Lögrétta - 10.08.1927, Blaðsíða 2

2
Lö GRJETTA
r
LÖGRJETTA
Deilunr í Búniðrljelaiiii.
i •———---------------------* i
LÖGRJETTA
Útgefandi og riUtjóri
{’oritelin Glilaim
Þingholt**tr»tl 17. Sími 178.
Innhelmta og afgreiðsla
1 ÞiogholUstrseti 1. 8imi 185.
I r------------------------il
ingar eru víða um lönd út af því
að ákveðið hefur verið að lífláta
tvo menn í Ameríku, sem dæmd-
ir voru fyrir morð, en ýmsir
telja saklausa. Flotamálaráð-
stefnunni er lokið árangurslaust,
en byrjað að undirbúa aðra, sem
halda á 1931.
Um skattamái.
V. Niðurl.
Það er sannfæring mín, að ekki
eigi að svo stöddu að gera aðrar
breytingar á skattalöggjöf vorri
en þær, sem miða að því, að
skatturinn komi sem rjettlátast
niður á skattgreiðendur, og að
enginn geti sloppið við lögmætar
skattgreiðslur.
Skal jeg að lokum benda á að-
eins örfá atriði til breytingar,
sem mjer hafa til hugar komið.
Um eignaf ramtalið: Hverri
eignaskýrslu ætti að fylgja vott-
orð um skuldir gjaldþegns frá
skuldeigendum. Einnig sundur-
liðuð skýrsla yfir lausafje hans
(húsgögn, áhöld, vjelar o. s. frv.).
Þá væri bráðnauðsýnlegt, að
bönkum og sparisjóðum væri gert
að skyldu, að gefa öllum yfir-
skattanefndum á landinu, svo og
skattstofunni í Reykjavík, ná-
kvæma skýrslu við hver áramót
um innieignir manna við þessar
lánsstofnanir, þó þannig, að hver
yfirskattanefnd, sem og Skatt-
stofa Reykjavíkur, fengi aðeins
vitneskju um þetta fyrir sitt
eigið umdæmi. Með þessu væri
nokkumveginn trygt, að sparifje
landsmanna kæmist eigi undan
skatti, sem er óviðeigandi. Hafi
hver skattþegn það á meðvitund
sinni, að yfirskattanefndinni í
hans umdæmi sje fyrirfram kunn-
ugt um sjóðeign hans, getur hann
ekki haft tilhneigingu til þess að
draga hana undan framtali að
neinu leyti. Og þetta verðui
naumast trygt með öðru móti en
þessu. En þætti ekki gerlegt, að
taka þetta þarfa ákvæði upp í
tekjuskattslöggjöf vora, sýnist
ekkert undanfæri að skylda bank-
ana sjálfa og sparisjóðina, til að
innheimta einhvern ákveðinn
skatt af þeim arðberandi inneign-
um landsmanna, sem eru í þeirra
vörslum. Loks legg jeg það til
um eignaskattinn, að hann verði
eitthvað hækkaður. T. d. er hin
skattfrjálsa eign altof mikil, og
ætti minsti skattur að miðast við
hverjar 1000 krónur skuldlausar.
Um tekjuframtalið: Þar mæli
jeg eindregið með þeim skatta-
álögureglum, er hingað til hafa
verið starfræktar hjer í öll þau
5 ár, sem lögin um tekju- og
eignaskatt hafa staðið. Sá rjett-
láti og góði grundvöllur, að
byggja skattinn á nettótekjum,
þegar búið er að draga allan til-
kostnað frá við að afla „hreinu“
teknanna, hefur verið reyndur í
flestum eða öllum menningarlönd-
um, og hvarvetna gefist vel.
Ástæðulaust væri því fyrir oss,
að vjefengja þenna skattagrund-
völl, eða nema hann úr gildi.
Hinsvegar er sjálfsagt að gera
alt, sem hægt er, til þess að eng-
inn sleppi undan rjettmætum og
löglegum skatti. Og eins og áðuv
er tekið fram, er í því efni lang-
mest komið undir sjálfum skatta-
nefndunum.
Jeg get ekki dulið, að mjer
finst hálf óeðlilegt að skattgreið-
endur skuli ekki fá til persónu-
frádráttar það, sem þá kostar að
lifa. Og í þessu sambandi get jeg
þá vel viðurkent, að öllu dýrara
sje að framfleyta sjer og sínum
í kaupstöðum en sveit. Má vera,
að ekki fyndist tækilegt að gera
neina breytingu á þessu atriði,
en athuga má það, eins og svo
margt annað í skattalögunum, ef
þeim yrði eitthvað breytt á ann-
að borð.
— Að síðustu finst mjer ekkert
á móti því, að leitað væri um-
sagnar allra skattanefnda á land-
inu og skattstjórans í Reykjavík
á því, hvað reynsla undanfarandi
ára hefði kent þeim, að betur
mætti fara um framkvæmd
tekju- og eignaskattslaganna.
Væru svo þessar umsagnir, þær
er fengjust, hafðar til hliðsjónar
og glöggvunar, þegar að því kæmi
að farið yrði að endurskoða og
umbæta skattalöggjöf vora.
Jóhannes Ólafsson.
Tvær erlendar konur, sem við
íslensk fræði fást, hafa dvalið
hjer í sumar, þær ungfrú Buck-
hurst, sem samið hefur ísl. mál-
fræði á ensku, sem getið hefur
verið í Lögrj. og dr. Sophie
Krijn, frá Amsterdam, sem ritað
hefur um ýms efni í ísl. fornbók-
mentum.
Eftir Eyjólf Jóhannsson fram-
kvæmdarstjóra Mjólkurfjelagsins
er nýkominn út bæklingur sem
heitir Hneykslið í Búnaðarfjelag-
inu. Ræðir þar enn um deilumálin
í B. 1. sem sætst var á í síðasta
Búnaðarþingi og flestir töldu að
þar með væru úr sögunni. En E. J.
telur að málalokin á Búnaðarþingi
hafi verið mjög óviðunandi og
óhrein og megi ekki svo skiljast
við flókið æsingamál í opinberu
fjelagi, enda sje tvískifting bún-
aðarmálast j órastarf sins óheilla-
vænleg og til útgjaldaauka. Seg-
ist höf. hafa borið fram till um
það á nýafstöðnum aðalfundi B.
I. að mál þetta yrði upplýst, en
henni verið vísað frá með rök-
studdri dagskrá og skírskotað til
sættarinnar. Efni bæklingsins er
annars að sumu leyti uppprentun
blaðagreina höf. um málið, en að
nokkru leyti brjefaviðskifti við
Norsk Hydro. Fjallar bæklingur-
inn bæði um áburðarmálið og um
þúfnabanana. Um áburðarmálið
segir, að auk þess, sem S. S. hafi
farið .rangt og óleyfilega að ráði
sínu um ráðstöfun áburðarsölunn-
ar, hafi Nathan & Olsen, sem
hann fjekk söluna í hendur
orðið til þess að hækka verð
hverrar tunnu um nálægt 6 kr.
En nú sjeu annars orðin þau tíð-
indi erlendis um þessi mál, að
Norsk Hydro sje ekki lengur
jafnnauðsynlegur viðskiftaaðili í
þessum efnum og áður, því þýsk-
ar verksmiðjur sjeu famar að
framleiða kalksaltpjetur, fyllilega
jafngildan Noregssaltpjetri, en
ódýrari. Um þúfnabanana segir,
að þeir hafi að vísu unnið stór-
I
i
:
m
\
f
mikið að ræktun en samt vafa-
samt hvort þeir sjeu hin rjettu
ræktunartæki fyrir bændur al-
ment. En starfræksla þúfnaban-
anna, einkum þess sunnlenska,
hafi farið mjög í ólestri fjárhags-
lega hjá B. 1. og ýmsum ein-
stökum mönnum, sem þeir unnu
fyrir, verið gefið eftir stórfje.
„Útkoman á rekstri þúfnaban-
anna varð sú, að þeir voru að
sliga Búnaðarfjelagið; hefði það
bókstaflega orðið gjaldþrota, ef
þúfnabönunum hefði ekki verið
laumað yfir á ríkið“. Hefur
Lögrj. áður sagt frá þessum
málum öllum, bæði frá sjónar-
miði S. S. og gagnrýnenda hans
og því rjett að lesendur, sem
enn vilja fylgjast með málunum,
fái vitneskju um bækling E. J.
Þótt margir sjeu annars orðnir
þreyttir á deilunum.
----o——
Söng’ur.
Pjetur Á. Jónsson söngvari-hef-
ur sungið hjer nokkrum sinnum
undanfarið og eru nú 6 ár síðan
hann kom heim hingað seinast.
Á hann heima í Þýskalandi og
syngur í söngleikhúsi í Bremen
við hinn besta orðstír. P. J. varð
til þess að halda fyrstu söng-
skemtunina í hinum nýju húsa-
kynnum Gamla bíós fyrir húsfylli
og naut rödd hans sín ágætlega
þar. Á söngskránni þá voru sex
lög úr söngleikjum eftir Tshai-
kowsky, Puccini, Verdi, Leonca-
vallo og Wagner (óperunni um
Sigurð fáfnisbana) og fjögur lög
eftir Strauss og Schumann (þ. á.
m. Hermenn keisarans eftir
Heine), en að auki söng hann
Sverri konung. Pjetri var vel
fagnað, enda vinsæll söngvari frá
gömlum tímum, og rödd hans er
óvenjulega þróttmikil og glæsileg
hárödd. Emil Thoroddsen aðstoð-
aði smekkvíslega.
\
----o-----
| Geir Sæmundsson
vígslubiskup.
I gær andaðist á Akureyri Geir
Sæmundsson vígslubiskup Hóla-
stiftis. Hafði hann nýlega setið
prestastefnu hjer syðra og síðan
haft forsæti prestafundar norðan-
lands. Með honum er fallinn frá
einn af kunnustu virðingamönn-
um íslensku kirkjunnar og vin-
sæll kennimaður. Hann var fædd-
ur 1. september 1867, sonur Sæ-
mundar Jónssonar prófasts í
Hraungerði (d. 8. maí 1896).
Hann varð stúdent 1887 en guð-
fræðiskandidat frá Kaupmanna-
hafnarháskóla 1894, en vígðist 23.
des. 1896 til Hjaltastaðar í Fljóts-
dalshjeraði og varð prestur á Ak-
ureyri aldamótaárið, eftir Matth.
Jochumsson, en 8. júní 1907 varð
hann prófastur í Eyjafjarðar-
sýslu. Hann var kosinn vígslu-
biskup af norðlenskum prestum,
er vígslubiskupsembættin voru
stofnuð með lögum frá 1909 og
vígður á Hólum 10. júlí 1910, að
viðstöddum 30 prestum og mikl-
um fjölda leikmanna, um 1000
manns. Bar hann þá hina gömlu
biskupskápu Jóns Arasonar. Kona
G. S. var Sigríður Jónsdóttir
I Pjeturssonar dómstjóra og var
í hún dáin á undan honum. Eign-
uðust þau 3 böm. Geir vigslu-
biskup ljet ýms kirkjumál til sín
taka, var víðlesinn maður og
áhugasamur, en einkum söngelsk-
ur og sjálfur raddmaður ágætur
og var viðbrugðið söng hans og
tóni, og þótti þeim sem heyrðu
söng hans og tón á bestu árum
hans, að rödd hefði borið fyrir
eyru sjer, þá er þeir hefðu eigi
slíka fyr heyrða og heldur mætti
hún þykja engla röddum lík en
manna eins og gamlar sögur
segja um hinn helga Jón Hóla-
biskup.
----o----
Ijúsúriíúújr nlir.
Jeg verð að láta það eftir mjer
að vaka eina nótt inni í fjalla-
óbygðum þegar Ijósið hefur sín
æðstu völd hjer á landi — á
landinu litla, en farsæla, sem fær
of lítið af ljósi til þess að gróður
þess dafni vel. Jeg verð að fá að
horfa eina nótt á hin gullkögruðu
skýjabönd er hægfæra vaka í
ljósálfa draumi á meðan sól er
hálf í hafi. Himininn roðnar við
slíka sjón eins og bam er óttast
að gullin sín munu ætla að sökkva
ofan í djúpið mikla. Það er eins
og himnanna tjaldskör lyftist upp
til hálfs svo að himnanna búar fái
að horfa á þessa dýrðarsjón.
Kvöldljóminn kallar mig á ein-
mæli og sýnir mjer fásjeða hluti.
Jeg lyftist upp í sæti mínu og
einhver mjúk snertandi hönd
hrífur mig með sjer langt, langt
út í ósýnisbláinn. Jeg fel mig í
faðmi þínum, því mjer ofbýður
þögnin mikla og hið ótæmandi
óendanlega djúp á milli lífs og
dauða. Þar sem ei* eilíf þögn þar
er eilífur dauði. Því er það vara-
samt að tilbiðja þögnina.
Dagómamir dvína og hljóðna,
því dýrðleg stund er í nánd.
Dagsbrúðir er að kveðja hæðir,
fjöll og foldargeim og litlu blóm-
in á bala grænum drjúpa nú höfði
eins og barnið er grætur eftir
móður sinni, sem hvarflar frá þvi
í bili.
Ó, þú Ijóskrýnda sumamótt
með gullbridduð skýjabönd hæst
á himni uppi með brosandi rós-
um. Hve ljúflegur er þinn andar-
dráttur, þegar lífið og lífsaflið
er á uppgöngu —- þegar þú lyftir
brjóstum þínum hægt og rólega,
svo að endurnærandi loft þitt
streymir um sálu mína, svo að
hún fær nýjan þrótt, að halda
áfram lengra og lengra inn eftir
lífsins brautum? Eða ert þú einn
af þeim, sem ímyndar sjer, að
þú þurfir að binda þig vissum
böndum svo þú dettir ekki í sund-
ur. Ertu ekki þroskaðri en það,
að þú þurfir að binda utan um
ljósið, sem á að lýsa þjer langt
út yfir höfin breiðu.
Dularfulla nótt með dulklædda
ásýnd og ráðgátu rúnir sem eng-
inn fær ráðið, því ljóshvörf þín
lýsa upp þokubólstra og býr til
úr þeim lýsandi gulltöflur, sem
hjer og þar taka sjer sæti á lág-
nættishimninum. Lýs mjer þú
þögula nótt, svo að jeg fái ráðið
þínar huldu rúnir og gefið öðrum
að dreypa á gullskál þinni. Frið-
sæla bjarta sumamótt, sýndu
mjer gullin þín, sem að glóa og
lýsa ljúfustu vonunum mínum,
sem bíðandi mæna eftir fagur-
roða lifandi ljóss. Gefðu mjer
meira af hinu hreina ilmþrungna
lofti sem um mig leikur. Marg-
V. Hugo. VESALINGARNIR.
sambandi við Thénardiersfólkið og gat því verið tengilið-
ur milli fangelsanna, þegar hún heimsótti Epónínu. En
einmitt um þetta leyti var dætmm Thénardiers slept
lausum, vegna þess, að ekki fengust nægar sannanir gegn
þeim. Sat þá Magnon fyrir þeim, þegar þær komu úr
fangelsinu og fjekk Epónínu seðilinn, sem Brujon hafði
sent Babet og bað hana að grenslast eftir málinu. Epón-
ína fór til Plumetgötu, fann grindumar og garðinn, lædd-
ist þar og njósnaði en varð einskis vör. Skömmu síðar
færði hún Magnon tvíböku. En tvíbaka merkir í fang-
elsamálinu, að ekkert sje hægt að aðhafast eða ekkert sje
að græða. Viku seinna mættust þeir Babet og Bmjon í
fangelsisgöngunum, þegar annar þeirra kom frá yfir-
heyrslu, en hinn fób til yfirheyrslu — Jæja, P.-gata?
sagði Brajon. — Tvíbaka svaraði Babet. Þannig varð
ekkert úr glæp þeim, sem Brujon hafði í huga. En fyrir-
ætlunin hafði aðrar afleiðingar, sem síðar verða raktar.
Maríus kom hvergi. Með höppum og glöppum hitti
hann samt Mabeuf kirkjuvörð. Á síðari árum var af hon-
um gengið, þessum kyrláta manni. Hann hafði áður um
skeið haft ofan af fyrir sjer með því, sem inn kom fyrir
grasarit, sem hann hafði samið. En nú vildi enginn fram
ar kaupa „Flóru Cauteretz“. Síðan reyndi hann að rækta
indigó, en það mistókst. Vegna gjaldþrots málfærslu-
manns eins misti hann aleigu sína, tíu þúsund franka.
Hann bjó nú í kofa skamt frá Salpétriére. Þar hafði hann
hinar gömlu bækur sínar, sem fiann vildi síst af öllu
missa, ráðskonu sína, sem hann kallaði Plutark gömlu,
og hinar sjaldgæfu plöntur, sem hann ræktaði í garðholu,
sem kofanum fylgdi. Til morgunverðar hafði hann nú
ekki annað en tvö linsoðin egg, og fekk ráðskonan annað
þeirra, og opt var þetta aðalmáltíð hans. Hann var um
áttrætt. Kvöld eitt, er hann sat í garði sínum og blaðaði
1 einni af gömlu bókunum sínum, kom fyrir hann undar
legt atvik. Dögum saman hafði ekki komið dropi úr lofti.
Hann hafði ekki haft þrek til þess að vinda skjóluna
upp úr brunninum og plöntumar þjáðust því af þurki.
Hann var að andvarpa yfir þessu þegar hann heyrði
skrjáfa í runni, eins og villidýr hlypi í gegnum hann, og
há og mögur stúlka, — sem síður líktist manneskju en
einni af verum rökkursins, — stóð frammi fyrir kirkju-
verðinum. — Jeg skal vökva garðinn fyrir yður, sagði
hún, og áður en Mabeuf gæti náð ,sjer af undrun sinni.
hafði hún undið skjóluna upp úr brunninum, fylt
vatnskönnuna og farið að vökva reitina. Hún flögraði
berfætt og tötraleg stað úr stað, eins og leðurblaka. —
Guð blessi yður, sagði Mabeuf þegar hún var búin, jeg
vildi að jeg gæti gert eitthvað fyrir yður. — Það getið
þjer. Segið þjer mjer hvar hr. Maríus á heima? — Hr.
Maríus. Baron Maríus de Pontmercy? Ja, hvar á hann
eiginlega heima? Svei mjer ef jeg veit það. Jú, dokið
þjer við. Hann gengur stundum út á Lævirkjaengið. Þjer
getið sjálfsagt hitt hann þar. I sömu svifum hvarf stúlk-
an og Mabeuf var ekki einu sinni viss um, að það væri
mannleg vera, sem vökvað hafði garðinn hans.
Nokkrum dögum seinna fór Maríus á sinn venjulega
stað til þess að láta sig dreyma um „hana“. Þar var hann
flestum stundum og mátti fremur segja, að hann ætti
þar heima, en hjá Courfeyrac. Ilann hafði setst niður á
bekk og hlustaði á þys þvottakvennanna beggja megin
árinnar eða fuglakvakið í álmviðunum. En alt í einu
heyrði hann rjett hjá sjer rödd, sem hann kannaðist vei
við — Hananú, þama er hann, var sagt. Hann leit upp og
sá Epónínu. Hún var fátækari og fegurri en þegar hann
sá hana síðast. Tötrar hennar voru nú þremur mánuðum
eldri en morguninn sæla, þegar hún kom inn til hans,
rödd hennar var jafn hás og augnaráð hennar jafn
óákveðið. I hári hennar voru hálmstrá og hör, því hún
hafði sofið í hlöðu. En samt brá æska hennar yfir hana
nokkurri fegurð. Er hún hafði horft á Maríus um stund
sagði hún — Jæja, það var gott að jeg fann yður. Þjer
ættuð að vita hvað jeg hef leitað mikið að yður. Vitið þjer,
að jeg hefi setið í fangelsi í hálfan mánuð? En þá máttu
þeir til að sleppa mjer, V* 1 J^g hafði ekkert gert. Þjer
eigið víst ekki lengur heil'a á gamla staðnum? En af
hverju gangið þjer með sv«la gamlan hatt? Ungur maður
eins og þjer ætti að vera vejtil fara. Vitið þjer að Mabeuf
gamli kallar yður barón? i,ri þjer eruð það ekki, er það
annars? Barónar era gajflr skröggar, sem ganga fyrir
framan höllina í LuxembU1 kgarðinum og lesa blöð. Jeg
fór einu sinni með brjef til eins sísona baróns. Hann var
víst meira en hundrað árð En hvar eigið þjer annars
heima, herra Maríus? Haín svaraði engu, en hún ljet
dæluna ganga. — Það er 8at á skyrtunni yðar. Komið
þjer, jeg skal taka í það. I^ð lítur ekki út fyrir að þjer
sjeuð neitt fegnir því að sj l mig. En jeg veit vel hvernig
jeg get fjörgað yður upp. Við hvað eigið þjer? — Þjer
voruð vanir því að þúa núí - — Jæja, við hvað áttu þá?
— Hún beit á vörina, einS °g hun ætti í stríði við sjálfa
sig, en sagði loks — Jæja, IVað um það. Þjer eruð angur-
vær og jeg vil að þjer sje1® klaður. Munið þjer það, að
þjer lofuðuð því, að gefa 1,1 Jer hvað sem jeg vildi ef jeg
gæti sagt yður hvar ein stúlka ætti heima. Maríus
spratt upp og greip hönd |ieilnar — Já, þú skalt fá alt,
sem þú vilt. Hvar á hún lFinia? — Jeg veit ekki vel hvað
staðurinn heitir, en jeg húsið. Komið þjer með
mjer. Hún dró að sjer hen^iaa og sagði í ólundartón, sem
Maríus tók samt ekki eftii Æl, nú eruð þjer svo glað-
legur. Maríus greip um h»i ^egg hennar og sagði — Einu
verðurðu að lofa mjer hát^ega. Þú mátt engum öðrum
segja frá heimilisfanginU aHra síst föður þínum. —
Pabba! Hvað varðar mig lítl hann. Svo er hann í stein-
inum. En sleppið þjer niler- Hún gekk nokkur skref,
stansaði svo og sagði — W:.r ^egið ekki ganga svona ná-
lægt mjer. Það er ekki s#1*'1^^, að ungur maður eins og
þjer fylgist með þessháttat stúlku eins og mjer. Svo gekk
hún aftur áfram og sagði hess að líta við — Þjer mun-
ið, þjer hafið lofað mjer F'hkru? Maríus leitaði í vösum
sínum. En hann fann ekKert nema fimm frankana, sem
ætlaðjr voru Thénardier. íaílri laumaði þeim til Epónínu.
En hún henti þeim frá sjer og sagði — Jeg vil ekki pen-
ingana yðar.
Þriðja bók: Húsið í Plumetgötu.
Um miðja síðastliðna öld ljet dómstjóri einn, sem
leyna vildi því að hann ætti ástmey, útbúa lítið hús í
afskekri götu, sem nú heitir Plumetgata. Á fyrstu hæð
voru tvö allstór herbergi, og tvö minni uppi á lofti og
eldhús og nokkur smáherbergi. En út að götunni snen
garður og grindur fyrir. En að húsabaki, hinum megin í
garðinum, var lítil tveggja herbergja íbúð, og gat þar, ef
á þurfti að halda, búið bamfóstra og bam. En úr þessari
íbúð lágu göng gegnum runna og að leynidyrum, sem lágu
út í hina kyrlátu Babylonsgötu. Þótt einhver tæki því
eftir, að dómstjórinn hvarf á degi hverjum, gat hann
ekki grunað, að það, að fara eftir Babylonsgötu væri sama
og að fara í heimsókn í Plumetgötu. Heppileg lóðakaup
gerðu dómstjóranum það kleift að koma þessum leyni-
göngum fyrir á sjálfs sín landi og engum þeim, sem
hann seldi síðar skákir í kringum sig, grunaði að slík
göng lægju hinum megin við landamerkajagarðinn. í
október 1829 hafði maður einn við aldur, sem kallaði sig
Fauchelevent, tekið hús þetta á leigu með öllum búnaði
eftir að það hafði staðið autt um nokkur ár. Hann ljet
gera við leynigongin og dyrnar, sem farnar voru að hröma
og fluttist svo þangað ásamt ungri stúlku og gamalli
vinnukonu. Leigjandinn var Jean Valjean, unga stúlkan
Cosetta. Vinnukonan hjet Toussaint og hafði hann tekið
hana úr neyð og fátækt. Hún stamaði. Þetta fólk þurfti
ekki að óttaast þvaður nágrannanna, því þeir voru engir.
húsið var svo einangrað.
Ástæða þess ,að Jean Valjean fór úr klaustrinu, þar
sem hann lifði í hamingjusömu næði, var sú, að lengri
dvöl þar gat hæglega orðið til þess, að Cosetta yrði nunna.
En honum virtist það ekki rjett, að láta hana enga vitn-
eskju fá um lífið utan klausturveggjanna og þrengja
henni þannig í stöðu, sem ef til vill væri ekki köllun
hennar. Þegar hún hafði notið góðs uppeldis þar í fimm
ár greip hann færið, þegar gamli Fauchelevent andaðist
og kvaddi príórissuna, ljet klaustrinu \eftir 5000 franka,
og fór leiðar sinnar með barnið við aðra hönd sjer, en í
hinni hjelt hann á tösku, en lykilinn að henni skildi hann
aldrei við sig. Jafnframt húsinu í Plumetgötu tók hann á
leigu tvær aðrar litlar íbúðir, sína í hvorum bæjarhluta,
og var þar á víxl nokkrar vikur í senn. Þóttist hann þá
vera ofan úr sveit, en dvelja um stundarsakir í borginni.
I aðalíbúð sinni í Plumetgötu hafði hann fengið Cosettu
og vinnukonunni framhúsið, en var sjálfur í bakhúsinu.
Herbergi Cosettu voru búin góðum húsgögnum úr tíð
dómstjórans og ýmsum hlutum við hæfi ungra stúlkna.
Sjálfur ljet hann sjer nægja rúm, furuborð, tvo strástóla,
vatnskönnu og nokkrar gamlar bækur. í einu hominu stóð
taskan hans. Hann lagði aldrei í ofn hjá sjer, en íbúð Cos-
ettu var vel hituð á vetrum. Með miðdagsmatnum Ijet
hann ávalt bera sjer rúgbrauð. Þegar Toussaint kom í
vistina sagði hann við hana — Það er ungfrúin, sem er
húsráðandinn. — En hvað eruð þjer þá, he-he-herra? —
Jeg er faðir.
Á hverjum degi fór hann með Cosettu í Luxembourg-
garðinn og á hverjum sunnudegi til messu í kirkju, sem
var langt í burtu og allir fátæklingar þar í nánd þektu
hann. Þrisvar eða fjórum sinnum á ári fór hann í her-
mannabúning og gegndi herþjónustu, þótt ekki væri hann
skyldur til þess aldursins vegna. En honum fanst þessi
búningur leyna sjer vel. Hann var líkastur fyrverandi
herforingj a þegar hann gekk út með Cosettu. En þegar
hann fór einsamall út á kvöldin var hann oftast í verk
mannabúningi. Cosetta var svo vön sjervitsku hans, að
hún tók tæpast «ftir henni. En Toussaint leit upp til hans
eins og heilags manns og þótti alt það harla gott, sem
hann gerði. Þau notuðu ávalt innganginn frá Babylons-
götu. En grindahliðið út í Plumetgötu var einlægt læst og
garðurinn var í órækt, til þess, að hann skyldi ekki draga
að sjer athygli fólks, og var það máske yfirsjón hjá Jean