Lögrétta - 19.10.1927, Blaðsíða 3

4
LÖGRJÍTTA
frelsar allar þjóðir; hann skrifar
ekki lögmál á steintöflur, heldur
í hjörtu manna, og hans fyrir-
heitna land er ekki land með
grösugum högum og frjósömum
vínekrum, heldur ríki heilagleik-
ans. Blóðið í kaleiknum er tákn
sálar, sem hefur fórnað sjer til
þess að gera aðrar sálir sjer
líkar.
Oddyseivur rjeð Akkillesi til
þess að gefa Grikkjum brauð og
vín áður en þeir gengju til or-
ustu. Grikkir álitu, að styrkur
líkamans væri undir brauðinu
kominn, en vínið veitti hugrekki.
Vínið átti að æsa hugina til
manndrápa og brauðið að gefa
líkamlegan styrk til eyðilegging-
arverksins. Það brauð, sem Krist-
ur gefur, er fyrir sálimar og
hans vín örvar hinn guðdómlega
kærleika, þann kærleika, sem
postulinn til ergelsis fyrir eftir-
komendur Oddyseivs nefnir æði
krossins.
Jádas neytti brauðsins og víns-
ins, eins og hinir lærisveinamir.
En Jesús sagði: „Sannlega segi
jeg ykkur, að einn af ykkur mun
svíkja mig“. Lærisveinunum
verður felmt við og þeir spyrja
hver eftir annan: Er það jeg?
eða: Getur það verið jeg? Júdas
spyr líka: Getur það verið, að
það sje jeg, meistari? En Jesús
svaraði ekki spumingunum, en
endurtekur það, sem hann hafði
áður sagt: „Einn af þeim, sem
drap höndinni í fatið með mjer,
mun svíkja mig“. Og er allir
horfa enn spyrjandi á hann segir
hann: „Hönd þess, sem svíkur
mig er hjá mjer hjer á borðinu“.
Meira sagði hann ekki. En svo
fylti hann vínbikarinn í fjórða
sinn og ljet hann ganga í kring.
Svo var sálmurinn sunginn, sem
átti við lok páskamáltíðarinnar
og Jesús endurtók kraftmestu
setningar sálmsins: „Drottinn er
með mjer, jeg þarf ekkert að ótt-
ast, því hvað geta mennimir gert
mjer . . . Opnið fyrir mjer hlið
rjettlætisins; inn um það vil jeg
ganga og lofa drottinn . . . Sá
steinn, sem húsgerðamennimir
köstuðu frá sjer, er nú orðinn
hornsteinn . . . Bindið fórnardýr
hátíðarinnar, þangað til að það
verður leitt að homi altarisins ..“
Fómin var tilbúin og íbúar Jerú-
salems áttu næsta dag að sjá
nýtt altari gert af trje og jámi.
En vera má að lærisveinamir,
sem voru þreyttir og órólegir,
hafi ekki skilið dularfullu bend-
ingamar í hinum gamla sálmi.
Þegar hann hafði verið sunginn,
gengu þeir út úr salnum og burt
frá húsinu. Þegar þeir voru komn-
ir út, hvarf Júdas í myrkrinu,
en hinir ellefu gengu þegjandi
með Jesú áleiðis til Olíufjallsins.
----o-----
Brúarfoss er nýkominn til Eng-
lands, með fyrsta farm sinn af
kældu keti og frystu, um 20 þús.
kroppa. Kæliáhöld skipsins kváðu
hafa reynst vel.
■Fisksalan. Isfiskmarkaðurinn í
Englandi er nú aftur orðinn mjög
tregur. Saltfiskurinn er í háu og
hækkandi verði og seldar hjer um
bil allar birgðir.
Islensk utanríkisnál.
Skipulaa- íslenskra utanríkis-
mála er eitt af vandasömustu úr-
lausnarefnum hjer. En samt hef-
ur þessum málum verið fremur
lítill gaumur gefinn. Hefur það
ekki verið sjáanlegt, að nokkuru
ákveðnu skipulagi hafi verið
fylgt í meðferð þeirra. Hjá þeim
þjóðum, sem best vilja telja
mannaðar stjómarfarslega, er þó
að jafnaði rík áhersla á það lögð,
að utanríkismálunum sje haldið í
góðu og föstu horfi, hvað sem
iíður flokkadráttum og stefnu-
skiftum innanlands. Þess vegna
hafa stjómarskifti oft og einatt
engin áhrif á gang utanríkismála,
þó ýmsar breytingar verði á
afstöðunni til innanríkismála.
Hjer hefur þessa, sem sagt, lítið
eða ekki gætt — m. a. af því að
skort hefur að mestu leyti skiln-
ing á því, að nokkur veruleg
þÖrf væri á því að láta utanríkis-
málin nokkuð til sín taka. Það
lítið sem að þeim hefur verið
unnið, svo að opinbert sje, hefur
verið gert af hálfum huga og með
hangandi hendi og rifið niður einn
daginn, það sem upp var bygt
annan daginn. Þetta hefur komið
fram um sendiherraembættið í
Kaupmannahöfn. Deilumar um
það verða ekki raktar hjer.
En sannleikurinn mun sá, að þótt
ýmislegt gagn hafi af því hlotist,
muni jafnvel meiri nauðsyn á
áþekkum embættum annarsstað-
ar en í Kaupmannahöfn.
Um það mætti skrifa langt mál,
hver nauðsyn Islendingum er á
skynsamlegri og víðtækri utan-
ríkisþjónustu. Lögrjetta hefur
hvað eftir armað bent á ýms
tækifæri, sem Íslendingar hafa
látið ónotuð til þess að taka þátt
í alþjóðlegri samvinnu, sýningum
og slíku, sem landi og þjóð mætti
að gagni verða og' utanríkisað-
stöðu þeirra til styrktar. Hún hef-
ur hvatt til þess, að utanríkis-
málum yrði sint eftir megni og
þáttur tekinn í milliríkjastarfi eft-
ir því sem efni og ástæður leyfa,
þar sem íslendingar hafa eitthvað
að bjóða eða eitthvað að læra.
Efnin eru að vísu lítil, en þau
hafa einnig verið illa notuð á
þessu sviði. Bæði á sviði við-
skiftalífs og andlegs lífs þurfa ís-
lendingar að fara að sinna þess-
um málum meira en áður.
Danskt blað (Köbenhavn) hef-
ur nýlega orðið til þess að ympra
á þessum efnum á merkilegan
hátt, en svipaðar skoðanir hafa
einnig komið fram hjer. Blaðið
bendir á það að sumstaðar þar
sem Danir fari með utanríkisþjón-
ustu beggja, eins og þeir eiga að
gera samkv. sambandslögunum,
sje miklu meira um það að ræða,
að gæta íslenskra en danskra
hagsmuna. Þess vegna væri það
einnig eðlilegt, að íslendingar
yrðu látpir gæta þessara hags-
muna, en ekki Danir. Er t. d. á
það bent, að gera mætti íslend-
ing að aðalræðismanni á Spáni
eða Italíu eða jafnvel að sendi-
herra.
Með þessu er vafalaust vikið á
rjetta stefnu í þessum málum.
Islendingar ættu að leggja áherslu
á það, að íslenskir menn störfuðu
í utanríkisþjónustunni, þar sem
þörf er á, meðan þessi starfsemi
á annað borð er sameiginleg fyrir
bæði löndin. Samstarfið mundi
gera utanríkisþjónustuna bæði
vinsælli (að minsta kosti hjá ís-
lendingum) og sterkari og betri.
Islendingar eiga einnig sanngim-
iskröfu til þess, að þeirra hags-
munum, heiðri og sjerstöðu sje
meiri sómi sýndur í utanríkis-
þjónustunni, en oftast á sjer nú
stað hjá Dönum. Menn geta verið
vissir um það, að verði utanríkis-
málin látin danka lengi ennþá í
því áhugaleysi og skipulagsleysi,
sem nú er á þeim, verður það Is-
lendingum til hnekkis og sjálf-
sagt efni í ýms deilumál milli
þeirra og Dana. Þessi mál ætti því
að ^aka til nákvæmrar og skipu-
legrar athugunar og endurskoðun-
ar.
---o--
Bæknr.
Nýlega er komin út hjá norska
Gyldendal bók eftir Roald Amund-
sen um æfi hans sem norðurfara.
(Mitt liv som polarforsker).Það er
stór bók með mörgum myndum og
var í síðasta blaði sagt frá einum
kafla hennar, um Vilhj. Stefáns-
son, þar sem nokkuð kennir
sleggjudóma. Ýmislegt er í bók-
inni fróðlegt og skemtilegt, enda
hefur Amundsen í ýms æfintýri
ratað og verið afreksmaður á sínu
sviði. Nú segist hann vera hættur
norðurferðum og setstur í helgan
stein, enda hafi hann náð því
marki, sem hann hafi ungur sett
sjer, og hefur hann komist á
báða pólana og er sá eini maður,
sem það hefur gert. I helstu
svaðilförum hans hefur verið með
honum maður, sem Wisting heit-
ir og eitt sinn var hvalveiðamað-
ur hjer við land. Margt af efni
þessarar /bókar er áður kunnugt,
en sumt fremur leiðinlegt aflestr-
ar, t. d. ádeilan á Nobile og virð-
ist Amundsen þó aðþrengdur þar
til andmæla og fær Nobile illa
útreið. Aðrir kaflar eru skemti-
legir, einkum frásögnin um fyrstu
minningar hans og fyrsta undir-
búning hans undir æfistarfið á
skíðaferðum í vonskuveðri yfir
heiðar heima í Noregi. Erfið-
leika og leiðindalaus hefur æfi
Amundsens enganveginn verið,
hann hefur verið hafinn til skýj-
anna og níddur á víxl, haft með
höndum of fjár og verið gjald-
þrota, en altaf verið marksækinn
þrekmaður.
Eftir Gunnar Gunnarsson er
nýkomin bók, sem heitir „Det
nordiske Rige“. Er þar safnað
saman fyrirlestrum hans og
greinum um samvinnu Norður-
landa, sem hann hefur mjög látið
til sín taka á síðustu árum. Iútið
gætir áhrifa af þeim boðskap,
þótt allmikið hafi verið um hann
rætt, en G. G. segir ýmislegt vel
um þessi mál og af krafti sann-
færingarinnar. I haust kemur út
eftir hann ný skáldsaga, fram-
hald af sögu Ugga Greipssonar.
----------------o-----
SVEITAMENN! Verslið altaf
við Einar Eyjólfsson, Þingholts-
stræti 15, því hann hefur altaf
bestar og ódýrastar vörur.
SíldL.
I síðustu Lögrjettu var sagt
frá störfum enskrar hagfræða-
nefndar, sem mjög hvatti til auk-
innar síldameytslu. Hreyfing hef-
ur einnig verið í þessa átt hjer
á landi, og hefur Lögrjetta með-
al annar flutt um málið nokkrar
greinar, til dæmis eftir Run-
ólf Stefánsson, sem haft hefur
mikinn áhuga á þessum efnum.
Hann hefur nú einnig gengist
fyrir því, ásamt Edv. Frederik-
sen matreiðslumanni, að haldin
var nú um helgina sýning á ýms-
um síldarrjettum, en Fiskifjelag-
ið veitti nokkurn styrk til henn-
ar. Hafði E. Fr. matbúið síld á
nærri tuttugu mismunandi vegu,
en telur annars að unt sje að
gera úr henni að minnsta kosti
25 rjetti. Var notuð algeng pækil-
síld síðan í sumar, vötnuð í einn
sólarhring og síðan lögð í ediks-
blöndu í 2—3 klst. eftir að helstu
beinin höfðu verið tekin úr henni
og hún hreinsuð.Rjettimir voru að
sjálfsögðu misjafnir, bæði í sjálfu
sjer og eftir smekk hvers eins.
Þar voru m. a. auk soðinnar og
steiktrar síldar, tvenskonar „boll-
ur“, soðin „maríneruð síld“, „upp-
bakað salat“, steikt síld með tó-
mötum o. fl. o. fl. Sýningin lýsir
lofsverðum áhuga forgöngumann-
anna og er ljós vottur þess, að
hagnýta má síldina miklu meira
og miklu betur en gert er, og er
það einbert sleifarlag og vankunn-
átta að svo er ekki gert. Aðsókn-
in að sýningunni, sem var ókeypis
fyrir hvem sem vildi smakka á
rjettunum, sýndi einnig mikinn
áhuga, eða að minsta kosti mikla
forvitni, fólks, og alment var svo
vel látið af rjettunum, að sýningu
ætti að hafa orðið að liði. En sá
ljóður er á þessu ráði, að síld er
svo óhæfilega dýr í smásölu í búð-
um hjer, að fólk skirrist þess
vegna við að nota hana, eins og
það vildi og eins og vert væri.
----o-----
Eggert Stefánsson hjelt íslenskt
söngvakvöld sem fyr var getið um
14. þ. m. við sæmilega aðsókn og
ágætar viðtökur áheyrenda.
Guðm. Hagalín er nú að gefa út
nýja sögu eftir sig, er heitir
Brennumenn.
Búnaðarritið er nýkomið út.
Lengsta greinin er um búfjáreign
hjer á landi að fomu, eftir Sig-
urð Þórólfsson.
Rússneska byltingin á 10 ára
afmæli 10. næsta mánaðar og
verða þá ýms hátíðahöld, eink-
um í Moskva. Verkamannafjelag-
inu Dagsbrún hefur verið boðið
að senda þangað fjóra fulltrúa.
En búist er við því að enginn fari,
vegna fjárhagsörðugleika, en fje-
lagið á sjálft að kosta ferð full-
trúanna til Rússlands og frá, en
í Rússlandi yrðu þeir gestir
stjómarinnar.
Prentsmiðjan Acta.