Lögrétta - 10.08.1926, Blaðsíða 4

4
LÖGRJETTA
Alþýðuskólinn á Hvítárbakka.
Skólinn er settur fyrsta vetrardag og starfar til sumarmála. —
Námsgreinar eru þessar: Islenska, danska, enska, tölvísi, Islandsaga,
mannkynssaga, fjelagsfræði, landafræði, náttúrusaga, eðlisfræði, sið-
fræði, söngur, leikfimi og hannyrðir. Þýska er kend og bókhald þeim
er óska. —
Heimavist er í skólanum og kostaði fæði og þjónustu síðastl.
vetur kr. 1,70 á dag fyrir pilta og kr. 1,33 fyrir stúlkur. Skólagjald
var kr. 75,00. — Fá nemendur fyrir það kenslu, húsnæði, ljós og hita.
Var þá allur beinn kostnaður pilta til jafnaðar kr. 384,00 og stúlkna
kr. 317,00 (bækur eru þó eigi reiknaðar með).
Nemendur þurfa að leggja sjer rúmfatnað (rúmum fylgir dýna
og heykoddi), handklæði, mundlaugar, sápu, skóáburð, skóbursta, fata-
bursta og því um líkt.
Eldri nemendur og nýnemar sendi umsóknir sínar um vist í
skólanum næsta vetur fyrir 1. okt. n. k. Má senda þær undirrituðum
eða Andrjesi Eyjólfssyni í Síðumúla (símleiðis).
Hvítárbakka, 15. júlí 1926.
G. A. Sveinsson.
Au^lýsing
Jörðin Hrafnabjörg í Lokinhamradál í Arnarfirði, ásamt
timburhúsi og peningshúsum í ágætu standi, er til sölu og ábúðar í
næstu fardögum. Túnið er alt í ágætri rækt og girt með gaddavír.
Htigangsbeit fyrir sauðpening er þar með afbrygðum og sjávarútvegs-
jörð með þeim betri i Arnartirði. Kútiskbeita fyrir landi.
Allar frekari upplýsingar hjá undirrituðum jarðeiganda eða sýslu-
tnanni Oddi Gíslasyni ísafirði.
Hrafnabjörgum 21. júní 1926.
Ólafnr ö. Kristjáasson.
Ólafur HJaltested.
I.
Samtengd eru sögu lands og þjóðar
sólhörf ára, brigðlynd tímaskil;
efra skýfok, innra kyngi glóðar,
öfl, sem þreyta vona- og sorgaspil.
pegar sól á suðurhveli lækkar,
svífur norður grálynd vættafjöld,
útsýn lokast, opnum leiðum
fækkar,
ekkert stoðar mannvits fáguð öld.
Eilíf hringrás auðnu, vegs og
nauða,
ótal stefnur, fleiri kendir manns;
má þó enginn milli lífs og dauða
mæla spor, nje atlöguna hans;
eins í sæng sem óbygðanna veldi
augu snillings sjá ei handa skil;
frestur eigi fæst á æfikveldi,
förunautum þótt að sje í vil.
II.
Furða’ er ei þótt fylking riði,
fyr en brestur sókn í liði;
fjarri bygð og fram á miði,
fyrir efldum veðragný
einatt birtast atvik ný,
föllnum verður fátt að liði
fannbogans í skuggum,
eldraun sú er ekki í búðargluggum.
Andspænis við ys og glaumi,
aldarfars í þungum straumi
hrekst þar einn í hríðarflaumi
hugviltur á banastig,
öðrum gefur sjálfan sig;
vill ei gálaus vakna af draumi,
vitjun þín er nærri,
viltir svo að verði úti færri.
Vinur æsku, ljósbam lætur
lifa í minnig þess, er grætur,
heiðan dag, í húmi nætur
hugnæmt starf sem erfir þjóð,
örkin, hún var öðrum góð.
Hjaltested var maður mætur,
matti hugsjón dýra,
aldavjel mun æðri fá að stýra.
það má örfa ættarstrengi,
Ólafur svo náttból fengi
og til hinstu hvílu gengi
hálendis í eyðidal;
eitt sinn deyja ítur skal;
þjer mun unna og þakka lengi
þjóðin Isabygða,
vorsins barn, og vinur lista og
dygða.
III.
Oss fanst eins og landið á
fullveldisdag
nú fagnaði vori,
en desember kvað við sitt
dómaralag,
með dauðann í spori.
Vjer finnum æ betur hve fjöll
eru þung
með fjölgandi árum,
en fær oss þó mestu, ef framtíðin
ung
er flakandi í sárum.
Og skynjum þá betur hvað
skarðar vom hag,
er skeikar úr hófi;
þótt skilji þar enginn sitt
skólanáms fag
að skilnaðar prófi.
þ. J.
----0-----
ísl. hestar í Danmörku. Lögr.
er iskrifað: Til frjetta má það
teljast að 8 ísl. hestar vora látn-
ir hlaupa á brokkbrautinni á Ama-
ger miðvikudaginn 28. júlí. Hest-
amir vora þriggja ára að aldri.
Sá hestur hjet Fritz er vann
hlaupið 2500 metra á 6,07,9 mín.
Það er km. á 2,23,4 mín og var
hann þeirra langfljótastur. Hlaup-
ið er óhæfilega langt fyrir ís-
lenska hesta. — Mjer vitanlega er
þetta í fyrsta sinn sem íslenskir
hestar hlaupa á veðbrautum í
Danmörku. Vonandi hlaupa þeir
oft í framtíðinni. Væri ekki ó-
hugsandi að markaður opnaðist
fyrir íslenska veðhlaupara, sem
aldir eru upp af hestamannafje-
laginu ,,Fákur“, þegar tímar líða.
V. H.
íslandssundið var háð hjer 8. þ.
mán. Keppendur voru 7. Sundið er
500 stikur, og varð Erlingur Páls-
son hlutskarpastur, 9 mín. 41,6
sek. Annar varð Jóhann Þorláks-
son, 10 mín. 2 sek. Þriðju verð-
laun hlutu Ingólfur Guðmundsson
og Pjetur Árnason, 10 mín. 6 sek.
Einnig var kept um svo nefnt
sundþrautarmerki Iþróttasam-
bandsins. Til þess að hljóta það,
þarf að synda 1000 stikur á í
mesta lagi hálftíma. Tvær stúlk-
ur tóku þátt í sundinu, og hlutu
báðar merkið. Einnig voru um leið
sýndar ýmsar fleiri sundraunir, t.
d. hvolft báti með þremur mönn-
um í, og færðu þeir sig úr fötun-
um og sýndu björgun hver á öðr-
um. — Að lokum flutti iform. I.S.Í.
Ben. G. Waage ræðu, og er hann
sjálfur meðal kunnustu sund-
manna hjer. Sund er góð og þörf
íþrótt, sem menn ættu að iðka vel
og meira en gert er, þó allmikill
áhugi sje á henni. Notkun og
meðferð sundskálanna, sem hjer
hafa verið, er íþróttamönnum og
bæjarmönnum í heild sinni þó tíl
lítils sóma.
Úr Vestmannaeyjum. — Blaðið
Skeggi er nú farið að koma þar
út aftur, og eru komin 7 tbl. 4.
árg. Valdimar Hersir er ritstjóri.
— Viggó Björnsson bankastjóri
boðaði nýlega til fundar í Eyjum
til þess að ræða um útgerðarmál,
og var sjálfur málshefjandi, en
siðan tóku ýmsir til máls Var rætt
um, á hvern hátt væri helst ger-
legt að draga úr hinum mikla
kostnaði við útgerðina. Nefnd var
kosin til þess að athuga málið:
Viggó Björnsison, Gísli Johnsen,
Jóh. Þ. Jósefsson alþm., Sigf.
Scheving og Gísli Magnússon, en
þeir fengu formennina Þorstein
Jónsson og Valdimar Bjamason
til að taka sæti í neíndinni.
Gunnar Ervin Johnson er vafa-
laust hæsti Islendingur, sem nú
er á lífi. Hann er nú kominn fast
að tvítugu. Hann er átta fet ensk
á hæð eða 244 centimetrar. Hann
er fæddur í Pipestone-bygð Mani-
toba, Canada. Foreldrar hans eru
Jóhannes Kristjánsson Johnson og
Gunnlaug Gunnarsdóttir. Jóhann-
es er fæddur á íslandi, en fluttist
vestur um haf með foreldum sín-
um 4 ára að aldri. Faðir Jóhann-
esar hjet Kristján, en rnóðir hans
Þórey, og voru ættuð úr Bárðar-
dal. Gunnar hefur verið í sýninga-
flokki (Cirkus) í 2 ár, og mun
hafa verið ráðinn til 5 ára. Gunn-
ar kvað vera skýr maður og mæla
vel á íslenska tungu. Sndbl.
Danskur stúdent kom hingað
með Islandi nú síðast, ásamt unn-
ustu sinni og einum vinnumanni.
Ætlaði hann að reisa bú hjer ein-
hversstaðar og fá land til ræktun-
ar, og hugði að alt slíkt mundi
ganga hjer mjög greiðlega, en
hafði ekkert kynt sjer málavöxtu,
nema eitthvað af dönskum blaða-
greinum og einhverri fjölfræðibók.
Hann hætti þó fljótlega við allar
búskaparfyrirætlanir og mun fara
utan aftur um hæl. — Hefur ver-
ið allmikið rætt í dönskum blöð-
um um búskaparmöguleika Dana
hjer á landi og nokkur áhugi
vaknað hjá þeim ýmsum, en oftast
fyrirhyggju- og þekkingarlítill,
eins og þetta dæmi sýnir, þó ekki
eigi þeir beina sök á því, sem
slík mál vekja. Annar danskur
bóndi kom hingað einnig nýlega,
og var hann ráðinn í vinnumensku
austur í sveitir. Mun flestum
þeim, sem upplýsinga hafa leitað
um þessi mál, hafa verið ráðið til
þess, að fara fyrst í vist til að
kynnast landinu, áður en þeir færa
sjálfir að reyna að reisa bú.
Landakotskirkja. Það stendur
nú til að kaþólskir menn reisi hjer
veglega kirkju á Landakotstún-
inu„ suður frá spítalanum. Var
útboð á byggingunni og kom
lægsta tilboðið, af fjóram, frá
Jens Eyjólfssyni byggingarmeist-
ara, tæpar 300 þús. kr. það hæsta
var yfir 500 þús. kr. og það næst-
lægsta yfir 400 þús. kr.
Landskjálftar allmiklir hafa
fundist öðru hvora í sumar á
Reykjanesi. 8. þ. m. urðu þeir
hvað mestir og vora taldir um 40
kippir þann dag.
Dr. theol. Michael Neiendam,
isem kom hingað í vor á vegum
guðfræðisdeildar háskólans, hefur
nýlega skrifað grein um ferð sína
í blað dansk-íslenska Kirkjusam-
vinnufjelagsins, Lætur hann mjög
vel af viðtökunum, og þykir svo
sem Reykvíkingar sjeu áhuga-
menn um kristnihald og lærdóms-
mál. Segir hann ýmislegt frá
kirkju- og fræðilífi hjer. Þykir
honum, sem Reykjavíkurprestarn-
ir sjeu mjög störfum hlaðnir; seg-
ir t. d. að í Danmörku muni eng-
inn prestur, nema máske Fenger
prófastur, — sem er einhver
helsti og vinsælasti kennimaður
Dana — eiga jafn annríkt í em-
bætti sínu og Bjami Jónsson dóm-
kirkjuprestur.
Sextugsafmæli átti Vilh. Knud-
sen verslunarfulltrúi 5. þ. m. Er
hann vel kunnur verslunarmönn-
um víða um land, hefur verið
verslunarfulltrúi hjer í Reykja-
vík undanfarin ár, en var áður
lengstum á Akureyri. Var hann
þá m. a. einn aðalstarfskraftur
Leikfjelagsins þar. Hann hefur
einnig starfað mikið í Góðtempl-
arareglunni og í Sálarrannsóknar-
fjelaginu og verið þar áhugamikill
og vinsæll maður.
Gjalddagi Lögrjettu var 1. júlí.
Kaupendurnir eru vinsamlega
mintir á að senda borgunina,
ekki síst þeir, sem skulda fyrir
meira en eitt ár. ódýrast og um-
fangsminst er nú að senda borg-
un með póstávísunum.
----0----
Prentsm. Acta 1926.
ugu og sex súur?“ sagði konan. — „Tuttugu súur fyrir
herbergið", sagði Thenardier kuldalega, „og sex fyrir
kvöldverðinn. En um telpuna er það að segja, að jeg verð
að tala lítilsháttar við herrann. Lofaðji okkur að vera ein-
um, kona“. Madama Thenardier var eins og þrumu lostin
af hinni óvætntu eldingu frá yfirburða gáfum. Han fann,
að nú kom hinn mikli leikari fram á sjónarsviðið, sagði
ekkert og fór út.Jafnskjótt og þeir voru orðnir tveir ein-
ir bauð Thenardier gestinum stól, en stóð sjálfur og á
andlit hans kom einkennilegur meinleysis- og einfeldnings-
svipur. „Hlustið þjer á, herra“, mælti hann, „jeg ætla ein-
ungis að láta yður vita það, að mjer þykir vænt um þetta
barn“. Gesturinn horfði fast á hann. „Hvaða barn?“ —
„Það er undarlegt, hvað manni getur farið að þykja vænt
um svona bam. Hversvegna eru allir þessir peningar
þarna? Takið þjer peningana yðar aftur, herra. Jeg elska
þetta bam“. — „Hvaða barn?“ — „Vitanlega hana Cos-
ettu litlu! Og þjer ætlið að taka hana frá okkur? Jæja,
jeg segi yður það hreinskilnislega, að það er eins víst og
að þjer eruð heiðarlegur maður, að jeg get ekki gefið
samþykki mitt til þess. Jeg mundi sakna barnsins. Jeg
hefi horft á hana vaxa upp frá því að hún var örlítil.
Reyndar kostar hún okkur mikið fje, og reyndar hefir
hún sína galla, og reyndar erum við ekki rík og jeg varð
einu sinni að borga yfir fjogur hundruð franka fyrir lyf
handa henni þegar hún var veik. En það er líka rjett að
gera eitthvað í guðsþakkarskyni. Hún á hvorki föður nje
móður; jeg hefi alið hana upp. Geti jeg fætt sjálfan mig,
get jeg vonandi fætt hana líka. I stuttu máli, jeg get ekki
skilið við þetta bam. Þjer skiljið það, að manni getur far-
ið að þykja vænt um svona anga; þetta er heimska, en
jeg hugsa ekki um það, fyrst mjer þykir á annað borð
vænt um telpuna. Konan mín er uppstökk, en henni þykir
líka mjög vænt um hana. Við lítum á hana sem okkar eig-
ið bam. Jeg get ekki verið án hjals hennar í húsinu“.
Gesturinn horfði alt af fast framan í hann. Hann hjelt
áfram: „Afsakið þjer, fyrirgefið þjer, herra, en það er
ekki hægt að selja barn sitt í hendur hverjum sem hafa
vill. Er það ekki satt, hefi jeg ekki rjett fyrir mjer? Jeg
kannast við það, að þjer virðist vera heiðarlegur maður
og að þetta geti ef til vill orðið barninu til gæfu, en jeg
verð þó að fá einhver nánari deili á þessu, finst yður ekki ?
En þó að svo væri, að jeg ljeti það á móti mjer að láta
yður fá hana, þá vildi jeg þó fá að vita, hvað af henni
yrði, jeg vildi ekki missa sjónar af henni, jeg vildi vita,
hjá hverjum hún væri, svo að jeg gæti sjeð hana einstöku
sinnum, og hún gæti fengið að vita, að fóstri hennar góð-
ur vakir yfir henni. Það er þó ýmislegt til, sem ekki má
eiga sjer stað; jeg veit ekki einu sinni hvað þjer heitið.
Tækjuð þjer hana með yður, mundi jeg alt af segja:
Hvað er orðið af lævirkjanum okkar? Jeg verð þó að
minsta kosti að fá að sjá einhver skilríki, vegabrjef eða
þessháttar, finst yður ekki?“ Gesturinn svaraði, án þess
að hætta að horfa fast framan í hann, með alvarlegri og
ákveðinni röddu: „Herra Thenardier, það fer enginn með
vegabrjef með sjer, þó að hann fari hálfa þriðju mílu frá
París. Ef jeg tek Cosettu með mjer, þá tek jeg hana, og
þá er útrætt um það mál. Þjer fáið ekki að vita hvar jeg
eigi heima, ekki að vita hvað jeg heiti. Þjer fáið ekki að
vita, hvar hún á að dvelja, og jeg ætla að sjá um, að hún
sjái yður aldrei framar á æfinni. Jeg slít böndin, sem þjer
tjóðrið hana með, og hún fer leiðar sinnar. Eruð þjer
ánægður með það? Já eða nei?“ Thenardier skildi, að hann
átti við sjer meiri mann að etja. Honum varð það eins og
opinberan; hann skildi það tafarlust af meðfæddri skarp-
ííkygni sinni. Liðlangt kvöldið áður hafði hann, jafnframt
því sem hann drakk með ökumönnunum, reykti tóbak og
söng klámvísur, athugað gestinn, setið um hann eins og
köttur og rannsakað hann eins og stærðfræðingur. Mað-
urinn í gula frakkanum hafði ekki deplað svo augunum,
ekki hreyft sig án þess að Thenardier hefði tekið eftir
því. Hann hafði fengið tfeður af áhuga gestsins fyrir Co9-
ettu, áður en hann hafði látið hann greinilega í ljósi. Hann
hafði tekið eftir því að hann leit hvað eftir annað fast á
Cosettu. Hvaðan stafaði þessi áhugi? Hver var þessi mað-
ur? Hversvegna var hann í svona vondum fötum, þó að
hann væri hlaðinn af peningum? Hann gat ekki svarað
þessum spurningum og honum gramdist það. Hann hafði
brotið heilann um þær alla nóttina. Gesturinn gat ekki
verið faðir Cosettu.Var það ef til vill afi hennar?En hvers-
vegna hafði hann þá ekki gefið sig tafarlaust fram? Hafi
menn rjett á einhverju, eru þeir vanir að beita honum.
Þessi maður hafði bersýnilega engan rjett á Cosettu. En
hvemig var þessu varið? Thenardier sökti sjer niður í
getgátur; hann hafði veður af öllu, en sá ekkert. En hann
þóttist þó að minsta kosti mega vera viss um það, þegar
hann hóf samræðuna við manninn, að eitthvert leyndar-
rnál væri hjer að baki, og að manninum riði á að láta ekki
þekkja sig. En þegar maðurinn svaraði skýrt og ákveðið,
þegar hann fann að þessi dularfulli maður fór ekkert í
launkofa með það að hann vildi ekki láta þekkja sig, fann
hann að hann mátti sín einskis. Hann var ekki við þessu
búinn. Getgátur hans hrundu ofan, hann hugsaði sig um,
og hann hafði komist að niðurstöðu eftir augnabliks um-
hugsun. Theðardier var svo greindur, að hann gat sjeð all-
ar ástæður í einu vetfangi. Hann skildi, að nú var mest
um það vert, að fylgja vel eftir. Hann fór að eins og
miklir herforingjar á úrslitastund, sem þeir einir átta sig
á, hann ljet skeytastöðvar sínar koma fram úr fylgsnun-
um. „Jeg verð að fá fimtán hundruð franka, herra“, sagði
hann. Gesturinn tók gamla vasabók úr svörtu leðri upp úr
brjóstvasa sínum, tók þrjá bankaseðla úr henni og lagði
þá á borðið. Þá lagði hann þumalfingur sinn ofan á þá og
sagði: „Kallið þjer á Cosettu“.
Hvað var Cosetta að gera, meðan á þessu stóð? Únd-
ir eins og hún vaknaði, hljóp hún til þess að gá að trje-
skónum sínum og fann gullpeninginn. Hún var alveg utan
við sig af gleði. Hún vissi ekki, hvað gullpeningur var,
hún hafði aldrei sjeð neinn, hún flýtti sjer að fela hann
í vasanum, eins og hún hefði stolið honum, en hún hafði
hugboð um að þetta væri gott; hún rendi grun í hvað-