Lögrétta - 24.08.1923, Blaðsíða 4

4
LÖGRJBTTA
þcir stofiraðu til á stríðsármram.
Nitti «er sárgramur yfir því, að
Þjóðverjar skyldu iiafa verið kúg
aðir til þess að skrifa undir þessa
memingarlausu sa'muinga, og það
því fremur, segir hann,
sem allir frönsku samningamenn-
imir hafi verið tmiklu snjallari
fjárknálamenn en svo, að þeirn hafi
eitt augnablik dottið í bug að
trúa því, að Þýskaland væri fært
um þessar greiðslur. Nitti álítur
þess vegna, út frá þekkingu sinni
á viðkomandi mönnum og málefn-
um, að leiðtogar franskra hermála
og stjórnmála, bafi einmitt reikn-
að mteð því, að Þjóðverjum væri
ómögule-gt að greiða þessar stríðs
sJculdir og Frakkland gæti á þann
hátt fen-gið átyllu til hemaðarinn-
rásiar í hið a-fvopnaða Þýskaland
og til þess að setjast í landshrata,
sem Þjóðverjum er lífsskilyrði að
halda.Með því að skllja þessihjer-
uð frá móðurlandinu og sprengja
þannig þýska ríkið, gætu Frakk-
er náð takm-arki sínu. Þess vegna
kallar Nitti alla skaða'hótapóli-
tíkina „hin viðbjóðslegustu -.vik,
sc-m dærni em til í nýju sögunni“.
Ruhrtökuna telur hann að eins
einn lið þedrrar stefnu Frakka,
að eyðileggja samkepni Þjóðverja
við sig, t. d. í járniðnaðinum.
Síðan segir hann frá því, að frá
því 1919 hafi verið ýtt imdir ítala
til þess, að hafa sjerstaka stjórn-
málafulltrúa í Bayem og ýmsum
öðrum þýskum ríkjurn eins og
þau væru ekki hluti af þýsku rík-
isheildinni. Hann segir ennfrem-
ur, að við undirbúning Versala-
samninganna, hafi bæði Tardieu
cg Foch greinilega krafist skiln-
aðar Rínlandanna. Hann ctregur
einnig fram franskt skjal, þegar
frá 25. maí 1922, þar sem rætt er
um töku Saarhjeraðanna, akilnað
Eínaxlandanna frá Þýskalandi og
franskt eftirlit í Ruhr.
Þetta eru nú helstu drættimir í
skoðunum Nitti og svipaðar skoð-
anir hafa einnig komið fram ann-
arsstaðar, eins og fýr er frá sagt.
Hins vegar hafa hjer í blaðinu
einnig birtst skýrslur og frásagnir
um þetta sem skýra málin bæði
frá sjónarmiði Frakka sjálfra og
Þjóðverja, sem em helstu aðiljar
málanna, eins og þau em nú kom-
in. En allir þeir, semi vilja fylgj-
ast með í utanríkismálum álfunn-
ar nú, verða að gera sjer þessi
mál ljós og er þó sennilega ekki
sjeð fyrir endann á þeim ennþá
o g óvíst hvað úr þeim verður.
Bæði afstaða ensku stjórnarinnar
og stjóraarskiftin í Þýskalandi
geta haft þar áhrif á úrlausnina.
Athugasemd.
í blaðinu “Tíminn’’ 11. þ* m. stend
ut grein, sem nefnist “Fullveldið
heiðrað”. Jeg geri ekki ráð fyrir að
klerkdómur landsins láti þessumpistli
ómótmælt, en af þeim sökum, að á
þessu getur orðið dráttur, vildi jeg
mega biðja Morgunblaðið fyrir þessar
fáu línur til andmæla greininni, og
athugunar lesendum Tímans.
Greinin er háð- og níðgrein nm
hans eminenee kardinála Rossum, er
hjer var gestur fyrir skemstu og var
tekið eftir föngum sæmilega á allan
hátt, eins og vera bar. Greinin flyt-
br níð og spott um ýmsa þá menn, er
að þessum viðtökum stóðu. Skiftir
það litlu máli, út af fyrir sig, en í
sambandi við ósæmd þá sem hinni
katólsku kirkju og sendimanni henn-
ar er sýndur með grein þessari, eT
það þó allmikill níðauki blaðinu og
ritstjórn þess til vansa. Jeg heíi, síð-
an er jeg tók að athuga blaðamensku,
nú fyrir 35 árum, veitt eftirtekt
nokkra, flestu er jeg hefi lesið í
erlendum blöðum og innlendum, og
matið fyrir mjer það er flutt hafa
blöðin. Hefi jeg sjeð margt og ekki
alt gott, en grein þessi í Tímanum
ber af öllu, er jeg befi sjeð, að fúl-
menskulegum og glapsamlegum ri«t-
hætti. — Sendimaður páfajstólsins og
hinn ágætasti maður, er svívirtur í
blaði, er fyrir ræður að nafni cand.
theol., eftir að lúterskur klerkur hjeð
an af landi, hefir verið sjerstaklega
heiðraður af hinum helga föður í
Róm.Væri þessi blaðsnepill að nokkru
metinn utanlands, eða innan, mætti
þetta til-tæki verða að miklum ótila,
en hvað sem um það er, verður það
til hinnar mestu háðungar utanlands,
sem hjer í landi. Jeg vænti þess fast-
lega, að klerkdómur landsins láti al-
varlega til sín taka um þetta mál,
sem er hið mesta hnevksli, sjerstak-
lega vegna þess að guðfræðingur er
ritstjóri Tímans, þó látið hafi af
hökul og hempu. Greinin hefði verið
afsakanlegri, hefði ritstjóri verið Jón
as frá Hriflu, en þó síður vegna þess
að hann er landskjörinn alþingismað-
ur. pað er mjög ráðlegt öllum þeim,
er eitthvað vilja hafa tál viðvörunar
að lesa greinina þessa í Tímanum og
þó ekki síst kjósendum þeim í Stranda
sýslu, sem hafa látið sjer detta þau
býsn í hug að kjósa Tryggva pórhalls
son til alþingismanns.
Ritað 14. ág. 1923.
Árni frá Höfðahólum.
-------o-------
Eri. simfregnir
Khöfn 20. ágúst.
Frá ÞýsJcalandi.
Frá Berlín er símað, að mót-
spyma sje í Bayern móti Strese-
manns-stjórninni. Vinnuteppa eykst
í Þýskalandi.
Ófriður t Marokkó.
Frá Madrid er símað, að skærar
bafi staðið í Marokkó og hafi
spænskar hersveitir orðið að hörfa
undan og látið margt manna.
Ný ófriðarblika?
Frá París er símað, að ítalir
dragi saman lið og sje álitið ai
þeim liðssamdrætti sje beint gegn
Serbum.
Frá bandamönnum.
Frá París er símað, að Poincaré
óski þess, að samvinna bandamanna
geti haldist áfram.
Enskur iðnaður.
Frá London er símað, að enskur
iðnaður sje talinn í bættu vegna
sðfaranna í Ruhr.
Bindindisfundur.
Sautjánda alþjóðaþing bindindis-
manna er byrjað í Kaupmannahöfn
Þingmannafundur.
Alþjóðafundi þingmanna er lok-
ið í Kaupmannahöfn. Hann hafði
m. a. til meðferðar hlutleysismál,
viðreisnarstarfsemi og rjett minni-
hluta þjóða og þjóðabrota í ýmsum
ríkjum.
Khöfn 21. ágúst.
Iðnaður Þýskálands.
Símað er frá Berlín að iðnaður
I’ýskalands sje í voða vegna kola-
verðsins.
Órói í Grikklmdi.
Frá Aþenn er símað, að stjóm-
in hafi rofið verkamannafjelögin;
allsherjarverkfall sje hafið og hætta
á, að úr verði stjómarbylting.
Bruni.
7 kýn bnenna inni.
Aðfaranótt sunnudagsins vildi sá
hörmulegi atburður til í Birtinga-
holti í Árnessýslu, að kviknaði í
f jósi og brann það til kaldra k< la
og sjö kýr, sem í því voru.
Eftir því sem frjetst hefir að
austan, er talið víst, að eldurinn
hafi komið upp á þann hátt, að
heit aska hafi verið borin í fjósið,
og eldur hafi leynst í henni.
Hlaða var áföst við fjósið. Hana
tókst að verja að mestu leyti eftir
að eldsins varð vart, en þó brann
eitthvað ofan af henni og einhver
hluti ónýttist af heyinu, en þó ekki
tilfinnanlega mikið.
-----o-----
Dagbóh.
19. ágúst.
Magnús Sæbjörnsson læknir í Flat-
ev á Breiðafirði hefir fengið lausn
frá embætti frá 1. júlí þ. á. sökum
heilsubilunar.
pingvallafólkið. Mjög margt fólk
fór hjeðan úr bænum í gær til ping-
valla. En heldur mun það hafa verið
óheppið með veðrið, því rigning var
látlaust í gær, en margir staðir eru
skemtilegri í rigningu en Þingvellir.
Sólskin og hreinviðri gefa þeim gildi.
„Berlín“, beitiskipið þýska, sem
hjer var fyrir nokkru, og verið hefir
uppi í Hvalfriði nú um tíma, kemur
hingað í dag snemma. Stutt stendur
það við í þetta skifti, aðeins til
kvölds. Sagt er, að það eiga að verða
fjölmenna miðdegisveitslu í skipinu
í dag.
Bifreiða uppboð. prettán bifreiðar
á að bjóða upp hjer í bæ 3. sept-
ember næst komandi til lúkingar
cgreiddum bifreiðaskatti fyrir árið
1922. —
Kaupfjelag Súgfirðinga hefir, sam-
kvæmt auglýsingu í Lögbirtingablað-
inu framselt bú sitt til gjaldþrota-
skifta.
Guðmundur Bergsson póstmeistari á
Akureyri er nú alfluttur hingað og
tekinn við starfi á pósthúsinu hjer
í Reýkjavík.
Níræðisafmæli á í dag ekkjufrú
Áslaug Stephensen frá Yiðey. Hún
hefir verið hjer í bænum yfir 20 ár
og maður hennar, Magnús Stephan-
sen, andaðist hjer, en lengi bjuggu
þau stórbúi í Viðey, eins og margir
hinna eldri Reykvíkinga kannast við.
Börn þeirra eru: Ólafur prófastur
í Bjamanesi, frú Kristín, kona Guð-
mundar Böðvarssonar umboðssala, frú
Sigríður heitin kona Jóns pórarins-
sonar fræðslnmálastjóra, frk. Marta
kenslukona við Barnaskólann og frk.
Elín, sem -stendur hjer fyrir húsi
móður sinnar. — Frú Áslaug Step-
hensen er enn við bestu heilsu, les
og saumar alla daga og ber aldurinn
óvenjulega vel.
Álftarungar tíu voru veiddir í sum-
ar norður í Húnavatnssýslu fyrir
bæjarstjórnina hjer og átti sá hópur
að koma á Tjömina til skemtunar
fyrir Reykvíkinga. peir vom settir
i tvo kassa, 5 í hvorn, og sendir
bingað með „Esju“ nú síðast. En
þrír tróðust undir í kössunum og
voru dauðir, er hingað kom, og sá
fjórði dó skömmu eftir hingaðkom-
una. Hinir sex vom settir í afgirta
svæðið við Tjaraarendann, en sumir
af þeim vom lasnir og illa til reika.
Er það leitt, hve klaufalega hefir
tekist til með flutninginn.
Ýmslr Austfirðingar, sem hjer hafa
dvalið nndanfarið fóm heimleiðis með
„Esjn“ í gær, þar á meðal sýslú-
mennimir Ari Araalds bæjarfógeti á
Scyðisfirði og Magnús Gíslason á
Eskifirði og kanpmennimir Stefán
Auglýsing
um farkennarastööur.
Það kunDgjörist bjermeð, að farkennarar verða á komanda
hausti hvergi skipaðir, nema í þeim fræðsluhjeruðum, sem hafa
fullnægjandi skólahús, heldur verða þeir enn settir. Fræðslunefndir
skulu hafa ’sent tiilögur um setningu í stöðurnar til fræðslumála-
stjóra fyrir 15. sept. næstkomandi.
í dóms- og kirkjumálaráðuneytinu, 11. ágúst 1923.
Sig. Eggerz.
Sigf. M. Johnsen.
Hvaða sápu á jeg að nota?
Fedora sápan hefir til að bera alla þá
eiginleika, sezn eiga að einkenna fyllilega
milda og góða handsápu, og hin mýkjandi
og sóttbreinsandi áhrif hennar hafa sann-
ast að vera óbrigðult fegurðarmeðal fyrir'
húðina, og vamar lýtnm, eina og blettnm.
hmkktun og roða í húðinni. 1 stað þeasa
veröur hððin við notkun Fedora-sápunnar
hvít og mjúk, hin óþægilega tilfinning þees,
að húðin skrælni, sem stundum kemur viff
notkun annara sápntegnnda, kemur alls ekiri
fram við notknn þessarar sépu.
Aðalnmboðsmenn:
E. KJARTANSSON & Co.
Reykjavík. Sími 1266.
tai
Hjartans þakkir mínar og barna minna, til allra fjær
og nær, sem veittu mjer hjálp og samúð í veikindum og
við útför mannsins míns sál. Geirs ísleifssonar.
Kanastöðum í júní 1923
Guðrún Tómasdóttir og börn.

Th. Jómsson á Seyðisfirði og Jónas
Gíslason á Búðum.
22. ágúst.
Bruninn í Birtingaholti. í gær komu
fullar fregnir að austan um bmnann
í Birtingaholti. Bmnnu inni 8 stór-
gripir en 3 kálfar, vetrungur og tvær
kýr komust af, en önnur kýrin og einn
kálfurinn dauðvona. — Auk fjóssins
brann haughús, hlaðan og skemma og
alt sem í þeim var að undanteknu
heyinu; það bjargaðist að miklu leyti
eins og sagt var hjer í blaðinu í gær.
Vart varð við eldinn um miðnætti, og
kviknaði í út frá heitri ösku. Húsin
vom vátrygð, en lágt. En gripimir og
allir munir óvátrygt. Er því tjónið af
þessum brana mikið.
Bátstapi. Á mánudaginn var fórst
róðrarbátur frá Skálum á Langanesi
með 4 mönnnm á. Voru þrír þeirra
úr Vestmannaeyjum, en formaðurinn,
Sigfús Jónsson, var frá Bakkafirði.
Veðu rsteld. Frá Vestfjörðum var
símað í gær, að þar hefði verið und-
anfarna daga afbragðs tíð, brakandi
þerrir, sólskin og hlýjur.
Taugaveikin. Ætla má nú, að alveg
sje tekið fyrir útbreiðslu taugaveik-
innar hjer í bænum. Hafa engir sjúk-
lingar bætst við síðan 7. þ. m. Flestum
sjúklinguhum líður nú orðið sæmilega,
og sumir em orðnir hitalausir. pó em
þrír sjúklingar enn allþnngt haldnir og
bafa altaf verið. Segir hjeraðslæknir,
aS enginn bati sje á þeim enn. Meðal
þeirra, sem hitalausir era orðnir er
Jón Sigurðsson skrifstofustjóri, Hann
hefir verið hitalaus í 4 daga.
Um lausn frá embætti hefir sótt nú
mjög nýlega Halldór G. Stefánsson
SUðlíiS ÉIÍSU3fðf
ö, Farimagsgade, 42, Khöfn,
Umboðsmaður á íslandi.
Snæbjörn Jönssoro
stjórnarráðsritari, Rvík.
læknir á Flateyri. Hefir ungur læknir
verið settur í embættið, Lúðvík Norð-
<!al, og er hann nýlega farinn vestur.
Sveinbjörn Egilson ritstjóri Ægis
varð sextugur í gær. Barst honum
fjöldi beillaóskaskeyta víðs vegar að.
23. ágúst.
Silungsveicfi í Elliðaánum er nú
leigð eftir mánaðamótin, 3 stengur á
dag, og kostar 5 kr. á dag fyrir stöng-
ina frá 1.—15. sept. en 3 kr. eftir
þann tíma til mánaðarmóta sept.-okt.
Einar Jochumsson kvað í gærkvöld
um leið og hann kom inn til Mrg.bl.:
pó að oss þrengi kólga kífsins
köldu landi á,
oss þá huggar andi lífsins
algasskunni frá.
„Hadda-Padda“, leikrit Guðmundar
Kamban, er kvikmyndað var hjer í
sumar, að því er útimyndimar snertir,
verður væntanlega tilbúið til sýningar
í október. Er nú verið að taka inni-
myndirnar í Kaupmannahöfn, í leik-
skála er fjelagið Edda-Film hefir leigt
til þess. Spá menn góðu fyrir mynd-
irni og það sem tekið var hjer í sum-
ar hefir nú verið framkallað, og það
komið í ljós, að myndimar eru flestav
ágætar.
o----------