Lögrétta - 09.09.1922, Blaðsíða 4

4
LÖGRJETTA
Fyrst í stað verða svo reistar fjór
ar sambandsstöSvar við þessa stöð.
i Indlandi, Egyptalandi, Suður-
JLfríku og Ástralíu. Er gert ráð
fyrir að með þessum stöðvum
verði hægt að afgreiða um 10
Kiljón orð á ári. Og þegar skifti-
stöðvum verður bætt við getur
orðafjöldinn hækkað upp í 20—30
miljón á ári. Skiftistöðvamar eru
euikanlega gerðar til þess að gera
það kleift að halda sambandinu
allan sólarhringinn, því á mjög
löngum fjarlægðum er enn erfitt
að halda sambandi í hvemig lofts-
lagi sem er. Ástralir vilja fyrir
Ivem mun fá samband er hægt
aje að starfrækja dag og nótt, en
fi’ þess að' svo verði er nauðsyn-
legt að koma upp millistöðvum.
Búist er við að þetta kerfi alt
verði ekki komið í fult lag fyr
«n eftir 3 ár-
---o----
Erí. símfregnir
Khöfn 4. sept.
Nýtt morð.
Símað er frá Bryssel, að tveir
fcelgiskir hermenn hafi verið myrt
h' í Ober-Cassel. Hefir belgiska
•tjómin látið handtaka allmarga
*>enn út af morði þessu, þar 6
*eðal borgarstjórann í bænum.
Skaðabótamálið.
Símað er frá Berlín, að fulltrú-
ar frá belgisku stjórninni sjeu
þangað komnir til þess að semja
um víxla þá, sem Þjóðverjar eiga
að gefa út til lúkningar skaða-
fcótakröfum þessa árs, við þýsku
»tjómina. Em belgisku sendimenn
imir reiðubúnir til þess að sýna
tilhliðrunarsemi í þessu máli, eins
og um venjuleg viðskiftamál væri
að ræða.
Ameríkumenn vilja leggja orð í belg.
Samkvæmt símskeytum frá Wash
ir.gton ætla Bandaríkjamenn mjög
hráðlega að fara að taka þátt í
nmræðum um viðreisn Evrópu.
Khöfn 5. september.
, Þýsku jafnaðarmannaflokkarnir
sættast.
Símað er frá Berlín: Hinn 24.
aeptember sameinast báðir þýsku
jafnaðarmannaflokkamir í eitt á-
sa.mt blöðum þeirra. T. d. renna
fclöðin „Yorwártz“ og „Frei'heit“
saman.
Ifri-Schlesía sameinast Prússlandi.
Atkvæðagreiðsla hefir farið
tram um það í þeim hluta Efri-
Sehlesíu, sem rann til Þýskalaqds
við atkvæðagreiðsluna í fyrra —
Ivort landshluti þessi skuli mynda
sjálfstætt sambandsríki eða inn-
limast í Prússland. Var 400.; '
atkvæða meiri hlutj með því, að
sameinast Prússlandi, í stað þess
að verða sjálfstætf ríki í þýska
sembandinu.
Ungverjaland
hefir beiðst upptöku í alþjóða-
* *ambandið.
Undarthald Grikkja.
Símað er frá Aþenu, að undan-
hald Grikkja í Ljtlu Asíu haldi
áfram. Hefir flotinn verið kvadd
nr til Smyrna og er búist við að
Crikkir verði að flýja úr borginni.
Khöfn 6. sept.
Ósigrar Grikkja í Litlu-Asíu.
Frá London er símað, að Grikk-
ir hafi beðið algerðan ósigur fyr-
Tyrkjum í Litlu-Asíu; her þeirra
sge tvístraður og Tyrkir fellihann
unnvörpum. Gríska stjórnin hefir
snúið sjer til Breta og beðist
hjálpar af þeim, og bandamenn
hafa falið fulltrúum sínum í Kon-
stantinopel að vinna að því, að
friður verði saminn milli Grikkja
og Tyrkja. Grikkir eru teknir að
flytja sig heim frá Litlu-Asíu. —
Yfirforingi hers þeirra þar hefir
vtrið settur af-
Þjóðasambandið.
Frá Geneve er símað, að 3. full-
trúafundur þjóðasambandsins hefj
ist á mánudaginn kemur og verði
Edwards, sendiherra Chiles í
London, forseti.
-------o-------
Hnekt Tímalýgi.
Grein er stendur í „Tímanum“
26. þ. m. og nefnist „Hinn ber-
syndugi“ og ræðir, meðal annara
efna um skáldafrægð Jóns Bjöms-
sonar, hermir svo frá tíðindum,
að sjera Arnór í Hvammi hafi
jetið ofan í sig ummæli þau, er
hann bafi haft „um Tímann á
sambandsfundinum1 ‘.
Af því að sjera Amór er fjar-
staddur til þess að mótmæla þess-
ari álýgi, lýsi jeg hjer með rit-
stjóra Tímans, Tryggva Þórhalls-
son, pastor emeritus, endurskoð-
anda Landsbankans, búnaðarfje-
lagsfulltrúa, bónda í Laufási og
tengdason Klemensar ráðherra,
opinberan og vísvitandi lygara að
þessum ummælum um Arnór bróð-
ur minn.
31. ágúst 1922.
Árni Ámason
(frá Höfðahólum).
-o-
Enn hefir Morgunblaðið verið
beðið fyrir svohljóðandi yfirlýs-
ingu úr Borgarfjarðarsýslu:
Yjer undirritaðir alþingiskjós-
endur í Borgarfjarðarsýslu, mót-
mælum eindregið allri meðferð
dómsmálaráðh'erra Sig. Eggerz á
sakamáli Ólafs ritstjóra 'Friðriks-
sonar og fjelaga hans, frá því
að hæstarjettardóihur var feldur
í því.
Vjer lítum svo á, að nefndur
ráðherra hafi með afskiftum sín-
um af máli þessu fyrirgert rjetti
sínum, til þess framvegis, að hafa
á hendi forustu hinnar íslensku
þjóðar, sem forsætis- og dóms-
málaráðherra.
Uudir standa nöfn 51 kjósanda.
——o------------
Dagbók.
3 september.
Þór, sem í sumar hefir verið eftir-
litsskip við Norðurland hafði seint
í ágúst tekið alls 9 ótlend síld-
veiðiskip fyrir ólöglegar veiðar. Hafa
6 þeirra verið dæmd í sekt af sýslu-
manninum á Húsavík, en 3 af bæj-
arfógetanum á Siglufirði.
Sextugs afmæli átti Stefán Eiríks-
son trjeskurðarmeistari 4. þessa mán-
aðar eins og getið var um hjer í
blaðinu. Var hann þá staddur austur
í Vopnafirði við silungs og laxveiðar.
Fjöldi mann hafði heimsótt Stefán
í tjald hans þann dag og hafði verið
glaumur og gleði hjá honum lengi
dags.
Guðm. Pjetursson nuddlæknir er
nú sestur að í Fjarðarseli á Aust-
fjörðum. Hefir hann útbúið þar ofur-
lítinn spítala handa sjúklingum, sem
tii hans koma lengra að — þrjú
til 4 rúm og önnur þægindi.
Vígsla hinnar nýju kirkju Seyð-
firðinga fór fram fyrir stuttu fyrir
miðjan ágúst. Vígði kirkjuna Jón
prófastur Guðmundsson á Nesi í
Norðfirði. Viðstaddir vígsluna voru
allmargir prestar af Austfjörðum.
Sendiherra Böggild og frú hans
fara til Danmerkur með Gullfossi
í dag og ætla að dvelja erlendis í
nokkra mánuði, í Danmörku og Eng-
landi. í fjarveru sendiherrans gegnir
Höst sendisveitarritari, er hingað
kom með „Island“ síðast, störfum
hans.
Eimskipafjeiag Suðurlands, sem að
undanförn.* hefir haldið uppi póst-
ferðuiu milli Reykjavíkur og Borg-
arness, setur nýtt skip í þessar ferðir
næstkomandi mánudag í stað „Skjald-
ar“, sem gengið hefir þessa leið
undanfarin ár. Nýja skipið er „Suð-
urland“, sem upprunalega var keypt
frá útlöndum, beinlínis til þess að
annast þessar ferðir, og hvað far-
þegapláss og farrými snerti, var ein-
mitt tekið tillit til Borgarnesferð-
anna er „Suðurland“ var valið. —
Skipshöfnin verður sú sama er áður
hefir verið á „Skildi“ og skip-
stjórinn einnig, Pjetur Ingjaldsson er
að allra kunnugra manna dómi hefir
tekist meistaralega að stýra gamla
Borgarnesbátnum gegn um krappan
sjó er mætt hefir honum milli Snæ-
fells- og Reykjaness. Hefir hann hlot-
ið aðdáun allra kunnugra manna fyr-
i" góða og vissa stjórn á „Skildi“
og aldrei orðið fyrir tjóni, þó í
krappan sjó hafi komist. Hefir Pjet-
ur verið skipstjóri „Skjaldar“ und-
anfarin 3 ár, en áður var hann um
ára skeið stýrimaður á „Ingólfi“
er var í sömu ferðum. Sigldi Pjetur
„Skildi' ‘ alls 197 ferðir og hefir
hann á Iþeim tíma flutt marga milli
Borgarness og Reykjavíkur og munu
flestir minnast skipstjórans með hlýj-
um huga. Nýja skipið „Suðurland“
hefir undanfarna mánuði fengið
gagngerða viðgerð í Slippnum og
hjá ,,Hamar“ og er nú í alla staði (
útbúið þeim kostum, sem gerast á i
strandferðaskipum erlendis.
5. september.
Gamalmennahælið. Eins og vænta
mátti hafa bæjarbúar brugðist vel
við málaleitun Samverjans um lið-
styrk til þess að koma hjer upp
gamalmennahæli. Hafa undirtektim-
ar orðið svo góðar, að Iþegar hafa
verið fest kaup á húsi og mun hælið
geta tekið til starfa nú í haust. Er
það gleðiefni, að svona vel og fljótt
hefir gengið að hrinda máli þessu á
stað, og verður frumkvöðlum þessa
máls ekki þakkað nægilega fyrir
starf þeirra. — Nánar verður sagt
frá hælinu í grein hjer í blaðinu á
morgun.
Drengirnir frá Wien fóru áleiðis
heim til sín með Gullfossi í fyrradag
eftir tæpra tveggja mánaða veruhjer.
ITafa þeir verið gestir ýmsra manna
hier í bænum og kunnu ágætlega við
sig. Eflaust hefðu flestir þeirra vilj-
að dvelja hjer lengur, ef hægt hefði
verið ástæðanna vegna, en drengimir
era allir mentaskólanemendur og
urðu að hverfa heim til að byrja nám
sitt að nýju með haustinu. Hafa þeir
allir notað sumarleyfið meðfram til
þess að lesa skólanámsgreinar sínar,
en sumir þeirra hafa notið kenslu í
íslensku. Leiðbeindi Einar Jónsson
mag. art. þeim í málinu.
Knattspyrnufjelagið „Fram‘ ‘ kom
aftur úr för sinni til ísafjarðar með
Gullfossi síðast. Háðu þeir Fram-
menn þrjá kappleiki við ísfirðinga
og unnu fyrsta leikinn með 5 mörk-
um móti einu, annan með 8 á móti 0
og þann þriðja með 6 gegn einu.
Dómari var Benedikt G. Waage, nema
í miðleiknum; þá var hann í marki
hjá Fram en Kjartan Þorvarðsson
var dómari. Fengu Fram-menn bestu
ný uppfundning.
Skandiaverksmiðjan í Ly-sekil, sera býr til hina
heimsfrægu SKANDIA* mótora, hefir nýlega sent frá sjer
nýjan mótorlampa, sem með rjettnefni má kalla
hpaðkveikjulampann.
Lampi þessi hitar upp hvaða mótor sem er á 30—90
sekúndum, eftir stærð glóðarhaussins.
Lampinn hefir verið reyndur hjer, og er til sýnis í notkun
þeim sem vilja. Verðið er 150 og 350 isl. krónur, sem sparast á
einu ári í tíma, brennurum og bensini eða olíu, því lampann þarf
ekki að hita upp
Allar frekari upplýsingar hjá aðalumboðsmönnum
verksmiðjunnar á Islandis
Bræöurnir Proppé
Simar 479 & 608.
viðtökur hjá leikbræðrum sínum á
ísafirði.
Þórður Flóventsson frá Svartár-
koti í Bárðardal er staddur hjer í
bænum þessa dagana. Kom hann
landveg að norðan fyrir nokkru.
Ætlar hann að ferðast um Rangár-
vallasýslu og Árnessýslu og athuga
möguleika til þess að koma þar á
laxa- og silungaklaki. Hefir hann
góða reynslu í því efni norðan úr
Þingeyjarsýslu, þar sem laxaklak og
silunga hefir farið fram um mörg
ár. Birtist hjer í blaðinu í dag grein
eftir hann um reynslu Þingeyinga í
þessum efnum.
6 september.
Sláturfje er nú farið að koma hing
að til bæjarins að staðaldri, oftast
tvisvar í viku. I gær komu 150 dilkar
tii Sláturfjelags Suðurlands ofan af
Hvalfjarðarströnd. Voru þeir fluttir
hingað sjóveg frá Hrafneyri.
Dánarfregn. Frú Helga Jónsdóttir
ar.daðist í fyrradag að heimili dótt-
ur sinnar, Gunnþórunnar Halldórs-
dóttur kaupkonu, á Amtmannsstíg 6.
Sjötugur varð Halldór Briem lands
bókavörður, fyr kennari við gagn-
fræðaskólann á Möðruvöllum og Ak-
nreyri, í gær.
Með Gullfossi kom um daginn hing
að til bæjarins Olafur Blöndal og
fjölskylda hans. Flytur hann sig hing
að til búsetu. Hefir hann um mörg
ár verið forstjóri verslunar Tang &
Riis í Skógarnesi.
7. september.
Togararnir. Belgaum seldi afla sinn
í Englandi í fyrradag fyrir 1161
sterlingspund. Draupnir er að búa
sig á ísfiskveiðar. Apríl seldi í gær.
Tryggvi gamli er nýtt togara'heiti
hjer í bænum. Eins og kunnugt er
keypti Allianee-f jelagið togarann Þor
stein Ingplfsson í fyrra af Hauks-
fjelaginu, og er það þetta skip, sem
nú hefir verið kent við Tryggva heit-
inn Gunnarsson bankastjóra. Skipin,
sem „Aílianee“ á fyrir, eru Jón for-
seti og Skúli fógeti.
Rafmagnið. Á síðasta fundi raf-
magnsstjórnar var lögð fram skýrsla
um notkun rafmagns og tekjur raf-
veitunnar frá 1. jan. til 1. júlí. Hafa
tekjurnar orðið samtals kr. 206.740.94.
Dánarfregn. 4. þ. m. andaðist að
heimili sínu, Grjótagötu 9, Magnús
Ólafsson trjesmiður, gamall og góð-
ur borgari þessa bæjar.
Síldveiðin. Uppgripa síldarafli var
á Eyjafirði í gær, var oss sagt í sím-
tali við Akureyri. En nú vantar bæði
tunnur og salt, svo mestur hluti veið-
arinnar fer beint í síldarolíuverk-
smiðjurnar. Samtals höfðu veiðst nær
45 þúsund tunnur við Eyjafjörð síð-
ustu viku.
--------»---------
+ Er De rigtig klog,
da forlang gratis vort nye ill. Katalog
over alle Sanitets-, Toilet- og Gummi-
varer. Sterkt nedsatte Priser. Nyt Ho-
vedkatalog, 36 Sider med 160 111. mod 75
0re i Frimærker. Firmaet Samariten,.
Kebenhavn K., A.fd. 60.
Karlmannsúr með festi
fundið á veginuœ milli Skeggja*
staða og Tryggvaskála. Eigandi
vitji þess til Sveinbj. Sigurðs-
sonar, Miðkekli.
„Erhvervspartiet' ‘ danska.
Flokkur þessi hefir nýlega 4
almennum landsfundi samjþykt að
taka heitið „Det frisindede Lands-
parti' ‘ og að færa út starfsvið
flokksins og stefnuskrá. í stjórn-
ina hafa m. a. verið kosnir fyr-
verandi fólkkþingsmenn Asger
Karstensen og Johan Knudsen. —
Nokkur hluti flokksmanna er óá-
nægður með þessa breytingu og
vill halda flokknum áfram í sömu
mynd og hingað til. Flokkurþessi
átti þrjá fulltrúa í fólksþinginu
og hafa tveir þeirra fallist á
breytinguna, en um afstöðu hins
þriðja til hennar vita menn ekki
enn.
Ný „Dana“-för.
Hafrannsóknaskipið „Dana“ fór
flá Kaupmannahöfn 3. þ. m. áleið-
i> til Hull. Á skipinu fóru hinir
þrír dönskrf vísindamenn dr. phil.
M. A. C. Johansen, Krarup og
Jensen. Þessir menn ætla að taka
þátt í alþjóða fundi hafrann-
sóknamanna í Hull og fara síðan
í 6—7 vikna ferð um Norðúrsjó-
inn til þess að rannsaka lifnaðar-
háttu kola og síldar. (Þátttakend-
Ur í hafrannsóknaþingimu í Hull
verða um 2000 alls, aðallega frá
Bretlandseyjum, Frakklandi og-
Norðurlöndum. Hefst þing þetta
í dag).
, Landhelgisgætslan.
„Nationaltidende“ segja í til-
efni af ákvörðun lögjafnaðar-
nefndarinnar um landhelgisgætsl-
una, að skoðnir manna um hvort
rjett sje af Dönum að taka á
sig auknar persónulegar fjárhags-
legar byrðar til umbóta á land-
helgisgætslunni, sjeu mjög skiftar
að öllum líkindum, og að blaðið
muni ekki taka afstöðu til máls-
ins fyr en greinilegri upplýsingar
um málð sjeu komnar fram. t
>----—o---------