Norðurland - 29.06.1907, Qupperneq 3

Nl.
landsins einnig undirbúið alt sem bezt
og meðal annars sent hæfar konur
um landið þvert og endilangt til þess
að leiðbeina kvenmönnunum í öllu því,
er að kosningunum laut.
X
Bindindissameining
Norðurlands
hélt aðalfund að Svalbarði þ. 16. júni s. I.
Fundarstjóri var kosinn Kristján Jónsson
sýslunefndarmaður á Olaesibæ en skrifari
Helgi Eiríksson á Eyrarlandi.
11 fulltrúar og aðstoðarmaður »Samein-
ingarinnar« sxðastliðið ár, Karl Finnboga-
son, voru mættir á fundinum.
þessi voru störf fundarins:
1. Lesin upp síðasta aðalfundargerð »Sam-
einingarinnar«. I sambandi við hana skýrði
Þorsteinn bóndi Oíslason á Svínárnesi frá
bindindisboðunarferðum sínum um Ar-
skógsströnd, Svarfaðardal og Hrísey á
næstliðnu ári. Karl Finnbogason skýrði
frá ferð sinni um Skagafjörð og Húna-
vatnssýslu síðastliðið sumar. Hafði hann
ferðast þar um 5 vikna tíma og talað fyrir
aðflutningsbanni sérstaklega — á fundum,
þegar því varð við komið, en annars við
einstaka menn. Víðast var því máli vel
tekið, jafnvel af þeim mönnum, sem alls
ekki vildu fara í bindindi og voru því
mótfallnir. En þó höfðu allmargir ýmislegt
móti að mæla aðflutningsbanninu. Algeng-
astar voru þessar mótbárur: 1. Landssjóður
má ekki missa áfengistollinn. 2. Það er
ósanngjarnt að ráðast á einn óþarfa frekar
en annan (mint á kaffi, tóbak o. fl.). 3.
Það er ómögulegt að koma á tryggilegu
aðflutningsbanni — verður farið á bak við
lögin. 4. Bannlög eru ósanngjörn og skað-
leg, af því þau skerða persónulegt frelsi
manna.
Ekki taldi sögumaður nema 4—5 stúkur
og 5 bindindisfélög í Húnavatnssýslu og
3 stúkur og 2 bindindisfélög í Skagafjarðar-
sýslu. Þó hefir verið óvanalega vel unnið
að bindindismálinu í Húnavatnssýslu í
vetur, samkvæmt bréfum þaðan, sem lesnir
voru kaflar úr. Bindindisfélagið »Baldurs-
brá« í Langadal með 23 félaga, alla í lífs-
tíðarbindindi, og bindindisfélagið »Til-
reyndin« í Óslandshlíð með 58 félaga
höfðu gengið í »Sameininguna« á þessu
ári. Ákvað fundurinn að senda þeim al-
úðarkveðju sína undirskrifaða af öllum
mættum fulltrúum.
Fundarstjóri skýrði frá því, að stjórnin
hefði átt tal við vínsala á Akureyri um
það, hvort þeir myndu fáanlegir til að
hætta vínsölunni, ef viðskíftamenn þeirra
óskuðu þess almennt. Höfðu þeir, hver um
sig gefið í skyn, að þeir mundu ekki hætta
vínsölunni nema hinir gerðu það líka, það
yrði að eins til að gefa þeim, sem áfram
héldi, einkaleyfi, og við það væri ekkert
unnið. Stjórnin sá sér þess vegna ekki til
neins að gangast fyrir almennum áskor-
unum um þetta, því engar horfur virtust
á, að allir vínsalarnir hættu í einu.
2. Lesnar upp og ræddar skýrslur frá
deildum »Sameiningarinnar«. Nokkurar at-
hugasemdir voru gerðar um það, hve fáa
fundi sum félögin höfðu haldið. En þær
ástæður, sem fulltrúar þessara félaga færðu
fyrir því, tók fundurinn gildar. Sum fé-
lögin höfðu ekki sent skýrslur né árgjöld
og var stjórninni falið að kippa því í lag
hið allra bráðasta.
3. Jafnaðarreikningur »Sameiningarinn-
ar« fyrir árið 1906 var lagður fram, endur-
skoðaður (Kristján Jónsson Veisu og Bene-
dikt Sveinbjarnarson Grund), athugaður
og síðan samþyktur í einu hljóði. Útgjöld
»Sameiningarinnar« á árinu 1906 voru kr.
341.32 en tekjur (með sjóði) kr. 602.74.
4. Kosin stjórnarnefnd fyrir næsta ár.
Kosnir voru: Kristján Jónsson á Glæsibæ,
Stefán Stefánsson á Varðgjá og Helgi Ei-
ríksson á Eyrarlandi.
5. Starf „Sameiningarinnar“ á næsta ári.
Um það urðu langar umræður, en þessi
varð niðurstaðan: Fundurinn felur stjórn-
inni:
a. að láta framkvæma bindindisboðun,
eftir því sem efni og kringumstæður leyfa
(einkum var talað um að senda bindindis-
181
boða í Norður-Þingeyjarsýslu og svo um
»Sameiniugar«-svæðið),
b. að sjá um að skrifað verði um að-
flutningsbann í blöð eða sérstök rit (flug
rit), sem dreift yrði sem víðast,
c. að hvetja félögin til að heimsækja
hvert annað sem oftast og fjölmennast.
6. Fjárhagur. Eftir nokkurar umræður
var stjórninni falið: a. að skrifa öllum fé-
lögum í »Sameiningunni« rökstuddar til-
lögur um það, að hvert félag gjaldi fram-
vegis úr sjóði sínum 15 aura árlegt gjald
til »Sameiningarinnar« fyrir hvern gjald-
skyldan félaga, b. að sækja um alt að kr.
1000.00 styrk af landssjóði á næsta fjár-
hagstímabili. Tillaga frá Karli Finnboga-
syni um að stjórn »Sam.« gengist fyrir
hlutaveltu til ágóða fyrir »Sam.« var feld
með 6 : 3 atkv. En málinu vísað heim til
deildanna.
6. Aðflutningsbann. Samþykt að starfa
af alefli að framgangi þess. Kristján Jóns-
son frá Glæsibæ, Stefán Stefánsson á Varð-
gjá og Karl Finnbogason kosnir til að
mæta á fundi Stórstúkufulltrúa á Akureyri
til að ræða um samvinnu Templara og
bindindismanna að aðflutningsbanni.
7. Bindindisskylda embœttismanna. Eftir
nokkurar umræður var því máli vísað til
deilda »Sam.« og fulltrúum falið að hreifa
því þar.
8. Breytingartillögur við deildalög »Sam.«
frá Bindindisfélagi Reykhverfinga. Þær voru
þessar:
a. Að hvert félag megi sjálft ákveða til-
lög félaga sinna.
b. Að fundatala sé látin óákveðin.
c. Að hvert félag megi ráða, hvenær
það heldur aðalfund sinn.
Eftir alllangar umræður var samþ. með
6 : 3 atkv. svolátandi ályktun: Fundurinn
leyfir þeim félögum, sem óska þess, að
ráða innanfélagstillögum sínum og funda-
höldum þetta ár. Hann ætlast til, að á-
kvæðin um þessi atriði verði tekin til
nákvæmrar athugunar í deildunum o^ síð-
an ráðið til lykta á næsta aðalfundi.
9. Aðalfundarkostnaður samþ. kr. 20.00.
10. Fulltrúakaup samþ. kr. 48.00.
11. Stjórnarnefndinni falið að ákveða
fundarstað næsta aðalfundar, birta útdrátt
úr fundargerð þessa fundar í Akureyrar-
blöðunum og senda öllum deildum »Sam.«
afrit — eða prentun — af fundargerð þess-
ari.
12. Fundargerðin lesin upp og samþykt.
Útdrátt þennan samdi Karl Finnboga-
son að tilmælum stjórnarinnar.
4
Óróinn í Austurlöndum.
Margt bendir á það að Austurálfan
sé að taka stakkaskiftum. Hún hefir
nú um langan aldur verið nokkuskon-
ar þræll eða þjónn Evrópuþjóðanna,
þó margföld sé hún að víðáttu og
og mannfjölda. Það var hnefarétturinn
sem muninn gerði, en alkunnugt er.
það að Austurálfubúar flestir hötuðu
og fyrirlitu Norðurálfumenn og oft ekki
að ástæðulausu. Indverjar reyndu að
gera uppreist gegn Englendingnm en
biðu lægri hluta. Fyrir Kínverjum fór
hvað eftir annað á sömu Ieið. Austur-
álfubúar voru farnir að halda að Norð-
urálfumenn væru óumflýjanlegt böl,
sem ekki yrði rönd við reist.
Austræni ófriðurinn milli Japana og
Rússa hefir leyst mennina úr álögum.
Austurlandabúar hafa séð það með
eigin augum, að Norðurálfumenn eru
ekki ósigrandi og meðvitundin um
þeirra eigin mátt hefir vaknað á ný.
Þeir sjá það nú í hendi sér, að þeim
er það í lófa lagt, að ráða sjálfir öllu
þar eystra og tala um það hvarvetna
að Austurálfan skuli vera fyrir Austur-
álfubúa eina. Uppreistarinnar f Kfna
hefir verið getið áður hér í blaðinu.
Það er ekki séð fyrir endann á henni,
en hvernig sem hún fer þá er það
érmeð tilkynnist öllum okkar
heiðruðu viðskiftavinum, að þar
sem rúgur hefir nú hækkað í
verði til muna, sjáum við oss
eigi annað fært en að hækka
rúgbrauð úr 0.35 upp í 0.40
aura frá 1. júlí þ. á.
Oddeyri og Akureyri 28. júní 1907.
Olgeir Júlíussoi). Axel Schiötþ.
víst að innan fárra ára eru Kínverjar
vígbúnir til að mæta hverjum er vera
skal. — Þá er og órói mikill sem stend-
ur í Indlandi og kemur óvildin til hins
enska valds berlega fram. Englend-
ingar veita þessu mikla eftirtekt, en
að líkindum komast þeir hjá uppreist
í þetta sinn. Veita ef til vill landinu
fyllra stjórnfrelsi en verið hefir og
komast af með það í bráðina.
\
Skírn trúaðra.
í síðustu 3 vikur hefir töluvert mikið
verið talað og ritað um skímarathöfn þá,
er fram fór í Glerá þ. 6. þ. m. Með því
eg sé að mikið af því, sem bæði hefir verið
sagt og á prent látið ganga, ekki að eins
er ranghermt, heldur einnig beinlínis ósatt,
þá leyfi eg mér hérmeð, í fjarveru hr. Gooks,
að leiðrétta nokkuð af þessu. Sagt var í
síðasta Norðurlandi að „þeir, sem skírðir
voru, tryðu því fastlega að þessi skírnarat-
höfn sé þeim sannur sáluhjálparvegur." Hver
segir svo? Við sem erum skírðir segjurn í
eitt skifti fyrir öil, að í skfrnarathöfninni
er ekki frekar vegur til sáluhjálpar, en ef
einhverjum auðnaðist að finna Norðurheim-
skautið og hann þar með teldi sig sálu-
hólpinn. Áður en maðurinn lætur skírast,
verður hann að hafa eignast þá sönnu sálu-
hjálp, með því að hafa meðtekið Drottinn
sem sinn persónulega Lausnara, með öðrum
orðum, að hafa endurfæðst af Guðs anda.
Þessi endurfæðing veitir honum nýtt eðli,
og ritningin heimtar, að hann „afklæðist
sínum gamla manni, og hans háttalagi" og
skírnin er að eins til að sýna að þetta sé
skeð. Eftirfylgjandi orð postulans í Róm.
6. 3—6. taka fram þýðing skírnarinnar og
öll ritningin er í samræmi við þau.
„Vitið þér ekki, að vér, svo margir sem
skírðir erum til Jesú Krists, vér erum skírð-
ir til hans dauða? vér erum því „greftraðir"
með honum fyrir skfrnina til dauðans, svo
að eins og Kristur uppreis frá dauðum fyrir
dýrð Föðursins, svo eigum vér einnig að
ganga í endurnýungu lífsins. Því séum vér,
orðnir samgrónir líkingu dauða hans, mun-
um vér einnig verða samgrónir líkingu upp-
risu hans; þvi að vér vitum þetta, að vor
gamli maður er með honum krossfestur,
svo að líkami syndarinnar eyddist og vér
þjónum ekki syndinni framar."
Af því Norðurland hefir annað aðalhlut-
verk með höndum en að ræða um kristin-
dóminn, finst mér ekki vera vel til fallið að
segja meira um skírnarathöfnina, en við ætl-
um (ef Guð lofar) seinna að gefa út bók'
sem efalaust gefur skírar upplýsingar um
það efni og þýðing þess.
Eg ætla að nota þetta tækifæri til að leið-
rétta það, sem stóð í „Norðra" fyrir skömmu.
Þar stóð að trúboði einn I bænum hefði
skírt nokkrar kerlingar í Glerá, sem „hann"
hefði „umvent". Eg ætla að eins að geta
þess, að meðalaldur þessara „kerlinga" er
Auglýsing.
Páll Hallgrímsson frá Möðrufelli
hefir umboð til að innkalla útistand-
andi skuldir fyrir mig. Davíð Sig-
urðsson kaupmaður á Akureyri talar
við þá sem þurfa að finna mig til
síðasta september þ. á.
Akureyri 20. júní 1907.
Jakob Gíslason.
32 ár og meðal þessara „kerlinga" var einn
24 ára gamall karlmaður.
James L. Nisbet.
%
Ur ýmsum áttum.
Hundakjötsát 1 Þýzkaland’ er kíöt af ýms-
í Þýzkalandi. um ástæðum dýrt °S tæP'
ast svo mikið á boðstólum
sem þarf til þess að fullnægja þörfinni.
Er þetta af því sprottið að hátt innflutn-
ingsgjald er Iagt á kjöt og gripi til slátr-
unar. Lögin leyfa að kjöt af hestum, ösn-
um, múldýrum og hundum sé selt til mann-
eldis og hundakjötsát fer þar í vöxt ár
frá ári og hefir jafnvel verið komið upp
sérstökum slátrunarhúsum fyrir hunda. í
Saxlandi er t. d. talið að slátrað hafi verið:
1868: 468 hundum; 1900: 1260; 1901: 2502;
1902: 2869.
Að sjálfsögðu er það kjötleysið sem knýr
menn til að hagnýta sér hundakjötið. Það
er annars talið léleg fæða, tiltölulega nær-
ingarlítið og það sem er enn verra, mjög
oft sýkt af hættulegu sóttnæmi, berklum
og tríkinum.
Ekki sverfur þó enn þá svo að oss ís-
lendingum, að vér verðum að lifa á hunda-
kjöti. Þetta hundakjötsát Þjóðverja sýnir
það hve bágborið ástandið er víða, jafn-
vel í löndunum, sem talin eru máttarstólpar
heimsins.
SýslumaOur 0« bæiarfóKetl
er hér settur cand. jur. Björn Lín-
dal í fjarveru Guðlaugs Guðmunds-
sonar.
Ávarp
það, er »Verkamannafélagið« sendi
Guðm. lækni Hannessyni og prentað
var í síðasta blaði, var með uppdrætti
af bústað læknisins hér á Akureyri,
sjúkrahúsinu og grendinni. Efst var
litmynd af hinum íslenzka fána. 1—
Uppdrátturinn er eftir Stefán Björns-
son kennara og þykir prýðisvel gjörður.
Sundkennsla
byrjaði hér í hinum nýja sundpolli
upp af Torfunefi, á mánudaginn var,
sem ákveðið er að standi yfir í 6
vikur. Nemendur eru margir, bæði full-
orðnir menn, unglingar og börn. Kenn-
arinn er Lárus J. Rist, efalaust ein-
hver hinn færasti sundmaður hér á
landi. Sundkunnátta er þýðingarmikið
menningaratriði hjá hverri þjóð.