Lögrétta

Útgáva

Lögrétta - 09.02.1924, Síða 3

Lögrétta - 09.02.1924, Síða 3
LÖGRJETTA 3 íorseti andaðist í gær um miðjan dag, að því er segir í símskeyti Embættismenn í rússnesku stjórninni. Símað er frá Moskva, að ráð- stefna helstu ráðstjórnarveldanna rússnesku hafi í gær kosið Rykov þjóðfulltrúa fyrir eftirmann Len- ins, sem formann þjóðfúlltrúaráðs- ins og sambandsráðs sovjet-lýð- veldanna. Kamenev hefir verið kosinn eft- irmaður Rykovs, en Tchitscherin utanríkisfultrúi. Trotsky hefir verið kosinn hermálafulltrúi en Sokolnikov fjármálafulltrúi. Khöfn 5. febr. PB. RÚSSAR OG NORÐMENN. Prá Kristjaníu er símað, aö bú- ist sje við því aö samning Norð- manna og Rússa um de jure-viður- kenningu sovjetstjórnarinnar veröi bráðlega lokið. RÚSSAR OG ENGLENDTNGAR. Prá London er símað, að enn þá sje ekki komið svar frá sovjetstjórn- inni um de jure viöiTrkenningu Breta á henni. Ástæðan er talin sú, að undir niðri sjeu þeir Litvinov -og Titcherin andstæðir Englending- um. Titcherin hefir í Manchester Guardian kveðið svo að oröi rnn þessa viðurkenningu, að hún væri formið eitt, en hefði lítiö raun- verulegt gildi. Ástæða þessara und- irtekta er talin sú, hversu mörg skilyrði Rússum eru sett fyrir við- urkenningunni. LÁT WILSONS. Prá Washington er símað, að frá öllum löndum heimsins berist ekkju Wilsons fyrverandi forseta samúð- 'arskeyti. Dauðslíkan (dödsmaske) lians verður myndað í dag. Ákveðið hefir veriö að reisa honum mjög mikið, þ jóðlegt minnismerki, og láta ekkju hans ráða því, hvar það eigi að standa. Flögg verða dregin á kálfa stöng á öllum opinberum bygg ingum Bandaríkjanna í 30 daga. Khöfn, 6. febr. PB. I Greftrun Wilsons. Wilson verður fyrsti maðurinn, sem grafinn verður í Betlehems- kapellunni í Washington, sem svarar til Westminster-Abbey- dómkirkjunnar í London. Á Jeg- steini hans verður skráð, að hann hafi verið „friðarins maður“. t Rússar og ítalir, Rússar hafa ekki enn undir- «krifað samning þann, er ítalir hafa boðist til að samþykkja af sinni hálfu, um iöglega viður- kenningu af ítala hálfu á sovjet- stjórninni, gegn því, að þeir fái ýms sjerleyfi í Rússlandi. Búist *er við því, að úrslitum málsins verði frestað um sinn og sjeð fram á, hvernig málum vindi fram, eft- ir það að viðurkenning Breta á rússnesku stjórninni eru komnar í gildi. Rússland. Lát Lenins, hins alkimna og ‘ötula forvígismauns rússnesku kommúnistabyltingarinar, hefir aftur dregið athygli manna að málum Rússlands nteira en áður, þó aldrei sje reyndar hljótt um þau mál. En áhrifin af fráfalli Lenins geta orðið því meiri og at- hyglisverðari, vegna þess að sov- jetstjórnin og skipulagið hefir einmitt staðið á merkilegum tíma- mótum undanfarið og ýmiskonar róstutímum, bæði inn á við og útlsamkomulagi við Rússland; því á við. Hjer í blaðinu hefir ný- lega verið sagt frá innanflokks- deilum kommúnistanna í Rúss- landi og einnig nokkuð frá utan- ríkismáluln þeirra. Eitt atriði, sem snertir þetta nokkuð, eru bandalags samningarnir rnilli Frakklands og Tjekkoslóvakíu. Hefir áður verið nokkuð sagt frá þeim og áhrifum þeim, sem þeir gætu sennilega haft á milliríkja- mál álfunnar. Einn liður þessara mála er t. d. afstaða Austur-Evrópuþjóð- anná til Rússlands, og er talið svo af ýmsum, að þetta m. a. geti talist imdirbúningur þess, að leið- irnar verði opnar, éf á þurfi að halda til beinna samninga milli Prakklands og Rússlands. í Rússlandi hefir í raun rjettri orðið allmikil breyting á síðustu tímum á afstöðunni til utanríkis- málanna. Rússar þrá það nú emna ítalíu vantar kol og ýms iðnaðar- efni, og þau vilja Rússar Játa fyrir stjómarfarslega viðurkenn- ífcgu sovjet-skipulagsins. Jafnvel í Prakklandi talar biað eins og Iie Temps nú orðið ekki óvinsam- lega um samningannöguleika í Englandi eru bæði verkamanna- flokkurinn og frjálslyndi flokkur- inn sammála um að viðurkenning væri æskileg, og á Norðurlöndum, t. d. í Danmörku tala sum helstu biöðin mjög vel um þetta- það eru heJst Bandaríkin, sem á móti standa stjórnarfarsviðurkenning- unni, þó þan hafi annars öllum öðrum meiri Venslunarmök v*ið Rifesa. Annars er ekki ósennilegt, að fráfall Lenins geti komið ein- hverri nýrri hreyfingu á þessi mál — hvernig sem hún verður- Skoð- anaskifti innan flokksins hafa undanfarið verið alláberandi, eins Áskopun. mest, og telja það eina mestn og áður hefir verið sagt frá, og þjóðarnauðsyn sína, að fá sovjet- líklegt að fráfall svo valdamikils stjómina lagalega viðurkenda af og vel metins manns innan flokks- öðrum ríkjnm. En þá viðurkenn- ins, geti aukið nokkuð sundmng- ingu vantar ennþá, og veldur ina og eflt hug andstæðinga nán- ýmsum örðugleikum, þótt sjer- ustu fylgismanna hans. Hins veg- stakir verslnnarsamningar hafi ar segja skeytin líka frá því, að hins vegar verið gerðir við ýms fylgismenn hans hafi eínnig þjapp ríki. En margir spyma á móti ast mikið saman við þetta. því, að sovjetstjórnin verði viður-1 Að vísu virðist ágreiningurmn kend, einkum í Bandaríkjunum innan flokksins ekki fýrst og mjög ákveðiS, þó margir sjeulíka fremst vera nm afstöðuna út á nú orðið fylgjandi því, þar sem við. En niðurstaðan í flokksdeil- ástand Rússlands og skoðanir unum inn á við getur þó haft margra 'leiðtoga þar sjeu nú orðn- áhrif á þau mál, óbeinlínis að ar allmikið breyttar frá því sem minsta kosti, að því leyti, sem áður var. Hagnýtt starf í dag- sum erlend ríki mundn þykjast legum framkvæmdnm hefir kent ófúsari til samkomulags við ann- kommúnistaleiðtogunum ýmislegt, an flokkinn, þann „æstari“, en sem þeir ekki þóttust vita áður, hmn. og sýnt þeim, að það er sitt hvað i Aðalatriðið er þó þetta, að það oft og einatt að setja fram kenn- virðist tvímælalaust æskilegt, iugar á pappímnm og að hera bæði menningarlega og fjárhags- ábyrgS á rekstri þjóðarbúsins. jlega, að heilbrigt samneyti kæm- Stormasamasta alda byltingar- ist á milli Rússa og annara þjóða. innar er liðin hjá, æsingarnar mik Og borfurnar á þessu virðast nú ið minkaðar og eldmóðurinn kann hafa verið sæmilegar um stund, ske líka, kenningamar að koma þó ekki sje fullsjeð fyrir endann nær veruleikanum og þjóðlífið á málunum enn. alt- að færast í nokkuð annað form og bolsjevistisk sjerkenni ýms að sverfast af því í barátt- unni fyrir tilverunni. Anðvitað eru flestir leiðtogarair og flokks- mennirnir kommunistar ennþá að nafninu til, og í framkvæmd líka á ýmsum sviðum. En nokkur ann- ar blær er að komast á skipnlag- ið alt, og farið að beita öðram starfsaðferðnm á sumum sviðum en áður. Og jafnframt hefir kom- ið upp nokkur ágreiningur innan flokksins sjálfs . — Og hann sýnist einmitt af því sprott- inn að mörgnm virðist viðjar kommúnismans of sterkar, frjáls- ræði og atbafnafre’lsi einstaklings- ins of lítið, einræði leiðtoganna of mikið. Auðvitað á Rússland að fá að þroskast á þann hátt, sem því er sjálfu eðlilegast og fyrir bestu, án hindrana frá öðram, eins og það á heldur ekki að reyna að bindra samskonar þróun nágranna sinna, eins og stundum hefir v.'lj- að brenna við, með meira eða minna ofsafengnum og heimsfiu- legum undiróðri, sem spilt hefir heilhrigðum samvinnumöguleik- um, sem ýmsir bestu ménn Rúss- lands og annara landa vilja gjarna koma á. pví í þessu efni er nú að verða- allmikil breyting. Jafnvel í höfuð- landi fascismans, ítalíu, er Musso- líai-stjórnin alt annað en fráhverf Vorið 1921 var haldin hjer í Reykjavík almenn sýning á heim- ilisiðnaði. Var það heimilisiðnaðar fjelag íslands, sem fyrir þeirri sýningu stóð. pót.t svo væri til ætlast að sýning þessi væri fyrir alt land, fór þó svo í framkvæmd- inni, að Reykjavík varð þar miög út undan, og bar það til, að lítið var gjört til að örfa fólk til að senda muni á sýninguna, enda var húsrúm það, er hún hafði yfir að ráða, mjög takmarkað, en talsvert barst að utan aflandi. Sýningin 1921 gaf því ekkert heildaryfirlit yfir það, sem unn- ið er í Reykjavik af smckklegum lístiðnaði og nytsömnm heimilis- iðnaði. þetta var illa farið, því allir vita að margt er unnið hjer af því tagi. pess vegna hefir það síðan verið verið áhugamál ýmsra kvenna að Reykjavíkur konur gengjust sjálfar fyrir að komu á fót sýningu fyrir Reykjavíkur- fcæ. \ því efni, sem öðrum, er hver sjálfum sjer næstur. Slík sýning mundi gjöra hið sama gagn og hjeraðssýningar gjöra annarsstaðar, en þær era nú ár- lega haldnar víða um land, og þykja ágætar til að hæta smekk manna og efla áhuga á iðnaði. pað er Reykjavík nauðsvnlegt að vita hvar hún st-endnr, á þessu sviði, til þess að reynast ekki eft- irbátur annara hjeraða, ef efnt vierður til almennrar sýningar árið 1930, sem sannarlega ætti að verða einn liðurinn í hátíðahöld- unum á 1000 ára afmæli Alþing- is. Væri það raunalegt, ef jafn- mikill menningarþáttur og kven- legar hannyrðir hafa verið þess- ari þjóð um 1000 ár, sýndu sig þá í nekt og fátækt. Vel getur verið að ýmsir segi að sú aftur- för sje eðlileg afleiðing meiri er- lendrar menningar; en hart er það, ef vjer á öllum sviðum þurf- um að láta meira af hendi, en vjer tökum á móti. pá væri ekki vanþörf að vekja hjá almenningi meiri virðingn fyr- ir því, sem unnið er í landinu sjálfu, sjerstakliega því, sem vel er unnið. Að öllu þessu sem hjer er sagt mætti vinna með sýningu, er gæfi yfirlit yfir það, sem unnið er hjer í bæ á öllum sviðum hand- iðnar af konum og börnum, og má þar til nefna tóvinnu alLskon- ar, spuna, prjónles, hvort beldur er unnið í.höndum eða prjónað á vjel; vefnað úr innlendu og út- lendu efni, útsaum, hekl ogaðra handavrnnu; einnig allskonar klæðasanm, smíðar, tága- og bast- iðnaði, í stuttu máli alt það. er konur og böni vinna af þessú tagi, og verða má til gagns og prýðis á heimiTunum. Bandalag kvenna hefir ákveð- ið að beita sjer fyrir að koma á slíkri sýningu og bjer um ræðir, síðari bluta júnímánaðar, og leyf- ir sjer hjer með að heita á að- stoð allra góðra manna að hlynna að sýningunni með því að senda muni á hana. og hvetja aðua til þess að gjöra það. pótt við höfum að svo konmu bundið sýninguna við vinnu kvenna og barna, mun vínnu karla einnig veitt móttaka, ef húsnæði og aðrar ástæður leyfa. Allar frekari upplýsingar við- víkjandi sýningunni, gefa fyrst um sinn: Aðalstræti 7. Sími 22. Frú Kristín Y. Jacobson, Laufásveg 33. Sími 100. Prú Kristín Símonarson, Vallarstræti 4. Sími 1353. Frú Steinunn H. Bjarnason, Onnur dagblöð eru vinsamlega beðin að flytja þessa áskorun. DAGBÓK. 2. febrúar. Inflúensan. 2. febr. FB: Landlækn- ir gefur eftirfarandi upplýsingar um gang veikinnar: Fyrsta sjúkdómstil- íelli, sem læknar vita um, var á föstudaginn, 25. jan., og bættist óð- um við næstu daga. Ástæðan til þess, að landlækni var tilkynt um veikina, var sú, að fyrstu tilfellin sum voru nokkuð þung. AS undangengnum bnjefaskriftum milli heilbrigðismála- stjórnarinnar og ríkisstjórnarinnar var ákveðið, að ekki skyldi loka skólum eða leggja samkomubann á. Yeikin hefir breiðst mikið út síð- ustu dagana. Miðvikudag bættnst við 7 heimili; fimtudag 19 og föstudag 27 heimili, með 52 sjúklingum. En það er einróma álit allra læknánna að veikin sje væg. Ennþá hefir ekk- ert tilfelli komið fyrir af lungna- bólgu, hvað þá að nokbur hafi dáið. Til vonar og vara var fengið leyfi fyrir sóttvamarhúsinn, ef til þess þyrfti að taka, að flytja þyrfti veikfc fólk á spítala; en ennþá hefir eng- inn sjúkHngur verið fluttur þangað eða á sóttvarnarhúsið. Nokkur mæli- krarði á útbreiðslu veikinnar er sókn- in í skólunum. I Mentaskólanum hef- ir undanfarna daga vantað nm 40—60 nemendur, en venjulega vant- ar ekki nema 10-12, og í Barnaskól- anum v antaði á fimtudaginn fjórð- ung barnanna; en þess er að gæta, að meiri parturinn af þessum bom- um eru heilbrigð, en koma ekki í skólann vegna þess að veikin er í húsnnum, Lsem þau eiga beima í. 3. febrúar. Vestmanjiaeyjum 2. febr. FB.: —- Ogæftir hafa verið mjög slæmar Ljer undanfarið, en fiskur nógur, þáajald- an gefur á sjó. Botnía hefir nú náðst út og fór til Khafnar í dag. 5. febrúar. Stykkishólmi 4. febr. FB: Vjelbát- m'inn ,,Bliki“ sem ekkert hefir spurst tii síðan á þriðjudaginn var, er nú talinn af. pvkir líklegt, að hann hafi rekið upp á sker og farist þar me'ö allri áhöfn, 7 mönnum. pessir menn voni á bátnum: Sig- valdi Valentínusson hafnsögumaður , Stykkishólmi, formaður bátsins. Vai‘ hann kvæntur maJður, 40—45 áxa og átti þrjú stálpúð börn. porvarður Helgason, Hannes Gislason, maður jrfir þrítugt og lætur eftir sig þrjú börn. Guðjón Guðlaugsson kvæitur og lætur eftir sig eitt barn. Guðmund- ur Stefánsson 18 ára nnglingur, Kristinn Stefánsson, um tvítugt og Kristján Bjarnason, kvæntur maður en barnlaus. „Gullfoss“ hefir legið hjer í dag en kemst ekki að brvggjunni vegæa roks. Fer hann til Flateyjar í fyrra- málið og kemur hingað aftur annað Fer hann til Flateyjar í fyrramálið kvöld. Vík 4. febr. FB: í rokinu í síðustu viku fank heyhlaða á Söndum í Með- allandi og allmikið af beyi. f samg. veðrinn fauk önnur blaða í Áifta- verinu og hafa allmiklar skemdir orð- iö þar í sveit. Rjómabúið á Deildará í Mýrdal, sem ekki hefir starfað nokkur undan- farin ár, ætlar að byrja aftur í sumar. Frá Seyðisfirði er símað 3. febr. FB: Friðrik Wathne kaupmaður hjer and- aðist í nótt. Hann var vanheill mjög síðustu ár æfi sinnar (þjáðist af sykursýki) og var orðinn nær blind- ur. Hann var um sjötugt. fs er sagðnr talsverður fyrir norð- an land, en alllangt undan landi. 6. febrúar. Joseph Lar&en, skipstjóri á íslandl varð bráðkvaddur 4. þ. m. á leið hjer ,inn flóann. Hafði hann ætlað að fara. að sofa klukkan 11 kvöldið áður, en beðið um að vekja sig, ef veður versnaði. Einni stundu síðar kom stýrimaðnr inn til hans og var hann. þá örendur. — Skipið hefir feagið óvenju vont veður í þessari ferð og skipstjóri orðið að reyna afarmikið á sig. Er sennilegt, að það hafi flýtt fyrir dauða lians, þvi að hann var raaður fremur heilsutæpnr. Larsen heitinn mun hafa verið í siglingnm hingað um 25 ár, fyrst í strandferð- um og síðan ,í millilandasiglingum og ís. Frá Akureyri er FB. símaö 5. þ. m. að botnvörpungur einn bafi sjeð nokkurn ís um 40 mílur undSn Horni. 7. 'febrúar. Kaþólskur biskupafundur fyrir Norðurlönd verður haldinn í Kaup- mannaböfn síðast í þessum mánuði. Fer íslenski prefectimi monseigneur Meulenberg þangað nú með Gullfossi næst. Hinir forustumenn kaþólsku kirknanna, sem fundinn sækja, ern þeir messeigneurs Brems, fynr Danmörku; Smit fyrir Noreg; Miiller fyrir Svíþjóð og Buckx fyrir Finn- land.

x

Lögrétta

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.