Lögrétta


Lögrétta - 23.01.1929, Blaðsíða 2

Lögrétta - 23.01.1929, Blaðsíða 2
2 LÖGRJETTA LÖGfiJETTA 3 ---------—-p LOGRJETTA Útgeíandi og ritstjóri: porsteinn Gíslason pingholtsstrœti 17. Sími 178. Innheimta og afgreiðsla í Lækjargötu 2. Simi 185. | r---------- ■ ■ I Bamvimiufjelaganna, sem hefur ön flutning-aviðskifti sín við Eim- skipafjelagið, hefur orðið að panta sjerstakt aukaskip hingað með vörur. Sigurjón A. Ólafsson: Saga kaupdeilumálsins á síð- ustu árum er sú, að 1925 hefst deila út af kröfu útgerðarmanna am kauplækkun. Sjómenn feldu þá tillögur sáttasemj ara og stofnuðu átgerðarmenn þá til verkbanns, aem stóð í heilan mánuð. Því lykt- aði svo, að gamla kaupið hjelst óbreytt til ársloka 1925, en þá varð lækkun úr 260 kr. í 235 á rnánaðarkaupi háseta, en lifrar- þóknun lækkaði úr 30 kr. í 28 kr. En samningar voru þá gerðir um það, að kaupið skyldi miða við búreikningsvísitölu hagstofunnar. 1 árslok 1926 hafði kaupið lækk- að um 10% og lifrarþóknun að sama skapi og í byrjun árs 1928 varð enn lækkun um 7%. Sá finn- ur best hvar skórinn kreppir, sem ber hann. Sjómenn fundu það að sjálfsögðu, að kaupið lækkaði of mikið og of ört, miðað við dýrtíð- ina og framfærslukostnaðinn. Vísitölugrundvöllurinn var rang- ur. Meðalhásetakaup var komið niður í kr. 196.70 og þóknunin fyrir lifrarhlnt ofaní kr. 23.00. Og útgerðarmenn fundu það 1 raun og veru sjálfir, að þetta var orðið ósanngjarnt. Sjómenn sam- þvktu því með öllum þorra at- kvæða, að segja samningunum upp nú um síðustu áramót eins og heimilt var og voru settar fram nýjar kröfur af þar til kjörinni nefnd starfandi sjómanna. — Og þær kröfur voru? — Þær kröfur voru um c. 17% hækkun á mánaðarkaupinu og um c. 70% hækkun á lifrarþóknun- inni, þannig að kaupið yrði kr. 230 og lifrarhlutinn 40 kr. á fat. Ástæðan til þess, að iifrarhækk- unin er svona miklu meiri en kauphækkunin er blátt áfram sú, að lýsisverð hefur hækkað mjög og ágóðinn af lýsinu orðið meiri, vegna aukinna gæða við það að brætt er nú jafnóðum í skipunum. En sjómenn líta svo á frá gömlum tíma, að lifrarhlutur beri þeim með rjettu og það hafa útgerðar- menn viðurkent á sínum tíma og er þá ekki nema rjett að sjómenn fái sannvirði fyrir lifrina. Hinsveg- ar hafa sjómenn ekki viljað vera óbilgjamir í kröfum og gerðu því frá upphafi ráð fyrir því, að slaka eitthvað til á öðrumhvorum kröfu- liðnum, ef það gæti stutt að frið- samlegri úrlausn málsins. — Og svör útgerðarinnar ? — ÍJtgerðarmenn buðu 3 kr. og 30 au. hækkun á hásetakaupinu á þorskveiðum og 50 au. hækkun á lifrarþóknuninni. En hinsvegar vildu þeir fá lækkun á síldveiða- kaupinu, svo að í heild sinni hefði samkvæmt þeirra tilboði, orðið um kauplækkun að ræða. Annað til- boð kom ekki frá þeim og tók sáttasemjari þá við málinu. Hann stakk upp á því 27. des. s. 1. að hásetakaupið yrði kr. 212 og þóknun á lifrarfat kr. 28 og kanp á síldveiðum yrði óbreytt. Þessar tillögur hans voru bomar undir ■ atkvæði allra sjómanna, sem í ■ landi vom 29. des. og samstundis sendar loftleiðina til þeirra skipa, sem að veiðum voru eða í Eng- landi. Tillögumar voru feldar með 383 atkv. gegn 186. En útgerðar- menn greiddu ekki atkvæði um þær fyr en á gamlárskvöld, þegar nokkuð var orðið kunnugt um undirtektir sjómanna, og feldu þær líka. Síðan hefur ekki skeð annað en það, að sjómenn hafa gengið af skipunum þegar þau hafa komið inn. En inn em komn- ir 26 eða 27 togarar og von á hinum c. 10 þá og þegar. i Eimskipaf jelagið. Um deilumar við Eimskipafje- lagið segir Sigurjón A. ölafsson: — Þær em sjerstakar, þótt nokkuð sjeu þær skyldar hinum, Kaupið hjá Eimskipafjelaginu hefur farið sílækkandi seinustu ár og hefur verið miðað við vísi- tölur hagstofunnar. Á árinu 1926 lækkaði það um c: 9%, árið eftir en um 10% og siðastliðið ár enn um 7%. I ársbyrjun 1926 var kaupið, samkv. samningi, lcr. 227 fyrir fullgildan háseta (en á tog- urum kr. 235) og hafa þeir ekki önnur hlunnindi (auk fæðis). En ankavinnu, fram yfir 8 stundir á dag, fengu þeir greidda sjerstak- lega með 70 au. fyrir hverja hálfa stund. Þetta hefur hvomtveggja farið lækkandi svo að i ársbyrjun 1928 var kaupið komið niður í 191 kr. og aukavinnuborgunin of- an í 59 au. Kyndarar, sem 1926 höfðu 252 kr. á mánuði, (en tog- arakyndarar 336 kr., en enga lif- ur), vom nú komnir niður í 212 kr. (en togarakyndarar höfðu kr. 281.24). Ástæðan til þess, að kyndarar hafa yfirleitt gert hærri kaupkröfur en hásetar, er sú, að þeir njóta miklu minni hlunninda. j Kaupið, sem nú er farið fram á, að Eimskipafjel. greiði hásetum er 225 kr. á mánuði og 75 au. fyr- ir aukavinnuhálftímann, en að kyndarar fái 265 kr. Reynslan hefur orðið sú, að aukavinna hef- ur orðið allmikil á Eimskipafje- lagsskipunum, en hún minkar ár frá ári hjá kyndurunum. En fje- lagið hefur sjálft vald á henni, svo að tekjur af henni geta verið óvissar. Samningar hófust fyrst við stjórn Eimskipafjelagsins 4. des. og vom teknir upp aftmr 15. jan. En samkomulag náðist ekki og tók sáttasemjari málið þá í sinar hendur 18. jan. og hefur síðan haldið fundi með aðiljum daglega og stundum langt fram á nótt. En þeim fundum lauk nú nóttina 21. þ. m. árangurslaust. Samninganefnd sjómanna bauð það til samkomulags, að háseta- kaupið yrði kr. 215 en kyndafa- kaupið kr. 250 (vegna þess, að aukavinnutekjur þeirra eru minni). Inná þetta vildi stjóm Eimskipafjel. ekki ganga en hins- vegar urðu aðiljar ásáttir um 70 au. kaup fyrir aukavinnuhálftím- ann. Eimskipafjelagsstjómin vildi hinsvegar leggja fram á árinu c : 10 þús. kr. sem einskonar uppbót til skipverjanna. Sjómannafull- trúamir kváðú sjer það í ljettu rúmi liggja hvort hækkunin yrði látin heita kauphækkun eða upp- bót, ef hún næði lágmarkskröfum þeirra. En það hefði samsvarað því, að Eimskipafjalagið hækkaði þetta framlag sitt um c: 11 þús. kr. upp i c: 21 þús kr. Meira ber ekki á milli. Kröfux sjómannanna em ekki ægllegrí eða ofsalegri en það, að þær mundu hafa í för með sjer 21 þús. kr. útgjaldaauka fyrir fje- I . • lagið. Þetta munar fátæka ein- staklinga dálitlu, en umfang&mikla stórútgerð engu. Það eru einar 11 þús. kr. sem Eimskipafjelags- stjómin hefur látið samkomulag- ið stranda á, eða c: 2200 kr. á hvert skip og getur hver sann- gjam maður sjeð í hendi sjer á hverju það veltur hjá fjelagi, sem áætlar sjer síðastliðið ár c. 400 þúsund króna reksturshagnað. Og ennfremur — trúa menn því virki- lega í aívöru, að fjölskyldumenn geti lifað í Reykjavík á lægra kaupi, en sjómenn fara fram á að Eimskipafjelagið borgi, á minna en 215 kr. fastakaupi á mánuði? En undirrót kauphækkunarkröf- unnar er frá sjómanna hálfu eng- in önnur en þessi, hversu dýrt er að lifa hjer. Stundum er talað um kaup danskra sjómanna í sam- bandi við þessar deilur, og er rjettmætt, þegar gerður er rjett- ur munur á því, hveraig á stend- ur. Danskir farmenn hafa fram- lengt sína samninga óbreytta (kr. 192.72 íslenskar). En menn verða að gæta þess, að hjer er t. d. húsaleiga meira en helmingi hærri en í Kaupmannahöfn, og að hjer er c. 7—8% dýrara að lifa en þar, fyrir sömu peninga. — Sem sagt, sjómenn hafa farið fram á sann- gjama hækkun og svo lága, að á minna skamti geta þeir ekki lifað sæmilegu Mfi. Þeir hafa verið neyddir til að ganga af skipun- um í bili til þess að knýja hana fram. En væntanlega lyktar deil- um þessum vel. Jón Ólafsson: Þegar menn ætla að mynda sjer rjetta hugmynd um það, hvað sje sanngjamt kaup á togurunum nú og hvað þeir þoli mikla hækkun, verða menn að gera sjer glögga grein fyrir öllu ástandi útgerðar- innar. Árið 1926 var svo ljelegt ár, að fæst útgerðar fjelögin gátu greitt halla þess með tekjum árs- ins 1927. Hinsvegar virðist 1928 ætla að verða gott ár, en samt fer gróði þess hjá æðimörgum til þess að jafna hallann frá 1926 og 1927, því ýmsum tókst ekki þá að rjetta við eftir árið 1926. Það má sjálf- sagt segja, að þriðjungur þeirra, sem að togaraútgerðinni standa eigi nú ekkert af framlögðu hlutfje sínu og þó nokkrir þar fyrir utan eiga lítið af því. En um helmingur þeirra, sem að flotanum standa, munu eiga hlutafje sitt og sumir meira. En heildarútkoman úr þessu verður, eins og hver maður getur sjeð, ekki glæsileg fyrir afkomu og aukið gjaldþol útgerðarinnar, því auðvitað gengi kauphækkunin hlutfallslega jafnt yfir alla út- gerðina. Um það má lengi þrátta, hvað sje hæfilegt kaup og má vel segja, að sjómenn sjeu upp og ofan ekk- ert ofhaldnir af kaupi sínu og vel get jeg unnað svo röskum mönn- um alls hins besta. En menn verða líka að taka sanngjamt til- lit til þess, hvað atvinnuvinnuveg- urinn í heild sinni getur borið, svo að hann verði þjóðfjelaginu til styrktar. Lágmarkstekjur togara- háseta hafa verið (miðað við afla 1927 og kaupgjald 1928) 377 kr. á mánuði, auk ákeypis fæðis. En á hverju skipi em 9—10 yfirlaun- aðir menn, sem svo era nefndir og hafa þeir mun hærri tekjur. Hækkunarkröfur sjómanna námu c: 57%% og að því vsr auðviðað ekki hægt að ganga. Og þegar sáttasemjari stakk upp á mála- miðlun, sem hefði haft í för með sjer c. 15% kauphækkun, þá var sú tillaga einnig feld. Menn geta gert sjer nokkura hugmynd um það, hver baggi þessar kaup- hækkanir yrðu á útgerðinni með því að athuga það, að hækkun sáttasemjara hefði numið 11.900 kr. aukning á útgerðarkostnað hvers skips til jafnaðar, en upp- haflegar kröfur sjómannanna hefðu haft í för með sjer til jafn- aðar 41.585 kr. árlega aukning á reksturskostnað hvers skips eða kr. 29.033 á það lægsta og kr. 56.062 á það hæsta. En skipin em 38—39, svo að alls hefði kaup- hækkunin lagt á útgerðina 1 milj. og 620 þús. kr. árlegan bagga um- fram það, sem nú er. Geta menn farið nærri um það, hvemig flest- ir mundu rísa undir honum, sam- kvæmt því sem áður er sagt um afkomu fjelaganna. En sem sagt, þótt útlitið sje nú ekki gott, þar sem verkfall er haf- ið og ekki reynt að semja sem stendur, má gera ráð fyrir því, að fram úr málunum ráðist áður en mjög langt líður. Atkvæðagreiðsl- an, sem varð til þess að miðlun- artillögu sáttasemjarans var hafnað, fór fram í hálfgerðu flaustri með loftskeytum. En þeg- ar sjómenn em komnir í land og geta sjálfir ráðið ráðum sínum saman í skynsamlegri ró og aftur tekið upp samninga, má gera ráð fyrir þvi, að frekar dragi saman en áður, og að skynsamleg og sanngjöm niðurstaða fáist. Það er ekki tiltökumál þó í hart slái stundum og hver vilji halda á sín- um kröfum. Það er gömul reynsla, að íslenskir sjómenn em ekki ein- ungis dugnaðarmenn, en upp og ofan einnig gætnir skynsemdar- menn. Vinnumáladeilur valda þjóðarheildinni og ednstaklingun- um stórtapi. Væntanlega tekst að afstýra þeim þjóðarvoða, sem af alvarlegu verkfálli leiðir og langvarandi. ■ -»— ■ Almenn bókmentasaga Just Bing, Verdens Littera- tur Historie. H. Asche- houg & Co., Oslo. Norðmenn hafa hingað til ekki átt neina ahnenna bókmentasögu, en nú er Aschehoug forlagið í Oslo byrjað að gefa út sögu heimsbókmentanna eftir Just Bing, dr. phil. Hann er einn af hinum bestu bókmentafræðingum Norðmanna, hefur áður ritað sögu norskra bókmenta, yfirlit yfir bókmentir Norðurálfunnar á 19, öldinni og ýmislegt annað. 1 bókmentasögu þessari á að- eins að segja frá aðalatriðunum og merkustu ritunum, þeim rit- um, sem lesin em enn þann dag í dag. Bókmentasaga þessi byrjar því á Hómer og kvæðum hans. Af bókmentum Austurálfunnar segir ekki af öðm en bókmentum Gyðinga. aðallega Bibliunni, enda væri ómögulegt að sleppa henni, þýðingarmestu bókinni í heims- bókmentunum og í mannlífínu. Just Bing er snjallur rithöfund- ur. Hann segir ljóst og skipulega frá. Hin norska bókmentasaga hans er af mörgum talin snildar- verk. Með því að skýra einungis frá meginþáttunum í bókmentun- um og merknst.it ritunum, verður | bókmentasagan ljettari, en þá er I margt er talið. Sá kostur er líka við þessa aðferð, að rúm vinst til þess að segja rækilegar en ella frá ágætustu ritunum, og allur DOSTOJEWSKI: Glæpur og refsing. an. Hinum knæpugestunum gaf embætti smaðurinn ekki minsta gaum, hann leit stoltaralega niður á þá, eins og þeir væm úr lægri stjett og þroskastigi, menn, sem ekki væri talandi við. Hann var um fímtugt, meðalmaður og þjettvaxinn, gráhærður og hvirfilsköllóttur. En andlitið var myglulegt og næstmn grænleitt drykkjumannsandlit, hvarmamir þrútnir og hann var píreygður og glitti í lítil blóðhlaupin augu. En samt lifði eitthvað mjög furðulegt í þessum augum, eins og ofsi, en einnig andríki og gáfur — og stundum blakti í þeim bjarmi eins og af sturlun. Hann var í gömlum, svörtum, ótrúlega ræfilslegum samkvæmis- frakka. Hnapparair vom dottnir af honum nema einn, sem lafði á nokkrum spottum og með honum hnepti hann frakkanum, auðsjáanlega til þess að vera virðulegri. Út- undan snjáðu vestinu skein í bögglaða, óhreina og rifna skyrtuna.. Andlitið var rakað á embættismannavísu, en þjettir, bláleitir skeggbroddar báru þess vott, að langt var frá þeim rakstri. Fas hans minti einnig ótvírætt á embættismanninn. En hann var allur á nálum. Hendin var á einlægu iði um hárið, en stundum hvíldi hann höfuðið í Iófum sjer, eins og í sáru þunglyndi, og studdi olnbogun- um á óhreint, kámugt borðið. Loks leit hann hispurslaust framan í Raskolnikof og sagði hátt og hiklaust: — Má maður taka sjer það bessaleyfi, minn heiðraði herra, að reyna að koma á þægilegri samræðu við yður? Jafnvel þótt þjer komið ekki beinlínis fram í þeim búningi sem stjettinni hæfir, eins og komist er að orði, þá finn jeg það samt á mjer, að þar sem þjer erað, er við ment- aðan og hófsaman mann að eiga. Sjálfur hef jeg einlægt virt þá mentun, sem er samfara góðu hjartalagi. Jeg er annars embættismaður, jeg heiti Marmeládof. Má jeg spyrja, hafið þjer máske líka verið í þjónustu ríkisins? — Nei, jeg er við nám, svaraði ungi maðurinn dálít- ið undrandi og fór hjá sjer við þetta snögga og hispurs- lausa ávarp. Þótt hann hefði sárþráð einhvern til að tala við fyrir stuttri stund, vaknaði nú undir eins í honum, þegar haxm var ávarpaður, venjuleg beiskja hans, hinn órólegi og ömurlegi fjandskapur hans við alla ókunnuga, sem ætluðu að nálgast hann. — Jæja, stúdent, eða fyrverandi stúdent! sagði em- bættismaðurinn. Jeg átti von á því. Jeg hef sem sje tals- verða reynslu, heiðraði herra, talsverða reynslu, sagði hann og studdi vísifingri á ennið. — Þjer voruð stúdent, eða töldust að minsta kosti til lesnu mannanna. En þjer leyfið máske .... Hann stóð upp, hnaut dálítið, greip flösku sína og glas og settist andspæms unga manninum. Hann var ölvaður, en talaði samt reiprennandi og ekki óglæsilega og drafaði sjaldan. Hann hrifsaði Raskolnikof með einskonar græðgi, sem gat verið vottur um margra mánaða þrá eftir mannlegum fjelagsskap. — Heiðraði herra minn, sagði hann næstum þvi há- tíðlega, örbirgðin er ekki löstur, það er dagsatt. Jeg veit það ósköp vel, að drykkjuskapurinn er ekki dygð, þvi miður, má vel segja! En beiningamaðurinn, minn heiðraði vinur, beiningamaðurinn er í sannleika lösturinn í holdi og blóði. 1 örbirgðinni, í eymdinni getið þjer varðveitt göfgi tilfinninga yðar, en ef þjer verðið beiningamaður er úti um allan hreinleika. Menn hafa ekki einu sinni fyrir því, að hrekja beiningamanninn frá sjer með stafnum sínum, honum er sópað út úr mannlegu fjelagi með sorp- vendi, honum er skolað burtu í skólpræsunum, svo að hann geti fundið sem sárast til niðurlægingar sinnar. Og það er rjettlátt, því beiningamaðurinn er sjálfur reiðubúinn til þess að niðurlægjast fyrir alt annað á jörðunni. Og af því kemur drykkjuskapurinn. Heiðraði herra, fyrir einum mánuði kom það fyrir, að hr. Lebesjátnikof lúbarði kon- una mína, og konan mín er betri sál en jeg. Skiljið þjer? Leyfið mjer að gera eina fyrirspum, þótt það virðist vera einskær forvitni: Hefur það nokkumtíma komið fyrir yð- ur, að vera nótt í heypramma á Nevaánni? — Nei, það hefur ekki komið fyrir mig, svaraði Raskolnikof. En við hvað eigið þjer með spurningunni ? — Jæja, jeg er einmitt að koma þaðan, hef í fimm nætur .... Hann helti glasið sitt fult, tæmdi það og sökk í hugsanir sínar. 1 fotum hi*s og hári voru virkilega sum- staðar heyflyksur og h£tmsr&- Það var sennilegt, að hann hefði ekki farið úr fðtur sólarhringum saman og ekki þvegið sjer. Það sást einlinri á höndum hans, sem vom kámugar og rauðar og negurnar svartar. Orð hans virt- ust vekja athyglí. DrengirÚ við diskinn fóru að hlægja og veitmgamaðurinn., sem hnn að eitthvað mundi verða um að vera, kom út úr hliðfherberginu og settist nálægt embættismanninum og teýði úr bífunum og geispaði. Marmelálof var auðsjáanl^a vel þektur gestur þarna. Málæðishneigð hans stafað sennilega frá þeim ahnenna sið drykkjumanna, að raba við ókunna knæpufjelaga. Þessi siður verður að ás'íðu hjá þeim drykkjuriitum, sem heima hjá sjer verða frir háði og hnjaski. I fjelags- skap annara drykkjudrabbia reyna þeir með margmælgi að fá uppreisn og, ef unt ei einnig virðingu. — Skrítin skepna, sagí gestgjafinn hátt, það skyldi ekki vera hægt að vinna, vaöti jeg? Hversvegna eruð þjer ekki í embætti? Þjer vomðeinu sinni embættismaður? — Hversvegna jeg er íki í embætti, heiðraði herra’ svaraði Marmeládof og snci sjer eingöngu að Raskolni- kof, rjett eins og hann hef1 spurt — hversvegna jeg er ekki embættismaður? Nagr það ekki ennþá hjartað í mjer, að árangurslaust —árangurslaust flatmagaði jeg eins og skriðdýr. Þegar h'- Labesjatnikof barði konuna mína með eigin hendi fyrir-ÍGUm mánuði og jeg lá sjálf- ur drukkinn á gólfinu, híáið þjer, að jeg hafi þá ekki þjáðst? Leyfist mjer að sjfÚa, ungi maður, hafið þjer ef til vill einhverntíma ... i hui, vonlaust beðið mann um lán? — Víst hef jeg gert 'a^> en við hvað eigið þjer — vonlaust? — Gersamlega vonlaus': ^egar þjer eruð sjálfur viss um það fyrirfram, að það ;t°ðar ekki vitund. Þjer vitið það til dæmis áreiðanlega ram, að maðurinn, sem þjer eruð frammi fyrir, ^-’^urskrýndur og duglegur borgari, vill ekki fyrir n0‘ ÍU!"u mun styrkja yður með peningum. Þótt jeg biðji hann um þá, er það nokkur á- stæða fyrir hann, má jeg spyrja, til að láta mig fá þá? Hann veit vel, að hann fær þá ekki aftur. Af meðaumk- un? ójá, hr. Labesjatnikof, sem er fylgjandi öllum ný- tísku hugmyndum, sagði nýlega, að á okkar tímum væri meðaumkunin meira að segja bönnuð af vísindunum, og að byrjað væri að framkvæma þetta í Englandi, þar sem menn fást við þjóðhagsfræðina. Mjer er því spum, hvers- vegna átti þessi heiðurskrýndi maður að gefa mjer pen- inga ? Og sjáið þjer til, þó jeg viti fyrirfram, að hann lætur mig ekkert fá, fer jeg samt til hans, og ... — En hversvegna? greip Raskolnikof fram í. — Hvert fara menn ekki, þegar menn vita ekki. framar hvert á að fara? Reyndar ætti hver manneskja að eiga einhvera vísan stað. Þær stundir koma, að maður verður að vita það afdráttarlaust hvert maður á að fara. Þegar einkadóttir mín kom í fyrsta skifti heim með gula brjefið*), þá fór jeg líka . . . dóttir mín lifir nefnilega upp a gult brjef, skal jeg segja yður, skaut hann inn í og horfð; hikandi á unga manninn. — Skiftir engu, heiðraði vinur, skiftir engu máli, bætti hann við í flýti, eins og til að gera hann rólegri, þegar drengimir bak við diskinn fóru að hlæja og gestgjafinn brosti í kampinn. — Hverju skyldi það svo sem skifta. Menn geta hrist höf- uðið eins og þeir vilja, jeg læt það ekki á mig fá. Allir vita það, og alt sem hulið er verður einhvemtíma opin- bert. Jeg tek öllu hnussi mcð jafnaðargeði, en ekki með fyrirlitningu. Hverju skiftir það? Hverju skiftir það? Maðurinn, sem þjer sjáið nú fyrir yður ... Fyrirgefið þjer, ungi maður, getið þjer, nei, það þarf að segjast ákveðnar, sterkar, ekki: getið þjer, heldur: Þorið þjer, þegar þjer horfið nú á mig, að fullyrða, að jeg sje ekki svín? Ungi maðurinn svaraði engu orði. — Jæjaþá, sagði hinn og beið þess með virðulegum svip, að hláturinn í stofunni þagnaði. — Jæja, en jafnvel *) »Gult brjef" ljet lögreglan vændiskonur hafa. pýð. þó jeg sje svin, bá er hún dama frá hvirfli til ilja. Jeg geng um eins og skepna. en Katerina Ivánovna, konan mín, er mentuð kona, dóttir yfirhershöfðingja. Já, þó jeg sje margfaldur erkiþorpari — hún á hjartans sanna aðal og í krafti mentunar sinnar er hún líka ljóngáfuð. Og samt. .... ó, ef hún þrátt fyrir alt gæti miskunnað sig yf- ir mig! Heiðraði vinur, heiðraði vinur, þarf ekki hver einasta mannssál að minsta kosti einn stað, þangað sem hægt er að fara og finna meðaumkun? En, sjáið þjer til, Katerina Ivánovna er ekki, þrátt fyrir hina dásamlegu auðlegð sálar sinnar, beinlínis rjettlát kona. Og samt finn jeg það sjálfur, að þegar hún slöngvar mjer til á hár- inu, þá gerir hún það af meðaumkvun hjartans. Því, jeg endurtek það án þess að fyrirverða mig, hún slengir mjer burtu á hárinu, ungi maður, sagði hann með auknum virðuleik, þegar hann heyrði hláturinn í kringum sig. — En drottinn minn dýri, hvaða tjón skyldi svo sem hljótast af því þó hún aðeins einu sinni jæja, sei sei nei, alt er þetta heimskulegt hjal. Nóg um það. Aldrei á æfi minni hef jeg orðið fyrir neinni þrá, aldrei orðið fyrir neinni meðaumkvun, það sjest á andlitinu á mjer. Jeg hef alla mína hundstíð verið skepna. — öldungis rjett, sagði veitingamaðurinn og geisp- aði. Marmeládof sló hnefanum í borðið. — Svona er jeg á að sjá, ójá! Vitið þjer það, herra minn, vitið þjer það, að jafnvel sokkunum hennar hef jeg svallað út. Ekki skónum hennar, nei, það gæti bent á eins- konar reglusemi. Sokkana hennar, aðeins sokkana hennar seldi jeg fyrir drykkjuskilding. Geithársmenið hennar, hennar eigið, því hef jeg líka svallað, það var gjöf..... Við erum í kaldri íbúð. 1 vetur sem leið varð hún inr kulsa, nú er hún síhóstandi. ... Blóði hóstar hún 1P ^ Bömin eru lítil ennþá, við eigum þrjú og Katerina Þ ^ ovna keppist við frá því fyrir allar aldir á morgnan fram á rauða nótt. Hún þvær og skolar og vaki .a o->- hreinlæti barnanna, því hreinlæti, herra minn, er 1 r yf jr blóðið borið. En brjóstið er veikt og, jeg fiim þí aenn/ f Á&> mót~

x

Lögrétta

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.