Norðurland - 13.02.1918, Blaðsíða 2

Nl.
Björn Líndal
er nú alfluttur búferlum héðan úr bæn-
um. Hann hefir verið að láta byggja
á Svalbarði, eignarjörð sinni, hinu forna
höfuðbóli, nú í haust og vetur og er
það svo langt komið, að hann og kona
hans og börn eru sezt þar að. Ætlar
Líndal að reka þar búskap og útgerð
frá Svalbarðseyri, en annað bú hefir hann
á Kaðalstöðum í Fjprðum og er ekki
ofmælt um hann, eins og sagt var
um bændur til forna, að hann er »um-
sýslumaður mikill*. Er ekki vafi á
njóti Svalbarð hans við um hríð,
að það muni hefjast í fornan sess og
brátt bera merki atorku hans og starf-
semi.
Björn Líndal kom hingað til Akur-
eyrar vorið 1907, þá nýbúinn að Ijúka
embættisbrófi í lögum við háskólann
og settist hér að, ásamt konu sinni,
sem er dönsk að ætt, en brátt varð
íslenzk í lund og háttum og að máli.
Hann var efnalaus er hann kom hing-
að, en tók brátt að reka búskap og
síldarútgerð og farnaðist það svo vel,
að hann mun nú vera í röð hinna
efnaðri borgara bæjarins. Öll þessi
10 ár sem hann hefir dvalið hér hef-
ir hann tekið mikinn þátt í opinber-
um málum og lagt drjúgan skerf til
margra framfaramála bæjarins, enda
mun flestum bæjarbúum hafa verið
Ijóst, nú er hann flutti bústað sinn
héðan, að bænum er á ýmsan veg mik-
ill missir að honum.
'4
Frá blóðvellinum.
5/2. Fullkomin regla komin á í
Berlín. Almenningur hefir tekið upp
vinnu aftur. Stjórnin hefir ákveðið
að taka kröfur verkfallsmanna til
greina. Foringjar æsingamanna hafa
verið handteknir og fangelsaðir og
bíða dóms og hegningar. — Frakkar
hafa gert ógurleg áhiaup í Charnp-
agne en árangurslítið. — Þjóðverjar
tiikynna opinberlega að í janúariok
hafi kafbátar peirra verið búnir að
sökkva fjórða hiuta af skipastól heims-
ins (að smálestatölu) peim er til var
þegar styrjöldin hófst.
8/2. Þjóðverjar skutu niður á At-
lantshafinu eitt mannflutningaher-
skip bandanianna, er 2000 hermenn
voru á, en björgunaríæki Breta eru
orðin svo fullkomin að aðeins 165
druknuðu. — Rússneskir dátar ræna,
brenna og myrða í Helsingfors. —
Maximalistar hafa rekið aila sendi-
herra erlendra ríkja burt úr Rússlandi.
9l2. Ukraine hefir gert fullnaðarfrið
• við Miðveldin. Ægilegar fregnir ber-
ast frá Finnlandi sérstaklega um óg-
urlegt blóðbað í Helsingfors.
10/2. Rússaveldi í heiid sinni
hefir sarnið fullnaðarfrið við
Miðveldin.-Þjóverjar hafa nú um
3 miljónir manna á vesturvígstöðv-
unum. Þar eru stöðugt afskapiegar
orustur og sókn af hendi Frakka.
— Allar friðartilraunir milli banda-
manna og Miðveldanna eru stöðv-
aðar. Yfirherráð bandamanna hefir
ákveðið að halda ófriðinum vægð-
arlaust áfram þar til yfir lýkur.
S
io
ll m láð o g / ö g.
— Póstafgreiðslumaður á Seyð-
isfirði er settur Tryggvi Guðmunds-
son kaupmaður. Björn Pálsson kand.
juris sagði þvi starfi afsérumára-
mótin og flutti alfari til Reykja-
vikur.
— Sigurjóni Markússyni sýslu-
manni Skaftfellinga er veitt Suður-
Múlasýsla.
— „Gulltossa fór frá Reykiavik
vestur um haf 30. jan. Meðal far-
þega voru: Garðar Gislason stór-
kaupmaður, snögga ferð til Amer-
íku, Gunnar Egilson, kona hans og
börn o. fl. — Gunnar tekur við er-
indrekastarfi þvi fyrir stjórnina er
Jón Sivertsen hejir haft á hendi
vestan hafs undanfarið.
— „Island“ er komið til Halifax
á leið til íslands{ hlaðið matvörum
að mestu. „Bothnia“ og „Sterling"
eru bæði komin heilu og höldnu til
Noregs.
— „Islands Falk“ er ófarinn enn
ftá Reykjavík og hefir nú verið
breytt ferðalagi hans, svo hann fer
ekki til Danmerkur heldur Fœreyja,
verður þar varðskip um tima og
kemur svo hingað til lands aftur.
— Slys eru að tiðkast í Reykja-
vik, við höfnina nýjuþar, að menn
álita. Menn hverja og finnast ekki
og er talið að-þeir muni hafa fall-
ið út af hafnargörðunum og drukn-
að en straumur borið líkin burtu.
Snemma i vetur hvarf þar maður
úr Stykkishólmi og nú i vikunni
maður aj „Islands Falk“.
— Snœbjörn Arnljótsson á Pórs-
höfn lét af stjórn Örum & Wulffs
verzlun þar nú um áramótin og
flytur búferlum til Reykjavikur. —
Verzlunarstjóri i hans stað er orð-
inn fón Björnsson er undanfarín ár
hefir verið á skrifstofu Ö. & W. í
Khöfn og kom hann til Reykjavíkur
á „Islands Falk ‘ i desbr. en þaðan
norður um land á „Willemoes“.
— Breiðabólsstaðarprestakall á
Skógarströnd er auglýst laust. —
Heimatekjur kr. 208.80. Veitist frá
fardögum 1918, Umsóknarfrestur til
15. marz.
— Blöðin „Austri“ á Seyðisfirði
og „Vestri“ á Isafirði eru hætt að
koma út í bráð vegna pnppírsleysis.
Munu þar fleiri koma á eftir ef ekki
rœtist úr, því pappírsbirgðir i land-
inu eru mjög að ganga til þurðar.
— „Dvöl“ blað það er frú Torf-
hildur Holm hefir gefið út í 17 ár
er og hœtt að koma út.
— Yfirkjörstjórnaroddviti i Aust-
ur-Skaftafellssýslu er sira Pétur
fónsson á Kálfafellsstað skipaður i
stað síra Jóns Jónssonar á Stafa-
felli, er sótt hafði um lausn.
— „Konungsgliman“ leikrit Goð-
mundar Kambans hefir verið leikið
oft í Rvík undanfarið, fyrir fullu
húsi.
— Um árarnótin var prentsmiðj-
an „Rún“ i Reykjavík ásamt hinu
nýja steinhúsi við Ingólfsstrœii, seld
eigendum „Félagsprentsmiðjunnar“
og ætla þeir síðar að slá prent-
smiðjunum saman 1 „Rúnar“-hús-
inu. Par hefir til þessa verið eina
setjaravélin, sem notuð hefir verið
á þessu landi. En nýju eigendurnir
bæta þar nú annari við, sem þeir
fengu frá Ameriku, svo að þarna
ris upp stór prentsmiðja.
— „Frón“ heitir nýtt þjóðmála-
blað sem farið er að gefa út i
Reykjavik, vikublað á stærð við
„Morgunblaðið". Ritstjóri er Grim-
úlfur Ólafsson fógetaskrifari, en
útgefendur er sagt að séu ýmsir á-
kveðnustu „þversum-menn“, Sig.
Eggerz o. fl. íþróttafélag Reykfa-
víkur er og farið að gefa út blað
er heitir „Próttur“ og á það að
vekja áhuga manna á íþróttum í
svipuðum stil og t. d. „Sumarblað-
ið“ er sama jélag hefir gefiðútáð-
ur. „Próttur“ fer vel á stað og flyt-
ur ýmsar góðar ritgerðir i fyrsta
blaðinu. Ábyrgðarmaður er Björn
Ólafsson.
— Tveir af farþegum þeim er
ætluðu með „Sterling“ til útlanda
frá Reykjavik, voru kyrsettir af því
að á þeim fundust bréf, sem þeir
höfðu tekið til flutnings til Khafn-
ar. Enska stjórnin hafði leyft far-
þegaflutning með skipinu, en bann-
að póstflutning, og tarþegarnir höfðu
allir skrifað undir skuldbindingu um
að flytja ekki bréf.
Sannleikanum misþyrmt.
Herra ritatjóri!
í sfðasta blaði »Norðurlands« bírt-
ið þér greinarstúf um» framkomu mfna
og annars bæjarfulltrúa á næstsfðasta
bæjarstjórnarfundi, sem yður hefir
fundist svo mikið um og þótt svo á-
ríðandi að kæmi íyrir almenningssjón-
ir, að þér skirrist ekki við að láta
blaðið flytja hann út á meðal fólks-
ins úrtölulaust á yðar ábyrgð.
Sem betur fer er það sjaldgæft
að sannleikanum sé misþyrmt og réttu
máli hallað e ns átakanlega eins og
gert er f þessari litlu grein. Því þarf
engan að furða þótt höfundi hennar
sé ekki um að láta nafns sfns getið,
ekki sfzt ef svo stæði á, að eg hefði
hingað til haft fulla ástæðu til að telja
hann meðal góðkunningja minna og
almenningur hefði skipað honum á
bekk með valinkunnum sæmdarmönn-
um, er eigi vilja vamm sitt vita.
Manni, sem um langt skeið hefir
tekist að villa á sjer heimildir undir
fagurgerðri drengskapargrímu, mun
fátt óljúfara en standa skyndilega
grfmulaus frammi íyrir öllum almenn-
ingi með ódrengsins alkunnu auð-
kennum.
Frá þessu sjónarmiði verður fram-
koma höfundarins auðskilin.
Hitt er mér nokkru torskildara að
þér, herra ritstjóri, eftir alt sem okk-
ur hefir á milli farið og þeirri kynn-
ingu, sem þér um mörg ár hafið haft
af mer, skulið geta látið blað yðar
flytja þau ummæli um mig að eg af
»principí«, ramskorðaðri grundvall-
arreglu, *sé á móti ðllum þeim ráð-
stöfunum, sem gerðar hafa verið til
þess að hjálpa þeim bœjarbúum, sem
í neyð eru, sökum hinnar ógurlegu
dýrtlðar«.
Allir bæjarfulltrúarnir og fjöldi bæj-
arbúa, er sækja bæjarstjórnarfundi,
vita, að eg hefi eindregið verið með
ýmsum þeim ráðstöfunum, sem gerð-
ar hafa verið undanfarið í þeim til-
gangi að afstýra yfirvofandi neyð og
vandrceðum I bœnum af vðldum dýr-
tíðar og viðskiftakreppu.
Eg mælti á sfnum tfma fast með
þvf og greiddi því atkvæði mitt, að
reynt væri af fremsta megni að birgja
bæinn að sem beztu og ódýrustu elds-
neyti fyrir veturinn, og að skorað væri
á stjórnina, að látnar væru liggja hér
svo miklar birgðir af öllum lffsnauð-
synjum, sem föng væru á og nauð-
synlegt teldist til vetrarforða bænum
og héraðinu, til þess að firra menn
vandræðum, ef aðflutningar teptust
fyrir fult og alt af fs eða öðrum á-
stæðum.
Þegar það var bert orðið, að bær-
inn hefði verið afskiftur við úthlutun
dýrtíðarkolanna, samþykti eg, ásamt
miklum meiri hluta bæjarstjórnarinnar,
ítrekaðar áskoranir til landsstjórnar-
innar, um að bæta úr því hrapallega
misrétti, sem bærinn hafði orðið fyrir.
En þá var það annar bæjarfulltrúi en
eg, eins og þegar er alkunna, sem brá
skildi íyrir stjórnina og reyndi að verja
hana áskoranaskeytum bæjarstjórnarinn-
ar. Höfðu menn sízt getað búist vtð
því af honum, að hann veigraði sér
við að krefjast einarðlega réttar fá-
tæ'-dinga bæjarins, þó stjórnin ætti í
hlut, en ekki vil eg geta þess til, að
honum hafi hér gengið til ótti fyrir
því, »að styggja þá, sem völdin haía«,
eins og greinarhöfundurinn brigslar
mér um f öðru sambandi.
Þá má geta þess, að eg taldi sjálf-
sagt að verja svo miklu fé, sem menn
frekast sæju sér íært og ástæður leyfðu,
til atvinnubóta f bænum, þar sem vit-
anlegt var, að tekjuafgangur margra
f á sumrinu var nauðalftiíl og ekki
sýnilegt að hann mundi hrökkva þeim
tii framfæris yfir veturinn, ekki sízt,
ef hann yrði harður, sem útlit var fyrir.
Sérstaklega vakti það fyrir mér, eins
og fleirum barjarfulltrúum, að bærinn
gœti eigi veitt fátœkum mönnum holl-
ari hjálp með öðru móti en fá þeim
eitthvert starf og borgaþeim það sœmi-
lega.
En eg verð að játa, að eg gekk
út frá því sem vísu, að svo framar-
lega að peningaþörfin væri brýn, sem
varla gat verið efamál, þá mundi vinnu-
tilboði bæjarstjórnarinnar tekið fegins
hendi af verkamönnum alment, mættu
þeir sjálfráðir vera. En þetta fór nokk-
uð á annan veg. Kaupið, sem í boði
var, þótti of lágt. Um það var svo
þráttað viku eftir viku af bæjarstjórn-
inni og foringjum verkamanna. Á með-
an styttust dagarnir, frostið harðnaði
og verkamennirnir sátu iðjulausir við
lftinn kost, að ráði fotingjanna, en
gagnstætt ósk meiri hluta bæjarstjórn-
arinnar.
Svo, þegar samningar loks komust
á um »akkorðsvinnu« með bæjarstjórn-
inni og verkamönnum, treystust menn
eigi til að vinna, sökum frosthörku og
klaka í jörðu, svb ekkert varð úr vinnu
að sinni, og fátækum verkamönnum
brást því miður sá búbætir, sem þeim
var ætlaður.
Meðan þessu fór fram, hafði bæjar-
stjórn undir umsjón og eftirliti bjarg-
ráðanefndar opnað dýrtfðarlánasjóð
sinn, er stofnaður var með bráða-
byrgðarbankaláni og svo til ætlast að
það yrði borgað þegar alþingis eða
dýrtíðarlagalánið kæmi.
Eg viðurkenni og það kinnroða-
laust, að eg lagðist á móti því að
bærinn tæki dýrt bankalán til 3kifta
meðal bæjarbúa, fyr en nákværa rann-
sókn hefði sýnt að þessa væri brýn
þörf og útséð væri um að dýrtíðar-
lagalánið fengist. Þangað til fanst mér
rétt að fresta dýrtíðarútlánum yfirleitt,
enda Ifkindi til að þörfin fyrir þau
myndi fremur aukast eftir þvf sem á
liði veturinn og birgðirnar gengju til
þurðar. Þó var eg því meðmæltur að
bláfátæku fólki væri hjálpað til að afla
sér sláturs meðan það fengist, því
það mætti sízt áu vera þeirrar hollu
og hentugu fæðu sem ófáanleg yrði
eítir sláturtíð. Eg var þegar og er
enn þeirrar skoðunar að lán þau, sem
hér er um að ræða megi og eigi ekki