Lögrétta - 30.07.1919, Blaðsíða 2

2
LÖGRJKTTA
LÖGRJETTA kemur út á hverjum miS-
vikudegi, og auk þess aukablöS viS og viS,
VerS kr. 7.50 árg. á Islandi, erlendis kr.
10.00. Gjalddagi 1. júlí.
urgreiddan hallann á verslun landsins
með salt.
23. Frv. um breyting á póstlóg-
um. Frá fjárhagsnefnd. — x. gr.: 1
stað x. gr. komi: a) Hinum íslensku
póstmálum skal stjórnaS af aöalpóst*
meistara, sem hefur umsjón meS
rekstri póststarfanna. Aðalpóstmeist-
ari stendur undir ráðherra þeim, sem
póstmálin heyra undir, án nokkurra
milliliöa. b) Til aSstoSar aSalpóst-
meistara skal skipa póstritara, póst-
fulltrúa og aðra a'Sstoðarmenn. c)
í Reykjavík, Akureyri, ísafirSi og
SeySisfirSi skulu skipaSir póstmeist-
arar, og skulu þeir og póstafgreiSslu-
menn, sem hafa sjálfstæSa reiknings-
færslu, standa beint undir aSalpóst-
meistara. ■— Frv. er samiS af póst-
meistara og flutt aS tilhlutun ráSa-
neytisins.
24. Frv. um gjald af ínnlendri
vindlagerS og tilbúningi af konfekt
og brjóstsykri. Flm.: B. Stef. og P,
Ott. — 1. gr. :.Enginn má reka inn-
lenda vindlagerS nje tilbúning á kon-
fekt og brjóstsykri til sölu, hverrar
tegundar sem er, nema tekiS hafi
leyfísbrjef hjá lögreglustjóra, þar
sem framleiSslan fer fram. Fyrir leyf-
isbrjefiS skal gjalda 100 kr. til bæjar-
sjóSs eSa sveitarsjóSs. ÁkvæSi þetta
gildir einnig um þá, sem nú reka
vindla-, konfekt- eSa brjóstsykurs-
gerS. — 2. gr.: Fyrir hvert tvípund
(kg.) af tóbaksvindlum eSa vindling-
um, sem eru tilbúnir hjer á landi,
skal greiSa í landssjóS gjald, er
nemi helmingi af aSflutningsgjaldi
af vindlum eSa vindlingum eft-
ir tollögum þeim, er í hyert sinn
gilda. Fyrir hvert tvípund (kg.)
af brjóstsykri og konfekt, sem er til-
búiS hjer á landi, skal greiSa i lands-
sjóS gjald, sem nemi þriSjungi aS-
flutningsgjalds þess, sem af þeim
vörutegundum ber aS greiSa samkv,
tolllögum.
25. Frv. um breyting á lögum um
almennan ellistyrk. Flm.: M. Torf.
— 1. gr.: 2. málsgr. 1. greinar laga
nr. 17, 9. júlí 1909, um almennan elli-
styrk, orSast þannig; sjóSir þessir
skulu styrktir meS árlega tillagi úr
landssjóSi, 2 krónum fyrir hvern
mann gjaldskyldan.
26. Frv. um breytingar á lögum
mu bæjarstjórn á SiglufirSi. Flm.:
Stef. Stef. og E. Árnas.
27. Frv. um breyting á lögum unt
hundaskatt. Flm.: Jör. Br. og E.
Árna. — 1. gr.: í 4. gr. í lögum 22.
maí 1890, um hundaskatt o. f!„, komí
fyrir „10 kr.“: 100 kr.
28. Frv. um breyfingu á lögum
um notkun bifreiSa. Flm.: GuSj
GuSl. og M. Krist. -5- Eftir fyrstu
málsgrein 5. greinar í lögum nr. 88,
14. nóv. 1917, komi svo hljóSandi
málsgrein: Þó getur stjórnarráSiS
veitt undanþágu frá aldurstakmark-
inu, alt niSur í 18 ára aldur, þegar
svo stendur á, aS bifreiSarstjórinn
vill aS eins stýra sinni eigin bifreiS
eSa nánasta skyldmennis ognotarhana
alls ekki til almennra fólksflutninga.
29. Frv. um breyting á lögum um
vegi, nr. 57, 22. nóv. 1907. Flm.: Sig.
Sig. og E. Arn. — 1. gr.: KostnaSur
viS sýsluvegi greiSist úr sýslusjóSí,
en í hann greiSi hvert hreppsfjelag 3
krónur fyrir hvern verkfæran mann
1 hreppnum, 20—60 ára, í hverri stöSu
sem er. Heimilt er sýslunefnd aS á-
kveSa fyrir eitt ár í senn, aS gjald
þetta skuli vera hærra, alt aS 9 kr.
fyrir hvern verkfæran karlmann. —
2. gr.: Hreppsvegagjald er .2 þr. 50
au. fyrir hvern verkfæran karlmanrr
5 hreppnum, 20—60 ára, í hverri stöSu
sem er. Heimilt er hreppsnefnd aS á-
kveSa fyrir eitt ár í senn, aS hrepps-
vegagjald skuli vera hærra, alt aS 6
kr. fyrir hvern verkfæran karlmann
— Á fundi sýslunefndarinnar í Árnes-
sýslu í vor var samþykt áskorun til
þingmanna sýslunnar um aS útvega
sýslunni lagaheimild til þess aS mega
hækka sýsluvegagjaldiS og hrepps-
vegagjaldiS, alt aS 9 kr.
30. Frv. um bifreiSaskatt. Frá
fjárhagsnefnd. — 1. gr.: Af bifreiS*
um, sem notaSar eru til mannflutn-
inga, skal greiSa árlegan skatt í ríkis-
sjóS, eins og hjer segir: Af bifreiS
fyrir 1 mann 250 kr., af bifreiS fyrir
2 menn 300 kr., af bifreiS fyrir 3
menn 350 kr., og svo áfram þannig,
aS skatturinn vex um 50 kr. fyrir
hvern mann, sem bifreiSin rúmar, aS
meStöldum bifreiSarstjóra, þö svo, aS
skatturinn fari eigi fram úr 600 kr.
á bifreiS. BifreiSar, sem eingöngu eru
notaSar til vöruflutninga, greiSa 200
kr. skatt á ári.
31. Frv. 'um vatnorkusjerleyfi
Flm.: B. J. og E. Arn. — 2. kafii. 2.
gr,: 1. Engum öSrum en ríkinu er
heimilt aS virkja fallvatn (foss eSa
hávaSa) til orkunýtingar, nema
landsstjórnin leyfi. 2. Þetta gildir
þó ekki um fallvötn, sem hafa ekki
aS staSaldri yfir 200 eSlishestorkur,
meS hæfilegri miSlun, nje heidur fall-
vötn, sem hjeraSsstjórn, meS sam-
þykki vatnastjórnar, virkjar til þess
eins aS fullnægja raforkuþörf al-
mennings í hjeraSinu. Vatnastjórn
getur og meS samþykki sínu heimilaS
orkuveitufjelögum meS étaSfestri
orkuveitusamþykt aS virkja fallvötn
í sama tilgangi, án þess aS sjerleyfis-
skilyrSi þessara laga komi til greina.
3 Ef vafi leikur á um fallvatn, hvort
orkumagn þess sje svo mikiS, aS leyf
is þurfi, þá skal fá vatnastjórn þaS
mál til rannsóknar; úrskurSur henn-
ar aS lokinni rannsókn um orkumagn
fallvatnsins skal verla fullnaSar-úr-
skurSur. 3. kafli, 3. gr.: 1. Inrilendit
menn geta fengiS sjerleyfi lands-
stjórnar til aS virkja fallvötn, ef fyr-
irtækiS horfir til nytsemdar og fer
ekki í bága viS hagsmuni almennings,
svo sem meS því aS stofna þjóSermnu
i hættu vegna mikils innflutnings á
erlendum verkalýS, eSa raska jafn-
vægi atvinnuveganna, og þá meS þeim
nánari skilyrSum, sem landsstjórnin
setur, samkvæmt þessum og öSrum
gildandi lögum. 2. Sama gildir um:
a) hlutafjelög og önnur fjelög, sem
aS lögum eru talin fjelög meS tak-
markaSri ábyrgS, ef stjórn þeirra er
alinnlend og allur fjárstofninn eign
innlendra manna. b) stofnanir. ef
stjórn þeirra er alinnlend og mark-
miS þeirra horfir til almennings
heilla. — 4. kafli, 36. gr.: 1. Útlendir
menn geta, ef sje'rstakar ástæSur
mæla meS, fengiS sjerleyfi til aS
virkja fallvötn hjer á landi, þannig
aS fariS verSi eftir fyrirmælum III.
kafla laga þessara, aS svo miklu leyti,
sem viS getur átt. Heimilt er lands-
sjórn þá aS setja þau frekari eSa
fleiri skilyrSi, sem almennijngsheill
krefur. 2. Sama gildir um hlutafje-
lög og önnur fjelög meS takmark-
aSri ábyrgS og stofnanir, sem ekki
heyra undir 3 gr., enda eigi fjelagiS
heimilisfang og varnarþing á íslandi,
cg sje stjórn þess aS Yz skipuS inn-
lendum mönnum. 3. Nú fer umsókn
samkvæmt 1. eSa 2. tölul. fram á sjer-
leyfi til aS virkja fallvatn, sem hefur
5000 eSIishestorkur, þá gildir þaS enn
fremur, aS landsstjórnin getur aS
er.gu gert skilyrSin vægari en vatna-
stjórn leggur til. Ef umsækjandi vill
ganga aS skilyrSunum, skal sjerleyfiS
lagt fyrir Alþingi til samþyktar eSa
synjunar, enda sæti máliS sömu meS-
ferS á þingi sem lagafrumvörp.
32. Frv. um sjerleyfi til hagnýt-
ingar á orkuvötnum og raforku. Flm.:
Sv. Ól. —■ 1. gr.: Eigandi fallvatns
eSa umráSamanni, enda sje hann ís-
lenskur ríkisþegn' og búséttur hjer-
lendis, er heimilt aS hagnýta orku
þess án sjerleyfis, ef orkunotin fara
eigi fram úr 500 eSlishestorkum, og
ef þaS má verSa án tjóns fyrir aSra,
cinstaka menn eSa sveitarfjelög. Á-
valt skal þó um þetta gætt ákvæSa
vatnalaganna. —2. gr.: Til hagnýt-
ingar vatnsorku framar því. sem í
1 gr. getur, eSa þegar um fjelög er
aS ræSa meS takmarkaSri ábyrgS, sem
og þegar þegnar annara ríkja eiga
þátt í fyrirtækinu, þarf sjerleyfi, sem
konungur veitir meS eSa án samþykk-
is Alþingis. — 3. gr.: Ef um orku-
vinslu er aS ræSa, sem fer fram úr
5000 ‘og alt aS 40000 eSlishestorkum,
skal samþykkis Alþingis leitaS, áSur
en leyfið er veitt. Sjerleyfi til frekari
orkuvinslu fyrir einstakan mann,
stofnun eSa fjelag, veitist ekki nema
Alþingi samþykki þaS tvisvar. fyrir
cg eftir nýjar kosningar.
33. Frv. -um sölu á þjóSjörðinni
Ögri og Sellóni í Stykkishólmshreppi.
Flm.: Halld. St. — 1. gr.: Lands-
stjórninni veitist heimild til aS selja
hreppsnefn^inni í Stykkishólms-
hréppi þjóðjörðina Ögur og eySiþjóS-
jörSina Sellón.
34. Um hvíldartíma háseta á ís-
lenskum botnvörpuskipum. Flm.: Jör
Br. — 1. gr.: Skylt skal eigendum
eSa útgerSarmönnum íslenskra botn-
vörpuskipa aS veita hásetum sínum
minst 8 klukkustunda hvíldartíma í
sólarhring hverjum, hvort sem þeir
eru á veiSum eSa viS annan starfa. —■
2. gr.: í reglugerS, er HásetafjelagiS
og ÚtgerSarmannafjelagiS í Reykja-
vik semja og stjónarráSiS staSfestir,
skal ákveSa nánar, á hvern hátt
vinnu- og hvíldartíma háseta verSur
fyrir komiS á skipum þeim, er í 1,
gr. getur. VerSi fjelögin ekki ásátt
um einhver atriSi í reglugerSinní,
sker stjórnarráSiS úr, og skulu báSir
aSiljar skyldir aS hlíta úrskurSi
þess. — 3. gr: Brot gegn lögum,
þessum varSa s^ktum frá 500- kr.
til 1000 kr.
35. Frv. um viSauka og breytingar
á lögum um byggingu, ábúS og út~
etkt jarSa frá 12. jan. 1884. Flm.:
Sigurj. FriSj. Málinu vísaS til stjórn-
arinnar til undirbúnings meS skír-
skotun til rökstuddrar dagskrár frá
síSasta alþingi.
36. Frv. um breytingu á lögum um
sjúkrasamlög. Flm.: P. Ott. -— 1.
gr.: StafliSur c í 2. töluliS 3. gr.
uefndra laga orSist svo: sje hann
búsettur í kaupstaS eSa kauptúni,
sem læknir er búsettur í, aS hann
hafi ekki árstekjur, er fari fram úi
3000 kr., aS viSbættum o. s. frv.
Fyrir „5000 kr.“ í sömu gr. 2. d.
komi: 10000 kr. — 2. gr.: MeS lög-
um þessum er úr gildi numin 2. gr.
laga nr. 35, 3. nóvember 1915.
í greinargerS segir flm.: í ákvæS-
um gildandi laga um sjúkrasamlög
eru þeir, sem hafa meiri árstekjur en
1800 kr., aS viSbættum 100 kr. íyrir
hvert barn innan 15 ára aldurs, úti-
IokaSir frá því aS geta orSiS meS-
limir sjúkrasamlaga. SömuIeiSis þeir
menn, sem eiga skuldlausar eignir, er
nemi meiru en 5000 krónum. Af bess-
um ástæSum getur þátttaka manna í
þessum nauSsynlega fjelagsskap,
sjúkrasamlagsstarfseminni, eins og
nú er komiS, ekki orSiS nándar nærri
eins almenn og nauSsynlegt er. Þvi
er hjer fariS fram á, aS takmarkiS
um árstekjurnar sje hækkaS upp í
3000 kr. og eignatakmarkiS upp i
10000 kr.
37. Frv. um breyting á lögum um
skipun prestakalla. Flm. Sig. Stef. — |
Hólsókn í Bolungarvík skal skilin frá
ísafjarSarprestakalli.
38. Frv. um breyting á almennum
hegningarlögum hancfa ísíandi,- 25.
júni 1869. Flm.: B. J. frá'Vogi. —
AS eins orSabreytingar, stafandi at
samb.lögunum.
39. Frv. um dýralækna. Flm.:
Sig. Sig. og E. Arn. — 1. gr.: Dýra-
læknar skulu vera sjö á landinu, einn
í Reykjavík og nágrénni (Gullbringu-
og Kjósarsýslu), annar í Borgar-
fjarSarhjeraSinu, Snæfellsnessýslu og
Dalasýslu, þriSji á VestfjörSum
(BarSastrandarsýslu, ísafjarSarsýsl-
um og tveimur nyrstu hreppunum í
Strandasýslu), fjórSi í Húnavatns-
og SkagafjarSarsýsIum og Stranda-
sýslu (aS Kaldrananeshreppi),. fimti
í EyjafjarSarsýslu, ásamt Akur-
eyri og Þingeyjarsýslum, sjötti í
Múlasýslunum 0g Austur-Skaftafells-
sýslunum, og sjöundi á SuSurlands-
undirlendinu (Árnes- og Rangárvalla-
sýslu, ásamt Vesturskáftafellssýslu.
StjórnarráSiS skipar þá og kveSur á
um bústaS þeirra. Dýalæknirinn í
Reykjavík, er nefnist landsdýra-
læknir, skal jafnframt vera aSalráSa-
nautur sjórnaráSsins í heilbigSismál-
um búpenings, og hafa fyrir þess
hönd eftirlit meS embættisfærslu
annara dýralækna. Takmörkum hjer-
aSanna má stjórnarráSiS breyta meS
ráSi landsdýralæknis. — 2. gr.: Laun
landsdýralæknis skulu vera 2000 kr.
á ári, en hjeraSsdýralækna 1500 kr.
til hvers þeirra. Launin greiSist úr
í-íkissjóSi. — 3. gr.: Þegar dýra-
læknir ferSast í þarfir hins opinbera,
fær hann úr rikissjóSi 5 krónUr fyr-
ir hvern dag, sem hann er aS heim-
an, og aS því skapi fyrir hluta úr
degi. FerSakostnaSur skal honum
endurgoldinn eftir fyrirmælum 4. gr.
í lögum 2. febr. 1894, um aukatekjur,
dagpeíninga og ferSakostnaS sýslu-
manna, bæjarfógeta o. s. frv. — 4.
gr.: Þá er dýralæknir ferSast í þarf-
ir einstakra manna, skal sá, er ferS-
arinn beiSist, fá honum ókeypis far-
arbeina og fæSi, eSa endurgjalda
honum ferSakostnaS eftir fyrirmæl-
um 3. gr. þessara laga um ferSakostn-
aS. —i
40. Frv. um sölu á prestsmötu.
Flm.: B. J., P. Ott., G, Sv.. St. Stef.,
E. Árna., Ben. Sv., Hák. Krist., B.
Stef., P. Þ., E. J. og J. J. — I. gr.:
Heimilt skal þeim, er prestsmötu eiga
aS greiSa, aS fá þær keyptar af sjer,
svo sem fyrir er mælt i lögum þess-
um.
41. Frv. til laga um löggilding
verslunarstaSar viS SySstabæ í Hrís-
ey. Flm.: E. Árna. og Stef. Stef. —
1 gr.: ViS SySstabæ í Hrisey skal
vera göggiltur verslunarstaSur.
Þingsályktunartillögur.
1. Till. um aS sett verSi á stofn á
VopnafirSi útbú frá Landsbanka fs-
lands. Flm.: Þ. M. J. og J. Jóns. —
Alþingi ályktar aS skora á lands-
stjórn aS hlutast til um, aS útbú frá
Landsbanka íslands verSi sett á stoín
á VopnafirSi, svo fljótt sem unt er.
P. Jónsson flytur br.till. svohlj.:
Á eftir orSunum „sett á stofn“ komf:
í Húsavík í Þingeyjarsýslu og (á
VopnafirSi).
2. Tillaga um ransókn símaleiSa
og lagning simalínu um efri hluta
Árnessýslu. Frá Sig. Sig. og E. Arn.
— NeSri deild alþingis ályktar aS
skora á ríkisstjórnina aS hlutast til
um, aS nú í sumar, eSa svo fljótt,
sem kostur er á, verSi rannsökuS:
1. Hin fyrirhugaSa simaleiS frá
KiSjabergi í Grímsnesi, um Minni-
Borg aS TorfastöSum í Biskupstung-
um og þaSan austur. í Hreppa. Jafn-
framt sje þaS rannsakaS, hvort heppi-
legra muni eSa kostnaSarminna aS
leggja símann upp í Hreppana fra
Þjórsártúni upp SkeiS eSa hina leiS-
ina — frá TorfastöSum — svo sem
lögákveSiS er. 2. LeiSin frá Minni-
Borg og út í Grafning aS Úlfljóts-
vatni, og hvaS kosta muni aS leggja
síma þá leiS. 3. Og aS rannsókn
lokinni verSi byrjaS á framkvæmdum
verksins svo fljótt sem unt er.
3. Um lögnám landinu til handa
á umráSum og notarjetti vatnsorku
allrar í Sogi. Flm.: Jör. Br., Ben. Sv.
og Hák. Krist. — Alþingi ályktar
aS skora á landsstjórnina aS gera nú
þegar ráSstafanir til þess, aS landiS
nái fullum umráSum og notarjetti á
allri vatnorku í Soginu, alt frá upp-
tökum þess og þar til, er þaS fellur
í Hvitá, ásamt nauSsynlegum rjett-
indum á landi til hagnýtingar vatn-
orkunni, hvorttveggja saiukvæmt 12
—14. gr. laga frá 22. nóv. I9°7> um
takmörkun á eignar- og umraSarjetti
á fossum á íslandi, um eignarnám
á fossum o. fl. Til framkvæmda þessu
heimilast stjórninni aS verja fje úr
ríkissjóSi, eftir því sem nauSsyn kref-
ur.
4. Um undirbúning skilnaSar rík-
is og kirkju. Flmm.: G. Sv., J. J.,
P. Ott., Þ. J., M. P., Jör. Br., P. Þ.,
M. Ól., Ben. Sv., E. J. og B. Stef. —
NeSri deild Alþingis ályktar aS skora
á landsstjórnina aS undirbúa og
leggja fyrir Alþingi frumvarp til
laga um skilnaS ríkis og kirkju
5. Um lánsstofnun fyrir land-
búnáSinn. Flm.: Sig. Stef., Þ. J.,
Sv. Ó., Þorl. J., M. P., P. J., J- J-
og Sig. Sig. — NeSri deild Alþingis
ályktar aS skora á landsstjórnina,
aS hlutast til um, aS komiS verSi
sem fyrst á fót sjerstakri lánsstofnun
fyrir landbúnaSinn, er veitt geti
bændum hagkvæmari lán til búnaS-
arbóta en nú er kostur á.
6. Um rannsókn símaleiSa í Rang-
árvallasýslu. Frá E. Páls. — Efri
deild Alþingis ályktar aS skora á
ríkisstjórnina aS hlutast til um: 1.
AS rannsakaSar verSi sem allra fyrst
leiSir fyrir þriSja flokks símalínur
þær, sem 4. gr. laga nr. 35, 20. okt.
1913, um ritsíma- og talsimakerfi ís-
lands, gerir ráS fyrir aS lagSar verSi
upp á Land, niSur á Þykkvabæ og
inn aS HlíSarenda. — 2. AS byrjaS
verSi á aS leggja línur þessar, aS
lokinni rannsókn, svo fljótt sem
kostur er á.
7. Um, aS sett verSi á stofn í
Stykkishólmi útibú frá Landsbanka
íslands. Flm.: Halld. St. — Alþingj
ályktar aS skora á lands^stjórnina, aS
hlutast til um, aS útibú frá Lands-
banka íslands verSi sett á stofn í
Stykkishólmi.
Fyrirspurn
svohlj. flytja: E. Arn., Sig. Sig. og
G. Sv.: Hve lengi ætlar landsstjórnin
aS láta rekstur sýslumannsembættis-
ins í Árnessýslu vera í því horfi, sem
hann hefur veriS síSustu ár, og er
enn?
M. Geo. Copland stórkaupm. hefur
fengiS heiSursmerki St. ÓlafsorSunn-
ar norsku af 1. flokki.
Þingvellir.
Lögrjetta liefur áSur flutt greinar
um þjóSgarSshugmyndina á Þingvöll-
um og sagt frá nefndarskipuninni í
þaS mál eftir forföngu Stúdentafje-
lags Rvíkur. Þessi nefnd hefur nú
sent Alþingi erindi og ákveSnar til-
lögur og birtist hjer þaS helsta í þeim
plöggum. Hr. yfirkennari Pálmi Páls-
son er formaSur nefndarinnar.
ÁriS 1930 verSur, svo sem kunnugt
er, þúsund ára afmæli Alþingis. VerS-
ur þá minst einhvers hins merkasta
viSburðar á lífsleiS hinnar íslensku
þjóSar, þar sem er stofnun Alþingis
og þar meS hins forna íslenska lýS-
veldis. Munu allir á einu máli um
þaS, aS sú þúsund ára hátíö ætti aS
fara svo fram, aS minnisstætt yrSi
öllum landslýS. En saga Alþingis, og
þar meS saga hinnar íslensku þjóSar
er meS óteljandi þráSum ofin saman
viS sögu Þingvalla viS Öxará. Sá staS-
ur er aS fornu og nýju talinn helgasti
sögustaSur á íslandi, og þar ætti auS-
vitaS þúsund ára afmælishátíS Al-
þingis aS haldast. Líklegt væri aS
allir mundu óska þess, aS Þingvöllur
þá bæri þess merki, aS hann væri
helgistaSur þjóSarinnar, og aS ekk-
ert skorti á umhyggjuna fyrir því,
aS varðveita hann í sem hæstum
heiSri. En öllum þeim, sem þar hafa
komiS hin síSari árin, er þaS kunn-
ugt, aS Þingvöllur hefur veriS undir-
orpinn stórskemdum, jafnt af manna
völdum sem náttúrunnar, án þesS aS
rönd væri reist viS. KveSur svo ramt
aS þeirri niSurníSslu, aS naumast get-
ur nokkur Íslendingur, sem um þaS
vill hugsa, horft á þaS kinnroSalaust.
Nefndin skorar síöan á Alþingi aS
gera ráSstafanir til: 1. — aö skipaö-
ur verSi á Þingvöllum umsjónarmað-
ur, einn eða fleiri aS sumrinu til fyrst
um sinn, meS sjerstöku erindisbrjefi
og lögregluvaldi, til aS vernda staö-
inn fyrir skemdum og ágangi. 2. —
aS framkvæmdar veröi sem fyrst
þessar umbætur: flutningur vegarins.
græðsla vallanna, lögun árinnar og
flutningur húsanna. í sambandi viS
þetta skal þess getiö, aö ætlunin er
aS færa veginn, sem nú lggur yfir
þvera þinghelgi, í boga upp fyrir kast-
ala og bak viS Valhöll, gera síöan
brú yfir ána undan Kirkjuhólnum, en
dýpka tvær kvíslar Öxarár og mynda
meS þeim hætti fagran hólma.
Þá hefur nefndin lagt til 13. —■ aS
jörðin Þingvellir meS hjáléigunum
Vatnskoti, Arnarfelli, Skógarkoti,
Hrauntúni og Svartagili hafi eigi til
sauðfjárbeitar landiö milli Almanna-
gjár og Hrafnagjár, frá Þingvalla-
vatni viS noröurenda Arnarfells og
austan aS KárastaSa-landamerki aS
vestan og upp aö Ármannsfelli og
Hrafnabjörgum, og veröi þaS land
friöáS. 4. — aö Vellirnir, efri og
neöri, og svæöi þaS alt, er ætla má
aö Þinghelgin hafi náS yfir aS fornu,
utan Þingvallatúns, veröi meS samn-
ingum viS Þingvallaprest undanþegiS
ábúSarnotum yfir sumariS og friðaS ;
„þingiS“ svokallaöa verSi tekiS al-
gerlega undan BrúsastaSalandi og
lagt til Þingvalla og teljist meS hinu
friöaSa svæSi niSur aS Kárastaða-
landi. 5. — aS tekið sje til athugunar
og tindirbúnings, hvernig staöinn
skuli endurreisa. Kemur þar til
greina: a) kirkjusmíö, bæjarhúsa og
penings á Þingvöllum, b) brúargerS
þar yfir ána, c) gistihús og hvort hafa
mætti þaö fyrir skóla á vetnxm, og
skyldi þá jafnframt gæta þess, aS
festa eigi ábúS á jöröunum KárastöS-
um og BrúsastöSum fyr en sjeS er,
hvernig þaS kæmi heim viS þessax
fyrirætlanir; auk þess sjeu reglur
settar um þaS, hvort leyft verði ein-
stökum mönnum aS reisa sumarbú-
staSi í landi Þingvalla og nærliggj-
andi kirkjujarða og 6. — aS þessar
tillögur verði í aöalatriðunum komn-
ar í framkvæmd á þúsund ára afmæli
Alþingis.
í sambandi viS fimta liöinn skal
þess getiS, að þeirri hugmynd hefur
veriS hreyft, aS vel færi a þvi, aS
reisa þjóöskóla á Þingvöllum. Hins
vegar hefur þaö lengi veriö í ráSi
aS reisa ungmennaskóla einhvers-
staðar á SuSurlandsundirlendinu.
Nefndinni viröist þaS íhugunarvert,
hvort ekki væri rjett, aS vinna hjer
tvent í senn: koma upp veglegu gisti-
húsi viS Þingvöll og reisa ungmenna-
skóla fyrir Suöurland, hafa sama hús-
iö til hvorstveggja. Gistihúss er þar
litil eöa engin þörf, nema um sumar-
ý mánuöina, og skólinn mundi aS eins
starfa frá hausti til vors. AuðvitaS