Lögrétta - 31.12.1919, Blaðsíða 2

LÖG R J ETTA
LÖGRJETTA kemur út á hverjum mi8-
vikudegi, og auk þess aukablöS vi8 og vi8,
VerB kr. 7.50 árg. á Islandi. erlendis kr.
10.00. Gjalddagi 1. júlí.
Jöfnuður.
I.
F r ú i n átti fínan kjól;
fór í honum á dansinn;
eitthvaS slettist á hann þar,
af honum fór þá glansinn.
Og frúin ljet hann falla’ i rusla-
„skansinn".
II.
K e r 1 i n g i n í kofanum
krókaSi strigapoka
utan um sinn kræklu-kropp.
— Kuldinn inn vill stroka,
ef hvorki’ er hægt aS hita upp nje
loka.
III.
Eftir nokkurt áraskeiS
öndina báSar mistu.
— Búningsmunur seinast sást
settur á þeirra kistu. —
Af tilviljun í garSinum sama gistu.
Þess skal geta’ aS garSur sá
gerSur var hjá sjónum.
— Báran fast á bakkann þar
beitti skörpum klónum,
og séinast gat hún sorfiS aS grafar-
stónum. —
Öskubrim og aSfalliS
um þær brautir tróSu:
Fram úr blökkum bakkanum
beinin loksins stóSu,
en kjólar ei nje gullbönd á þeim
glóSu.
SíSla dags í svalviSri
sást þar inn til hafnar:
yfir beggja beinum þar
blökuSu vængjum hrafnar ..
og þeir voru’ aS krunka: „Þær eru
orSnar j a f n a r“.
Halldór Helgason.
Frjettir.
Mannalát. Dáinn er 27. þ. m. An-
tnn Árnason skipstjóri á botnvörp-
ungnum Rán. Hann kom veikur úr
F.nglandsför á aSfangadag. Bana-
meiniS var heilahimnubólga.
Dáinn er nýlega í Stykkishólmi
Þorvaldur Sivertsen fyr bóndi i
Ilrappsey á BreiSafirSi, bróSir frú
Katrínar konu GuSm. Magnússonar
prófessors, en faSir Jóns Sivertsen
skólastjóra.
23. þ. m. andaSist á KolfreyjustaS
frú Sigrún Jónsdóttir, kona sjera
FTaralds Jónssonar prests þar.
Lausn frá embætti hefur sjera Þor-
valdur Jakobsson í Selárdal fengiS.
Stór gjöf. Thor Jensen framkv.stj.
gaf fyrir jólin 15 þús. kr. til útbýt-
ingar meSal fátæklinga hjer í bænum.
Sex manna nefnd skifti fjenu.
íslenska orðabókin. Hinn 28. des.
1919 hjeldu starfsmenn hinnar vænt-
anlegu islensku orSabókar fund meS
sjer og skipuSu sjer í nefnd til þess
aS fá samræmi og festu í verkiö. Kusu
þeir sjer formann, sr. Jóhannes L. L
Jóhannsson. Þetta mun vera þarfa-
verk, þar sem mennirnir áttu, eftir
fjárlögunum aS dæma, aö vera hver
i sínu horni, og engin trygging var
fyrir samræmi í verkinu og fastri
stefnu.
Kolaverslun Breta. Símfregn frá
18. þ. m. segir aS kolaútflutningu>
írá Bretlandi muni veröa gefinn frjáls
frá nýári, nema til miðveldanna og
Rússlands.
Jón Dúason kand. polit. hefur ný-
lega gefiS hjer út pjesa um gulltrygg-
ingu íslandsbanka og heldur því þar
íram, aS hún sje ónóg og ekki full-
nægt ákvæðum laganna. EndurskoS-
endur bankans hafa svaraS og mót-
mælt í Mrg.bl. og J. D. skrifaö þar
actur, svo aö deilan heldur áfram, og
-verSur nánar minst á máliS hjer í
blaSinu síöar. — Hr. J. D. fór á-
leiSis til útlanda í gær, fyrst til K.-
hafnar, en ætlar svo vestur til New
York, og ráSgerir aS dvelja erlendis
1
eitt ár. Hann hefur styrk frá Alþingi
og Landsbankanum, 12 þús. kr., ti!
þess aö kynnast bankafyrirkomulagi
erlendis.
Tekjuskattur í Rvík. Hæstir eru
taldir nú á tekjuskattsskránni hjei
þessir, og eru þaö þeir, sem hafa 25
þús. eöa meira:
Ásg. SigurSsson konsúll tæp 35
þús., Bjerg kaupm. 38^2 þús., Björn
Gíslason kaupm. 30 þús., fiskiv.fjer.
Lragi rúm 39. þús., Christensen lyf-
sali 30 þús., Arent Claessen kaupm.
50 þús., G. Copland 200 þús., Duus-
verslun 38 þús., Gunnar Egilsson 60
þús., Eimsk.fjel. íslands rúm 298 þús.,
Ellingsen kaupm. 30 þús., J. Fenger
stórkaupm. 50 þús., Fr. Magnússon
& Co. 26 þús., Garöar Gíslason stór
kaupm. 250 þús., Geir Pálsson trjesm.
30 þús., Guöm. Egilsson kaupm. 25
þús., GuSm. GuSnason skipstj. 30
þús., Hallgr. Benediktsson stórkaupm.
750þús., hf.Hamar 3oþús., Har.Árna-
son kaupm. 40 þús., fiskiv.fjel. Hauk •
ur tæp 228 þús., O. J. Havsteen stór-
kaupm. 50 þús., HiS ísl. steinolíufjel.
J70 þús., hlutafjel. C. Hoepfner 100
þús., E. Jacobsen kaupm. tæp 32 þús.,
Thor Jensen framkv.stj. 150 þús., Ól.
Johnson stórkaupm. 100 þús., Jón
Björnsson kaupm. 29JÚ þús., Jónatan
Þorsteinsson kaupm. 45 þús., Kaaber
bankastj. 100 þús., L. G. SigurSsson
kaupm. 80 þús., Jón Laxdal kaupm
40 þús., R. P. Leví kauþm. 23 þús.,
Nathan & Olsen 50 þús., Oddný Þor-
steinsdóttir 25 þús., Ól. G. Eyjólfsson
kaupm. 30 þús., C. B. Olsen 50 þús.,
Pjetur Gunnarsson kaupm. 40 þús.,
P. A. Ólafsson konsúll 30 þús.JSighv-
Bjarnason bankastj. 30 þús., E.
Strand kaupm. 25 þús., H. Thors
xramkv.stj. 50 þús., K. Thors fram-
kv.stj. 50 þús., Ol. Thors framkv.stj.
50 þús., Rikh. Thors framkv.stj. 50
þús., Geir Thorsteinsson kaupm. 50
J>ús„ Timbur og Kolav. Rvík 32 þús.,
Trolle og Rothe rúm 25 þús., Jes
Zimsen kaupm. 80 þús., C. Zimsen
afgr.maöur 25 þús.
Bráðabirgðalög voru staöfest at
konungi 13. þ. m„ er geröu seöla ís-
landsbanka óinnleysanlega um stund-
ar sakir og bönnuöu útflutning gulls
úr landinu. Þar segir svo: RáSherr-
ann í atvinnu- og samgöngumálum
hefur tjáö Oss, aS vegna sívaxand*
gengismunar á peningum sje hætta
á því, aö gull veröi flutt úr landinu
til útlanda og aö gullforSi sá, sem til
er í landinu og aöallega er í vörslum
íslandsbanka, verSi allmikiS skertux
viö þaS. Teljum Vjer því brýna nauö
syn aö leysa íslandsbanka meö bráSa-
birgSalögum, samkv. 6 gr. stjórnar-
skipunarlaga 19. júní 1915, undan
þeirri skyldu aS greiða handhafa
seðla bankans meö gullmynt og enn-
fremur teljum Vjer brýna nauðsyn ti!
aS heimila ríkisstjórninni aö bann-i
flutning á myntuðu eöa ómyntuöu
gulli úr landinu. Því bjóðum Vjer og
skipum þannig: x. gr. íslandsbanki
skal meS samþykki bankastjórnar-
ar, leystur undan þeirri skyldu að
greiða handhafa seðla bankans meS
gullmynt, samkv. lögum nr. 66, 10.
uóv. 1905, 4. gr„ gegn því aS hann
afhendi ríkisstjórninni allan málm-
foröa sinn, sbr. sömu lög, 5.' gr. a.
og b, til ráðstöfunar, enda taki ríkis-
stjórnin fyrir ríkissjóSs hönd jafn-
framt aS sjer ábyrgð á greiöslu jafn-
mikillar upphæöar af seSlum bank-
ans, sem málmforSinn nemur. Urn
leiS og ráðstöfuninni um óinnleysan-
leik seSlanna verSur af ljett, afhendir
1 íkisstjórnin bankanum aftur gull-
íorðann. — 2. gr. Ríkisstjórninni er
heimilt aS leggja bann, aS einhverju
leyti eöa öllu, viS útflutningi úr land-
inu á myntuöu eSa ómyntuðu gulli,
svo og aS ákveða refsing fyrir brot
gegn hjer aS lútandi ákvörðunum
— 3. gr. Lög þessi öölast gildi þega1'
í staö og má meö konunglegri til-
skipun fella þau úr gildi, þegar ekki
þykir lengur þörf fyrir ákvæSi þeirra
Samkvænxt þessu kom út auglýsing
í Lögb.bl. jafnframt lögunum 15. þ.
U'. svohljóSandi: Samkvæmt bráSa-
birgSalögum 13. des. 1919, um ráS-
stafanir á gullforöa íslandsbanka, og
um heimild fyrir ríkisstjórnina til aS
Lanna útflutning á gulli, er hjermeS
bannaö aö flytja út úr landinu mynt-
að og ómyntaö gull. Brot gegn bann;
þessu varöa sektum alt aö 25,000 kr .
og ennfremur skal jafnan, auk sektar,
greitt tvöfalt verS gulls þess, sem
reynt er aö flytja eöa flutt er úr landi,
gagnstætt ákvæöum þessarar augíýs-
ingar. MeS mál út af brotum gegn
í'.uglýsing þessari, skal fara sem al-
Verksmiðja
[yvindar flmasoiar.
íslensk frimerki
kaupir hæsta verði
Óskar Sæmundsson,
Eystri-GarSsauka.
Skrifið eftir verðskrá áöur en þjer
seljiö þau öSrum.
menn lögreglumál. VerSi ágreining
ur um skilning á ákvæðum þessarar
auglýsingar, sker stjórnarráöiS úr
ágreiningnum.
Eftirmæil.
Sunnudaginn 25. maí síöastl. and-
aðist á Bíldudal í hárri elli merkis-
konan GuSrún Snæbjörnsdóttir frá
Brekku. Hún var fædd í Bakkakoti
í Skorradal, 13. sept. 1829. Foreldra’*
hennar voru hjónin Snæbjörn Torfa
son og GuSrún Jónsdóttir. Snæbjörn
var sonur Torfa á Reykjum í Lunda-
reykjadal, Þorsteinssonar frá Þyrli
Magnússonar. En móöir Snæbjarnar
var Magdalena Snæbjörnsdóttir.
prests á Lundi, ÞorvarSssonar í
Brautarholti Einarsonar. Guörún,
kona Snæbjarnar, var dóttir Jóns
bónda á Draghálsi í Svinadal, Klem
enssonar i Engey, Oddssonar á Nesj-
um í Grafningi, Hafliöasonar. í
Bakkakoti ólst GuSrún sál. upp, en
faðir hennar andaðist meSan hún var
i æsku. Alsystkini hennar voru þau
Gróa, er átti Ketil Ketilsson (d. 1884)
siðast á IndriSastööum, og fluttisf
hún eftir lát hans ásamt öllum börn-
um sínum til Axperíku, — og Davíð,
sem enn er á lífi, háaldraöur, á.Skeiöl
1 Selárdal, hjá Bjarghildi Jónsdóttur,
ekkju Þóröar sál. kennara, sonar
hans (d. 1900). GuSrún Jónsdóttir.
móðir Guörúnar sál„ giftist aftur og
átti þá Jón Ásgrímsson, bróöur
þeirra Illuga í Svanga og Siguröar
á Fellsöxl. Dóttir GuSrúnar Jóns-
aóttur'i síöara hjónabandi hennar,
var Margrjet (d. 19x7), kona Gunn
laugs Pjeturssonar, fátækrafulltrúa i
Reykjavík.
Snemrna tók aö bera á gáfum GuS-
íúnar sál. og atgjörvi hennar til lífs
og sálar. Hún var í Bakkakoti, hjá
rnóöur sinni og stjúpa, fram á þrí-
tugsaldur, og giftist þaöan áriö 1858
fyrra manni sínum, Lofti Bjarnasyni
í Vatnshorni, Hermannssonar, Ólafs-
sonar. Þau hjónin, Loftur og GuS-
rún, byrjuSu þá búskap í Vatnshorn'.
0g bjuggu þar 4 ár, í sambýli við
roerkisbóndann Björn Eyvindsson, er
þar bjó lengi síSan hinu mesta sæmd-
í rbúi (d. 1899). Frá Vatnshorni fluttu
þau áriS 1863 að Brekku á Hval
íiarSarströnd, og þar vann GuSrún
sál. mest af sínu góöa og göfuga æfi-
starfi, og því verður minning hennar
ávalt svo nátengd viS þaS heimili,
cnda var verutími hennar þar 38 ár.
Loftur sál„ fyrri maSur Guðrúnar
andaðist á Brekku árið 1871, eftir
lxnga og þunga vanheilsu. GuSrún
sál. var og sjálf oft mjög heilsulítil
á samveruárum þeirra. Mátti þvi
kallast furðulegt, hve búskapur þeirra
hepnaSist veþ.enda skorti hvorugt dáS
og dugnaS, eftir því sem heilsufariS
frekast leyfði. Þau eignuSust í hjóna-
Landi sínu 6 börn, og önduSust 4
þeirra í bernsku (Bjarni, tveir svein-
ai, er báSir hétu Snæbjörn, og GuS-
rún), en 2 náöu fullorSinsaldri, og
eru bæði enn 'á lífi: 1) Bjarni, kaup-
rnaSur á Bíldudal, átti Gíslínu (d.
7914), ÞórSardóttur frá Tungu í
TálknafirSi. Þeirra synir: Loftur,
Þórður og Kristján, 2) Ingibjörg,
liósmóðir á Bíldudal, á Halldór Þor-
kelsson frá Þyrli, Þorlákssonar frá
Króki á Kjalarnesi, Þorkelssonar.
Þeirra börn : GuSrún, gift Ólafi skip-
stjóra Magnússyni, Margrjet, Kristín,
GuSbjörg, Þorkell, Loftur.
Fáum árurn eftir andlát Lofts sál.,
íjeðst til bús meS Guörúnu ekkju
Lofts, Jón Teitsson frá Flekkudal í
Ejós. Þau giftust haustiS 1875, og
bjuggu siöan langa stund á Brekku.
Fór búskapur þeirra hiS besta úr
r
r r
. Notið cingöngu
FETSTIVJELAE
frá
THOMAS THS SABROE & CO, AARHUS,
sem eru notaðar um allan heim og þykja
alstaðar bestar. Hafa hlotið mikið lof og
fjölda hæstu verðlauna.
Hjer á landi eru vjelar þessar notaðar hjá Sláturfjelagi
Suðurlands, Reykjavík; Sameinuðu íslensku yerslununum,
Akureyri, og ísfjelagi Yestmannaeyja:
Eimaljolng íslandLs
°g
Samoinaöa gufusliipafjelasis
nota eingöngu þessar frystivjelar í skipum sínum.
2700 vjelar af öllum stærðum þegar seldar.
Biðjið um upplýsingar og yerðlista.
Einkasali á Islandi
Cr. J. Johnsen
<0
■Pl
a
<0
4
U
o
>
O
o
r*
oa
V estmannaeyjum.
Viðskiftafj elagið, Reykjavik.
Símnefni: Talsurn 701
Póstsveinsson.
Útvegar verslunum úti um land vörur úr Reykjavik meö lægsta heild
söluverði.
Útvegar tilboö i íslenskar ofurðir
Gefur upplýsingar um vöruverð og fleira.
Annast ýmiskonar erindi kaupnxanna og kaupfjelaga.
Fyrirspurnum svaraS simleiöis eSa brjeflega.
t.endi, enda var Jón hinn mesti smiS-
ur og afburðagóöur verkmaSur aö
hverju sem hann starfaSi, meöan
honunx vanst þrek og heilsa, og þá
fór ekki síSur alt vel fram innan
bæjar, hjá GuSrúnu sál. Þau áttu
snoturt bú og eignuSust ábýli sitt, en
þó veröur þaö ekki meö tölum talið.
hve miklu var variS fyrir gesti og
gangandi, því aS heimili þeirra var
hiö mesta rausnar- og gestrisnisheim-
ili; átti margur þar kærkomiö aG
hvarf, því aS hjálpfýsi þeirra hjóna
mátti heita frábær, en þó mun flestum
bafa fundist einna mest til þess, hve
fjölhæf GuSrún sál. var meS alt þaS
cr fróðleik snerti og einkar aölaöandi
í allri framkomu og viötali. HafSi
hún besta lag á því aS velja jafnan
þaö umtalsefni, sem hverjum fjell best
; geð, því aS þótt hún heföi ekki
notiS verulegrar mentunar í uppvexti
sínum, þá var hún víöa mjög vel
heima, enda var gáfnafar hennar
mjög fullkomið, næmi og minni fram
úr skarandi og skilningurinn hvass
og ljós. Sálarkröftum sínum hjelt hún
til æfiloka, þótt hennar frábæra minni
væri nokkuð tekiö aS 'sljófgast á síö-
ustu árum hennar, og' sjón og heyrn
ixafSi hún ávalt góöa.
Síöara hjónaband Guörúnar sál
var barnalaust, en nokkur börn ólu
þau hjón upp aS öllu leyti, og mörg
ungmenni dvöldu hjá þeim lengri eöa
skemri tíma, og munu þau öll ávalt
nxinnast hennar sem hinnar ástsæl-
ustu konu, enda gat ekki betri móður
c-n hún var börnum sínunx og öllum
þeirn sem hún aö einhverju leyti gekk
í móöur staS.
Þegar þau hjónin, Jón Teitsson og
Guörún sál„ tóku mjög aö eldast og
þreytast, rjeöu þau af aS bregöa búi.
Varð Jón kyrr á heimili þeirra,
Brekku.hjá Magnúsi bónda Gíslasyni.
sem lengi haföi dvaliS hjá þeim hjón-
um, og tók svo þar viS búi. Er Jón
þar enn, en er nú orSinn mjög hrum-
ur og hefur legiS rúmfastur síöastliö-
in 6 ár. En Guörún sál. fhittist meö
Ingibjörgu dóttur sinni af Hvalfjarð-
arströndinni (1901), þar sem hún
laföi unniö svo fagurt og veglegt
lilutverk. Var hún fyrst hjá dóttuv
smni og manni hennar í Reykjavík
! ár, en fluttist svo meö þeim til
Bíldudals, þar senx hún dvaldi siöan
til* dauöadags hjá börnum sínum,
lengst af viö furSu góöa heilsu, og
r.aut hjá þeim hinnar bestu aShjúkr-
unar og umhyggju. Lík.hennar var
flutt til greftrunar suSur aS Saurbæ
á HvalfjarSarströnd. Þar fór jaröar-
för hennar fram laugardaginn 7. jún'
og voru þar viöstaddir margir af
hennar fornu vinurn og samsveitung-
um.
Guörún sál. var einkar vel gefin,
bæöi til sálar og líkama, tápmikil og
staSföst. Hún var glöö í lund en viS-
kværn, og hafÖi nákvæma tilfinningu
fyrir öllu fögru og góöu. Trúkona var
hún mikil og nxjög hugsandi um ei-
líföarmálin, og einkar frjálslynd í
þeim efnum; yfirleitt var hún unn-
andi frelsi í hverri fagurri mynd sem
j.aö birtist í. Var henni jafnan ljett
i:m aö verja frelsiS, sem og hvern
þann málstaö og málefni sem hún
taldi rjett, meö röggsemi, hreinskilni.
einurö og stillingu, viS hvern sem var
Iljálpsemi hennar og góövild var
iramúrskarandi, viö hvern senx í hluí
átti, og trygS hennar viö þá sem hún
'iesti vináttu viö, mun aldrei gleymast
þeim. Yfirleitt var framkoma hennar
svo, aö öörunx gat veriS til fyrirmynd-
ar og rnunu þeir senx best þektu hana,
avalt telja hana meSal einhverrahinna
allra mætustu dætra ]xessa lands, og
óska, aö sem flestar konur væru slík-
ar. Þá rynni landi voru og þjóS ný
og fögur blómaöld. Blessuö sje nxinn-
ing hennar.
B. S.
Fjela gsprentsmiöjan.