Lögrétta


Lögrétta - 30.07.1919, Blaðsíða 1

Lögrétta - 30.07.1919, Blaðsíða 1
utgetand’' og ríts'ióri: ÞORST. GÍSLASON. Þinglioltsstræti 17. Talsími 178. AfgreiSslu- og innheimtum.: ÞÓR. B. ÞORLÁKSSON. Bankastræti 11. Talsími 359. Nr. 31 Beykjavík 30. júlí 1919. XIV. ár. ■______________ . ........... ■ Klæðaverslun H. Andersen & Sön Aðalstræti 16. Stofnsett 1888. Sími 32. —0—4 Þar eru fötin saumuð flest. Þar eru fataefnin best. Alþingi. iii. Stjórnarfrumvörp. (Niðurl.) 'Barnakennarar. F r v. u m s k i p u n b a r n a- kennara og laun þeirra. — i. gr. Til þess að geta oröiö skip- aður kennari við barnaskóla ,eða far- skóla, sem nýtur styrks af landssjóðs- fje, er krafist: a) aS umsækjandi hafi óflékkað mannorS, b) að hann hafi lokið kennaraprófi-, d) aö hann sýni læknisvottorö um gott heilsufar, e) aö hann hafi aö minsta kosti einn um tvítugt. — 2. gr. Þegar kennarastaöa er laus, skal skólanefnd eöa fræðslu- nefnd, svo fljótt sem fært er, auglýsa hana til umsóknar í því blaði, sem flytur stjórnarauglýsingar, og í mál- gagni kennara, meö umsóknarfresti, sem eigi má vera skemri en 2 mánuö- ir. Að umsóknarfresti liðnum kemur nefndin saman og ræður meö sjer, hverjum umsækjanda hún vill mæla með til stöðunnar, og sendir síðan yfirstjórn fræðslumálanna meömæli sin ásamt öUum umsóknum, sem fyrir liggja. Stjórnarráöið veitir stööuna og auglýsir á venjulegan hátt...9. gr. Kennarar, sem starfa við barnaskóla eða farskóla í 6 mánuði, eða 24 vikur af árinu, og kenna 30 stundir á viku — um kenslustundafjölda forstöðu- manna kaupstaðaskóla og heimavist- arskóla fer þó eftir samkomulagi viö skólanefnd —■ skulu hafa árslaun sem hjer segir: a. Fórstööumenn barna- skóla í kaupstööum 2000 kr. auk ó- keypis húsnæðis, eöa jafngildi þess í peningum. b. Kennarar við kaup- staðaskóla hafa 1500 kr. árslaun. u. Forstöðumenn barnaskóla utan kaup. staöa 1500 kr., og kennarar viö þá skóla 1200 krónur. Forstöðumenn heimavistarskóla utan kaupstaöa hafa þar að auki ókeypis húsnæði, ljós og hita. e. Farskólakennarar hafa í árs- laun 300 kr. auk ókeypis fæöis, hús- næöis, ljóss, hita og þjónustu þá 6 mánuði ársins, sem skólinn stendur, og húsnæði alt árið, eða jafngildi þeirra hlunninda í peningum. — 10. gr. Nú stendur barnaskóli lengur en 6 mánuöi á ári, og hækka launin þá í rjettu hlutfalli við tímalengd. — 11. gr. Laun þau, sem talin eru í 9. gr., a. og b., greiðast aö /3 af ríkis- sjóösfje, en aö 2/ úr bæjarsjóði. Helmingur þeirra launa, sem talin eru í sömu grein, d. og e., greiöist af rikissjóðsfje, en helmingur úr sveitai- sjóöi. Eigi tekur ríkissjóöur neinn þátt í kostnaðinum viö þau hlunn- indi, sem kennarar hafa samkvæmt lögum þessum, enda þótt þau sjeu greidd i peningum. — 12. gr. Launa- viöbót eftir þjónustualdri fá kennar- ar sem hjer segir: a. Forstöðumenn og kennaar kaupstaðaskóla 200 kr. 4. hvert ár, upp aö 1000 kr. b. For- stöðumenn og kennarar viö barna- skóla utan kaupstaöa 100 kr. 4. hvert ár, upp aö 500 kr. d. Farskólakenn- arar 50 kr. 3. hvert.ár, upp að 300 kr. Allar launaviðbætur eftir þjón- ustualdri greiðast úr ríkissjóði. — 13. gr. Auk framantaldra launa njóta kennarar þeir, er laun taka eftir lög- um þessum, dýrtíðaruppbótar eftir sömu hlutföllum og starfsmenn rikis- ins Heilbrigðisráð. F r v. u m heilbrigðisráö, m. m. — 1. gr. I Reykjavík skal setja á stofn heilbrigðisráð. Skal heilbrigð- isráð þetta skipað 3 læknum, er rjett hafa til lækninga á íslandi. Ennfrem. ur skulu vera tveir varamenn. Kon- ungur skipar einn mann í heilbrigöis- ráðið, en læknadeild háskólans kýs hina tvo, og auk þess tvo lækna til vara. Aðalmenn þeir og varamenn,. sem læknadeildin nefnir, skulu kosnir til 5 ára, en i fyrsta skiftið gengur annar aöálmaöurinn og annar vara- maðurinn úr eftir 3 ár. Endurkjósa má þá, er úr ganga. — 2. gr. Störf þau, sem eftir eldri lögum heyra undir verksvið landlæknis að undantekjnni forstööu yfirsetukvennaskólans, skulu falin heilbrigöisráðinu í hendur. Sá maöur, er konungur skipar í heil- brigðisráðið, er forseti þess, og hetn á hendi framkvæmdir allar fyrir þess hönd. Forstaða yfirsetukvennaskól- ans skal falin læknadeild háskólans. Að öðu leyti skal nánara kveðið á um verksvið heilbrigðisráðsins með konunglegri tilskipun eftir að fengn- ar eru tillögur þess sjálfs þar um, og um það, hvenær og hvernig varamenn komi í stað aðalmanna. — 3. g. bor seti heilbrigðisráðsins hefur auk rit- fjár á byrjunarlaun 5000 krónúr, etl launin hækka eftir 3, 6, og 9 ár í þessari röð, um 300 kr., og 400 kr., upp í 6000 kr. Auk þess nýtur hann sömu dýrtíöaruppbótar, sem aðrir fastir starfsmenn landsins. Hinir að- almenn heilbrigðisráðsins fá í þókn- un árlega 1200 kr. hvor. — 4. gr. Lög þessi öðlast gildi 1. janúr 1920, og er þá um leið lagt niður landlækpis- cmbættiö. Tekjuaukafrumvörpin. Stjórnin flytur 4 ný tekjuaukafrum- vörp: 1. Um breyting tolllaga frá 11. júlí 1911, og er þar hækkaður tollur á öli, gosdrykkjum, vini, og tóbaki, og er áætlað, að hækkunin á öli og víni gefi í landssjóð 50 þús. kr., en á tó- baki 120 þús. Tóbakst. er settur 4 kr. á kíló, og á vindla og vindlinga 8 kr. á kíló. — 2. Um viðauka og breyting á lögum frá 4. nóv. 1881 um útflutningsgjald af fiski, lýsi o. s. frv., og á það að hækka um 100%. Astæðan er verðhækkun sjávarafurða og telur stjórnin gjald þetta teamt verða svo lágt, að þess gæti varla. Gjald af síldartunnu er með þessufrv. fært upp í 1 kr., en það ákvæði gildir að eins til ársloka. — 3. tekjuaukafrv. mælir svo um, að af hverri tunnu salt- aðrar síldar (108—120 lítra), í hverj. um umbúðum sem hún flytst, skuli útflutningsgjald vera 3 kr. Gjaldið greiðist af síld þeirri, sem söltuð er og verkuð í íslenskri landhelgi. Eiga þau lög að koma í gildi 1. jan. 1920. Tekjuauki af fyrra frv. er áætlaður 160 þús. kr. á ári, en af því síðara 375 þús. kr. frá því, sem nú er. — 4. Um breyt. á 1. 14. des. 1877, um skatt á ábúð og afnotum jarða, svohlj.: „f 2. gr. í 1. 14. des. 1877, um skatt á ábúð og afnotum jaröa og á lausafje komi 4/5 fyrir 2/. Lög þessi öðlast gildi I. jan. næstk., og gilda til 1. jan. 1921.“ Á þessi hækkun á gjaldi af landbún- aði að svara til þeirrar hækkunar á gjaldi af sjávarafurðum, sem talin er hjer á undan, og áætlar stjórnin tekju- auka af henni 40 þús. kr. á ári. — Auk þessara 4 frv. flytur stjórnin frv. um framlenging allra vörutollalaga og frv. um framlenging laga um bráða- birgðahækkun á burðargjaldi, hvort- tveggja til ársloka 1921. fsl. flaggið. Um skrásetning s k i p a. 1. gr. Til þess að skip geti með skrá- setning hjer í ríkinu öðlast rjett til að hafa íslenskan fána, veröa að rninsta kosti 2/ hlutar þess að vera eign hjer búsettra manna, sem hafa haft heimilisfestu hjer 1 ár. Ef skipið er hlutafjelagseign, skulu stjórnar- nefndarmennirnir allir vera búsettir og^ hafa haft heimilisfestu hjer 1 ár, og heimilisfang fjelagsins hjer. — 2. gr.....Ekkert íslenskt skip má hafa annan fána en hinn íslenska þjóðfána, sem skipað er fyrir um í konungs- úrskurði 30. nóvember 1918, sbr. kon- ungsúrskurð 12. febrúar 1919. Fleiri af frumv. verða ekki sjer- staklega talin. Þau eru alls 41. Frá nokkrum hefur áður verið sagt, svo sem frv. um bráðab.influtningsgjald af síldartunnum, frv. um einkasölu á hrossum til útlanda o. fl. Um stofn- un og slit hjú skapar er langur laga- bálkur og sömul. um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna. Þá eru lög um ‘laudamerki, lög um einkaleyfi og lög um mat á saltkjöti til útflutnings, og svo frv. um breytingar ýmsra eldri laga. Fastanefndir. 1. Fjárhagsnefnd. Ed.: M. Torf. (form.), H. St., G. Ól. (skr.). Nd.: Þór. J. (skr.), M. Guðm. (form.), E. Árnas., Hák. Kr., Sig. Sig. — 2. Fjár- veitinganefnd Ed.: Jóh. Jóh. (form.), H^ Sn., E. Páls. (skr.), K. Ein., M. Krist. — 3. Samgöngumálanefnd. Ed.: Guðj. Guðh, H. Sn., H. St. (form.), Kr. Dan. (skr.), S. Friðj. Nd.: Þór. J. (form.), G. Sv. (skr.), Þorst. J., Ben. Sv., B. Stef. B. Krist., E. Árnas. — 4. Landbúnaðarnefnd: Ed.: S. Friðj., G. Ól. (skr.), H. Sn. (forrn.). Nd.: Sig. Sig„ Jón. J„ E. Árnas. (skr.), • P. Þórö., St. Stef. (form.). — 5. Sjávarútvegs- nefnd. Ed.: M. Krist., Kr. Dan. (skr.), K. Ein. (form.). Nd.: M. Ól„ B. Krist. (form.), Sv. Ól„ P. Ott. (skr.), B. Stef.'— ö.Mentamálanefnd.Ed. :E. Páls. (form.), Kr. Dan. (skr.), G. Ól. Nd. :’St. Stef. (skr.), E. Árn. (form.), Jör. Br„ P. Þórð., E. Jóns. — 7. Alls- herjarnefnd. Ed.: Guðj. Guðl. (form.) M. Torf., Jóh. Jóh. (skr.). Nd.: E. Jóns., E. ’ Arn. (form.), Þorl. J„ P. Ott„ M. Guðm. (skr.). L • Aðrar nefndir. Stjórnarskrárnefnd Ed.: M. Torf., Jóh. Jóh. (form.), K. Ein. (skr.), S. I'riðj., Magn. Krist. Nd.: St. Stef„ E. Arn. (form.), Þorl. J„ Ben. Sv„ P. Jónss., Sig. Stef., B. Jónss. —• Launamálanefnd Ed.: Egg. Pálss., G. Ól„ Halld. St. (form.), Hj. Sn„ Kr. Dan. (skr.), Nd.: Matth. Ól„ J. Jcnss.. Þorl. J„ Hák. Kr„ Þór. Jónss. (skr.), Magn. Pj. (form.). — Fossanefnd Ed.: Guðj. Guðl., Hj. Sn„ K. Ein.. Kr. Dan„ S. Friðj. Nd.: Sig. Sig., G. Sv„ Sv. Ól„ B. Jónss., B. Stef., B. Krist., Þorl. J. Þingmannafrumvörp. 1. Frv. til vatnalaga. Flm.: Bj. frá Vogi og E. Arn. — 10. gr.: 1. Landareign hverri fylgir heimild til að hagnýta það vatn, sem á henni er, hvort sem það er straumvatn eða stöðuvatn: a. Til heimilisþarfa. svo sem til drykkjar, suðu, þvotta, böð- unar, til að vökva garða og til varn- ar við eldsvoða. b. Til búsþarfa, svo sem til að vatna skepnum. c. Til jarð- ræktar, svo sem til áveitu. d. Til smá- iönaðar og iðju i þarfir búnaðar og atvinnurekstrar, sem snertir hann og eigi verður talinn verksmiðjuiðja, e Til að vinna úr því orku til heimilis cg búsþarfa. 2. Heimild þá, er i 1. tölul. stafl. a.—c. greinir, má eigi skilja frá eigninni, nema sjerstök lagaheimild komi til. — 17. gr : 1 • Rikið hefur umráð yfir öllu vatni, bæöi straumvatni og stöðuvatni, nema þvi, sem: a. Er heimilað landareign- um til hagnýtingar samkvæmt 10. gr b. Er undir sjerstökum yfirráðum landeiganda samkvæmt it. gr. c. (þ. e. lindir, dý og tjarnir, sem ekki hafa aðrensli ofan jarðar). Telst tneð landsgæðum samkv. 12. gr (þ. e. hverir — laugar og ölkeldur) d. Hefur verið virkjað eða veitt úr farvegi til notkunar samkvæmt heim- ild í lögum eða samkvæmt löglegu leyfi eða sjerleyfi, enda sje ekki kom- ið aftur í eðlilegan farveg. 2. Vatn l>að, sem talið er í 1. tölulið a—d, er einungis að Jíví leyti undir eftirliti rikisins, sem ákveðið er sjerstaklega í lögum þessum. 3. Rikið hefur um- ráð yfir öllu vatni utan heimalanda lögbýla, nema svo standi á, sem í 1. tölul. d. segir. 2. Frv. um vatnastjórn. Flm.: B. J. og E. Arn. — 1. gr.: Slcipa skal vatnastjórn og raforkumála; nefnist hún vatnastjórn og hefur þau störf á hendi, sem þessi lög eða önnur mæla fyrir. — 2. gr.: Vatnastjórn skal skip- uð þrem mönnum, og er einn þeirra formaðUr og framkvæmdarstjóri Hann nefnist vatnastjóri, en hinir meðstjórnendur. — 3. gr.: Vatna- stjóri skal hafa 8000 kr. árslaun, eu meðstjórnendur 1500 kr. hvor. Auk þess má landsstjónin borga vatna- stjórn ágóðahluta af gróða ríkisfyrir- tækja, er hún veitir forstöðu, alt að 2%, samkvæmt nánari reglum, er stjórnarráðið setur. — 4. g.: 1. Vatna- stjóri skal annast öll hversdagsleg störfog ráða einn til lyktaöllumminni háttar málum. Hann skal vera for- stöðumaður allra fyfirtækja, er hverfa undir vatnastjórn til framkvæmda. 2. Meðstjórnendúr skulu kvaddir til allra meiri háttar rnSla. 3. Stjórnar- ráðið semur erindisbrjef handa vatna- stjórn, og skal í þvi kveðið á úni verksvið vatnastjóra og meðstjórn- enda. 3. Frv. um heimild handa lands- stjórninni til framkvæmda á rann- sóknum til undirbúnings virkjunar Sogsfossanfta. Flm.: B. J. og E. Arn. — 1. gr.: Landsstjórninni er heimilað að gera eða láta gera mælingar, upp- drætti, útreikninga, lýsingar. kostn- aðaráætlanir og aðrar rannsóknir, er þarf til fullnaðardrátta að virkjun Sogsfossanna til orkunýtingar og veitu orkunnar til notkunarstaðanna, þar á meðal orkuveitur til almenn- ingsþarfa. í sambandi við þær ter henni og heimilað að láta gera sams konar rannsóknir um lagningu járn- brautar frá Reykjavík til Sogsfoss- .anna og um Suðurlandsundirlendið svo langt austur eftir, sem henni þyk- ir ástæða til. 4. Frv. um raforkuvirki. Flm : B. J. og E. Arn. — 2. gr.: Vatnastjórn skal semja, en viðkomandi ráðherra staðfesta reglur um gerð og notkun raforkuvirkja. Um greinargerð fyrir þessum 4 frv. er vísað til nefndarálits meiri hluta fossanefndar, en það er enn ekki kom- ið fram. 5- Frv. til hafnarlaga fyrir ísá- fjörð. Flm.: M. Torf. Sama og íyrir lá 1917. 6. Frv. um sjerstakt læknishjera'ð í Norður-ísafjarðarsýslu, Flm.: Sig. Stef. — Hólshreppur í Norður-ísa- fjarðarsýslu skal vera sjerstakt lækn- ishjerað. 7. Frv. um takmarkanir á rjetti til fasteignarráða á íslandi. Flm.: B. frá Vogi. — Frv. er tekið nær því orð- rjett og án efnisbreytinga að ráði eft- ir stjórnarfrv. 1901. (Alþt. 1901, C. bls. 128—134). 8. Frv. um breyting á lögum um skipun læknishjeraða o. fl. Flm.: J. Jónss. Hróarstungulæknishjeraði skal skift í tvö læknishjeruð sem hjer seg- ir: 1. Hróarstungulæknishjerað: Tök- uldalshreppur beggja megin Jökulsár upp að Gislá, Hlíðarhreppur, Tungu- hreppur, Hjaltastaðahreppur og Eiða- hreppur. 2. Bakkalæknishjerað: Borgarfjarðarhreppur. 9. Frv. um sjerstakt læknishjerað i Ólafsfirði í Eyjarfjarðarsýslu.. Flm.: Stef. Stef. og E. Árnas. — Ólafsfjörð- ur í Eyjafjarðarsýslu skal vera sjer- stakt læknishjerað. 10. Frv. um breyting á hafnarlög- um fyrir Siglufjarðarkauptún. Flm.: Stef. Stef. og E. Árna. 11. Frv. um breyting á lögum um skipun læknishjeraða. Flm. :■ Halld. St. — 1. gr.: Hnappadalssýsla og syðsti hluti Snæfellsnessýslu ska! vera eitt læknishjerað og heita Hnappdælahjerað. Hjera'ð þetta nær yfir Kolbeinsstaöahrepp, Eyjahrepp, Miklaholtshrepp og Staðarsveit. Læknissetur skal vera í Miklaholts- hreppi. — 2. gr.: Þá er Hnappdæla- hjerað verður lækni skipað, skal sú breyting ger á Borgarfjarðarhjeraði, að það taki ekki lengra vestur en að Hítará, á Stykkishólmshjeraði, að Miklaholtshreppur sje undanskilinn, og á Ólafsvíkurhjeraði, að Staðar- sveit sje undanskilin. 12. Frv. til laga utn breyting á lögum um skipun læknishjeraða. Flm.: E. Arn. og Sig. Sig. — 1. gr.: Árnessýslu skal skift í þrjú læknis- hjeruð. Taktnörk hjeraðanna og læknissetur ákveður ráðherra í sam- ráði við landlækni og að fengnum til- lögum sýslunefndar. 13. Frv. um viðauka við lög um ritsíma- og talsímakerfi íslands. Flm. s M. Guðm. Símalína leggist frá Sauð- árkróki að Víðimýri og Silfrastöðum og þaðan að Vatnsleysu. 14. Frv. um breyting á lögum um ritsíma- og talsímakerfi íslands. Flm.'. J. Jónss. og Þorst. J. — Um símalínu frá Egilsstöðum sunnan megin Lag- arfljóts að Vallanesi, þaðan yfir að Ási og upp að (æknissetrinu Brekku. 15. Frv. um bann gegn refarækt. Flm.: B. Stef., J. J„ Þ. M. J„ P. Þ. og P. Ott. — 1. gr.: Refarækt skal bönnuð hjer á landi. 16. Um atvinnufrelsi. Flm.: B frá Vogi. — 1. gr.: Hver sú atvinnugrein, sem lög leyfa, er heimil fyrst og fremst öllum þegnum konungsríkis- ins íslands, þeim sem heimilisfastir eru hjer á landi eöa hingað koma til þess að verða heimilisfastir, þvi næst þeim, er samkvæmt samningum við önnur ríki skulu hafa sama atvinnu- frelsi sem íslenskir þegnar og hjer eiga heimilisfang eða koma hingað til þess að taka sjer bólfestu, og enn þeim mönnum öðrum, sem taka sjer hjer aðsetur og ná heimilisfestu. Aðr- ir mega ekki reka hjer atvinnu. 17. Frv. um breyting á lögum um skipun læknishjeraða. Flm.: Kr. Dan. — Kjósarhreppur, Kjalarneshreppur og Mosfellshreppur sktdu vera eitt læknishjerað, sem nefnist Kialarnes- bjerað, með læknisaðsetri á Kjalar- nesi. 18. Frv. um skoðun á síld Flm.: M. Ól. — 1 Vgr.: Skoðun skal fram fara á allri síld, sem ætluð er til út- flutnings, hversu sem hún er veidd ef hún er söltuð á landi hjer eða við land. Útgerðarmönnum skal gef • ast kostur á að fá mat á nýrri síld, sem ætluð er til söltunar og útflutn- ings, en skylt er'þeim að láta meta hana þegar hún er fullpökkuð í tunn- ur og tilbúin til útflutnings. 19. Frv. um bæjarstjórn á Seyðis- firði. Flm.: Jóh. Jóh. . Frv. þetta er samið af bæjarstjórn Seyðisfjarðarkaupstaðar og borið fram eftir ósk hennar. 20. Frv. um stækkun verslunar- lóðarinnar á Nesi í Norðfirði. Flm.: Sv. Ól. — Löggilt verslunarlóð á Nesi í Norðfirði skal vera 330 stikur á breidd frá flóðmáli til fjalls á strand- lengjunni frá Bakkalæk að Nausta- læk. 21. Frv. til vatnalaga. Flm.: Sv, Ól. — 2. gr.: Landi hverju fylgír rjettur til umráða og hagnýtingar á því vatni, sem á því er, hvort sem það er rennandi eða. kyrt, með þeim takmörkunum, sem lög, venjur eða aðrar heimildir hafa í för með sjer. — 9. gr.: Rjett landareignar til vatns, sem á henni er: a) til heimilisþarfa, b) til búsþarfa, c) til jarðræktar, má ekki skilja við eignina, nerna með lög- um sje gcrt í þarfir almennmgs. 13. gr.: Nú eru vatnsrjettindi af hendi látin, án þess að eignarrjettur að landi sje jafnframt látinn, og fer þá eftir reglunum um kaup á fasteignarrjett- indum .... 22. Frv. um aðflutningsgjald af salti. Frá fjárhagsnefnd. — 1. gr.: Af hverri smálest salts, sem flutt er til landsins, skal greiða 12 kr. gjald í rikisjsóð. Brot úr smálest, sem nem- ur helmiugi eða meiru, telst heil smá- lest, en minna broti skal slept. í greinargerð fyrir frv. segir: Fjár- hagsnefnd flytur frv. þetta, eftir til- mælum ráðaneytisins. Ástæðan er sú, að auðsætt er, að landsverslunin verð- ur fyrir miklum halla á saltverslun- inni, en svo er til ætlast, að halli þessí verði bættur með gjaldi þessu, og ráð- gert er, að lög þessi standi eigi lengur cn nauðsynlegt er til þess að fá end-

x

Lögrétta

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.