Lögrétta - 24.07.1918, Qupperneq 2

LÖGRJETTA
L0GRJETTA kemur út á hverjum mið-
vikudegi, og auk þess aukablöð við og við,
tninst 6o bloð alls á ári. Verð kr. 7.50 árg. i
Islandi, erlendis kr. 10.00. Gjalddagi 1. júll.
síns ávalt meö viröingu og þakklæti.
— Heima á Prestsbakka tók hann aö
aflokinni fermingu aö lesa hjá fööur
sínum, en mun samt hafa veriö frem-
ur hvikull og kunnaö betur útivist-
inni eins og á Völlum. Faöir hans var
gáfumaöur, strangur og siöavandur,
og haföi ætlaö honum, elsta synin-
um, aö „ganga mentaveginn“, halda
prestaættinni við. Var honutn þá kom-
iö til Halldórs Friörikssonar yfir-
kennara í Reykjavik og skyldi hann
læra hjá honurn undir skóla, og áriö
1864 kom hann í latínuskólann og
settist þá í 2. bekk.
Skólaárin veröa allflestum yndis-
iegasti tími æfinnar, og svo munu þau
einnig hafa orðiö honunt. Skólalífið
jtnun þá hafa verið lang stærsti þátt-
rrinn í Reykjavíkurlífinu og gefið
því svip. Skólasveinar voru aö heita
mátti hrókar alls fagnaðar i bænum
cg hjeldu tryggum fjelagsskap sin á
meðal. í þennan eina lærdómsskóla
landsins voru þá eigi sendir nema
þroskaðir efnismenn, og var aö sjálf-
sögðu mjög litið upp tii þeirra, og
nutu þeir víst ólíkt meiri virðingar
en skólalýðurinn reykvíkski nú á tím-
um. — Skóla- og bekkjarbræður
Kristjáns Eldjárns, þeir Björn Jóns-
son ritstjóri, Björn Olsen, Valdimar
Briem, Jón Ólafsson ritstjóri, Júlíus
Halldórsson læknir, Kristján Jónsson
skáld, sjera Jón á Stafafelli o. fl., voru
líka menn sem sitthvað áttu í fórum
sínum, það er verða mátti f jel^gsskap
þeirra og skólalífi til gagns og gleði,
og kom þar hinn fyndni fjörmaður að
góðu liði. Þaö er dg almæli skóla-
hræðra hans, enda á „þrykk út geng-
ið“, að K. E. hafi átt drýgstan þátt-
inn í gleðskap þeirra og fjelagslífi.
— Engi var hann þó áburðarmaður,
átti t. d. sömu sparifötm alla sína
skólatíð, og eigi útsláttarsamur, held-
vr, enda kvaðst hann hafa verið feim-
inn fram eftir allri æfi. En i fjelags-
lifi skóiabræðra sinna naut hann sín
vel. Faðir hans hafði sett honum
strangan fjárhaldsmann, Iialldór
Friðriksson, og bjó hann hjá honum.
t'n þess hefði hann ekki þurft, því
Kr. E. var þá, eins, og ait af, ráðsett-
ur og sparneytinn; og gat sagt síðar
frá því, sem fáir víst geta hrósað sjer
af, að hann hefði farið skuldlaus úr
skóla. Einkum mun hann, í skóia,
hafa lagt iag sitt viö Július Halldórs-
son og Jón Ólafsson, og þó fremur við
þann fyn ". Voru þeir ólikir i ýmsu,
cn áttu þó vel við K. E. ’nver á sinn
hátt, þvi þótt hann væri fjörmaður
cg spaugsamur, þá var hann einnig
að eðlisfari stiltur vel og rasaöi aldréi
vm ráð fram. Þess vegna mun hann
aldrei hafa fyigt Jóni Ólafssyni í
ýnisu „spaugi“ hans, nema nokkuð á
leið. En gaman þótti honum að Jóni
og mat hann ávalt 'mikiis. Það mun
og hafa dregið þá saman, að Jón var
skáldmæltur og orkti mest af skóla-
sveinum, en þaö var K. E. lika, þó
lítið bæri á. Mun það eigi svo lítið,
er hann orkti í skóla, en lagði það
s:ðan algerlega á hylluna, eingöngu
fyrir þá sök, að honum þótti sjálfum
skáldhlutur sinn lítill, og kærði sig
því eigi um að halda honum á lofti,
því hálfdrættingur vildi hann hvergi
vera. —- En hinn alvörugefni og gætni
maður K. E. mun einkum hafa kjörið
Júiius sem lagsbróðir sinn. Hafa þeir
;<ð sjálfsögðu átt margt skylt saman,
enda urðu þeir alda-vinir. — Þó að
þessir sjeu sjerstaklega nefndir, þá er
e’gi svo að skilja, að eigi hjeldu þeir
fleiri hópinn, enda gat jeg þess áður.
Og jeg minnist þess, að þá er Björn
Jónsson þáverandi ráðherra ferðaðist
um Norðurland 1910, gisti hann á
Völlum, og haföi gert sr. Kristjáni
E. boð að finna sig þangað, En er
þeir fundust, 0g þá er þeir máttu
htyra hvor annars máí, kölluðust þeir
á ýmsum glens- og spaugsyrðum, síö-
an fjellust öldungarnir í faðma og
myntust vel og lengi. Mjer hafði sýnst
Björn þögull og þreytulegur, en svo
i>rá við komu sr. K. E., að hann Ijek
á als oddi. Nú komst enginn að. Þcir
höfðu nóg um að tala, og það voru
ekki „deilumál dagsins", — stjórn-
málin, sem þeir ræddu um, því þar
áttu þeir enga samleið, nei, það var
um hin löngu-liðnu skólaár. Báðir
mundu margt. Við riðum nokkrir með
ráðherranum úr Dalnutn, en sr. Krist-
ján reið með Birni Jónssyni, og alla
þá stund, er samfylgdin varaði feng-
um við að eins að horfa á „ráðherr-
ann“ á hestbaki, en Björn og Kristján
spjöliuðu i sífellu og — hlógu.
— t skóla mun K. E. hafa verið
fremur væru-kær við nám, ekki stund
aö þaö af kappi, nema helst tungu-
mái og sögu, enda varð hann prýðis-
vel aö sjer í þeim fræöum. Eigi að
siöur las hann margt og mikið ýmis-
legs efnis, og varö því allra manna
fjölfróðastur. Gáfurnar voru afbragð
og minnið óbilandi, og hefði hann les-
ið lexíurnar sína'r og ekkert annað,
þá hefði einkunn hans úr Latínuskól-
anum orðið hærri. Hún er þvi engan
veginn neinn mælikvarði á gáfur
hans. — Einnar fræðigreinar veröur
þó að geta, er hann las mikiö á skóla-
árunum síöustu. Þaö var læknisfræð-
in. Hún var honum hugleikin, og ljet
liann einu sinni orð liggja að því, við
nokkra vini sina, að hefði hann spil-
að á eigin spýtur, mundí hann hafa
helgaö henni líf sitt. En þetta grúsk
lians í læknavísindum og lægni hans
og áhugi á þeim fræðum, kom mörg-
um að liði síðarmeir. — —
Vorið 1869 útskrifaðist hann úr
Latínuskólanum. Næsta haust gekk
hann inn í Prestaskólann og tók guð-
fræðispróf 1871, vígðist að Stað í
Grindavik og fluttist þangað sem
prestur árið eftir.
— — — Staðarpresturinn, gleði-
maðurinn úr hinu „rauða“ skólalííi,
mun hafa fundið allmjög til viöbrigða
er hann var kominn á jafn afskektan
staö, en þvi kunni hann í raun og
veru vel, sveitaprestur ætlaði hann
sjer að verða. Reisti hann bú á Stað,
hið myndarlegasta, og var Þorbjörg
systir hans ráðskona. Þreifst búið
ágætlega, því bæði voru þau fyrir-
hyggjusöm og ötul. En brauðið var
örðugt yfirsóknar, því með Staö þjón-
aði hann einnig Selvogsþingum, en
það hefur víst enginn gert annar.
hvorki fyr nje síðar, enda eigi heigl-
um hent, vegna hinna afar-löngu og
örðugu feröalaga yfir vegleysur ein-
ar, Þaö er og almæli, aö þar hafi hinn
ungi prestur sýnt hinn mesta dugn-
að, og svo var hann virtur og elsk-
aður af söfnuði sínum, að þá er hann
sótti um Tjarnarprestakail, eftir 8
ára prestskap á Staö, reyndi söfnuð-
ur hans meö öllu móti hafa hann
kyrran, en það stoðaöi ekki því æsku-
stöðvarnar drógu norður. Kvaddi
hann Grindvíkinga 1880, fór alfarinn
norður að Tjörn i Svarfaðardal, og
flutti þaðan aldrei síðan. — 1881
kvæntist hann Petrínu Hjörleifsdóttir
og lifðu þau í hjónabandi í 35 ár,
cignuðust 8 börn, 4 syni og 4 dætur.
Af þeim dóu tveir sveinar kornungir
cg einn á 7. ári, prýðis-efnilegur pilt-
ur, Hjörleifur að nafni. Ein dóttirin,
Þorbjörg, dó fullorðin og gift 1915.
Eftir lifa 3 dætuv Ingibjörg, Ólöf og
Sesselja, allar ógiftar, og einn sonur
giftur, Þórarinn, sem nú býr á Tjörn.
Sambúð sr. Kr. E. og trú Petrínar
var hin besta. Hann gat vitanlega
' verið dálítið snefsinn í hinu smáa, en
eigi að síður unni hann konu sinni
hugástum og sýndi þegar mest á reið
að hann var afbragðs eigintnaður,
Flvað hana snerti, þá tel jeg vafasamt
að nokkur kona geti veriö betri eigin-
kona en hún var. Efnin hafa sennil.
verið af skornum skamti framan af,
og mun ómegðin og þó einkum vetk-
mdi húsfreyjunnar hafa valdiö því,
Prestslaunin voru heldur ekki stór
og mjög reitingsleg í þá daga, enda
presturinn miður góður tollheimtu-
maður, ljet þá borga er vildu, en
krafði víst sjaldan hina. Urðu því
aðal-tekjurnar að koma frá búskapn-
um, enda þreyfst hann vei, og mátti
heita, þá er þau nættu búskap 1914,
að þau væru mjög vel efnuð á okkar
niælikvarða. Þó var sr. Kr. E. enginn
búskörungur á heimilinu, Ijet sjaldan
neitt til sín taka, svo vinnufólkið vissi
varla af honum sein húsföður, en allir
*
lítu upp til hans, og engum á heimil-
inu hefði komið til hugar að móðga
hann vísvitandi. Mátti varla sjá oft og
tíðum hvort honum líkaðivel eða mið-
ur við fólkið, snupraði aldrei neinn og
hældi fáu. En þess þóttust menn ávalt
verða áskynja, að þá voru spaugsyrð-
in og kýmnin meira á takteinum, er
honum líkaði vel störf og hættir
fólksins, og voru þau laun vel þegin.
Aftur á móti gætti frú Petrínar mikið
á heimilinu sem stjórnanda, þá er
hún var heii heilsu. Gaf hún og heim-
iiislífinu hinn glaðlega og frjálslynda
blæ, er einkendi það og dró margan
þangað.
öll bústjórnin að heita mátti,minsta
kosti í framkvæmdinni, var í hönd-
um ,,ráðsmannsins“, vandaði klerkur
vai þess manns og gaf honum siðan
einveldi í hendur. Kom þar, sem víö-
ar, fram búhygni hans og niannþekk-
ir,g, aö láta þar fara saman skyldur
og rjettindi. Hef jeg stundum síðar
sjeö hve langt framar sr. Kr. E. stóð
fiestum nútíma húsbændum í þessu
efni. Sjálfur vann hann litið sem ekki
hin síðari ár, enda farinn að fitna
nokkuö, en gott skyn bar hann á
vinnubrögð og haföi yndi af aö sjá
vel unnið, enda var honuin tíö-reikað
út á sumrum meö kíkirinn. Og þá er
vetra tók og hann sat alla daga yfir
bókum, þá var alt af óblandinn á-
nægjusvipur á andliti hans, er hann á
kvöldin, þá er allir voru setstir að
vinnu, kom fram úr „prestshúsinu",
fram í baðstofuna, þar sem fólkiö var,
cg leit yfir hópinn starfsfúsan og
starfsglaðan. Þar gekk hann um gólf
stundarkorn, prúöur og göfugmann-
legur á svip með pípuna í munninum,
yrti oftast eitthvað á fólkiö, sagði
eitthvaö fróölegt og skemtilegt og
settist síðan viö bókina á ný. — Við
opinber störf fjekst sr. Kr. E. litið,
tranaði sjer hvergi fram og vildi
koma sjer hjá öllu slíku, ef þess var
kostur. Þó var hann um nokkur ár
sýslunefndarmaður, og, sem fleiri
prestar, sáttasemjari, og munu víst
fáir hafa farið ósáttir frá þeirri sátta-
nefnd, er hann sat í, alla hans tíö
En margur þurfti aö fá ráö og ieið-
beiningar hjá honum á ýmsu, og þótti
sá eigi standa einn, er haföi sr. Kr.
E. með sjer.
— Klerkur var sr. Kr. E. góöur. Að
vísu gátu stóiræður hans veriö all-
misgóðar, sem eðlilegt er, en allar
voru þær þrungnar lífsannindum og
bygðar á hinum trausta trúar-grund-
velli hinnar „helgu bókar“, er hinum
skvaldursama seinni tima hefur eigi
cnn tekist að raska. Þar komst engin
hálfvelgja að. Hann var strangur al-
vörumaöur í „stólnum“ og yfirlætis-
laus. Trúmálin voru honum heilbg
mál, er honum fanst hann aldrei mega
tala um nema á hinum vigða staö,
cða þá er hann var í liempu. Því var
hann daglega mjög fámáll um þau
efni, og áleit það skaðlegt að draga
þau inn i hiö daglega þras, enda var
hann enginn yfirborðsmaður, er al-
staðar og öllum þarf að opinbera þaö
er honum býr í bjósti. Slíkt þótti hon-
um óviöeigandi eða jafnvel ósæmilegt.
En fyndist honum að hann þurfa að
tala, þá er hann t. d. heyrði trúmála-
fleipur eða gárungahjal um hin
„helgu mál“, þá geröi hann þaö meö
slíkri alvöru og einurö, aö allir aörir
þögnuðu. Þessi einkenni hans munu
cigi lítið hafa stutt að því, hve mikil
prestsleg áhrif hann haföi á söfnuö
sinn, og bar kirkjuræknin meðal ann-
ars vott um það. Þó munu tækifæris-
ræður hans eigi minst hafa stutt að
þessu, einkum líkræðurnar. Þær þóttu
afbragð annara ræða hans, og munu
sennilega fáir prestar hafa staðið hon-
um þar á sporði. Tókst honum oft að-
dáanlega vel að finna það sem við átti,
cg segja hvorki of mikið nje of litið,
eins og t. d. það, sem dæmi um dugn-
að manns, sem þektur var aö því, að
hirða stundum meira en hans var, aö
hann hefði farið dagfari og náttfari
til fanga, svo heimilið ei bristi björg.
— Þær voru því ávalt lausar viö hið
væmna oflof og smjaður, er stundum
vill fijóta með i likræðum prestanna,
en huggunarrikar voru þær engu að
siður og lærdómsríkar. Og þessar
ræður, sem ög allar aðrar ræður hans,
voru klæddar hinum makalausa
„klassiska" búningi, svo að unun var
á að hlýða. Heyrði jeg gáfumanninn
sr. Stefán Kristinsson á Völlum, er
var nágrannaprestur hans mörg hin
síðari ár, dást að þessu, og kvaðst
hann í því efni telja hann fremstan
þeirra presta, er hann hefði haft
kynni af. Um hina svo nefndu nýju
guðfræði var sr. Kr. E. fáorður. Þótt
hann væri frjálslyndur maður, kaus
hann þó sjaldan breytingu á þvi sem
var, nema sannfærður væri um yfir-
burði hins nýja. Og mjer er nær að
halda, að honum hafi' þótt meira en
vafasamt, að nýja guðfræðin megnaði
að efla hið sanna guðsriki meöal vor.
Það var skapi hans og skoðun nær,
að Kristindómurinn yrði að móta tím-
ana, en tímarnir ekki hann. Og' hann
mundi hafa ráðlagt hverjum manni
hið sama og sr. Torfi gamli í Borgum
Jóns Trausta, þegar hann var að
bjarga sr. Gísla frá þeint glapstig-
um er yfirborðsskvaldrið á Eyrinni
var að leiða hann út á: „Þegar þjer
finst jörðin skríða undan fótum þjer,
RTýjar
Schiller: Mærin frá Orleans. Rómantiskur sorgarleikur Dr. phil.
Alexander Jóhannesson þýddi. Verð óbundin kr. 4,00, í bandi
kr. 5,50.
Ouðm. Finnbogason, dr. phil.: Vinnan. Kostar óbundin kr. 3,00.
Murphy: Börn, foreldrar og kennarar. Þýtt hefur Jón Þórarins-
son fræðslumálastjóri. Kostar óbundin kr. 3,00
Ouðm. Ouðmundsson: Ljóð og kvæði. Nýtt safn. Innb kr 7,00
og kr. 11,00.
Magnús Jónsson: Marteinn Lúther. Æfisaga. Innbundin kr 6,50,
óbundin kr. 5,00.
Jón Helgason, biskup; Kristnisaga, 3. bindi (lok miðaldanna og sið-
bótartíminn). Obundin kr. 8,oo
Bækurnar fást hjá bóksölum, eða beint frá
Bókaverslun Sigf. Eymundssonar, Reykjavík.
s ,r
þá leitaðu inn í fjarðarbotninn. Þai
er jarðvegurinn fastari fyrir.“
' Vorið 1917 ljet sr. Kr. E. af prests-
sl-rap, og hafði hann þá verið prestur
í 46 ár.
Lækningar fjekst sr. Kr. E. við
framan af, og tókst vel. Kunni hann
skilgrein á flestum hinum algengari
sjúkdómum og ráð við mörgum. Má
i geta nærri hvílíkur hollvinur og
barmaljettir hann varð með þessu
mörgum í læknafæðinni þá. En strax
og læknum fjölgaði svo að styttra var
að ná til hjeraðslæknisins, hætti prest-
ur læknisstörfum. Kunni hann sjer
hóf, þar sem annarstaðar.
Fræðimaður og gleðimaður þótti sr.
Kr. E. fremur flestum öðrum. Hann
rnátti heita sí-lesandi alla æfi. Má því
nærri geta, aö jafn víðlesinn maður og
fjölfróður hefði frá mörgu að segja
fróðlegu og skemtilegu. Fjör og
fyndni var honum meðskapað, og
varð því frásögnin með slíku Hfi og
litbrigðum, að hann gat komið „stein-
unum“ til að hlusta og hlæja. Sútar-
svipi og sultarhjal var honum meín-
illa við, enda hvarf þá oftast umhverf-
inu úlfúð og andstreymi, er hans sól-
skinsandlit sást. Því þótti það enginn
smáræðis-fengur, að fá prestinn til að
tefja á heimilunum þá er hann var á
ferð, eða að hann sæti veislur og sam-
kvæmi. Og ekkert hafði hann á móti
því að Bakkus gamli væri einn meðal
gestanna og dýrkaður sæmilega, enda
voru þeir góðkunningjar alla æfi, en
enginn sá prest nokkurn tirna beygja
knje fyrir hinum gamla garpi, nje
dýrka hann úr hófi. Eigi spilti hann
heldur gleði hinna yngri, eða vitti fjör
cg ærsl, þá er það átti við. Þótti hon-
um á gamals aldri hin mesta skemtun
að sjá ötula stráka \ áflogum eða á
skiðaferðum og hvatti fremur en latti
til allra stórræða í þeim efniím. Það
má því með sanni segja, að sr. Kr.
E. flytti með sjer heilbrigða lífsgleði
hvar sem hann fór, og verður það
aldrei matið sem vert er.
--------- Hinn 11. sept. s. 1. veiktist
si'. Kr. 1\. snöggiega, og andáðist út
lungnabólgu 16. s. m. Hjelt hann ráði
og rænu að mestu fram í andlátið,
hughreysti börn sín og’bað vinum sín-
t'in veífarnaðar. Þótti honum sem
drottinn hefði alt gert dásamlega til
handa sjer, og ekki síst þaö, að fá
nú að deyja, eftir hið langa æfistarf,
áður en ellin hafði rænt hann hinum
tryggu förunautum: Hfsgleðinni og
þrekinu.. Jarðarförin fór frain 29. s.
m. að viðstöddum 2 prestum og múg
manna.Og mjer er sem jeg sjái „sökn-
uðinn væta marga brá“ þann dag.
því bygðin átti þar á bak að sjá, eigi
að eins góðum kennimanni, heldur
einnig lífsglöðum 0g siðspökum höfð-
ingja, er eiginlega allir höfðu virt og
clskað, — „en minning hans mun æ
vakin, þá góðs er höfðingja getið."
Og með honum er líka fallinn síðasti
presturinn á Tjörn, því brauðin eru
nú sameinuð og prestssetrið á Völl-
um. Tjörn hafði hann keypt af lands-
sjóði, og trygt með því afkomend-
um sínum þennan gullfagra stað.
Sjera Kristján Eldjárn var með-
almaður á hæð og allþrekinn, herði-
breiður, beinvaxinn og að öllu hinn
snotrasti a velli, hvikur í spori og
mjúkur í hreyfingum. Fríðleikur óx
honum með árum. Ennið hátt, hvelft
cg gáfulegt og augun snör, hárið
fremur ljóst og all-mjög hæruskotið
j á síöári árum. Hann var sjerlega svip-
! góður maður, gáfulegur og fjörlegur,
en þó stiltur í fasi, ávalt kurteis og
lúö mesta snyrtimenni i framkomu,
, lijelt virðingu sinni alstaðar og ávalt.
Hann var góöur drengskaparmaður,
friðsamur, vinfastur og vinavandur.
Leitaði aldrei á menn að fyrra bragði,
en gat verið þungur í skauti,ef honum
fanst sjer misboðið eða órjettur ger,
en var þó manna fúsastur á sættir, ef
um var leitaö. Má því segja um hann
likt og forðum, að hann var „maður
góðháttaður og spakur“.
*
Nú hvíla prestshjónin á Tjörn, þau
síðustu en ekki sístu, bæði í sömu
gröfinni í kirkjugarðinum þar, meðal
ástvina og samferðamanna. Er þar
margt góðra manna moldu orpið, ,,og
aldrei er hugur minn hreinni en er
hugsa’ jeg um þann reit“.
Maí 1918.
Snorri Sigfússon
(frá Tjörn).
Striðid.
Síðustu frjettir.
Sókn Þjóöverja á vesturvígstöðv-
unum, hinni síðustu, virðist alveg
hafa veriö hnekt af bandamönnum.
Þeir hafa hörfað aftur frá því svæöi
sunnan viö • Marne, sem þeir tóku í
upphafi sóknarinnar, og fregn frá
22. þ. m. segir Frakka hafa tekið
Chateau Thierry viö Marne, sem
Þjóðverjar náðu í fyrri framsókn
sinni þarna. Milli Aisne og Marne,
segir sama fregn að Frakkar hafi
áótt fram, en Þjóðveriar haldi stööv-
um sínum hjá Reims og Soissons.
I skeyti frá 23. þ. segir, að þá sje
orðið kyrt á vigstöðvum Frakka.
Fangataka Þjóðverja í þessari sókn
var talin 20 þús. Nú segja síðari
fregnir að bandamenn hafi einnig
tekiö 20 þús. fanga og 400 falibyss-
ur. í síðustu opinb. tilk. ensku segir,
að tilgangur Þjóðverja með sókninm
þarna hafi veriö sá, að brjótast fram
til Chalons sur Marne, með sókn frá
tveim hliðum. Önnur hófst að norð-
an, núlli Prunai, sem er suðaustur frá
Reims, og Massiges, sem er þaðan i
norðaustttr, én hin hófst fyrir sunnan
og vestan Reims, í áttina til Epernai,
sem er við Marne, nokkru fyrir vest-
p.n Chalons. Frá öndverðu voru örö-
ugleikar á sókninni, segir í ensku
fregnunum. Á 23 mílna vígvelli, milli
Prunai og Massiges, voru Þjóðverjar
nær undir eins stöðvaðir á vígstöðv-
um Frakka. Að undanteknum smáum
framsóknum á þremur stöðum, tókst
þeim hvergi að komast fram úr
fiemstu víglínu Frakka. Vestan meg-
m komust þeir aftur á móti yfir
Marne á hjer um bil 20 mílna svæði.
Þeir höfðu ætlaö sjer að koniast til
Marná—Epernai—Calons að morgni
næsta dags eftir að sóknin hófst, eða
tneð öðrum orðum, að sækja fram
um 12 mílur. En að kvöldi hins þriðja
cíags höfðu þeir komist lengst áfram
um 6 mílur, þar sem þeir fóru yfir
Marne. Bandamenn höfðu staðist á-
rásina, og hún var þá orðin að smá-
áhlaupum frá beggja hálfu. Frakkar
hófu þá jafnframt sókn morguninn
17. þ. m. á 26 mílna svæði milli Aisne
og Marne, á Hnunni norður og vestur
frá Chateau Thierry, og með þeirri