Óðinn - 01.10.1917, Síða 7

ÓÐINN
55
röska. Þó komst jeg þangað sem jeg ætlaði mjer,
og hafði ekkert annað en gott af áreynslunni.
Komist hef jeg að því, að til eru þeir menn,
þótt vafalaust sjeu þeir færri en jeg vildi, sem
gaman hafa af því, að fylgja mjer eftir í hugan-
um á ferðum mínum, þótt engar sjeu það svaðil-
farir. Ef til vill vildu þeir þá líka fylgja mjer í
anda upp á Akrafjall — og fara þangað sjálfir á
eftir. Það er þó ekki þeirra vegna eingöngu, sem
jeg skrifa þessar línur. Jeg skrifa þær mest handa
sjálfum mjer til ellidaganna eða heilsuleysisdag-
anna, sem óðum nálgast. Þá, þegar — »fastur má
jeg við fletið lafa«, vona jeg að geta ljett huga
minn við gamlar ferða-endurminningar. En ininn-
inu má jeg aldrei treysta. Það geymir ekki á ör-
uggum stað neitt, nema helst það, sem valdið hefur
huga minum sársauka. Gleðistundirnar vilja mást
úl. — En verði línurnar prentaðar, er það öðrum
að kenna.
II.
I norðan roki.
Einn af vjelbátunum við Faxaflóa heitir »Svan-
ur II.« Nafnið ber hann með prýði, því að hann
er mjallhvítur fyrir ofan sjó og með mjallhvítum
seglum, hnarreistur á sjónum, fagurbrjóstaður og
ber sig vel, þótt ekki sje hann stór. Hann kvað
vera um 28 smálestir og hefur »Alpha»-vjel með
48 hesta afli. Hann kom nýsmíðaður frá Danmörku
í vor (1917), gerði meydómsferð sína yfir úthafið,
fylgdarlaus, hitti hvergi þýskan kafbát og hvergi
enskan vígdreka, og komst alla leið án þess að
lenda í nokkru áfengis-æfintýri. En í miðju hafi
hjó hann niðri á einhverju, líldega llaki af soknu
skipi, sem vel hefði getað riðið honum að fullu,
hefði illa tekist til.
Bátinn á Loftur kaupm. Loftsson, en skipstjór-
inn er Hákon Halldórsson, einn af þessum þaul-
reyndu og gætnu, gömlu skipstjórum við Faxaflóa,
sem ókunnugir menn fá brátt virðingu fyrir og
traust til. Hásetarnir voru allir islenskir, rösklegir
og mannvænlegir menn, og vjelstjórinn var austan
undan Eyjafjöllum. Oftar hef jeg farið með út-
lendum skipum en innlendum, og jeg ætla ekki
að skjalla islensku sjómennina þólt jeg segi, að
mjer finnisl þeir, sem jeg hef sjeð til, bera af stjettar-
bræðrum sínum á útlendu skipunum eins og gull
af eiri. Jeg segi ekki með þessu, að þeir sjeu betri
sjómenn, því að um það er jeg ekki bær að dæma,
en menningarbragurinn á þeim er miklu meiri og
viðmótið miklu frjálsmannlegra. Ef til vill á þetta
rót sína i því, að þeir eru ekki eiginlega uppaldir
á sjónum, og eru þar ekki nema nokkurn hluta
ársins — sumir fremur sem gestir en heimamenn.
Þeir mannast á landi, í kaupstöðum eða á góð-
um sveitaheimilum, fá talsverða skólamentun og
læra háttprýði góðra manna. Og mörg dæmi veit
jeg þess að þeir eru samt færir um samkepnina
við útlendu sjómennina, hvar sem þeir koma fram.
Yfirleitt munu þeir vera íslandi til sóma.
Með þessum bát tók jeg mjer far »upp á Akra-
nes« — eins og það er kallað í Reykjavik. Það
var 21. ágúst. Þá hafði guð um marga daga bless-
að Suðurland með látlausum norðanstormi og
þurki — þurki, þessari blessun, sem er svo fágæt
um heyskapartímann á Suðurlandi. Mikil var gleð-
in bæði til sjávar og sveita hjer syðra yfir þessum
langþráða — og nú langvinna — þurki, og nú
voru margar hendur látnar standa fram úr ermum
við heyið, fiskinn, móinn, og hvað eina, sem þurka
þurfti. En dýr var þurkurinn landinu samt, því
að þessi norðangarður gjör-eyðilagði sildaraflann
við Norðurland um nærri mánaðartíma. Það er ekki
í eina skiftið sem Suðurland og Norðurland gela
ekki komið sjer saman um veðrið. Það, sem öðr-
um er til hags, er hinum til baga. Sameiginlegir
hagsmunir allra hjeraða landsins eru fáir, og veðr-
áttan virðist síst þess megnug að bæta úr þeim.
Þennan dag var einna hvassast. Þegar jeg kom
út í skipið, var svo hvast, að það skóf upp úr
höfninni kringum bátinn, í hlje við Örfiriseyjar-
garðinn. Skipstjórinn var áhyggjufullur. Honum
þótti hvast. Ekki svo að skilja, að hann væri
hræddur um, að báturinn drægi ekki »upp eftir«,
lieldur hitt, að liann mundi brenna helst til mik-
illi steinolíu, en hún er dýr núna, eins og allir
vita. Þó kvaðst hann fara mundu. Og skömmu eftir
að jeg var á skip kominn, var farið að taka til á
þiljunum og loka hlerunum yfir lestaropinu — því
búast mátti við óþyrmilegri ágjöf.
Á 28 lesta vjelbát er ekki við miklum farþega-
þægindum að búast, eins og hver maður getur
skilið. Stýrishúsið er á afturþiljum, rjett framan
við aftursigluna. Þar stendur sá, er stýrir, og horfir
gegnum glerrúður fram eftir skipinu og frain und-
an því. 3—4 menn geta staðið þar hjá honum,
án þess að hindra hann að verki sinu. í gólfinu
öðru megin er hleragat og úr því stigi ofan í of-
urlítið herbergi, sem á hrogna-íslensku er nefnt