Norðurljósið - 27.06.1887, Page 4

40 —
þess að láta gera brjóstlikneski af honum, er skyldi verða
eign Islands. — Oss, sem tekið höfum að oss að annast þe tta
hefir komið saman um. að likneskið yrði gert úr „bronce“
og látið standa á steinstöpli. — Ef nægilegt fé fæst ti
pess að gera minnisvarðau pannig úr garðipá ætlumst vér til
að liann verði settur á eiuhvern hæfilegan stað í Rvík.
Vér imyndum oss, að minnisvarðinn kosti ekki meir en
800—1000 kr. eins og til var ætlazt i fyrstu, pvi að pró-
fessor Stein, be'zti myndasmiður lmr, ætlar að sýna þá
rausu að gefa „módellið“, sem hann annars selur fyrir
400 kr. — Hér i Höfn hafa landar skrifað sig fyrir 400
!:r. og sumir hafa pogar greitt oss tillög sín að nokkru eða
öllu leyti.
I peirri vissu von, að landar heima á Fróni muni ekki
siður vilja lieiðra minningu hins ágæta skáldsnillings ís-
lands Bjarna Thorarensens, leyfum vér oss að skora á pá,
bæði konur og karla, að styrkja til pess með fjáframlög-
um, sem náttúrlega verða að vera sniðin eptir efnum og
ástæðum hvers eins, að minnisvarðinn verði hiuu látua skáldi
samboðinn, landinu og hinni núlifandi kyuslóð til sóma og
höfuðstaðnum til prýðis.
\ ér teljuin víst, að einhver verði til pess i hverju
byggðarlagi að salna samskotum, ogsenda pau. til einhvers
af oss. Annars getur hver einstakur beinlinis sent oss
pað, sem haun gefur. — Yér munum eptir á gera gef-
endunum skýra grein fyrir pvi, hvernig vér liöfum varið
gjöfunum.
Virðingaifyllst.
Kaupmanahöfn 14. apríl 1887.
Björn Bjarnarson. Bogi Th. Melsteð, Stefán Stefánsson
cand. jur. stud. mag. stud. mag.
Hlbagade nr. 9. Regensen 4—tí. Regensen 4—12.
A Akureyri taka þeir verzlunarstjóri E. Laxilal og
ritstj. Páll Jónsson við samskotum.
Auglýsingar.
I brétí, dagscrtu 24. febr. p. á., hafir landsshöfðingi
íalið amtsiáðinu, að láta uppi tillögur sinar um styrkveit-
ingar á pcssu ári til búnaðaríéiaga og búnaðarskóla eður
l'á til anuara búiiaðarfyrirtækjn, scm amtsráðið kynni að vilja
mæla fram með al þ\i lé, sem talið t-r i Ijárlögunuin 18s,‘
10. gr. C. 4., og eigi ætlað sýslunefndum og bæjarstjónum.
Ems og að undarförnu mun amtsráðið við tillögur sinar
um útbýting þessa fjár til bímaðurfélaga fylgja þeirri grund-
vallarreglu, að hrert lélag fái eptir pvi meiri eða minni
styrk, sem það framkvæmir á árinu af parfiegum og varan-
legum jarðabótum, og verða skýrslur pær, sem félögin senda
hinguð með bænarskrám sinum um styrk af fyrnefndri fjár-
veitmg, að vera smðnar eptir peiiu reglum, sem aintsráðið
setti á fundi sinum 7. marz 1882 (sjá stjórnartfðiudi 1882.
B. bls. 110, sbr. einuig auglýsing amtsráðsins i „Fróða“ 12
marz 1883).
Bkýrslurnar ásamt bónarb. éfum félagsstjórna verða að
\era komnar til forseta amtsiáðsius fyrir lok oktbrm. næst-
komandi í siðasta lagi, en þau lélög, sem siðar senda bæn
arskrar um styrk af ljárveiting þessari, mega búast við, að
þeim verði ekki sinnt.
Sknfstofu norður- og austuramtsins, 10. júní 1887.
J. Havsteen.
lukkuspil
um reiðhest,
Með leyfi landshöfðingja liefir sóknarnefndin i Stokks-
eyrarsókn i Arnessýslu áformað að halda Lukkuspil
(Lotten) til ágóða hinni fyrirhuguðu Eyrarbakkakirkiu, á
rauðum re.ðhesti 6 vetra, viljugum og vökrum, sem herra
hreppsfjóri og kaupmaður Guðinundur ísleifsson á Stóri
Háeyri hefir gefið i pvi skyni.
Númer fást keypt á eina krónu númerið
i Reykjavík hjá herra kaupm. Geir Zoega og |L
herra verzlunarstjóra Joh’s Hansen;
i Hafnarfirði hjá lierra verzlunarstj. Gunnl. Brieni
á Utskálum hjá herra presti Jens Pálssyni;
á Akureyri hjá herra bóksala Frb. Steinssyni;
i Stafholti hjá herra presti Jóhanni forsteim syni;
í liangárvallasýslu lijá herra proprietaríus j
Thorarensen á Móeiðarhvoli;
á Eyrarbakka lijá öllum kaupmönnum;
Drátturinn fer fram seinni part septemberm. næstl;,
og verður fyrirfram auglýstur i blöðunum.
Eyrarbakka, 5. april 1887.
Jon Björnsson, Gisli Gislason, Einar Jónsson.
*
\3 R L j
Ó
1887
s
J
Stærð: 20 arkir. Verð: 2 krónur.
Borgist fyrir lolí Júlím.
3
11. blað.
Akureyri, 2 5. júlí 188 7.
2.
ar.
— Sakir pess ágangs, sem eg h.f oiðið fyri- af knup
staðarbúuin hér og Heirum m-ð báta peiria, st-m lngðir «ru
og bunduir við brysigju verzlunarinnar i óleyfi, og pað svi
margir, að niinum bátum og hátum verzluuariuamia hetii
legið við skemmdum, aðv.irast hér með alhr, al verðij
bátar héreptir bunduir við brygguna, hér heima eður vi)
bræðsluhúsin, an mins leyfis, lad eg leysa pá og annaðhvort
draga pá upp í fjöruna, eða slepjia pefm alveg.
Akureyri 13. júni 1887.
E. E. Möller.
Hér með auglýsist, að i Glæs bæjarlirepj) verður al-
menn greiðasala upptekin strax eptir að auglvsing pessi
er birt i blaðinu „Norðurljósið“, samt án pess að nokkur
skuldbinding sé á pvi, að hafa allt það til, er um kynni
að verða. beðið.
umboði almenns hroppsfundar í
Hreppsnefndin.
— Eg undirskrifaður gef hér með til kynna, að allir
peir, sem eiga hjá mér skófatnað í aðgjörð, verða að vera
búnir að taka haun innau mánaðar frá peim de i, er
auglýsii g pessi er preutuð, og verða peir að greið.i mér
erhðislaun um leið og þeir tuka hanu, annaðhvort í pening-
um eður þeirri vöru, er eg get lagt inu i veizianir; að
öðruin ko.-ti neyðist jeg til að selja hann við opinbert uppboð,
með hvað lágu verði sem verða kann. uudandráttarlaust
strax að þessum tilgreinda máuuði liðnum.
Akureyri 31. nmi 1887.
Olalur Olafsson.
— Undirskrifaður selur við mjög lágu verði margs-
íonar gull- og silfursmíðar, svo sem belti, kotfur, brjóst-
nálar, skúfhólka, kragahnappa, ermalinappa m. m. fi.
Einnig sel eg úr og tek úr og klukkur til aðgjörðar fyrir
itla borgun.
Akurcvri .0. júní 1887.
lijorn íýnnonarson.
- Erfða-fjármark Jónasar Jónassonar prests í Grundar-
nngum er; Tvistýft aptan liægra, hvatrifað vinstra, bití
aptan. Brennimark: Sr J.
— Fjárnmrk:
um. Geirstýft hæj
Bieimimurk : I. M. soi\
Leiðr rtting.
Hvalurinn, sem getið er um í siðasta blaði Norðl. að liafi náðst
ið Böggustaðasanii, var um 20 en ekki i50 ál. með liaus og sporði.
Ábijrgðarmadur og ritstjóri: Páll JÓnsson.
1‘reutsmiðja: Björns Jónssonar.
Herra ritstjóri!
Eg er næstum í vafa um, hvort pað var happ, eða ó-
'happ, að egbraut hina undraverðu pögu um Húsavíkurverzl-
uniná, með bréfkafla í 1. bl. Norðurljóssins p. á. — það
er auðvitað á pað að líta annarsvegar, að jafu mikilsvert
0g athugavert málefni og þetta, purfti og hlaut að komast
upp; pað parf að birta yfir pví og leiða í ljós hin sönnu rök
málsins og benda á hinar væntanlegu afleiðingar pess. En
liinsvegar er athugandi, að einstakir menn (persónur) hljóta
að líða við pað, alltjend um stundarsakir, að hið sanna
komi upp. Og sá, sem oss er eðlilega sárast um í pví
efni, er verzlunarstjórinn á Húsavík. I>að var nú samt
ekki óhugsandi, að hann kynni að geta sneitt hjá tiifiim-
anlegum meiðslum í máli þessu, með drengilegum undir-
tektum og óhlutdrægum upplýsingum. En nú er komið
á daginn, að slíks er eigi að vænta; viðaukabl. Norður-
ljóssins 17. f. m. er sár vottur pess. Verzlunarstjórinn
virðist eigi hafa haft prek til, að taka bréfkafianum
með jafnaðargeði. Yinum sínum til harms og skapraunar
og óvinum sínum, séu peir nokkrir, til ánægju og athlægis,
rýkur hanu að höf. bréfkafians, sem hann þykist pekkja, og
Glæsibæ 18. júui 1887 pregður að honum vopnurn, sem eru svo óhrein, að hverj-
um hreinlátum manni hljóta að pykja allsendis ósamboðin
bæði málefninu og hlutaðeigendum. Eg vona pví, herra
ritstjóri, að pér virðið mér eigi til bleyðiskapar, pótt eg
gangi eigi undir slík vopn; pví, satt að segja, liefi eg eigi
geðsmuni til pess, eða geð á pvi.
J>ótt flest í ritgerð herra Guðjohnsens pyrfti leiðrétt-
ingar við, er ekki í rauninni nema eitt atriði, sem eg er
neyddur til, bréfkaflans vegna, að leiðrétta, og er smáat-
riði í sjálfu sér. En pað verður stærra í mínum augum.
Hann sem sé lýsir mig ósannindamann að pví, að nokkrum,
sem inni hafi átt í verzluninni, hafi verið neitað um mat-
arúttekt. Eg parf nú eigi nema vitnisburð hlutaðeiganda
til pess, að sýna, að eg er sýkn saka. Og af pví að mér
er aunt um, berra ritstjóri, að tær hafið mig eigi fyrir
rangri sök, sendi eg yður pennan vitnisburð, sem hér er
prentaður á eptir, sem eg vona að nægi til að sannfæra yður
og aðra um, að eg hafi haft heiðarleg rök fyrir frásögu minni.
Nálega allt annað, sem sagt er í brékafianum, talar
hann ekki um, eða hann staðfestir pað með vitnisburði
sinum; er vitnisburður sá hið gagnlegasta í grein hans.
En hann mótmælir sumu, sem ekki er í bréfkafiauum, eius
og pað væri í konum, t. d. pví, að fátækum „fjölskyldu-
manni“ hafi verið neitað um úttekt gegn borguu út í hönd
af Húsavíkurverzluninni. Einnig fer hann mörgum orðum
um pað, hver býsn mjer þyki, að skuldunautar verzlunar-
innar, sem gera pretti, skuli eiga að mœta fyrir gesta-
rétti, og virðist hann ætla mig pess vegna talsmann prett-
anna. Jeg vil nú minna á, að í bréfkaíia mínuin er ein-
ungis spá eða getgáta um pað, að pótt „fátækur fjölskyldu-
maður“ komi ineð „glóandi gull“, og matvara sje lil á
Húsavik, pá hjálpi pað ekki; liann færi svo búinn, nema
hann o. s. frv. Eg gerði, með öðrum orðum, ráð fyrir
samkvæmni (Conseqvence). Sömuleiðis minntist eg eigi á
með einu orði í bréfkafianum, að pað væri nein býsn, pótt
menn ætti að mæta fyrir gestarétti. Eg sagði einungis frá
pessu, um gestaréttiiin, blátt áfram, eins og pér og les-

Judriða Maj.nússonar á Neðri-Dálkstöð-
ía, sueitt iraiian vmaiia og gagnbitað.
sumar
almenn.
endur blaðsins vitið. Lofa eg peim, sem vanir eru mála.
ferlum, að pinga um pað, hvort er hlutaðeiganda hall-
kvæmara, gestaréttur eða eigið varnarping.
]pað er galli, að ef maður vildi gera verulegar at.
hugasemdir við ritgerð verzlunarstjórans, pá hiýtur nokk-
uð af peim, að lenda fyrir utan efnið, frá sjónarmiði al-
mennings, pví ritgerðin er pað svo mjög sjálf. Og petta
getur orðið til pess, að þreyta bæði yður og lesendur
blaðsins. En mér finnst nauðsynlegt_ að brjóta
hnútur verzlunarstjórans til mergjar, og sýna pær
ingi svo.
Eg sé eigi betur, er eg les ritgerð herra Guðjohn-
sens, en að sá hluti hennar, sem hann ætlar að beina á
móti bréfkafla mínum, sé í meginþáttunum utan við efni
hans, eins og pegar er drepið á. Betri pátturinn er eig-
inlega til að sanna og réttlæta aðferð hans í skuldaheimtu
verziunarinnar. Hann rekur hinn sögulega feril skuldanna
hin síðustu ár; hve efnahagur manna hafi farið pverrandi,
en vanskil vaxandi, síðan kaupfélagið tók til starfa, að
eptirgangsmunir sinir eptir skuldunum muni hafa verið
fyrsta sporið til óánægjunnar o. s. frv. Margt í þessum
pætti er skiljanlegt frá sjónarmiði verzlunarstjórans, og
pótt næstuin megi skilja svo, sem hann ætli hnignun manna
í efnalegu tilliti í sambandi við kaupfjelagið, fæst jeg eigi
um pað, úr pví hann er fjelaginu í öllu tilliti svo mót-
hverfur. En petta á ekki á móti bréfkaflanum, pví ekki
er par minnzt á skuldheimtu verzlunarstjórans, og ekki
heldur á neina óánægju frá fyrri tíð, sem svo purfi að leita
að upptökunum að. Hins vegar má vel vera, að verzlun-
arstjóranum komi allt petta í góðar parfir, pó þess purfi
ekki á móti bréfkaflanum.
Lakari pátturinn er um höfund bréfkaflans. Að hann
sé eins og asninn „auðpekktur á eyrunum“, að hann geti
eigi verið pekktur fyrir nafn sitt; að hann hafi komið með
„úrhrak af ull“ „samtíning af úrgangi úr vinnuull frá stóru
heimili, togi, fætlingum og haustull með einhverju skárra
samanvið“ —“upp í skuld sína“*; að helzt eigi aðrir
en bréfritarinn, ef hann pekki hann rétt, sa svona óhlut-
vandir, enda sé pess von frekar af honum en öðrum. En
fremnr að hann pori ekki að skrökva fyrir stimpli peim,
er á hann verði settur; að hann geri meira, en vænztverði
af sannleiksást hans; að hann hafi illgjarnar tilgátur og
leggi út á versta veg. Og svo að skilnaði, að ósannar sög-
ur, svigurmæli og illgjarnar tilgátur sýnist vera honum
tamara vopn, en sannleikur og réttsýni; að hann kasti
mykju úr skugganum; að þeir, sem komi „svona“ fram (o:
eins og bréfr.), geti með „óhlutvendni sinni og varmennsku
komið óendaulega miklu til leiðar, ekki sízt ef peir fyrir „rás
viðburðanna“ ófyrirsynju hafi komizt í pá stöðu, sem gerir
þeim inuan handar, að koma þessum eiginlegleikum sínum
við í opinberum málum, og par sem lög ekki ná til“.
Eg hefi nú eigi rakið sundur pætti pessa í pví skyni,
að hægra verði að tæta pá sundur. fað parf eigi svo
mikils með. Jeg vil einungis, að lesendum blaðsins verði
1) Upp í skuld mina á Húsavík siðastl. sumar lét eg að vísu uli,
en ekki af „stóru heimili11, og ekkert var að henni fundið. Enda
fékk eg 55 aura fyrir hvert pund, sem var þá meðalverð á ull
á Húsavík.