Lögrétta - 28.07.1920, Síða 2

/
2
LÖGRJE.TTA
Akademisk Skyttekorps á leið til Dybböl. Suðurjótskar stúlkur afhenda konunginum fánann.
gömul suðurjótsk kona, sem hann heils-
aði m. a., hafi sagt með tár í augun-
um: „Drottinn minn góður, en að mjer,
svo gamalli skyldi auðnast að fá að
heilsa okkar eigin góða konungi.“
Að þessu loknu hjelt konungur á-
samt fylgdarliði sínu og fjölda bæjar-
manna og aðkomumanna að stóru
samkomuhúsi þar rjett hjá. Voru þar
veitingar handa öllum eftir vild, bæði
matur og drykkir. En í öðrum sal í
húsinu hafði konungur móttöku og við-
tal við menn. M. a. gerði hann þang-
að boð eftir okkur íslensku fulltrúun-
um, heilsaði okkur þar ásamt drotning-
unni og prinsunum og bauð okkur vel-
komna til Suður-Jótlands. — pýskir
menn úr bæjarstjórninni í Haderslev
,voru einnig við þessa samkomu, og einn
þeirra, Jörgensen timburmeistari, gekk
fyrir konung, heilsaði honum og sagði,
að enda þótt hann og fleiri í bæjar-
stjórninni væru þýskir menn, mundu
þeir eftir sem áður vinna af heilum hug
fyrir bæinn og þjóðfjelagið og ljet í
ljósi, að þeir væntu fulls jafnrjettis
frá hálfu danskra stjórnenda. Konung-
ur svaraði því svo, að íbúar hins gamla
Suður-Jótlands mættu reiða sig á rjett-
láta meðferð og lagavernd í hverju
einu, ef þeir vildu halda í heiðri dönsk-
um lögum og rjettarfari. Dönsk blöð
segja, að margir pjóðverjar hafi ver-
ið við, er konungur reið yfir landa-
mærin, og að framkoma þeirra hafi
yfir höfuð verið kurteisleg og sæmileg.
Frá þessum stað var haldið til kirkju-
garðs utan víð bæinn og þar lagður
sveigur á gamlar hermannagrafir. Að
því búnu var haldið af stað. Stjórnar-
skipið ,,Ægir“ lá úti fyrir firðinum og
fórum við þangað í bílum, en svo með
skipinu suður til Aabenraa.
og talað við hann í veislu í Khöfn.
Hann sagði okkur, að hús það, sem við
værum staddir í, hefði lengi verið aðal-
vígi danskrar menningar og bókmenta
í Suður-Jótlandi, þaðan hefði verið
dreift út dönskum ritum meðal almenn-
ings og þar hefði verið einn aðalsam-
komustaður þeirra, sem barist hefðu
fyrir viðhaldi danskrar tungu og dansks
þjóðernis. Jeg heyrði það hjá mörgum,
sem jeg talaði við þarna, hve mikils
trausts og álits H. P. Hansen nýtur.
peir töldu það meira hans verk en
nokkurs eins manns annars, að Dan-
mörk fengi nú Suður-Jótland til baka.
En satt er það, aS barðar árásir hefur
hann fengið og fær enn frá þeim, sem
um við til skips, en bærinn var allur
uppljómaður um kvöldið.
Suður um Alssund,
Næsta morgun kl. 5 hjelt „Ægir“
á stað suður á leið til Sönderborg. L.eið-
in liggur þá suður eftir sundinu milli
eynnar Als og meginlands. prengist
sundið stöðugt eftir því sem sunnar
dregur, en Sönderborg stendur syðst við
það, á Als, en hinumegin eru hinar
nafnkunnu Dybböl-hæðir. Siglingin
gegnum sundið í góðu veðri, eins og nú
var, er aðdáanlega fögur. Á báðar
nenaur iðjagrænt 'ianu með skógarbelt-
um, sljettur á Als, en hæðótt vestan-
unnar í röð gamlir menn, sem verið
höfðu í stríðinu 1864, og gekk kon-
ungur meðfram röðinni og heilsaði
hverjum einum. Einn af þessum mönn-
um hafði, er konungur stje á land, boð-
ið hann og drotninguna velkomin og
konungur svarað. Sagði hann þá, að
með orðum yrði ekki lýst tilfinningum
sínum, en hann hefði af heilum hug
fylgt Suður-Jótlandi í þjóðernisbaráttu
þeirra á hinum erfiðu árum. Mintist
svo með þakklæti velvilja bandamanna
til Danmerkur, en hrósaði mjög trygð
' og þoli Suður-Jóta. „Nú eru hin gömlu
: bönd aftur tengd,“ sagði b£«Yr.. „Guð
Wessi ykk«í aiiá."
Kpmu menn svo saman á svo nefndu
I Aabenraa.
pað er fögur sigling meðfram strönd-
um Jótlands þarna suðurfrá. Bærinn
Aabenraa er við botn á breiðum firði,
sem heitir Aabenraafjörður. Bærinn er
ekki nærri eins stór og Haderslev, en
einnig fallegur og vel hýstur. Nú var
hann allur flöggum skreittur. Við kom-
um nál. kl. 6 síðd. og nokkru síðar kom
konungsskipið. Konungur, drotning og
prinsarnir stóðu í lyftingu, er skipið kom
að bryggjunni og var tekið á móti þeim
með margföldum fagnaðarópum, en
Thomsen amtmaður gekk fram og bauð
þau velkomin. Konungur þakkaði og
bað menn hrópa húrra fyrir föðurland-
inu. Síðan var haldið til ráðhúss bæjar-
ins og þar bauð Fink borgarstjóri kon-
ung velkominn. par næst var haldið
til samkomuhússins „Folkehjemmet“ og
var þar fjöldi manna saman kominn.
Veitingar voru þar boðnar hverjum sem
hafa vildi. Gamall maður, Fisher kaft-
einn, ávarpaði konung þar, en konung-
ur svaraði. Voru öll ávörpin til konungs
mjög innileg og eins svör þau, er kon-
ungur gaf í móti. Á þessari samkomu
var H. P. Hansen Suður-Jótaforingi
og fyrv. ráðherra. Heilsaði hann þar
mjög vingjarnlega upp á okkur ísl. full-
trúana og kynti okkur frú sinni. Höfð-
um við áður hitt hann sem snöggvast
Konungsfólkið fyrir utan Fclkehjem í Aabenraa.
meira vildu fá en nú er fengið. H. P.
^ Hansen er mjög viðfeldinn maður,
' höfðinglegur í sjón, ljóshærður og nor-
: rænn yfirlitum. Hann er fæddur 1862
á Nörremölle í Sundeved, gekk á lýð-
háskólann í Askov í æsku, en stund-
j aði síðan nám við háskólann í Leipzig,
: Khöfn og Berlín. Varð síðan þing-
maður bæði í prússneska landsþinginu
j og þýska ríkisþinginu og kom þar
jafnan fram sem ótrauður talsmaður
Dana í Suður-Jótlandi. Frá 1893 hef-
ur hann gefið út blaðið „Heimdal“
og er ritstjóri þess, en það blað hefur
mikla útbreiðslu og nýtur mikils álits í
Suður-Jótlandi. Hann er talinn einn af
j mestu mælskumönnum Dana. Elsta
dóttir hans er gift Thomsen amtmanni.
Frá „Folkehjemmet“ var haldið til
kirkjugarðs bæjarins og þar lagður
j sveigur á leiði gamalla danskra her-
, manna. Var þá ferðalaginu lokið þenn-
an fyrsta dag hátíðahaldanna og hjeld-
megin. pegar ínn til Sönderborg kem-
ur, liggur bátabrú yfir sundið, kölluð
Friðriks VII. brú, og samtengir hún
Als við meginlandið, en er opr.uð, þeg-
ar skip þurfa að fara um sundið. penn-
an morgun var brúin öll skreytt og
falleg á að sjá. Við komum að Sönder-
borg fyrir kl. 8, en nokkru á eftir okk-
ur kom skip frá Khöfn með ríkisþings-
mennina. Höfðu þeir ekki verið í Suð-
ur-Jótlandi 1. hátíðisdaginn, en þessi
dagur, með hátíðahaldinu á Dybböl,
var aðaldagurinn.
/ Sönderborg — á Dybböl.
Kl. 9 um morguninn kom konungs-
skipið til Sönderborg og var móttakan
þar mjög hátíðleg. Við voru bæði stjórn
og ríkisþing, og hermenn stóðu í löng-
um röðum meðfram götunni við höfn-
ina. par sem mestur mannfjöldnn var
saman kominn stóðu öðru megin göt-
Síotstorgi, í miðjum bænum, og var
skipað þar í skrúðgöngu. Svo var til
ætlast, að konungur riði þar fremstur,
en vegna meiðslis í fætinum deginum
áður, gat hann það ekki, og óku þau
konungur og drotning ásamt prinsin-
um í vagni á undan, en svo ekkjudrotn-
ingin, móðir konungs o. s. frv., en fylgd-
arliðið gekk. Var nú haldið yfir brúna,
sem áður er nefnd, og upp á Dybböl-
hæðirnar. Vegurinn er nokkuð langur
og brattinn töluverður. En báðu megin
vegarins stóð þjett mannþyrping, og
hæðirnar í kring voru þjettskipaðár
fólki. Var það sagt, að mannfjöldinn,
sem þarna var saman kominn, mundi
vera um 100 þúsund, en sumir sögðu
það of lága tölu og áætluðu hann um
150 þúsund. Hátíðarsvæðið var uppi
á hæðunum, þar sem 'verið höfðu hin
gömlu vígi. paðan er útsýn ljómandi
falleg yfir land og sund, því hæðirnar
við Dybböl eru mun hærri en alt und-
irlendið. Pallur var gerður á upphlöðn-
um hól á hæstu hæðinni, en í kring var
hringmyndað svæði, gamalt virki. Uppi
á pallinum voru sæti og þar settist kon-
ungsfólkið, en mannfjöldinn skipaði sjer
á hringmyndaða svæðið í kring, og
þakti einnig næstu hæðir. Ræðustóll var
reistur andspænis uppgöngunni á pall-
inn. Fyrst var sungið kvæði eftir Edv.
Lembcke: „Du skönne Land.“ í ræðu-
stólinn stje fyrstur Schack greifi af
Schackenburg og hjelt ræðu fyrir kon-
ungi- Greifinn er nú settur amtmaður
í Suður-Jótlandi, frá þeim tíma er Dan-
ir fengu þar yfirráð. Hann er ungur
maður og hinn rösklegasti. í byrjun ó-
friðarins settu pjóðverjar hann í fang-
elsi í Flensborg og sat hann þar nokkra
mánuði. Má af því sjá, að hann hef-
ur verið talinn mjög dansklundaður,
enda kom það skýrt fram í ræðu hans
til konungs. Hún var hin snjallasta og
skörulega flutt, enda fékk hún þegar
mjög góðar undirtektir og hefur síðan,
eftir að hún kom fram í blöðunum,
hlotið mikið lof. Var byrjunin á þessa
leið, eftir að ræðumaður hafði ávarp-
að konung og fjölskyldu hans: Á
Dybböl-hæð, þeim dýrmætasta stað,
sem Danmörk á, þar sem framtíð og
nútíð mæla því máli, sem skýrar en
mannstungan megnar í ljósi að láta
vitnar um það, að drottinn hefur stóra
hluti fyrir okkur gert — þar er nú
samankomið konungsfólk Danmerkur,
stjórn hennar og ríkisþing, — þjóð
Danmerkur er þar nú saman komin
ásamt sínum suðurjósku samlöndum.
Og þá skal líka heilsan sú, sem óm-
ar frá þeim þúsundum íbúa hins end-
! urfundna lands, sem hjer eru í dag
samankomnar, vera svo hlý og hjart-
| anleg, sem sú ein heilsan getur verið,
sem ómar frá íbúunum sunnan ár til
konpngs Danmerkur og hinnar dönsku
þjóðar. par næst mintist hann þeirra
Dana, sem nú yrðu eftir sunnan landa-
mæra og kvað hugsunina um þá bland-
ast eins og alvarlegan tón inn í gleði-
óm dagsins. Fyrir 6 árum kvað hann
þýska hátíð hafa verið haldna á þess-
um stað, og þá hefði það kveðið við,
að Danmörk fengi þetta land aldrei
aftur. En þegar fallbyssudrunurnar
hefðu þagnað, þá hefði lævirkjasöng-
urinn aftur ómað yfir Dybbölvagni. —
Færri og fátækari komum vjer heim
en ætlað var, og sársauk! skilnaðarins
blandast saman við gleði endurfund-
anna. En samt er eitthvað, sem yfir-
gnæfir alt þetta. pegar hjartans til-
, finningum verður ekki í orðum lýst,
mætir auga auga til þess að þýða hið
ósegjanlega. pá ómar að eins blessun-
in, sem yfirgengur alt, yðrun og fyrir-
gefning, þökk og framtíðarloforð —
og ástin, sem sameinar í skilnaðinum
og helgar endurfundina, ástin, sem sam-
einar alt danskt, hvar sem það er a
jörðinni. — Guð blessi þá fyrir sunn-
an okkur, sem Iangar til okkar í dag!
Guð blessi þjg og sett þína, Kristján
konungur! Guð blessi Danmörk! Nú
berum við ekki lengur nafnið Suður-
Jótar. Við verðum danskir. En með
angurblíðu afsölum við okkur þessu