Lögrétta - 28.08.1918, Blaðsíða 3

LöGRJETTA
________________ Í49
... -— ...................- —--------------------------------------------------------------------— ... ■ ■ ............. ■ ------------------- .
Söngvar
á hundrað ára afmæli Landsbókasafnsins
* 28. ágúst 1918.
Eftir Þ o r s t. G í’s 1 a s 0 n.
I.
Kór.
Hver minnishátíð helgist viS þitt nafn,
þú hiinna guð, þvi tímans alda safn
|: það liður fram sem lofgerð sungin þjer. : |
Hver dagur, ár, hver geisli himingeims,
|: sem glæðir líf : | á ferð um viddir heims, : |
um vilja þinn og mátt þinn boðskap ber.
Og hvar, sem auga unir sjer við ljós
og opnast fyrir geisla blöð á rós,
|: er nafn þitt lofað lífsins fyrir gjöf. : |
Hver sál, hvert ljós, hvert lítið foldar blóm,
|: þú lífsins guð, : | á rödd í hvelsins óm, :|
sem ber þitt lof um himindjúpsins höf.
Vjer lifum eins og lauf og blóm og strá,
sem ljós og yl frá sólu þurfa’ að fá,
|: og mælum líf við rnorgun, dag og kvöld. : |
Við tímans flóð þó titri lif og önd,
|: i trú og von : | um nýrra heima strönd : |
þjer syngur dýrð í dauða hver ein öld.
II,
K ó r u n i s o n 0.
Hjer var svo fátækt fyrir hundrað árurn
og fáir menn, er stefndu nýja braut,
og sviðinn enn i aldagömlum sárum
af örbyrgð, neyðarbasli’ og hvers kyns þraut.
Þess vottur, að rnenn eygðu betri daga,
er einn með fleirum stofnun þessa safns.
En upphaf þess og öll þess fyrsta saga
eru’ ætíð tengd við heiti Kristjáns Rafns.
Hann lagði’ á ungum aldri sjálfur grunninn,
til ellidaga’ að framför safnsins vann.
Hann fjekk .að sjá, að sigurinn var unninn,
— að safið óx; þau einu laun fjekk hann.
En sífelt vann sá ötull afbragðsmaður
af ást að verndun norræns fræðasafns.
Og það er víst, að þessi geymir staður
í þökk og heiðri minning Kristjáns Rafns.
Sá vísir, sem hans hönd í byrjun hlúði
og hann í fátækt gróðursetti þá,
hann hefttr vaxið, skreytst með laufaskrúði,
og skal um aldir vaxa hjeðan frá.
Hans gróðurmagn er þroski vorrar þjóðar.
Hún þakkar verkið, gamli Kristján Rafn!
Því vöktu yfir vættir landsins góðar
og vaka munu’, og geyma þetta safn.
S ó 1 ó.
Þjer heilögu dísir, sem lýst hafið lýð
vors lands gegnum fyrri alda þrautir,
hjer vakið til heilla og verndar alla tíð
og vísið leiðir fram á nýjar brautir.
Og geymið og varðveitið minning hvers manns,
sem mentir og andans þroska glæddi,
og Starfslöngun vakti og þrótt hjá lýði lands,
og lauk og kvist og blóm í moldu græddi.
Hinna’ önduðu sálir þær eiga hjer bú
og orð þeirra ná til seinni daga
og lífga hjá þjóðinni á landinu trú
í ljósi þínu, feðra vorra saga. •
Hjer eigi vort þjóðemi afl sitt og stoð.
En einnig sje hverri hollri kenning
hjer fagnað af alhug, sem færir oss boð
um framsókn nýrra kraíta’ í heimsins m'ening.
Hjer lifi til fræðanna’ og listanna þrá
og lærdóma’, er mentir heimsins kenna,
— sú löngun, er keppir að ljómanum frá
þeim logum vits, er hæst og fegurst brenna.
Gef, drottinn, með frelsi og fullræði vor
í framsókn og menning þessu landi.
En feðranna tunga og fornaldar þor
í frægv jg gengi alla tíma standi.
• Kór.
Þú lærdómsmenta ljúfa sól,
þú lista’ og fræða bjarta sól,
send ljós þitt yfir land!
Og fasta ást' við eyna bind
þú eygló meðan gyllir tind,
í hlíðum kveður ljóð sín lind
og lögur óð við sand!
III.
Kór.
\
Við framtíð þina, foldin kæra,
vjer festum,'börn þín, von og trú,
og viljum öll þjer eitthvað færa
til auðnu’ og gagns, svo blómgist þú.
Þeir öldnu tindar fagni fleyi
með flagg þitt nýtt við sigluhún,
og lít þú upp mót ungum degi
með æskuroða’ á fjallabrún!
Kom nýrra tíma sigursunna
meö signing yfir dauðra val,
og blessa hvern þann blómarunna,
er bæta foldar sárin skal!
Lát, drottinn, sól þíns dýrðarljóma
þeim drunga sundra’, er myrkvar tíð,
og snerta milda’ og helga bljóma
hvern hjartastreng frá foldar lýð!
' Nú skarar falla’ á fótskör þína
og fórna höndum við þinn stól:
Ó, lát á ný um löndin skína
þá lengi þráðu friðar sól!
Lát háska stríðs og hörmum linna,
hin haturþrungnu rofna ský
af krafti guðsdómsgeisla þinna,
er græði jörð og blessi’ á ný!
Bandamenn nú hafa um 20 þús.
manns og fregn frá 24. þ. m. segir
10 þús. finska rauðfylkinga hafa
sameinast þeim þar, en annars eru
aðallega franskir sjóliðsmenn i
þeim her. Og að suð-austan sækja
Czeko-Slovakar fram í Úral og eru
ásamt Kósakka-hj álparsveitunum
um 65 þús. En að vestan er sagt að
Japanar sæki fram mjög fjöl-
mennir frá Wladiwostock. Mun
það ætlunin að reyna einhvernveg-
inn, með tíð og tíma, að sameina
þessa heri til þess, að vinna alveg
svig á Rússum og beita svo öllum
aflanum á þjóðverja austanmegin.
pó er sagt í nýjum fregnum, að
símað sje frá Moskva, að Bretar
hafi stungið upp á því, að sarnn-
ingar tækjust með þeim og Rúss-
um án allra þvingunarráðstafana,
ef enskum föngum í Rússlandi yrði
slept. Og að norðan veita Finnar
þessum áformum Bandamanna
andstöðu og er nú sagt, að þýskum
hershöfðingja, seni Reden heitir,
hafi verið falin forusta herstjórn-
arráðsins þar, en Wilkmann hers-
höfðingi skipaður alræðisforingi.
Yfirleitt er víst her, bæði Finna og
Rússa á þessum slóðum, stjórnað
af þjóðverjum og þýskan konung
munu Finnar ætla að fá sjer og
hafa sent nefnd til Rýskalands í
þeim erindum. Frekari fregnir
berast ekki austan að, nema að
Burian, utanríkisráðherra Austur-
ríkis, hefir lýst þvi yfir að Pól-
verjar eigi að verða frjáls þjóð og
að þeir geti kosið sjer konung eftir
eigin geðþótta án utanaðkomandi
áhrifa.
Á vesturvígstöðvunum heldur
viðureigninni stöðugt áfram með
sama ákafa og hafa Rjóðverjar nú
viðurkent það opinberlega að til-
raunir þeirra til þess að rjúfa her-
línu Bandamanna hafi mistekist.
Símfregn frá 21. þ. m. segir að
Bandamenn hafi sótt fram 4 km.
á 25 km. svæði fyrir austan Oise
og tekið 8 þús. fanga. Nokkru siðar
-er sagt að þeir hafi sótt fram 8
km. austur af Noyon, sem er bær
skamt frá Oise-ánni, og náð járn-
brautinni milli Albert og Ai’ras, en
þeir bæir liggja allmiklu vestar og
norðar. Nokkur gagnáhlaup virð-
ast Rjóðverjar hafa gert á þessum
slóðum, en árangurslítil. Annars
eru fregnir af viðureigninni þarna
ógreinilegar og ekki samhljóða um
alt og enda engar síðustu dagana,
sakir símabilunar. Bretar eru
mjög ánægðir yfir þessari sókn og
þakka hana eingongu herkænsku
foringja síns Sir Douglas Haig.
Einhverjar friðarraddir virðast
öðru hvoru vera uppi, en veikar.
Nýlendumálaráðherra pjóðverja
sagði fyrir skömmu í ræðu, að
friðurinn væri að eins undirBanda-
mönnum kominn.
Frjettir.
Skipaferðir. Botnia kom hingað
22. þ. m. og með henni um 70 far-
þegar, þar á meðal fossanefndar-
mennirnir fimm, Kl. Jónsson frv.
landritari, dr. Sig. Nordal próf.,
Sveinn Björnsson lögm., J>orv.
Pálsson læknir, Sig. H. Kvaran
læknir, Ragnar E. Kvaran söngv-
ari, Th. Árnason fiðluleikari o. fl.
Hún fór aftur út i gær fullskipuð
farþegum, mest verslunarmönn-
um og um 25 stúdentum. Með
henni voru einnig sendir rúmlega
hálft þriðja hundrað hestar úr
Skagafjarðar- og Húnavatnssýsl-
um og er það röskur fjórðungur
þeirra hrossa, sem leyfður er út-
flutningur á í sumar eftir bresku
samningunum. — Villemoes kom
á mánud. norðan og austan um
land. — 21. þ. m. kom 300 smál.
seglskip með saltfarm til Kol og
Salt. — 22. þ. m. fór Frederecia
til Ameríku til að sækja olíu. —
Lagarfoss er fyrir nokkrum dög-
uni farinn að ferma í New-York.
HF. DVERGUR
trjesmíðaverksmiöja og timburverslun Haínaríjarðar.
Flygenring & Co.
Hafnarfirði. Simi 5,
hefur nú til sölu nýkomið sænskt timbur af öllum algengum stærð-
um, þar á meðal mikið af bátavið. — Enn fremur hurðir, glugga,
lista alls konar og aðra smíðisgripi.
— Borg mun að eins ókomin frá
Englandi. -— Sex enskir botnvörp-
ungar sigldu hingað inn undan ó-
veðrinu á mánudaginn.
Afli er hvervetna sagður góður
og oftast góðar gæftir og eru botn-
vörpungarnir nú farnir að stunda
þorskveiðar þegar síldveiðin brást
og afla víst flestir i ís og selja til
Englands. Jón Forseti er nýkoin-
inn frá Englandi og hafði selt fyrir
3500 pund. — Á Siglufirði hafa um
60 vélbátar stundað veiðar í sumar
og einn botnvörpungur og 8 skip
norsk og er talið að aflinn, sem
á land hafi komið, sje að eins 30
þús. tunnur. Rúmar 20 þús. lágu
einnig á Siglufirði frá í fyrra, en
helming' þeirrar sildar hefur lands-
stjórnin keypt og lætur bræða.
Á Ströndum hefur i sumar rekið
mjög mikið af dauðum selum og
hafa þeir að sögn drepist úr ein-
liverri lungnaveiki.
Kappsláttur undir umsjón próf.
Guðm. Finnbogasonar hefur upp
á síðkastið verið háður á Torfa-
stöðum fyrir Árnessýslu og keptu
þar 29 menn. Tæp hálf túndag-
slátta var slegin og var sá fljót-
asti 38 mín. 54 sek. að slá hana, en
varð þó 12 í röðinni því sláttulag
og gæði þótti ekki að sama skapi.
Annað sláttumót var i Odda fyrir
Rangárvallasýslu og keptu þar 5
menn.
Mjólkurskortur er nú talinn svo
mikill hjer í bænum, að mjólk er
nú úthlutuð eftir seðlum. Siðastl.
viku voru hjer að eins seldir 1200
lítrar til jafnaðar á dag og fram-
leiðslan lcvað eitthvað hafa minkað
síðan. Eiga nú ekki aðrir að fá
mjólk, samkv. reglunum, en börn
á öðru ári, um 3 pela á dag, en
börn á fyrsta ári og sjúklingar og
gamalmenni að eins eftir læknis-
vottorði. Bæjarstjórnin hefur sett
upp nokkrar sölubúðir og má ekki
kaupa nje selja mjólk annarsstað-
ar en þar, ekki nota hana á veit-
ingastöðum nje til sælgætis eða
niðursöðu. Yerði mjólk afgangs
seðlaúthlutuninni er frjálst að
selja hana. Einhver læknanna kvað
hafa gefið yfir 50 mjólkurvottorð
einn daginn.
%
K. Zimsen borgarstjóri fór utan
með Botníu, en Ól. Lárusson lögm.
gegnir störfum hans á meðan.
Biskupinn, dr. theol. Jón Helga-
son er nýkominn úr yfirreið uffl
Skaftafells- og Suður-Múlasýslur
og kom -þar á flesta kirkjustaði.
Með honum var sonur hans stud.
theol. Hálfdán Helgason.
Guðm. Hlíðdal verkfræð. er ný-
kominn heim, en hefur í sumar
reist rafmagnsstöð á Húsavík og
er aflið tekið úr Búðaránni, sem
rennur gegnum þorpið, þokulúður-
stöð á Dalatanga o. fl.
Bæjarfógetinn Jóh. Jóhannesson
er nýkominn landveg frá Seyðis-
firði norður um land.
t
Danssýningar hefur frú Stefania
Guðmundsdóttir haft hjcr þrivegis
og veiáð vel sótt.
Sagnfræðisprófi hefir Hallgr.
Hallgrimsson nýlega lokið við
Kaupmannahafnar háskóla.
Sæsíminn er nú bilaður, en að
sögn að eins i 11—12 enskra mílna
Iaýðskóli
4
Asgrims Magnússonar
Bergstaðastræti 3
starfar næsta vetur með líku fyrir-
komulagi og áður. — Skólinn byrj-
ar fyrsta vetrardag. Kenslugjald
35,00 kr. fyrir allan veturinn.
Einnig geta nemendur fengið
kenslu í einstökum námsgreinum
og yfir skemri tima eftir sam-
komulagi við forstöðumann skól-
ans. Heilbrigðisvottorð frá lækni
verða nemendur að sýna þá er þeir
koma fyrst í skólann. Umsóknir
sendist undirrituðum forstöðu-
manni, sem einnig gefur allar nán-
ari upplýsingar.
ísleifur Jónsson.
Bergstaðastr. 3. Reykjavík.
fjarlægð frá Rórshöfn og tekst því
vonandi fljótt að gera við hann.
Hjúskapur. Nýlega voru gefin
saman austur i Hruna Einar por-
kelsson skrifstofustjóri og frk.
Ólafía Guðmundsdóttir. Sömul. gaf
sjera Tryggvi Rórhallsson nýlega
saman þau Guðbrand Magnússon
og Matthildi Kjartansdóttur.
Tangsverslun á ísafirði, sem
Rórður Kristinsson kaupm. þar
keypti snemma í sumar, er nú sögð
seld aftur og nýi kaupandinn M.
Torfason bæjarfógeti.
„útilega“, handbók útilegu-
manna. Svo lieitir dálítill bækling-
ur, sem- nýkominn er hjer út hjá
Bókav. ísafoldar, sjerprentaðar
greinar úr Mrg.bl., handhægar
bendingar handa þeim, sem ferð-
ast um landið á sumrum og liggja
úti um nætur,
Ritstjóraskifti eru orðin við
Rjóðólf. Magnús Björnsson, sem
síðastl. vetur var kennari við gagii-
fræðaskólann á Akureyri, er tek-
inn við í stað Sig. Guðmundssonar.
Frá Færeyjum. Rar hefur nú
verið skipaður nýr amtmaður og
heitir Stalilshmidt, áður dómari í
Khöfn, að eins 34 ára gamall,
Útsvörin í Reykajvík.
Eftir Svein Jónsson,
130 kr.
Dichmann L. M. Lindarg., Ingvar
Gunnlaugsson vjelstj., Jón Eyvinds-
son verslm.
140 kr.
Smitt Paul símaverkfr., SigurSul'
Thoroddsen kenn., ÞórSur Thorodd-
sen læknir, Einar Árnason kpm.
150 kr.
Aðalsteinn Pálsson sm., Árni Ein-
arssson klæSsk., Behrens C. versl.stj.,
Helgi Bergs verslm., Einar J. Er-
lendsson byggingarfulltr., Eyvindur
Árnason trjesm., Carl Finsen umbm.,
Lárus Fjeldsted lögfr., Flosi Sigurös-
son trjesm., Friöbjöm Aðalsteins
simam., Geir Pálsson trjesm., Guöin.
Magnússon rithöf., Gróa Bjamard.
Nýjaversl., Geir Sigurösson skipstj.,
Verslunin Gullfoss, Gunnar Sigurös-
son trjesm.y Hafsteinn Bergþórsson
sm. Klapparst., Halldór G. M. Eiríks-
son kpm,, Halldór Gunnlaugsson
kpm., Halldór Þórðarson bókb., Hall-
grímur Jónsson vjelstj., Hallgrimur
Tómasson kpm., Hannes Hafliðason
skipstj., Haraldur Sigurðsson vjelstj.,
Helgi Helgason smiöur, Henningsen
Sv. J. kpm,, Indriöi Einarsson skrif-