Lögrétta - 22.05.1929, Síða 1

XXIV. ár,
Reykjavík, miðvikudaginn 22. maí 1929.
20. tbL
Um víða veröld.
w
Jl ^ c 15 u m.
^ftir JísmrtR gBsen.
iii.
I vestri sje jeg- loga lög
og ljóma slær á fjöll.
En efstu sveita daladrög
nú dylur þokan öll.
Jeg horfði’ um auða hrjósturslóð.
Nú hafði þreytan völd.
Við gjá, sem hyldjúp gein, jeg stóð,
og grjót og lyng varð rautt sem blóð,
en kalt var þetta kvöld.
Af kræklulyngi kvist jeg braut
og krækti’ í hattinn minn;
fann skýli’ í þröngri skútalaut
og skreið svo þangað inn.
Mjer fjöldi sýna flyktist að
sem fólk að kirkju um jól;
þær komu’ og fyltu’ í hópum hlað
og horfðu’ í kring og dæmdu’ um það,
sem fylgsni hugans fól.
Ef værir þú ei vikin brott,
mín vina frá í gær,
sem hundur ljeti jeg iafa skott
og legðist þjer við tær.
Jeg skyldi þvo alt ilt mjer af
í augna þinna lind,
og dæmdum steypa’ í dauðans kaf
þeim draug, sem jeg á vald mig gaf
í gær við húss þíns grind.
Til hæða bæn frá hjarta mjer
flaug heit, er upp jeg stóð.
Jeg bað þess guð, að gefa þjer
öll gæði, unga fljóð.
Nú samt í armi afl jeg finn
og æskukrafta fjör,
og skil þá, hvaða verk jeg vinn:
Ó, veldu henni, drottinn minn,
helst erfið æfikjör.
Reis henni strauma mæðu mót
og mildi þína fel,
lát bjargsins urðir bíta fót,
ger brattan veg á sel.
Þá tek jeg hana arminn á,
bið ekki þig um grið.
Jeg ver hana’ öllu illu frá,
og ef þú skapa henni þá
vilt böl, — svo berjumst við>
IV.
Langt um sæinn sá er kominn
suðri frá, með leyndra ósa
hugarleiftur yfir enni,
eins og sveiflur norðurljósa.
1 hans hlátri’ er hulinn grátur;
hann er þögull, samt hann talar.
En um hvað? Það er mjer hulið
eins og það, sem vindur hjalar.
Veldur kalda augað ótta;
óþekt dýpi, svo sem hárra
gnípna jökla girtra milli
gljúfratjama sortablárra.
Svangir hugarfuglar flökta
fleti vængjaþungir yfir.
Þegar stormur öldur ýfir
alt á flótta snýr, sem lifir.
Jeg með byssu, hann með hunda,
hittumst upp við Jötnasæti,
fylgdumst að og fjelag bundum,
frá því slippi’ jeg, ef jeg gæti.
Því hef jeg við þetta unað,
þótt jeg margoft vildi skilja?
Mjer finst það nú helst, hann hafi
hart nær svift mig öllum vilja.
V.
„Hví ert þú að þrá á kvöldin
þinnar móður lága kofa?
Betra’ er en í fúlu fleti
frjáls á heiða vídd að sofa“.
Mamma sat á sængurstokknum,
söng og spann og þeytti rokkinn,
en jeg sveif um alla heima
úti sæll með draumaflokkinn.
„Hví skal heima dotta’ og dreyma?
Dáðum lífs er betra’ að sinna.
Betra’ en svefn hjá föllnum feðrum
fræknleik reyna’ og sigur vinna.
Hreinninn rennur hæstu eggjar.
Hans er leið, þótt illa viðri
stundum, betri’ en basl við hrjóstug
börð og móa þama niðri“.
Útnesskirkju klukknahringing
kalla til mín oft jeg heyri.
„Skevttu síst um kall frá klukku,
kliður fossa’ er betri og meiri“.
Mamma’ og hún til kirkju koma,
klúti’ er sálmabókin vafin.
„Heyrðu, karl minn, kvaðir tímans:
kirkjan ætti’ að vera grafin".
Þar er inndæll organhljómur,
og sú ljósadýrð við gaflinn!
„Betur syngja byljir heiða,
betur ljómar sól á skaflinn“.
Komdu þá, í hríð og hörku
heiðaskafla vil jeg troða.
Látum hina lötra’ í kirkju,
leiðir nýjar skal jeg boða.
Frh.
Þ. G.
Charles Maurras
og dagleg störf ritstjórans.
Charles Maurras hefur um
alllangt skeið verið einhver að-
sópsmesti maður í frönsku þjóð-
lífi, sem skáld, stjómmálamaður,
ferðabókahöfundur og ritskýr-
andi. Hann' hefur, ásamt Léon
Daudet, verið helsti leiðtogi kon-
ungssinna og kaþólskra manna.
Þótt flokkur konungssinna hafi
nú mjög lítil hagnýt áhrif á
frönsk stjórnmál og Maurras sje
nú fallinn í ónáð páfans hefur
rithöfundarstarfsemi Maurras
haft mjög mikið gildi. Hann er
fulltrúi hinnar klassisku stefnu,
talsmaður fyrir röð og reglu,
fyrir aga og skjmsemi og þjóð-
rækni gagnvart allskonar upp-
lausnar- og byltingaröflum, ó-
þjóðlegum að hans áliti, öflum
sem hafi orðið frönsku og ev-
rópisku þjóðlífi til tjóns frá dög-
um upphafsmanns þeirra Rouss-
eaus. Þótt margar skoðanir
Maurras orki mjög tvímælis, ork-
ar hitt ekki tvímælis, að sann-
færingarkraftur hans og fram-
setningargáfa er stórmikil. Mörg
rit Maurras eru, sem listaverk,
talin til hins besta í nýfrönskum
bókmentum. Maurras er að ýmsu
leyti fyrst og fremst blaðamaður
og kraftur hans er ekki síst í
blaðamensku hans fólginn, hún
mótar mörg rit hans og hann
mótar blaðamenskuna með ýms-
um bestu rithöfundahæfileikum
sínum. Blaðamenskan verður að
skörpu vopni, sem oft er óvægi-
lega beitt, en hún verður einnig
að fínni list og að öruggu og
fræðandi uppeldismeðali. Þegar
hún er þannig, er hún eins og
hún á að vera. Hún er það hjá
þeim blöðum og blaðamönnum
sem bestir eru. En oft verður
misbrestur á þessu, sjálfsagt
bæði t. d. hjá Maurras og öðrum.
En af því að oft er talað um á-
hrif og störf blaðamannanna og
Maurras er einn af helstu blaða-
mönnum nú á tímum, er ekki úr
vegi að segja lauslega frá dálít-
illi lýsingu, sem einn samverka-
manna hans hefur gefið á honum
sem blaðamanni.
Gerið ykkur í hugarlund, segir
hann, einskonar leikan Bene-
diktsmunk, sem er svo fróður
sem hugsast getur og hefur
starfsþrek, sem ekki verður mælt
af öðrum en þeim, sem þekkja
það af eigin reynd, sem lifir inn-
anum bækur, pjesa og blöð sem
hlaðið er upp í furðulegustu
hrúgur í hverjum krók og kima,
svo að enginn getur áttað sig
þar á neinu nema Maurras sjálf-
ur — hann gengur að öllu vísu.
Maurras hefur eytt síðara hluta
dagsins til þess að lesa hvert ein-
asta blað og tímarit sem út hefur
komið í París, frá fyrstu til
fjórðu síðu og hefur strikað með
bláum blýanti við það, sem vakið
hefur athygli hans og hann ætl-
ar að nota í ritstjómargrein
sjálfs sín. Svo fer hann að fást
við blaðið. Hann gengur um all-
ar deildir ritstjómarinnar, spyr
um hvað eina, hvað fyrir hafi
komið síðan í gær, leggur alt á
minnið, smátt og stórt, meðan
hann gengur gegnum herbergtn.
Hann gefur ráð, hvatningar,
bendingar. Hann hefur auga á
öllu, hann rekur augun í það