Lögrétta - 21.09.1927, Qupperneq 2

2
LÖGRJETTA
LÖGRJETTA
3
I ---------------------------'I
LÚORJETTA
Utgefandi og ritstjóri
Poritalnn Qíilaion
ÞingbolUstrnti 17. Simi 178.
Innheimtn og afgrelðsla
i ÞingholUitrsetí 1.
I |
Æfisaga Krists
Eftií Giovanni PapinL
(Ágrip).
___
Hver er jeg? Einu sinni spurði
Jesús lærisveina sína: „Hver
halda menn jeg sje?“ Auðvitað i
vissi hann þetta sjálfur, ekki síð- j
ur en þeir. Og auðvitað varðaði ,
hann það litlu, hvað um hann var
talað. En samt spurði hann. Þeir
svöruðu, að sumir hjeldu, að hann
væri Jóhannes skírari, aðrir
hjeldu að hann væri Elías eða
Jeremías, eða þá einhver af spá-
mönnunum. Hann svaraði þessu
engu, og sagði á ný: „En hveí’
haldið þið að jeg sje?“ Þá er eins
og Pjetur fái vitrun; hann svarar
hiklaust og án umhugsunar og
segir þann sannleika, sem gerir
hann um aldur og æfi fremstan
postulanna. „Þú ert Kristur“,
svarar hann. „sonur hins lifanda
guðs. Þín orð eru orð hins eilífa
lífs, og við trúum því og vitum
það, að þú ert guðs útvalinn
sendiboði“. Þarna sprettur fram
eins o g uppspretta úr harðri
klöpp sú kenning, sem síðar hefur
svalað þorsta þrjátíu kynslóða.
Pjetur var sá, sem fyrstur slóst
í fylgd með Jesú á endurlausn-
arför hans, og nú verður hann
fyrstur til þess að játa, að Jesús
sje sá Messías, sem þjóð hans
hafði vænst eftir, — hinn sanni
konungur, sól rjettlætisins og
friðarins höfðingi, sem guð átti
að senda og spámennirnir höfðu
spáð um á dögum þrenginganna,
— hann, sem átti að koma til
jarðarinnar sem leiftur frá himni
og strá um sig ljósi sigurdýrðar-
innar, hann, sem hinir fátæku,
veiku og þjáðu höfðu vænst öld-
um saman eins og hið skrælnaða
gras, sem regnsins bíður eða
blómin, sem þrá ljós og yl sólar-
innar.
„Sæll ert þú, Símon Jónasson",
svaraði Jesús, „því hold og blóð
hafa ekki opinberað þjer þetta,
heldur faðir minn, sem er á himn-
um“. Og af því að Pjetur var val-
inn til þess að taka á móti vitr-
uninni, segir Jesús við hann:
„Þú ert klettur, og á því bjargi
skal jeg byggja, er jeg stofna
söfnuð minn, og dauðans völd
skulu ekki á honum sigrast. Þjer
vil jeg fá lykla himnaríkis; það,
sem þú bindur á jörðu, skal á
himnum bundið veia, og það,
sem þú leysir á jörðu, skal á
himnum laust vera“.
Þetta eru mikilvæg orð, og með
þeim er grundvallað eitt hið
stærsta ríki, sem stofnað hefur
verið á jörðunni, og hið eina ríki
frá þeim dögum, sem enn er við
líði. Fyrir þessi orð hafa margir
þolað píslir og dauða. Til þess
að halda uppi gildi þeirra hafa
miljónir manna látið lífið, ýmist
á torgum borganna eða á víg-
völlunum, ríki hafa sundrast og
þjóðfjelögum verið bylt um. En
merking þeirra á vörum Jesú er
einföld og ljós. Þú, Pjetur, skalt
vera fastur fyrir sem klettur, og
á trú þinni á mig, sem þú hefur
fyrstur kannast við, skal hinn j
fyrsti söfnuður grundvallast, veik
og ófullkomin fyrirmynd hins
þráða ríkis. Þessi söfnuður, þessi
kirkja, sem nú á aðeins tólf ját-
endur, skal útbreiðast til endi-
marka heimsins og vald hins
vonda skal aldrei á henni sigr-
ast, því þið eigið andann, og and-
inn getur aldrei sigrast eða orðið
slöktur af efninu. Þú skalt á öll-
um tímum, eða þeir, sem eftir
þig koma með sömu vissu, sem
þú hefur nú öðlast, loka hliðum
helvítis og opna hlið himnaríkis
fyrir öllum þeim, sem kallaðir
eru. Þú skalt binda og leysa,
banna og skipa í mínu nafni hjá
hinum nýja söfnuði, sem jeg ætla
að finna hjer, þegar jeg kem aft-
ur, þú og eftirkomendur þínir
skulu vera hirðar hans meðan
bráðabirgða-ástandið varir og
undirbúa með hópi hlýðinna
; sveina ykkar komu ríkis guðs og
I kærleikans. En um leið og jeg
; opinbera ykkur þetta og gef ykk-
ur fyrirheitið, legg jeg á ykkur
þagnarskyldu. Þið megið engum
segja nú, hver jeg er. Dagur
minn er nærri, en hann er enn
ekki kominn. Og þið skuluð fá
að sjá það, sem þið hafið ekki bú-
! ist við, fá að sjá það, sem er öf-
ugt við alt, sem þið hafið vænst
eftir. Jeg þekk-i tímann, þegar jeg
á að tala, og þá skuluð þið tala.
En þegar við rjúfum þögnina,
skulu hróp okkar heyrast yfir víð-
áttur himins og jarðar.
Sól og snjór. HermonsfjaJl er
; himinhátt, og á því eru þrír
j tindar, sem jafnvel um heitasta
| tíma sumarsins eru þaktir snjó.
! Það er hæsta fjall í Palestínu.
j Sálmaskáldið segir, að frá Her-
i monsfjalli falli döggin niður yfir
Síonsfjöll. Á þessu fjalli, sem er
hæst af þeim fjórum fjöllum
(Freistingafjallinu, Sælufjallinu,
Ummyndunarfjallinu og Kross-
festingarfjallinu) sem mynda tak-
mörk í sögu Jesú, varð hann að
ljósi einu saman.
Þrír einir af lærisveinum hans
voru með honum: Pjetur og
Þrumusynimir; Kletturinn og
böm stormsins. Hann gekk frá
þeim, fjell fram og baðst fyrir,
miklu hærra uppi en þeir, ef til
vill uppi í jöklinum. Hann baðst
fyrir einn, og aðrir en þeir fjórir
voru þar ekki á tindinum. Alt í
einu ljómaði ásýnd hans eins og
sólin, og klæði hans urðu skín-
andi hvít eins og snjór í sólskini,
svo skínandi hvít að jarðneskt
ljós megnar ekki að framleiða
aðra eins litadýrð.
Ummyndunin þama er hátíð
ljóss og sigurs. Jesús tekur þama
á sig ljettu, fínustu og andlegustu
mynd efnisins. Líkami hans1, sem
nú á í væridum frelsun dauðans,
verður að ljósi. Sál hans, sem í
bæninni hefur hafist upp yfir hið
mannlega, verður sýnileg gegn
um líkamann. En ljósið er ekki
eins í andlitinu og annarsstaðar,
þar sem klæðin hylja líkamann.
Ljómi andlitsins er eins og ljós
sólarinnar, en skin klæðanna er
hvítt sem snjór. Andlitið sem er
spegill sálarinnar, hefur lit elds-
ins, en klæðin, sem eru efninu
háðari, hafa íssins lit. Því að sálin
er sól, eldur og ást, en klæðin, og
þar á meðal þau klæði, sem
líkami nefnast, eru ógagnsæ
og geta aðeins gefið frá sjer end-
urskin annars ljóss.
En Jesús var ekki einn þama.
Tveir miklir menn, sem dánir
vora, komu þar til hans, skínandi

\
hvítir, og töluðu við hann. Það
voru þeir Móses og Elías, fyrsti
lausnarinn og fyrsti spámaðurinn.
Menn, sem eru ljós og eldur,
koma til að hylla hið nýja ljós,
sem skín á Hermon. Allir, sem
talað hafa við guð, era sveipaðir
ljósi. Þegar Móses kom niður af
Sínaí, var andlit hans skínandi,
svo að hann varð að kasta blæju
yfir það til þess að þeir, sem
hann talaði við, fengju ekki of-
birtu í augun. Og Elías var flutt-
ur til himna á eldvagni, sem eld-
hestar drógu. Jóhannes, sem var
nýr Elías, boðaði skím í eldi. En
á Hermon stóð sá, sem Móses
hafði gefið fyrirheit um, sá, sem
koma átti eftir Elías. Þeir komu
niður til hans á fjallið, en síðan
eru þeir horfnir og koma ekki
aftur. Þeirra er ekki þörf fram-
ar. Heimurinn þarf nú ekki fram-
ar lög þeirra nje vonir þeirra.
Ljóst ský hylur þessar þrjár
geislandi verar fyrir augum post-
ulanna þriggja, sem bíða, og frá
skýinu heyrist rödd, sem kallar
niður til þeirra: Þetta er sonur
minn elskulegur, sem jeg hef vel-
þóknun á!
Eins og eldingin brýst út úr
þrumuskýinu og kastar í skyndi
ljósi yfir landið, þannig leiftrar
frá þessu ljósa skýi elding, sem
slær niður hinn gamla sáttmála
og staðfestir hinn nýja. En þeg-
ar skýið hverfur, er Jesús aftur
einn. Fyrirrennarar hans báðir
eru horfnir. Andlit hans hefur
aftur fengið eðlilegan lit. Klæði
lians eru eins og þau áður vora.
Og Kristur, sem aftur er orðinn
hinn ástúðlegi bróðir, segir við
óttaslegna fylgdarmenn sína:
Standið upp og verið óhræddir,
en segið engum, hvað fyrir ykk-
ur hefur borið, fyr en mannsins
sonur er risinn upp frá dauðum.
Ummyndunin er eins og fyrir-
boði himnafararínnar, en til þess
að rísa upp í dýrð verða menn
jafnan að deyja í fyrirlitningu.
Jeg mun þjást mikið. Jesús
vissi það fyrir, að hann átti bráð-
lega að deyja fyrirlitlegum dauð-
daga. Það vora laun hans, sem
enginn gat frá honum tekið. Sá,
sem frelsar, er reiðubúinn til að
þjást; sá, sem gerist lausnari
annara, hlýtur að leggja sjálfan
sig í sölumar; sá, sem elskar
óvini sína, má vænta þess, að
verða hataður jafnvel af vinum
sínum; sá, sem færir öllum þjóð-
um frelsi, má vænta þess, að
verða líflátinn af sinni eigin þjóð;
sá, sem offrar lífi sínu, er þess
verður að missa það. Við ljáum
aðeins eyru þeim röddum, sem
upp frá. gröfunum stíga, og hæfi-
leikar okkar til að dásama eru
helgaðir þeim, sem við höfum
drepið. 1 minni manna festast
þau ein sannindi, sem skrifuð
eru með blóði.
Jesús vissi, hvað hans beið í
Jerúsalem og hugsunin um dauð-
ann var gróin inn í sál hans.
Þrisvar sinnum áður höfðu menn
reynt að taka hann af lífi. En í
öll þau skifti hafði hann komið
sjer undan, af því að tími hans
var enn ekki kominn. Hann
geymdi með sjálfum sjer þessar
dauðaspár, án þess að tala um
þær við aðra. Iiann vildi ekki
hryggja lærisveina sína með því,
að þeir fylgdu dæmum leiðtoga,
sem þá þegar bar dauðavissuna
með sjer. Hann vissi, að enaa
þótt Messíasartign hans hefði
komið til orða meðal þeirra, svo
sem í svari Pjeturs, sem nýlega
er frá sagt, þá var trú þeirra og
framtíðarvon, utan einstakra
hrifningarstunda, hin sama og
hjá almenningi, sem vænti Mess-
íasar sem sigurvegara, er endur-
reisa skyldi gullöld ísraelsmanna,
vænti hans sem glæsilegs kcn-
ungs, er hyltur væri í hásæti, en
gat ekki hugsað sjer hann sem
hæddan og dómfeldan sakamann.
Til þess að festa hjá lærisvein-
unum hina nýju Messíasartrú, svo i
I að hún stæðist hið mikla áfall á
i dögum niðurlægingarinnar, hlaut
| Jesús að undirbúa þá. Þeir urðu
| af hans eigin vöram, að fá að
! vitn, hvað til stæði. Hann segir
| þeim líka alt fyrir. En hugir
I þeirra trufluðust við þær skýr-
ingar og þeir vildu ekki trúa
þeim. En Jesús hafði í huganum
lifað þrautir síðustu æfidaga
sinna og skýrt frá þeim í orðum. |
Nú vissu arftakar kenninga hans |
alt, og hann gat haldið áleiðis' til j
Jerúsalem til þess að alt, sem |
hann hafði fyrir sagt, gæti kom
ið fram.
Skólagaröar.
I flestum menningarlöndum er
nú mikið rætt um uppeldis- og
mentamál og margvíslegar til-
raunir gerðar um þau. Margt af
þessu er óharðnað og óreynt og
ýmislegt hæpið og sprottið af
nýjungagirni að miklu leyti. En
I hreyfingin, sem á málunum er,
| ber þess vott að fólk finni skó-
| ínn kreppa og þyki nauðsyn
í að leita nýrra úrræða, og með
rjettu. Lögr. hefur áður flutt
ýmsar greinir um uppeldismál og
nýungar í þeim, enda hljóta þau
mál að verða einhver hin helstu
úrlausnai*efni hjer á næstu árum
og þeirra skipulag, frá barna-
fræðslunni og upp að háskólanum.
Meðal þeirra nýjunga í lýð-
mentun eða bamafræðslu sjer-
staklega, sem eftirtektarverðast-
ar eru, en samt hefur verið einna
minstur gaumur gefinn hjér, eru
skólagarðamir svonefndu. Er þar
um að ræða stefnu, sem taka vill
jarðrækt, eða garðrækt sjerstak-
lega inn í kenslukerfi skólanna.
Þessi stefna hefur komið fram í
ýmsum myndum í ýmsum lönd-
um. TilTögur Metúsalems búnað-
armálastjóra um jarðræktarvinnu
unglinga eftir amerískum fyrir-
myndum, sem Lögr. hefur fyr
sagt frá era að nokkru leyti
sprottnar af sömu viðleitninni —
þeirri að koma nokkurri jarðrækt-
arkenslu og áhuga inn í uppeldis-
kerfin og fá æskulýðinn til að
veita athygli „viðreisn búnaðar-
ins“.
Um ýmislegt í þessum tillögum
má skeggræða fram og aftur
eins og gengur og um gildi þeirra
fer mikið eftir því hvemig á yrði
haldið í framkvæmdinni.
Sá, sem fyrstur mun þó alvar-
lega hafa vakið hjer máls á
þeirri grein þessara mála, sem að
skólagörðunum lýtur sjerstaklega
og gert tilraunir um þá, er Arn-
grímur Kristjánsson kennari við
Barnaskóla Reykjavíkur. Hefur
hann á síðustu árum komið upp
dálitlum skólagarði og haft um 25
börn, sem að honum hafa unnið
og notið nokkurrar tilsagnar í
garðrækt. Er garðurinn - snotur,
þótt lítill sje, og ræktaðar í hon-
um nokkuð á annað hundrað teg-
undir og börnin ánægð og áhuga-
V. Hugo. VESALINGARNIR.
málmgrindurnar og spurði til hvers þær væru — Þær eru
vegna rottugangsins, sagði strákurinn með þunga, en
bætti við, af því honum fanst þetta þurfa nánari útskýr-
ingar — Jeg rakaði þessum vír í dýragarðinum. Hann er
brúkaður um villidýrin. Það er til fult loft af honum. Það
þarf ekki annað en að klifra yfir múr, skríða inn gegnum
glugga og undir dyr og þá má fá eins mikið og hver vill
hafa. Meðan hann sagði þetta, sveipaði hann skák af
ábreiðunni um yngra drenginn — Það er ósköp hlýtt
sagði barnið og strákurinn horfði með velþóknun á á-
klæðið og sagði — Það er líka úr dýragarðinum. Jeg tók
það frá öpunum. Síðan benti hann á mottuna, sem þeir
lágu á og sagði — Og henni náði jeg hjá gíraffanum.
Síðan hjelt hann áfram — Alt þetta tók jeg frá villidýr-
unum, en þau reiddust ekki. Jeg sagði þeim að það væri
handa fílnum.
Börnin horfðu með óttablandinni, en undrandi aðdá-
un á þennan ráðagóða og óskelfda strák, landshomamann,
eins og þau voru sjálf, vesaling, sem hafði eitthvað að-
dáanlegt og almáttugt í fari sínu, svo að þeim virtist
hann yfimáttúrlegur. I svip hans ljeku á víxl andlits-
drættir loddarans og unaðslegasta bros barnsins. Eldri
drengurinn spurði hann hógværlega hvort hann væri ekki
hræddur við lögregluna, en hann eyddi því fyrirlitlega.
Hann vafði ábreiðunni um yngri drenginn, sem lá ytstur,
eins óg besta móðir hefði gert og Ijet nokkrar tuskuc
undir mottuna til þess að hækka höfðalag hans. — Fer
ekki dásamlega um okkur hjeraa, sagði hann — Jú, jeg
held nú það. Bömunum fór nú að hlýna, en þau voru hold-
vot. Strákurinn ávítaði eldra drenginn fyrir skælumar og
fór svo að tala um fyrir þeim — Jeg skal annast ykkur og
við skulum svei mjer skemta okkur. Á sumrin förum við
niður að íshúsunum með einum fjelaga mínum, sem heitir
Navet. Þar böðum við okkur í ánni og hlaupum allsberir
um flötina við Ásterlitzbrúna. Þá verða þvottastúlkurnar
snarvitlausar og húðskamma okkur, það er ógurlega
skemtilegt. Svo förum við að skoða beinagrindakarlinn.
Hann er lifandi. Það er í Champ-Elysées. Sá er nú grind-
horaður, ekkeri; nema beinin og bjórinn. Þið skuluð líka
fá að fara í leikhús og sjá Friðrik Lemaitré. Jeg get vel
fengið aðgöngumiða, því jeg þekki suma leikarana. Einu
sinni ljek jeg sjálfur í leikriti. Við vorum margir strákar
og hlupum undir blikkplötu, sem átti að tákna bylgjur.
Það getur vel verið að þið getið fengið að leika. Svo getið
þið sjeð villimennina, en það eru ekki verulegir villimenn.
Við getum líka farið í söngleikhúsið. Við getum farið inn
með klöppurunum, þeir eru ósköp góðir. Sumir borga tutt-
ugu aura, en það eru nú aumu asnarnir, því þeir gætu
fengið það fyrir ekki neitt. Svo förum við að sjá það, þeg-
ar einhver er hálshöggvinn. Jeg skal sýna ykkur böðulinn.
Hann á heima í Sauson og heitir Marais. Það er brjefa-
kassi á hurðinni hans. Já hvert við skulum ekki skemta
okkur. Um leið og hann sagði þetta draup vax á fingur-
góm hans og vakti hann til veruleika lífsins. — Fjand-
inn fjarri mjer, sagði hann, þetta eyðir kveiknum. Jeg
get ekki eytt miklu í ljósmeti mánaðarlega. Þegar menn
eru háttaðir eiga þeir að sofna. Við höfum ekki tíma til að
liggja hjer og lesa skáldsögur. Þar að auki gæti ljósið
sjest gegnum smugurnar og lögreglan komið. — Það gæti
líka hrokkið neisti í stráið, sagði eldri drengurinn, því
hann einn þorði að yrða á strákinn. Óveðrið færðist í auk-
ana. Þramumar heyrðust þrymja og regnið bullaði á baki
fílsins. Bömin urðu hrædd, en hann hughreysti þau, bauð
þeim góða nótt og slökti.
Ljósið var varla slöknað, þegar málmnetið, sem þeir
lágu undir fór að hristast einkennilega. Eitthvað heyrðist
ruddast við það og hljóð heyrðist eins og klær og tennur
hjökkuðu vírinn og tísti við um leið. Yngri drengurinn
varð óttasleginn og gaf bróður sínum olnbogaskot, en hann
var sofnaður. Hann áræddi því að spyrja strákinn hverju
þetta sætti.. — Það eru rottumar sagði hann önugur og
sneri höfðinu á mottunni. Og reyndar vora það rotturnar.
Þær vora í þúsundatali inni í fílnum. — Hvað eru eigin-
lega rottumar. — Það eru stórar mýs. Þetta gerði dreng-
inn miklu rólegri, því hann hfði einu sinni sjeð hvita mús
og ekki verið hræddur við Lltla" Samt gat hann ekki stilt
sig um að spyrja — Því ha# tjer ekki kött? — Jeg hafði
einu sinni kött, en þær átu)ahn, svaraði strákurinn. —
Hver var jetinn? — KötturiW- — Hver át hann? — Rott-
urnar. Drengurinn var gersíhlega undrandi yfir hugsun-
inni um mýs sem ætu ketti öj spurði — Gætu mýsnar líka
jetið okkur? — Já, jeg hel1'nú það, auðvitað. Hræðsla
drengsins var nú komin á há^ta stig. En strákurinn hugg-
aði hann aftur og tók í höH hans. Þeir sofnuðu og alt
varð kyrt.
Rjett fyrir dagrenning1 kom maður hlaupandi úr
Antoníusar-helga-götu, þvo1"' yfir Bastilletorgið og að
fílnum. Hann var holdvoturhafði því eytt nóttinni und-
ir bera lofti. Hann gaf ein^^hilegt hljóð frá sjer, strák-
* urinn vaknaði að vörmu sp°I!°g rendi sjer niður á torgið
og sá að það var Montpa^^se, sém kominn var. Hann
sagði umsvifalaust — Við þ°^Uxn á þjer að halda. Komdu
og hjálpaðu okkur. Strákurif'1 fjekst ekki frekar um það,
en sagði — Jeg er tilbúinn- hjeldu síðan leiðar sinnar
gegnum langa runu af grsrf^etisvögnum, sem á þessum
tíma sólarhringsins var ekið *lm á torgin. Bændumir, sem
hjengu á vögnunum hálfsofsllh höfðu brotið kragann upp
fyrir eyru vegna regnsins, c*' sáu varla hina einkennilegu
ferðamenn.
Þetta hafði gerst sömu -^ftina í La Force fangelsinu.
Babet, Brujon, Gueulemer offhénardier höfðu ráðgert að
flýja, þótt sá síðastnefndi S^1 > klefa. Babet hafði fram-
kvæmt þetta fyrir sitt leýti; eftjr þvj sem Montpamasse
hafði sagt götustráknum. Var það ætlunin, að honum
ýrði hjálpað að utan. Brujo(l hafði unnist tóm til þess í
mánaðar fangelsi að fljetta !Jer reipi og klekja út áætlun
um flóttann. Það er h#hltorinn á þessum klefum, að
þeir gefa ráðrúm til heilahrata þeim, sem halda ætti til
vinnu. Þegar honum var sl^P’ ör klefanum var hann flutt-
ur í annað fangelsi. HaT'r’ hafði reipið með sjer. Það
fyrsta, sem hann rakst á, var Gueulemer, það næsta var
nagli. Gueulemer táknaði glæpinn, naglinn lausnina. Bru-
jon var vel vaxinn á að sjá og hafði viljandi sett á sig
angurværan svip, en var kurteis og alúðlegur í viðmóti.
Augnaráð hans var flýrulegt, en bros hans grimdarlegt.
Augnaráðið lýsti viljakrafti hans, en brosið var honum
eðlilegt. Fyrstu afskifti hans af þjófnaðarverkum beindust
að þökunum og hafði sú list, hvemig með þau skyldi
fara, tekið drjúgum framförum í hans höndum. Eins
og á stóð gaf það flóttatilraun þeirra fjelaganna byr
undir vængi, að um þessar mundir var einmitt verið að
gera við þak fangelsisins og voru fangahúsin því ekki al-
veg aðskilin, því stigar og trönur voru reistar upp með
veggjunum. Aðalhúsið var orðið allhrörlegt, og gekk hár
reykháfur upp gegnum allar hæðirnar og endaði í rauf á
þakinu. Mönnum hafði orðið á sú skyssa, að hafa hættu-
legustu glæpamennina í haldi í þessu húsi. Gueulemer og
Brajon lágu í sama svefnskála á neðstu hæð og af hend-
ingu sneri höfðulag þeirra upp að reykháfnum. Beint uppi
yfir þeim á kvistinum, var staður Thénardiers. Þetta
kvistherbergi var stórt og því var læst með þreföld-
um, járnslegnum hurðum og grindum. I norðurenda her-
bergi’sins, vinstramegin, voru fjögur vindaugu en hægra-
megin fjórir básar, múraðir upp undir loft og lokaðir með
járngrindum. í einum þessara bása var Thénardier. Þrátt
fyrir þennan rambyggilega umbúnað hafði honum ein-
hvernveginn tekist að fá flösku af víni, sem svefndrykk
var byrlað í og nota fangar það, þegar þeir þurfa að svæfa
einhvern. Að vísu eru ótryggir verðir í ýmsum fangels-
um, menn sem eru fangaverðir og glæpamenn í senn, og
þiggja mútur bæði af lögreglu og afbrotamönnum.
Víkur nú sögunni að því, að sömu nóttina, sem litli
götustrákurinn tók upp af götu sinni tvö munaðarlaus
börn, fóru þeir hljóðlega á fætur Brujon og Gueulemer,
því þeir vissu að Babet hafði komist undan um morgun-
inn og beið þeirra ásamt Montparnasse. Þeir fóru að sarga
gat á reykháfinn með naglanum, sem Brujon hafði fundið.
Mylsnan fjell, eftir því sem hún losnaði, ofan í flet Bra-
jons, svo ekkert heyrðist til þeirra. Þar að auki vai’ mesti
hávaði af þrumuganginum, svo hurðimar hryktu á hjör-
um og varð það þeim til góðs. Þeir af föngunum, sem
vöknuðu, ljetu sem þeir sofnuðu aftur og ljetu fjelagana í
friði. Brujon var fingralipur og Gueulemer allsterkur, svo
að þeim tókst að höggva gat á múrinn, án þess að eftir-
litsmaðurinn, sem var í klefa sem sást úr inn í svefnskál-
ann, yrði nokkurs var. Síðan klifruðu þeir upp i gegnum
reykháfinn, sprengdu jámgrindumar, sem voru fyrir
dyranum að ofan og komust út á þakið. En stormurinn
hafði magnast og regnið, svo hált var á þakinu og erfitt
að fóta sig. — Þetta er afbragðs undankomuveður, sagði
Brajon. Sex feta breitt og áttatíu feta djúpt hyldýpi
skyldi þá nú frá næsta múr, sem þeir þurftu að komast
yfir á og niður í djúpinu sáu þeir í myrkrinu blika á
byssusting varðmannsins. Þeir bundu nú annan enda
reipsins, sem Brujon hafði fljettað i fangelsinu, um það
sém fast var af grindunum, sem þeir höfðu brotið, köst-
uðu hinum endanum yfir á múi-vegginn og hentu sjer
síðan yfir djúpið, gripu dauðahaldi í múrbrúnina, undu
sjer yfir hana, rendu sjer síðan niður eftir reipinu og
ofan á þak, sem var fyrir neðan, sviftu reipinu til sin,
hentu sjer í húsagarðinn fyrir neðan, gengu hann þveran,
opnuðu hlera dyravarðarins, kiptu í strenginn að innan-
verðu, svo dymar opnuðust og stóðu úti á götunni. Þrír
stundarfjórðungar voru ekki liðnir síðan þeir fóru á fæt-
ur með naglann í hendinni og áætlunina í höfðinu.
Nokkru seinna hittu þeir Babet og Montparnasse, sem
voru á vakki á næstu grösum. Þegar þeir sviftu til sín
reipinu slitu þeir það, svo að dálítill stúfur hjekk eftir
út af þakinu hjá reykháfnum. Annars voru þeir sjálfir
óskaddaðir, nema skinnið var næstum þvi strokið úr lóf-
um þeirra.
Thénardier hafði á óskiljanlegan hátt fengið ein-
hverja aðvörun sömu nóttina og hafði andvara á sjer.
Um eittleytið sá hann, þrátt fyrir mvrkrið, tvo skugga