Lögrétta - 13.12.1923, Blaðsíða 4

4
LÖGRJETTA
Engin útgErðaruErslun í REykjauík
býður betra verð á vörum sínum en
h.f. SlippfjElagið í REykjauík.
Vvin forsætisráðlierra sje fús til
þess að láta af stjórn. Gert er
ráð fyrir, að Asquith, eða ef til
vill Macdonald (foringi verka-
mannaflokksins) myndi þá nýju
stjórnina. I nýlendum Breta hafa
koiminjgaúrslitin valdið taiklum'
vonbrigðum.
Vörur frá eldri tímum hafa verið lækkaðar svo í verSi
aí slíkt verð, á öllu sem til mótorbáta, kúttera og gufu-
skipa þarf, er alveg óþekt áður hjer á landi, sama gildir
einnig um allar nýkomnar vörur, og munum vjer til
janúarmánaðarloka selja með þessu óheyrilega
lága verði, til þess að allir, er við útgerð fást, þurfi ekki
annað en að fara á þennan eina stað til að fá vörur sínar.
51ippfjdagi0 í Rsykjauík.
Sími nr. 9, Mýrargötu.
Símnefni: ’Slippen‘.
veru eru viti sínu fjær, sem hafa
glatað skynsemi sinni undir svipu-
iiöggum hryililegs veruleikans, eru
líka til menn, sem látast vera
sturlaðir. Við vitum öll, að þegar
-lys verða á götum og torgum,
kemur jafnan í Ijós einhver hetja
af sjerstakri tegund. Hún skilur
ekkert í því, hvað komið hefir
fyrir og lætur sig litlu skifta um
slysið, en hróp hennar og bægsla-
gangur dregur að sjer athyglina.
Það er um að gera, að eftir henni
verði tekið. Hana þyrstir í lýð-
hylli og hún gerir sjer verslun
úr óhamingju náungans.
pessi tegund manna er ekki
óalgeng innan listarinnar, en þó
er hún tíðust á sviði skáldskap-
arins. Þessum mönnum eru hlut-
verk og takmörk listarinnar ger-
samlega ókunnug eða verða þeim
jafnvel að hlátursefni. Takmark
þeirra er: lýðhylli og peninga-
hagnaður. Þeir æpa upp, skelfa
-samtímamennina og með því vinna
þeir fyrir sjer og afla sjer frægð-
ar. Þeir eru miklir skrítlugerðar-
menn og eru í því efni stundum
listamenn. Þeir lýsa einhverjum
einstæðum atburði, sem er sjer-
kennilegur vegna þess að hann
er heimskulegur, bregða upp af
honum litmynd, sem er ef til vill
heiskari en sjálfur veruleikinn og
segja við lesarann: Sjáið þið þetta!
Ilvílík skelfing! Lesarinn starir á
það og verður enn sturlaðri en
áður. —
-Jeg þekki ekki fáa rithöfunda,
sem gera sjer hræðslu ag æsingu
lesaranna að atvinnuvegi, og að
su atvinna reynist þeim sjerlega
arðvænleg. Binkum sýna þeir
mikla fimi í lýsingunum á ilsku
mannanna, þorparaskap ,og ves-
ælmensku. Þeir búa til sennilegar
fantamyndir og vekja oft undrun
með litríkri frásögn og skarpri
athugun. Þeir gera það mjög
sennilegt, að þeir flytji stórkost-
legt efni í þessum sögum. En með
öfgum þeirra í því, að gera ein-
staka og sjaldgæfa atburði þýð-
ingarmikla, auka þeir ruglinginn
og óreiðuna í lífinu. En þeir virð-
ast ekki vilja hafa neina glögga
meðvitund um þá uppsprettu, sem
sorgin og neyðin streymir frá í
þungum elfum, og blindar menn-
ina, sviftir þá skynsemi, deyðir
hugrekki sálar þeirra, vonir þeirra
um hetra líf — alt það, sem þeir
lifa á.
. En vorra tíma menn þurfa sjer-
siaklega sálarlega hressingu tíl
styrktar öllum ahdlegum kröft-
um, til þess að fá vald yfir öll-
um tryllingi tilverunnar. Maður-
inn verður að losna við hræðsluna
við tilveruna og til þess getur
skáldskapurinn orðið honum mikil
hjálp. Lítum á: Er ekki alt lífið
á jörðinni einn söngur — sunginn
af öllu mannkyninu? Þessi söngur
ef: bæn um hamingju. Öll jörðin
er umlukt af hljómum hans —
af eilífu tónabrimi vinnunnar og
sköpunarinnar.
prátt fyrir öll merki, held jeg
því fram að tala hamingjusamra
manna fari hækkandi, en ennþá
örara fjölgar þeim mönnum, sem
þyrstir í hamingju. Meðal þjóð-
anna vex með auknum hraða
óbeit á fátækt og óhreinlæti. —
Hugtakið: „Stolt fátæktarinnar' ‘
e.r að hverfa. Mennirnir hætta
smám saman að þykjast af nægju-
semi og neyð. Ennfremur hverfa
meinlætakröfur kirknana. Mönn-
imum fer að verða ljóst, það gagn
og sú gleði, sem þekkingin veitir
— mennirnir óska hamingjunnar.
En þar sem mannleg gleði er
óhugsanleg án menningar, þá er
hamingjuþorsti mannanna í æðra
skilningi þorsti í menningu.
Hæst og innilegust í lausnarsöng
mannkynsins um hamingjnna er
— skáldsins raust. Og einmitt nií,
á vorum dögum, er það nauðsyn-
legt, að þessi raust heyrist mest
og veki hjá mönnum viljann til
að verða hamingjusamir, og það
er í raun og sannleika það sama
og vekja viljann til fagurs mann-
legs lífs.
Mennirnir lifa engan veginn á
jörðinni til þess að hlusta á
armæðuljóð og skuggalegar sögur
um syndir lífsins, glæpamenn og
óhamingju. — — Jeg byggi þetta
á bjargfastri vissu, fenginni af
fr.llri reynslu lífs míns, að veru-
leikinn er ávöxtur af vilja og
skynsemi mannsins, og sólskins-
blettir lífsins ávextir hins skap-
andi ímyndunarafls, raunvera hug-
arflugsins. Mennimir eru sjálfir
sök í því að þeir kveljast og líða.
-------x------
Erl. símfregnir
Khöfn 7. des.
Ensku kosningarnar.
Frá London er símað að kosn-
ingarnar í Englandi hafi verið
mjög vel sóttar. Churchill og Bur-
ton verknaðarmálaráðherra hafa
fallið fyrir verkamannaflokks-
frambjóðendum. íhaldsmenn hafa
unnið 3 sæti, en tapað '44, frjáls-
lýndi flokkurinn unnið 31, en
tapað 12, verkamannaflokkurinn
unnið 30, en tapað 8. En vantar
atkvæðatölur úr mörgum sveita-
kjördæmum og frá Skotlandi.
Þýska þingið.
Frá Berlín er símað, að ekki
hafi enn í dag tekist að koma í
gegn lögunum um valdaaukningu
stjómarinnar og sje úrslitum
málsins frestað.
Frá Bandaríkjunum.
Frá Washington er símað, að
Coolidges forseti hafi í fyrsta
ávarpi sínu til þingsins minst
Hardings forseta með lofi og lýst
sig andvígan því að Bandaríkin
yrðu afskiftamikil út á við.
Khöfn, 9. des.
Ensku kosningamar.
Símað er frá London, að endan-
leg úrslit kosninganna í Bret-
landi muni hafa orðið þau, að
i kosnir hafi verið:
260 íhaldsmenn (áður 346),
191 verkamenn (áður 147),
159 frjálslyndir (áður 115),
5 utan flokka (áður 7).
Óvíst er enn hverjir taka við
stjórn- Komið hefir til mála að
frjálslyndi flokkurinn myndi
stjórn með stuðningi íhaldsmanna,
en af hálfu verkamannaflokksins
er því lýst yfir, að hann vilji
enga samvinnu hafa við frjáls-
lynda flokkinn. Ef til vill verður
óbjákvæmilegt að láta nýjar kosn-
ingar fara fram.
Frá Þýskalandi.
Símað er frá Berlín, að heim-
ildarlögin hafi nú verið samþykt
og þingfundum frestað um óá-
kveðinn tíma.
t Vatnsflóð í Róm.
Símað er frá Róm, að Tiberfljót
flói yfir bakkana og sá hluti
borgarinnar, sem er fyrir neðan
Pjeturskirkjuna, sje undir vatni.
Járnbrautarsamgöngur við Róm
hafa stöðvast.
Uppreisn í Mexico.
Frá New-Ýork er símað, að níu
ríki í Mexikó hafi gert uppreisn
gegn Abregau forseta. Hófst upp-
reisnin í Veracruz á fimtudaginn,
undir forustu Gaudalupe Saches.
Khöfn 11. des.
Ensku kosningamar.
Símað er frá London, að Bald-
Kosningar í Þýskalandi.
Símað er frá Berlín, að kosn-
ingaundirbúningur sje hafinn í
Þýskalandi. Er gert ráð fyrir
kosningum í febrúar eða mars.
Stresemann er að nálgast meira
íhaldsmenn.
Óeirðir í Aþenu.
Símað er frá Aþenu, að kon-
ungssinnar og lýðveldissinnar
hafi skotist á skammbyssuskot-
um á götum borgarinnar.
Khöfn, 11. des.
Enska þingið.
Frá London er símað, að Bald-
win verði við stjórn þangað til
frjálslyndi flokkurinn og verka-
mannaflokkurinn i þinginu neyði
hann til þess að biðjast lausnar.
Frakkar æskja eftir samvinnu
við hverja enska stjórn, sem vera
vill.
Þýsku fjármálin.
Frá Berlín er símað, að hugsan-
legt sje, að komið verði á alþjóða-
eftirliti með fjármálum Þýska-
lahds. Stjórnin hlýtur að gera eitt
af tvennu, að heimta sarnan fje
heima fyrir, eða taka alþjóðlegt
lán. Nýr verslunarsamningur er
gerður milli pýskalands og Banda-
ríkjanna.
Finnland.
Frá Helsingfors er símað, að
stjórnarskifti standi til í Finn-
landi.
-------x-------
Dagbók.
9. desember.
Hermann Jónasson.
Hermann kvölum hefir keypt
heimur, kvittun þína,
nú er honum loksins leyft
að lifa drauma sína.
Várkaldur.
Alþingi. Konungur hefir 3, desbr.
gefið út tilskipun um það, að Alþingi
sbuli koma saman 15. febrúar n. k.
Fjehirðisstarfið við Landsbankann
hjer, er auglýst laust til umsóknar.
Umsóknarfrestur er til janúarmánað-
arloka 1924. Fjármálaráðherra veitir
starfið.
ísfisksmarkaðurinn. Nýlega hafa
selt í Englandi, Skúli fógeti fyrir
804 sterlingspund, Austri fyrir 680
og Maí fyrir 851.
10. desember.
Skýrsla um heilsukælið á Vífils-
stöðum fyrir árið 1922, er nýlega
komin út, eftir Sigurð Magnússon
lækni. Er fylgirit með henni: Saga
berklaveikinnar á lslandi“, fróðleg
grein og merkileg. Er þar safnað
saman því helsta, sem menn vita um
sögu berklaveikinnar frá því fyrsta,
og nokkur gögn eru fyrir.
Ferðaminningar Sveinbjarnar Egil-
son, III. hefti, eru nú nýútkomnar.
Nær þetta hefti yfir þriðja sjóferða-
ár höf., og veru hans á dönskum
skipum, og með því endar fyrsti
kafli siglinga hans. Hefti þetta mun
vera jafn skemtilegt og hin fyrri,
og er þar sagt jafn fjörlega frá ýms-
um æfintýrum höf. og í hinum heft-
unum. Hafa þau eignast marga les-
endur, og mun þeim áreiðanlega ekki
fækka með þessu hefti.
pýskur togari sökk undan Krísu-
víkurbergi kl. 6 á laugardaginn var.
Áður hafði hann rekist á grynningar
nálægt Porlákshöfn, en losnaði af
þeim og var á leið til Reykjavíkur.
Skipverjar, sem voru 12, komust í
bátana, og voru í þeim sólarhring, en
komust í land mjög þrekaðir á Reykja
nesi og náðu heirn til vitavarðarins-
þar.
Togararnir. Nýlega hafa selt afla
sinn í Englandi Jón forseti fyrir 760
sterl. pd. og Baldur fjvir 900.
12. des.
Norðan- og vestanpóstur átti að
vera kominn hingað í fyrradag, en
er ókominn enn. Til Borgarness kom
hann 8. þ. m.. Ástæðan til þess, að
hann liggur enn í Börgarnesi, er-
sú, að Suðurland er bilað, en það
fij’tur póstinn á milli. petta er að
flestu leyti afar bagalegt, ekki síst
þegar um jólapóstinn er að ræða..
Hefir pósthúsið verið spurt að því,.
hvort það ætlaði ekki að láta ná í
póstinn, áður en Suðurlandið fer eða.
á að fara, en það er ekki fvr en
þann 14., og svaraði það því, að
ekkert skip nógu stórt sje fáaniegt,.
en pósturinn fáist ekki vátrygður,
sæki vjelbátar hann. Er það býsna
neyðarlegt, að póstur skuli þurfa að
liggja í Borgarnesi í viku, þótt eitt
skip fatlist.
Óstillingartíð mikil er sögð ó Norð-
urlandi þessa dagana. Yar símað frá;
Akureyri í gær, að þar væri annan
daginn hláka, en hinn frost. Snjór er-
ekki ýkjamikill norður þar nú.
Ólafur Proppé konsúll er nýlega
farinn til Englands, Spánar og íta-
líu, með gufuskipinu Thormod Bakke-
vig.
13. des.
Hrossaútflutningurinn. — Fyrir
stuttu fór hjeðan skip frá heildversl-
un G-arðars Gíslasonar, með hesta tilí
Englands. Fjekk verslunin skeyti um
það í gær, að skipið væri komið til
Hull, og ferðin liefði gengið ákjós-
anlega, og vel hefði farið um hestana.
alla leiðina.
Anna Pjeturs, dóttir Helga Pjeturs,
hefir tekið próf inn í „Musik-Konser-
vatoríið“ í Kaupmannahöfn, og varð
nr 1 af 39, sem gengu inn.
Skýrsla um ungmennaskólann á
Núpi í Hýrafirði 1922—1923: Dýrtíð
og óáran virðist ekki geta lamað
þennan skóla, og vorhretin vestfirsku,
vinna ekki á gróðrinum í „Skrúði“,.
blóma- og trjálundinum fagra, sem;
sjera Sigtryggur hefir grætt þar upp.
úr melnum.
í fyrra vóru nemendur skólans lið-
ugir þrjátíu. Skólabragurinn og heim-
ilishættir með sama sniðinu og áður..
Áfengi og tóbak er rækt gert og;
kaffi að mestu. „Alt þetta af frjáls-
um vilja nemendanna sjálfra“. Mötu-
neyti er sameiginlegt fyrir nemendur-
og kennara. Kostnaður varð síðast—
liðinn vetur 1.45 kr. á dag fyrir karl-
mann og kr. 1.09 fyrir kvenmann
petta er undarlega ódýrt v saman-
burði við annarsstaðar. Sveltir hafa»
nemendur þó ekki verið, því að pilt-
arnir þyngdust á skólatímanum ara
4.6 kg., en stúlkurnar um 3.3 kg. —
að meðaltali.
---:----0--------
Frá Danmörku.
12. des.
Verslunarfloti Dana var 1. jan..
1923 1905 skip, og er þar meb
talin skip yfir 20 tonn brútto.
Tonnatalan var nettó 656,200, en
brutto 1,054,600. Um 74,7% af
þessu eru gufuskip, en þau eru
aðeins einn þriðji hluti að tölu.
Um fjórir fimtu hlutar gufuskip-
anna, samtals 615,80 tonn brutto,
eru í langferðasiglingum, og þar
að auki 67 vjelskip 129,224 brutto.
Harald Goldsehmidt, prófessor
vð landbúnaðarháskólann, ljetstá.
sunnudaginn eftir skyndilegan;
sjúkdóm. Hann ver 66 ára.