Lögrétta - 20.01.1920, Qupperneq 2

2
LÖGRJETTA
LÖGRJETTA kemur út á hverjum mið-
v-'.kudegi, og auk þess aukablöð við og við,
V crð 10 kr. árg. á Islandi, erlendis 12 kr.
50 au. Gjalddagi 1. jiílí.
gagnkvæm vöruskifti milli Rússlands
og annara landa, segir í fregn frá
\y. þ. m.
I Þýskalandi er mikiS talað um
framsalskröfu bandamanna á þýskum
mönnum og fjelag myndaö í landinu
ti! þess aS berjast móti því, aö sú
lcrafa komi til framtcvæmda. Margt
bendir á, að keisarasinnum sje tölu
vert að aukast fylgi í Þýskalandi, en
þó ekki á þann veg, aS hugsaS sje
til' þess, aS Vilhjálmur keisari taki
aítur við stjórn. SíSustu fregnir segja,
að hann sje aS kaupa landeign í Perú
r SuSur-Ameríku.
AtkvæSagreiSslan í SuSurjótlandi á
aS fara fram 9. og xo. febr. og 1. og
£. marts næstk. AlþjóSanefnd hefur
nú tekið viS stjórn þar.
í Khafnarfregn frá 16. þ. m. segir:
,.Helstu stjórnmálamenn og fjármála-
nænn í Englandi, Danmörku, Noregi,
Svíþjóð, Hollandi og Sviss, afhentu
sijórnum sínum í gær tillögur um
aS kveSja saman á þkig helstu fjár-
málamenn allra landa, sem hlut eiga
aS máli, til að ræSa um samvinnu í
þá átt aS hjálpa þeim, sem hjálpar
þarfnast í fjármálum. Þörfin er mikil,
tjárhagsvoðinn yfirvofandi og Ev-
rópa má engum tíma spilla úr þessu."
í fjármálatíðindunum dönsku frá
17. des. er ástandinu í Evrópu nú
lýst með mjög dökkum litum. Þar
segir, að hún standi nú illa að vigi
í fjármálunum gagnvart löndunum
hinu megin veraldarhaf^nna. Þar
sæki fram sterkar þjóðir, sem allar
hafi horn í síðu Evrópu. Ný framtíð
sje að gróa þar. En i iSrum Evrópu
rnagnist eiturloftið. í febrúar verSi
hin miklu deilumál í Englandi sett á
odditm. af verkamönnunum, og um
sama leyti i Danmörku. Eftir að þjóð-
irnar hafi svo þolað þrengingar og
skort vetrarins,' taki viS hið næsta,
stóra byltingastríö. Þá rísi rússneski
björninn af dvala, en i MiS-Evrópu
berjist afturhaldsstefna eldri tíma og
bolsjevíkastefnan um yfirráðin.
Eftir aö það var skrifað, sem hjer
fer á undan, hefur komið svohlj. sím-
fregn frá Khöín, dags. 19. þ. m.:
Mikkelsen, fyrrum stjórnarformað
ur í Noregi, segir svo um friSarskil-
málana: „Jeg hef engan friS sjeS, en
friðarfundurinn skapaSi glundroða en
ekki friS. Vínarfundurinn og banda-
lagiS helga voru konungboriS hjá
þessu. Sagan mun minnast Wilsons
sem lítils manns og enn minni stjórn-
málamanns. — Hann skuldbatt sig og
þjóð sína til að semja frið á grund-
velli 14 atriða, að viölögðum dreng-
skap sínum, en stóðst ekki Clemen-
ceau.‘‘
Frá París er símað, að fyrsta verk
Deschanels, hins nýja forseta Frakk-
lands, hafi verið að hylla Clemenceau.
Clemenceau sagði af sjer í gær. Allir
þingmenn i öldungaráðinu og þjóð-
þinginu hafa ritað undir þakkarávarp
<-jl hans og Poincaré hefur þakkað
honum opinberlega fyrir hönd þjóð-
arinnar. Það er búist við því, að Mil-
lerand verði forsætisráðherra. Enginn
forseti hefur fengið jafnmörg atkvæði
og Deschanel, og telja blöðin það vott
um eindrægni þjóðarinnar.
Bandamenn hafa sent Hollending-
um áskorun um það, að .framselja
Vilhjálm fyrverandi Þýskalandskeis-
ara.
Cfirráð Bandamanna í París verður
lagt niður í dag, í þess stað kemur
sendiherraráð.
Leon Bourgeois hefur verið kjörinn
forseti þjóðbandalagsins.
Vöruskifti við Rússa ná til hinna
chemjumiklu kornbirgða sem sam-
vinnufjelög rússneskra bænda hafa
unair höndum, en þau breyta engu
i’m afstöðu bandamanna gagnvart
Sovjetstjórninni. Þó er þetta talið
fyrsta skrefið í áttina til friðar við
I ússland. — Litvinoff-samningarnir
dragast á langinn. — Byltingin í Sí-
beríu magnast stöðugt og breiðist út.
Nýkomin símfregn, dags. í gær,-
segir: „Fullkomið bandalag í sókn og
vörn er myndað milli Austurríkis og
Tjekkoslovakíurikisins.
Millerand er orðinn forsætisráð-
herra í Frakklandi og jafnframt utan-
ríkismálaráðherra.
í kröfu sinni um framsal keisarans
vísa bandamenn til siðferðislegrar á-
byrgðar hans á brotum gegn þjóða-
riettinum, en ekki til þess, að hann
hafi átt upptök að heimsófriðnum, og
með tilvísun til þess, óska þeir þess
kurteislega en ákveðið, að stjórn
Hollands framselji hann til dómfell-
ingar.
Miðjarðarhafsflota bandamanna
lietur alt í einu verið stefnt inn í
Svartahaf.
Veðurfræði.
Bók-fregn.
Um veðurfræði í orðsins rjettu
merkingu hefur fátt verið ritað eða
þýtt á islensku. Helsta rit um það
efni, sem jeg man eftir, er: „Um
vinda“, þýtt rit, sem Þjóðvinafjelagið
gaf út fyrir mörgum árum.-------Bók
Þorv. Thoroddsens: „Árferði á ís-
landi“ o. s. frv.,' er einnig í sinni
röð veðurfræðislegt rit. Þá birtist rit-
gerð í Skírni, árið sem leið, eftir Jón
P. Eyþórsson, Veðurfræðisstöð á Is-
iandi. Ræðir hún aðallega um nauð-
syn þess, að komið sje hjer á fót
•/eðurfræðisstöð.
En auk þessa er vitanlega til í
annálum, Árbókunum og seinni tíma
tímaritum og blöðum, mesti örmull
x.f skýrslum og sögnum um veður-
áttufar á ýmsum tímum. Hefur þessu
að nokkru verið safnað i eitt í áður-
nefndri bók, „Árferði á íslandi", í
cins konar fróðlegu ágripi eða yfir-
liíi.
En fyrir utan þetta, sem hjer er
nefnt, lifir enn meðal þjóðarinnar
mesti sægur af alls konar veðurspám,
íyrirsögnum um veðuráttu eftir ýms
um merkjum eða teiknum „á sól og
tungli", orðsháttum eða spakmælum,
er fela í sjer veðurspádóma, og stök-
vm um veðuráttufyrirboða. Skal jeg
í þessu sambandi minna á orðshætt-
ina, orðskviðurnar, eða hvað menn nú
vifja kalla það, svo sem: „Sjaldan er
gvll fyrir góðu, nema úlfur á eftir
renni.“ — „Kveldroðinn bætir, en
morgunroðinn vætir.“ — „Grimmur
skyldi góudagur fyrsti, annar og sá
þriðji, þá mun góða góð verða."
Eða þá stökurnar, þar á meðal
þessar:
„Ef heiðskírt er og himin klár
á helgri Pálus messu,
mun þá verða mjög gott ár,
markaðu það af þessu.“
„Ef að þoka Óðins-kvon,
á þeim degi byrgir,
fjármissi og fellisvon
forsjáll bóndinn syrgir.
' .
Og margar fleiri vísur eru til af
liku tægi, þar á meðal um Kyndil-
messu, Öskudaginn o. s. frv. .
En þessi fróðleikur allur — eins
konar þjóðsagna-fróðleikur — er
mjög á við og dreif. Og yfir höfuð
cr okkar veðurfræði öll í molum, og
henni lítið verið sint fram að þessu.
Árið sem leið kom út ný bók, um
veðurfræði, eftir Sig. skólastjóra Þór-
ólfsson á Hvítárbakka. Nefnist bók-
in „Alþýðleg veðurfræði". Kveðst
höf. hafa haft ritið í smíðum í mörg
ór. En rúm 20 ár eru síðan, að hann
fór að taka eftir og setja á sig veð-
i.ráttufarið íslenska, og kynna sjer
ýms rit, „áem beinlínis eða óbeinlínis"
fræða menn um veðurfar og þau nátt-
úrulög, sem það byggist á.“ Á þess-
um athugunum hans, og eftirgrensl-
un eru kenningar höfundarins, sem
l'irtast í bókinni, bygðar.
Bókin er frumsamin, og að miklu
leyti viðkomandi íslensku veðuráttu-
fari. Tekur höf. að meira og minna
leyti tillit til fornra veðurfaslýsinga
í annálum og öðrum fornritum, og
að nokkru fer hann eftir eigin at-
hugunum í þessu efni. Og auk þessa
kefur hann eðlilegt stuðst við ýms út-
lend nýrri rit, er ræða um veður-
fríeðí.
Bókin er í sjö köflum.
Fyrsti kaflinn er um áhrif hitans
á veðurfarið. Er þar minst á lofts-
lögin, árs og daga hitamun, bundinn
cða dulinn hita í loftinu o. s. frv.
Annar kafli bókarinnar ræðir um
loftstrauma og vinda, þar á meðal
íoftþrýstinginn, stormhveli, á.tak og
hraða vinda, staðhátta vinda o. fl.
Þriðji kaflinn er um loftrakann og
.skýjafarið. Ræðir þar um rakamagn
ioftsins, úrkomuna, hvernig skýin
verða til o. s. frv.
Fjórði kaflinn er um áhrif haf-
straumanna á veðuráttuna. Er þar
skýrt frá heimshöíunum, eðli og or-
sökum hafstrauma, straumum í höf-
unum kring um ísland o. s. frv.
Fimti kaflinn er m ísaldir og haf-
ismn. í þeim kafla er skýrt frá ýms-
um getgátum uní orsakir ísalda, og
Uver áhrif það knundi hafa, ef Gólf-
straumurinn breytti stefnu. Eru at-'
huganír höfundarins og ýmsra anm
ara manna, er hann vitnar til urn
þetta efni, mjög eftirtektarverðar og
íróðlegar.
Sjötti kaflinn er um veðurspár og
veðuráttumerki. Er ýmsum gömlum
fróðleik, svo sem að marka veður af
háttum dýra, hvað veðurbaugar og
geislar í skýjum hafa að þýða, hvað
-eður vissa daga boðar, áhrif tungls-
ins '0. s. frv. safnað þar saman, og
mun mörgum þykja fróðlegt og
skemtilegt að kynnast því. Margt af
þessu eru að vísu „Gamlir kunningj-
ar“ okkar eldri mannanna. En yngri
lcynslóðinni eða þeim hluta hennar,
sem sinna vill nokkuð „fornum fræð-
um“ hlýtur þessi fróðleikur að vera
nýnæmi.
Sjöundi kaflinn er um sólblettina
og veðurfarið. Þar er lýst myndun
og víðáttu sólblettanna, orsökum
þeirra, sambandi þeirra og jarðseguls,
og kenningum veðurfræðinga fyr og
siðar um þá. Þetta er lengsti kafli
bókarinnar og stærsta rannsóknarefni
höfundarins. Hefur hann lagt mikla
vinnu í athugun og rannsókn þessa
náttúru-fyrirbrigðis.
Höfundurinn heldur fram þeirri
skoðun, að sólblettirnir standi í ein-
hverju stambandi við harðindakafl-
ana hjer á landi, eða að harðindin
sjeu eins konar fylgifiskur sólblett-
anna. Leiðir hann mörg rök að því.
Hcfur og þessi skoðun* höf. fengið
stuðning merkra manna, er þetta hafa
kynt sjer. Væntir hann, að athugun-
um í þessu efni verði haldið áfram
Um vísindalegt gildi þessarar kenn-
ingar eða bókarinnar yfir höfuð, skal
hjer ekkert sagt. Til þess brestur mig
þekking á málinu. Enda ætlast höf
ekki til þess, að rit þetta sje skoðað
sem vísindarit. Og á það bendir einn-
ig titill bókarinnar. — En hins veg-
ar er hjer um alþýðlegt rit að ræða,
þar sem safnað er í eitt miklum fróð-
leik og aðgengilegum. Þetta er einn-
ig fyrsta almenna veðufræðiritið, er
komið hefur út á íslensku. Og höf-
undurinn'á bæði heiður og þökk fyrir
að hafa brotið hjer ísinn.
Bókin er yfirleitt þess verð, að al-
þýða rnanna kaupi hana og lesi.
S. S.
Um „Menn og mentir“.
Jeg vil taka það strax fram, að
það er eigi ætlun mín, að dærna rit
þetta. Háskóli Islands hefur þegar
tiæmt ritið gott og gilt og heiðrað
höfund þess með doktorsnafnbót;
skyldi því enginn efa, að höfundur-
inn eigi þakkir skilið fyrir bók sína.
Fá munu þau rit vera, sem eigi
rná neitt til foráttu finna, að minsta
kosti geta „Menn og mentir“ vart ^
talist í þeirra flokki. Við yfirlestur
bókarinnar rak jeg mig á svo marga
ihugunarverða staði, að jeg áleit eigi
íjett að ganga fram hjá þeim þegj-
andi; vil jeg því leyfa mjer að birta
eítirfarandi athugasemdir, og til
bægðarauka raða jeg Þeim niður eftir
þ>ví, hvers eðlis hin vafasömu atriði
íitsins eru. Skulu þá fyrst tekin til
nthugunar þau atriðin, sem jeg álít
að öllu röng.
Á bls. 18 segir höf. ritsins: „Svo
er alment talið, að Jón Arason sje
fæddur árið 1484.“ Rjett er nú það.
Sagnariturum vorum hefur komið
s unan um, að telja 1484 hið rjetta
fæðingarár Jóns biskups, eins og
skýrt er tekið frarn í æfisögubrotum
lians, sem gefin voru út af Bókmenta-
tjelagi voru 1878. Að vísu getur Dr.
P. E. Ó. í neðanmálsgrein í umtalaðr>
doktorsritgerð, að Árni Magnússon
hafi talið það sennilegra, að Jón bisk-
ro væri fæddur fyr, en svo er að sjá
sem Dr. P. E. Ó. þyki það ósennilegt,
þar sem hann tekur það fram, að
liklega sje það eiginágiskan þessa
nianns.
Þegar við flettum nú við blaðinu,
þá rekum við augun í undraverða ó-
nákvæmni hjá höfundinum, því að
á sömu blaðsíðu, sem hann er að
iræða oss á þvi, að Jón biskup hafi
oítlega farið að heirnan til Munka-
Þverár á fund Einars ábóta ömmu-
bróður sins, þegið góðgerðir af honum
og jafnvel notið þar fyrstu tilsagnar
1 bóklegum fræðum, segir hann for-
takslaust, að Einar ábóti hafi dáið
1487. Hvernig er hægt að samrýma
þetta, ef vjer tökum það trúanlegt, að
jón biskup sje fæddur 1484?
Það skal tekið fram, að frásögur
þessar um bernsku Jóns biskups geta
■•erið sannar, því það orkar tvímælum,
hvort 1487 sje dánardægur Einars á-
bóta, þótt það standi í umræddri dok-
torsritgerð með skýrum stöfum.
Nú vil jeg leyfa mjer, að minnast
með nokkrum orðum á eigin ágiskan
Árna Magnússonar, sem Dr. P. E. Ó.
nefnir svo, og reyna að ráða þá gátu,
hvað þeim fræðaþul hafi gengið til
þess, aö halda að Jón biskup fyr
fæddan en alment var talið og virðist
mjer svo, sem ráðningin liggi í aug-
um uppi. f fyrnefndum æfisöguhrot-
um, sem Bókmentafjelagið gaf út, er
þess getið, að hann (þ. e. Jón Ara-
son) hafi alist upp á Grýtu og Lauga-
landi til þess hann var 24 ára, gekk
liann þá í þjónustu Gottskálks hins
grimma Hólabiskups og dvaldi með
l.'onum, uns hann varð prestur að
Uelgastöðum, sem talið er að hafi
crðið 1507.
Samkvæmt þessu er það vart hugs-
andi, að Jón Arason hafi komið til
Gottskálks biskups síðar en 1505—6
og gæti há naumast verið fæddur eftir
1481.
Sennilega hefur Árni Magnússon
veitt þessari tímatalsskekkju eftirtekt
cg þar áf leiðandi haldið líklegra, að
jón biskup væri fyr fæddur en alment
\ar talið.
Dr. P. E. Ó. var það vorkunnar-
laust, að veita þessu eftirtekt, þar sem
hann telur það gott og gilt, að Jón
Arason verði prestur að Helgastöð
um 1507, og hins vegar, að hann hafi
lcomið 24 vetra til vistar á Hólum
hjá Gottskálki biskupi. Þetta út af
íyrir sig er nægilegt, til að vekja
grun um, að 1484 sje eigi hið rjetta
fæðingarár Jóns biskups Arasonar.
Nú vill svo vel til, að vjer höfum
við hendina heimild, sem sýnir það
svart á hvítu, að 1484 sje ekki hið
rjetta fæðingarár Jóns biskups. Heim-
: ld þessi er klerkadómur útnefndur
af Gottskálki biskupi grimma, að
Hólum 8. júní 1502 (sjá Diplomatari-
rm Islandicum, bindi VII, blaðsíðu
óoo). Jón Arason er þar einn meðal
dómenda, og þá að sjálfsögðu prest-
vigður; er með því að fullu sannaö,
að 1484 fær eigi staðist sem fæðing-
arár hans, og að hann getur með eng-
móti verið fæddur eftir 1480.*
Á bls. 232 rekurn vjer oss á leiða
missögn, þar sem doktorinn segir, að
Crísli Hákonarson, sem eflaust er Gísli
lögrjettumaður á Hafgrímsstöðum,sje
fóðurfaðir Gísla lögmanns Hákonarr
sonar í Bræðratungu. Mjer vitanlega
stríðir þetta á móti öllurn vorurn
heimildarritum, og er rnanni næst að
halda, að jxetta sje misgáningur hjá
höf, því Það ér alkunnúgt, að Gísli
lögmaður var sonur Hákonar sýslu-
manns í Árnessýslu, Árnasonar sýslu-
manns á Hlíðarenda, Gislasonar lög-
rjettumanns á Hafgrimsstöðum, Há-
iconarsonar. Gísli lögsögumaður er
þvi langafi en eigi föðurfaðir Gísla
lögmanns.
Ónákvæmni og athugunarleysi rek-
ur maður sig alloft á í umræddri rit-
gerð. Skulu nokkur dæmi tekin þótt
eigi gefist tími eða rúnx til þess að
crepa á nema lítinn hluta þeirra at-
riða, sem skýringar þurfa við. Á bls.
264 segir höf. að Daði Guðmundsson
rnuni vera fæddur nálægt 1490—
1500. Slíkt er fáheyrð ónákvæmni í
vísindalegu skrifi, sjerstaklega þeg-
ar þess er nú gætt að fæðingarár
hans er þekt (Smævir III. bindi bls.
45)-
Á bls. 90 finnum vjer meinlega ó-
i'akvæmni, þar sem höf. segir, að Ey-
steinn Brandsson frá Mörk hafi var-
ið svto hraustlega dyrnar á Hrauni 5
Ölfusi, að þeir hafi eigi unnið á, er
£'ð sóttu. Hjer er höf. urn of stutt
orður, því vart er hægt að fá aðra
lmgmynd um viðureign þeirra Ljen-
liarðar fógeta og Torfa í Klofa, á
Hrauni, af þessari frásögn, en að
Torfi hafi orðið að hverfa frá, en
eins og alkunnugt er, fjekk lið hans
íofið bæjarhúsin að baki Eysteini og
vegið Ljenharð fógeta. Ennfrenxur
segir höf. á bls. 113, að Jón Arason
ínuni hafa haft Eyjafjarðarsýslu ó-
siitið frá 1518 til þess er ísleifur Sig-
i'rösson tók þar við sýsluvöldum
1533, en látið þó Ara son sinn gegna
henni. Eigi vitum vjer samt til þess
að Ari hafi haft þar sýsluvöld á
* Þess skal getið, að Dr. Jón Þor-
kelsson fann heimild ]>essa og benti
mjer á hana. B. G.
hendi fyrir 1528 enda er það aldurs
hans vegna næsta ólíklegt.
Þá segir höf. (sjá bls. 83) : „Var
nú (það er eftir Seyludómi 21. jan.
1527) Teitur all illa kominn, með því
að nú naut hann eigi lengur jafn mik-
ils styrks frá Ögmundi biskupi sem
áöur, því að um þetta leyti er heldur
tekið að vingast með þeim biskup-
um.“ 8 blaðsíðum síðar i umræddu
riti færir höf. gild rök fyrir þvi, að
þingreiðin mikla, þeirra biskupanna,
þá er Eysteinn sterki barðist við
Atla, hafi verið sumarið 1527 en eigi
1526, sem áður hefur verið talið.
\'o ru þá mestar viðsjár með þeirn
biskupunum því við sjálft lá, að þing-
heimur berðist. Er því naumast hægt
aö segja að fjandskapur þeiri'a bisk-
upanna sje þá farinn að rjena.
Að lokum vil jeg minnast á dóma
höf. í riti þessu, sem mjer virðast í-
hugunarverðir. Á bls. 106 segir hann
að Þorleifur Grímsson virðist ekki
hafa verið vitur maður. Jeg ætla ekki
að deila við Dr. P. E. Ó. um gáfur
Þorleifs, en gat urn þetta atriði sök-
um þess að jeg hugsa helst að þetta
sje eigin ágiskun doktorsins, og hafi
við sáralítil rök að styðjast.
Á bls. 109 segir höf. að slikt væri
úheyrður og dæmalaus glæpur í sögu
yorri og meira að segja í sögu Medi-
zimanna og annara ribbaldaætta á í-
talíu á miðöldunum, að biskup ljúgi
upp tilveru barns í heim tilgangi að
sölsa undir sig eigur annara manna.
liier segir höf. full mikið, þvi frá
þessum tímum eru eigi all fá glæpa-
verk kunn, frarnin af kirkjunnar
höfðingjum, og síst betra en þetta,
Nægir að minna á framferði Gott-
skálks biskups við Jón lögmann Sig-
mundarson þó annað enn þá verra
mætti tína til.
Annars vil jeg að síðustu taka það
fram, að línur Jxessar eru eigi skrif-
aöar til ]xess að rýra álit manna á
bókinni, því að jeg viðurkenni, að
Dr. P. E. Ó. eigi fremur þakkir skil-
ið fyrir það verk, sem hann hefur
unnið í þágu íslenskra bókmenta.
Barði Guðmundsson.
Prjedikun á nýársdag 1920
eftir dr. Jón Helgason biskup.
Lúk. 13, 6—9.
Gera má ráð fyrir, að einhverjum
yðar, kristnu tilheyrendur, þyki þessi
upplesni guðspjallstexti hálf ein-
kennilegur nýárstexti. En svo er þó
ekki þegar vel er að gætt. Dæmisaga
Jesú um ófrjósama fíkjutrjeð á að
vísu alta'f erindi til vor kristinna
manná, en þó ef til vill aldrei brýnna
en Þá er vjer nemum staðar á þrösk-
uldi áramótanna horfandi aftur fyru
oss til liðna ársins með öllum við-
burðum þess, bæði björtum og dimm-
ura, bæði gleðilegum og alvöru-
þrungnum, eða fram fyrir oss til árs-
ins, sem í upprás er með huliðsblæj-
tnni yfir öllu því, sem það geymir í
skauti sínu, og ekki verður oss opin-
lrert fyr en með hverjum líðandi degi.
Á slíkunx tímamótum er oss jafnan
gagnlegt að setja oss sem best fyrir
sjónir hverjir eða hvað vjer erum,
svo að vjer af athugun þess getum
sjeð í rjettu ljósi hvernig vjer höf-
i*m gegnt skyldum vorurn á liðnu
clögunum og hvers þá sje sjerstak-
lega að gæta fyrir oss á hinum kom-
andi.
Þegar vjer virðum fyrir oss þessa
dæmisögu Jesú og alt samhengið,
sem hún birtist í, þá dylst oss ekki,
að Jesús hefur þar fyrst og fremst
i lmga þjóð sína, hina útvöldu þjóð
drottins, ísrael. Henni mátti með
sannleika samlikja við aldintrje x'
vingarði veraldarinnar, aldintrje, sem
notið hafði meiri ræktar og umönn-
unar en flest önnur þjóða-trje í þeim
mikla víngarði. Fyrir hrifum þess
hafði guð, skaparinn almáttugi, bor-
ið aLveg sjerstaka umhyggju frá
þeirri stundu á löngu liðinni tíð, er
hann kjöri sjer ]xað að „eignarlýð"
öllum þjóðum fremur.
En það sem í alveg sjerstökum
skilningi átti heima um þessa sjer-
stöku Drottins þjóð, ])að á ekki síð-
ur heima um allar kristnar þjóðir, já
um allar heimsins ])jóðir, að þær eru
samkvæmt ákvörðun sinni aldintrje
i víngarði Drottins, svo sannarlega
sem allur heimurinn, með öllu sem í
honum er, er mikilfenglegur drott-