni,
eilífð í tímanum.
Stríðid.
Síðustu fregnir.
Tyrkir og Búlgarar hafa sagt Rú-
menum stríö á hendur. Búlgarar
kváðu • vera í hættu staddir. Rússar
senda lið þangaö suöur yfir Rúmeníu
og eru komnir aö landamærum Búl-
garíu. — Rúmenar eru komnir yfir
landamæri Ungverjalands á 4 stöö-
um, og hafa tekið sköröin í Sieben-
búrgen.
Rússar vinna á í Karpatafjöllunum
og hafa tekið ýmsar aðalstöðvar
Austurríkimanna þar. Á einum degi
tóku þeir þar 15800 fanga.
í Grikklandi er alt í uppnámi, og
í skeyti frá 2. þ. m. til „Vísis“ er
sagt, aö hernum hafi veriö boðiö út,
og aö lífvörðurinn hafi gefiö sig á
vald sjálfboðaliöa. — Af konungi
Grikkja bárust þær fregnirí símskeyti
2. þ. m., aö hann hafi sagt af sjer,
en í síðustu skeytum er opinberlega
tilkynt, aö hann sje veikur og hafi
verið skorinn upp.
Hindenburg hefur veriö gerður yf-
irhershöföingi alls Þjóöverjahers. —
Hefur Falkenhayn yfirforingi Þjóö-
verja á vesturvígstöðvunum sagt af
sjer.
Hjá Somme og Verdun standa yfir
ákafar orustur.
2. þ. m. fóru 13 Zeppelinloftför til
Englands og geröu árás á austur-
ströndina og á London. Var árásinni
á London hrundið og tókst Englend-
ingum aö skjóta eitt loftfariö niöur,
og brann það. Þetta er hin mesta loft-
árás, sem gerö hefur verið á Eng-
land, en ekki er talaö um verulegt
tjón, er hún hafi gert.
Zeppelinloftárás hefur einnig verið
gerö á Bukarest, höfuöborg Rú-
meníu.
Frjettir.
Mannalát. 18. febrúar síöastl. and-
aöist Siguröur Þorbjarnarson fyrrum
bóndi á Helgavatni í Þverárhlíð, rúm-
lega 81 árs (fæddur 4. jan. 1835).
Hann var merkisbóndi. 1860 kvæntist
hann Þórdísi Einarsdóttur frá Ás-
bjarnarstöðum og er hún enn á lífi
og 3 börn þeirra: Einar bóndi í Höll,
Guðmundur bóndi á Helgavatni og
Margrjet Guörún, kona Þorbjarnar
Jóhannessonar bónda á Stafholts-
veggjum.
25. apríl þ. á. andaöist Guðríður
Jónsdóttir, ekkja Halldórs Sigurös-
sonar á Fljótshólum í Flóa. Hún var
fædd 28. janúar 1835. Bjarni hrepp-
stjóri á Fljótshólum, sonur þeirra,
andaöist í fyrra sumar, en 3 börn
þeirra eru á lifi: Jón, Sigurður og
Þuríöur. Guörún er talin aö hafa ver-
iö merkiskona.
29. þ. m. andaðist á Heilsuhælinu á
Vífilsstööum Valdimar Hallgrímsson
þurrabúöarmaöur á Akureyri, faðir
frú Fanneyjar Reykdal, konu Jóns
Reykdals málara hjer í bænum og
Margrjetar leikkonu á Akureyri, er
andaöist í fyrra vetur. Hann var
fæddur 17. júlí 1856 í Miklagarði í
Eyjafirði, sonur Hallgríms Tómas-
sonar bónda á Litlahóli í Eyjafirði
og Margrjetar Einarsdóttur prests í
Saurbæ Thorlacius. Foreldrar Hall-
gríms voru Tómas Ásmundsson bóndi
á Steinsstöðum í Öxnadal og Rann-
veig Hallgrímsdóttir, systir Jónasar
Hallgrímssonar skálds.
Utanþjóðkirkjuprestur. 31. f. m.
staðfesti stjórnarráðið sjera Guömund
Guömundsson frá Gufudal til aö vera
forstöðumaður utanþjóökirkjusafnaö-
arins í Bolungarvík, í staö sjera Páls
Sigurössonar, sem nú er orðinn prest-
ur í Ameríku.
Bruni. Bærinn á Ketilvöllum í
Laugardal brann til kaldra kola x. þ.
m. Bærinn var vátrygður í brunabóta-
Hús mitt í Lækjargötu
er til sölu med mjög góð-
um borgunarskilmálum.
Húsið er bygt 1907—1908, er að
öllu vandað og hefur jafnan verið
vel hirt.
Mig er oftast að hitta í bókaversl-
un minni í Lækjargötu 6 A. Tal-
sím 263.
Hr. yfirdómslögmaður E. Claessen
gefur einnig allar nauðsynlegar upp-
lýsingar.
fjelagi sveitahíbýla, en innanstokks-
munum tókst aö bjarga.
Slys. Botnvörpungurinn Ingólfur
Arnarson haföi siglt á grunn viö Odd-
eyrartanga á laugardaginn var, en um
leiö og hann losaði sig aftur út, færö-
ist nótabáturinn í kaf, og í honum
einn hásetinn, Jón Guðmundsson frá
Vestmannaeyjum, og hefur hann ekki
fudist enn. (Vísir.)
Landskosningarnar. í Baröastrand-
arsýslu kusu 190 og í Skaftafellssýslu
312, og hafa þannig rúmlega 5800
kosið. Næstkomandi mánudag verða
atkvæðin lesin upp.
Embætti. 30. f. m. voru Hólmar i
Reyðarfirði veittir Stefáni Björnssyni
utanþjóðkirkjupresti á Fáskrúösfirði.
1. þ. m. var Valdemar Steffensen
aöstoðarlækni á Akureyri veitt lausn
frá embætti samkvæmt beiðni hans.
Breskt vopnað kaupfar kom hingaö
í nótt.
„Bisp“, leiguskip landstjórnarinnar,
er komið til New-York.
Skipaferðir. „Island" kom frá út-
löndum í fyrra dag. Meö skipinu
lcomu: Jón Sveinbjörnsson cand. jur.,
Halldór Sigurðsson úrsmiöur, Ólafur
Þorsteinsson læknir og kona hans, Jón
Hermannsson úrsmiður, Páll Stefáns-
son umboössali, Páll Torfason, frú
Kristjana Thorsteinsson, ungfrú Sig-
ríður Stephensen o. fl.
„Gullfoss" fór frá ísafirði í gær-
kvöld á leið hingað. Auk farþega
þeirra hjeöan úr bænum, er fóru norð-
ur með skipinu, eru með því á leið
hingað: Kl. Jónsson landritari og
kona hans. Sveinn Björnsson alþing-
ismaöur, Ólafur G. Eyjólfsson kaup-
maöur.
Heilufræði handa ungum konum. í
maí 1912 lofaði Norskt kvenfjelag
500 króna verðlaunum fyrir hina
bestu handbók til leiðbeiningar handa
ungum mæörum og kenslukonum, og
skyldi hún heita „Heilsufræði handa
ungum konum“.
Verölaun þessi vann Kristiane
Skjerve, norsk kona.
Nú er bók þessi komin út meö
nokkrum myndum og kostar 1 kr. 50
aura. Hún þykir bæöi góö og lipurt
rituð; er miklu lofsorði á hana lokið,
enda mun ekki vera hægt aö benda
íslenskum konum á neina heilsufræði,
sem er betur löguö fyrir þær og
þeirra þarfir en bók þessi.
Bókin heitir „Sundhetslære for
unge kvinder av Kristiane Skjerve".
Kristiania 1916. (H. Ashcehoug &
Co.)
Dönsk bókmentasaga. (Den danske
Litteraturs Historie ved Georg
C'hristensen.) Höfundur þessarar bók-
ar, magister Georg Christensen, er
einhver hinn efnilegasti ungur rithöf-
undur í Danmörku.
Bókmentasaga þessi nær fram aö
1800 en byrjar meö elstu bókmentum
Noröurlanda. Seinni hlutinn, sem mun
mun koma út í júlímánuði, verður um
19. öldina og alveg til vorra daga.
Fyrri hlutinn er 100 síður og er ef-
laust hin skýrasta og best samda bók-
mentasaga, af hinum minni bökum,
sem rituð hefur verið um bókmentir
Dana. Hún er aðallega ætluð æðri
mentaskólum, en þeir, sem vilja lesa
stutta sögu danskra bókmenta, geta
ekki fengið aðra bók jafngóða.
Hún kostar innbundin 1 kr. 50 au.
Nokkrar húseignir
á góöum stöðum í bænum fást keypt-
ar nú þegar. Mjög góðir borgunar-
skilmálar. Væntanlegir kaupendur
snúi sjer til SVEINS JÓNSSONAR.
Til viðtals i veggfóöursverslun Sv.
Jónssonar & Co., Kirkjustræti 8, kl.
3—6 síðdegis.
Eggert Claessen
yfirrjettarmálaflutningsmaður.
Pósthússtræti 17. Venjulega heima
kl. 10—11 og 4—5. Talsími 16.
Til kaups
og ábúðar frá 11. k. fardögum fást
jarðirnar: Hraunkot og Mýrakot í
Grímsnesi.
Upplýsingar gefur Árni Eyjólfs-
son, Jófríðarstaöaveg 2, Hafnarfiröi,
og Gunnlaugur Þorsteinsson, Kiöa-
bergi, Grimsnesi.
Prentsmiðjan Rún.