Reykjavík - 26.03.1903, Blaðsíða 1

Útgefandi: hltjtafélagis „Reykjavi'k1'
Ábyrgðarmaður: Jón Ólafssoh,
Gijaldkeri og afgreiðslumaður;
Ben. S. Þórabinsson,
FRÉTTABLAÐ — YERZLUNARBLaÐ — SKEMTIBLAfi — AUGLÝSING ABLAÐ.
Árg. (60 tbl. minst) kostar með burðar-
eyri 1 kr. (erlendis 1 kr. 50 au. — 2
sh. — 50 cts). Afgreiðsla:
Laugaveoi 7.
IV. árgangur.
Fimtudaginn 26. Marz 1903.
16. tölublað.
ALT FÆST í THOMSENS MAGASÍNL
Stúkan JiJrost nr. 43
lieldur fúndi á hverjum Föstudegi, kl.
8 síðd. IViunið að meeta.
ð|na og elðavélar
selur KRISTJÁN KJRGRÍMSSON.
Godthaab
Yerzlunin
N
CD
>
có
cd
X
"Ö
o
Ö
Cement,
stórar birgðir nú
þeg-ar komnar og
bráðlega væntanlegar, sem nú
fyrst um sinn selst fyrir:
DANIA CEMENT Vi tn. á kr. 8,oo
Stettlner Portland. do. r/j — - — 7,75
séu 5 tn. keyptar 1 einu, og borgað lit í hönd.
Afgjörið kaup og semjið sem fyrst meðan verðið
er svo lágt.
Q
o
PL
<rt-
P
P3
cr
<!
CD
>-S
N
uiun{zjeyv
qeeuypoG
3
5'
kosinn J. Jensen bæjarfulltrúi; hann
er lögjafningi, og hneykslar þetta
mjög danskar hægri-sálir
Látinn er í Noregi Dr. Gustav
Storm, sagnfræðingur og málfræðing-
ur norrænn, skarpur maður og glögg-
sýnn; missýndist þó stundum (t. d.
er hann vildi láta Yínland verið hafa
Nova Scotia!).
Hafnar-landar. Karl Einarsson
og Sigurður Eggerz hafa tekið lög-
fræðipróf, báðir með 2. eink. — Fyrri
hluta læknaprófs hafa lokið Magnús
Jónsson (1. eink.) og Ari Jónsson
(2 eink.) — Við fjöllistaskólann heflr
Jón Þorlákson tekið próf í byggingar-
fræði (1. eink.), en Ásgeir Torfason í
efnafræðislegri verkfræði (1. eink.) —
Gísli Skúlason heflr lokið guðfræðis-
prófi við hásk. (1 eink.)
Bandarikin. I nýjum irfnflytjendalög-
datta. Þaðan verða menn svo að ferðast
á ólföldum eða hestum 330 mílur til Alíce
Springs; þar eru smalakofar nokkrir. 75
mílur norðaustur þaðan er Arltunga, Guli-
ið er óvenju hreint og mikið af þvi. Sum-
ar fregnir segja heilir hólar þar megi heita
fullír guils. Einn gullnemi, sem hafði
markað sér út námsblett, en lítið unnið á
honum enn, seldi hann í byrjun þ. m.
fyrir 1,600,000 krónur. Stjórnin sendi
í f. m. jarðfræðinga ót til Arltunga, til að
kanna landið. „Adelaide Advertiser11 sendi
þangað fregnrita, mann sem er vefkunn-
andi og reyndur gullncmi, og lætur hami
ákaflega vcl af námunnm.
Loftritun. Gibbons kardínáli í Banda-
ríkjunum sendi páfa heillaósk 2. þ. m.
Var hón send frá loftritstöð, sem Mar-
coní heflr reist í Massachusetts, til T’oldhu
í Cornwall, og þaðan símuð til páfa. Nó
eru þanuig komnar loftritstöðvar til sam-
bands yfir Atlantshaf bæði í Canada og
Bandarikjunum. Vestur á Kyrrahafsströnd
er og verið að reisa inikia loftritstöð.
Á N. Y. Central járnbrautinni, einfli af
um, sem Bandaþingið samþykti 4. þ. m., morgum, er liggja milli New-York og
Ohicago, fer daglega meðal annara ein só
ijrýnst hafa lyldar á leið frá Austurstr.
4 upp í Bernbpfts.bakari. Skila í prent-
smiðju Rvíkur.
pinhleypur maður vill fá stóra slofu
1 v eða stofu og svefnherb. til leigu 1. Apr.,
helzt nál. miðbænum. Ritstj. ávis.
Heimsendanua tnilli.
MAIS
ágætt skepnufóður, mjög ódýrt, fæst í
verzlun [tf.
Sig. Jjörnssoaar.
Tækifæriskort ‘0dr.r,Zfa"
Kristin P. Biering Laugavegi 6. [ -18.
Uppboðsauglýsing,
Föstudaginn 4. Apríl næstkomandi
verður opinbert uppboð sett kl. 11
árdegis og haldið í geymsluhúsi
Brydesverzlunar við Hafnarstræti
vestan við sölubúðina, og verður þar
samkvæmt beiðni hlntaðeigandí vá-
try ggin gar f élags-f ull tr ú a selt hæst-
bjóðendum: salt, kol, veiðarfæri, -vistir,
svo sem kex, jarðepli, kjöt o. fl., vín
(rauðvín og konjak) og cider, úr flski-
skipinu „Perle“ frá Binic.
Söluskilmálar veiða birtir á upp-
boðsstaðnum á undan uppboðinu.
Bæjarfógetinn í Reykjavík, 24. Marz, 1903.
llalldór Daníelsson.
Kemur bráðum!
65 krónur fvrir 15 aura.
HERBERGI til leigu frá 14. Maí á Lauga-
veg 55. Til sölu s st. 2 ágætar eldavélar.
PANAMA-SKURÐURINN. Stjórnin í
Bandaríkjunum og í Columbia hafa nú
ritað undir samning um Paiiama-skurðinn.
Columbia-stjórnin leigir Bandamönnum
iandið, sem skurðurinn tekur upp, og sex
(enska) mílna belti á livora hiið honum,
um 100 ár, með rétti lyrir Bandar. til að
endurnýja samninginn á ný. Fyrfr þetta
skulu Bandar. greiða $ 10,000,000 í eitt skifti
fyrir öll og § 250,000 á ári. Skurðinn
; skal opna til umferðar innan 14 ára eftir
að þing beggja ríkja hafa staðfest samning-
J inn. Bandaþingið iiefir líkl. nó samþykt hann
að sínu leyti, en þing í Columhia á það ógert
enn, og er mikil æsing sumra manna þar
í land.i á móti því. Svo að málið er alls ekki
á enda kljáð enn, eins og sum blöð hafa
i fákænslcu sinni látið í veðri vaka.
KRÓNPRINZINN á Suxlandi fékk 11.
f, m. skiinað frá konu sinni með dónii.
FRAKNESK eimskipafélög öll in st.ærri
hafa gengið í samlag (trust). Skip þeirra
bcra samtals 15,000,000 tons.
Lcó i>áli hafði 20. f. m. setið 25
ár á páfastóli, og var þess minst
með mikilli viðhöfn í katólskum iönd-
um. Öldungurinn er mesta valmtnni
og virtur af öllum heimi.
Finnland. Fjóra fylkisstjóra hefir
rúsneska stjórnin sett frá einbætti;
þótti þeir eígi nógu auðsveipir við rús-
nesku kúgunina.
Horup, borgarstjóri í Höfn, dó
18. Jan.
Nýr borgarstjóri í hans stað var
er lagður skattur á hvern ferðamann.
sem kemur til Bandarikjanna (sjóleiðis?),
þótt ekki sé hann innflytjandi búferlum.
Þetta mun eindæma-nefskattur.
Síberíu-járnbrautin mikla er nú fnll-
ger. 27. f. m. lagði fyrsta liraðlestin á
stað frá Port Arthur við Kyrrahaf áleiðis
til Moscow i Rúslandi. Regluleg umferð
eftír fastri áætlun er nó þegar byrjuð;
byrjaði 3 dögum síðar frá Vladivostok.
En hátíðleg vígsla brautarinnar fer fyrst
fram 14. Jóní í vor. JSrnbrautin frá Port
Arthur kemur í Harbin saman við járn-
brautina frá Vladivostok, og lieldur óslitið
áfram til Baikal- vatnsins. Þar aka eim-
vagnarnir ót á eimferjur, sem itytja lcst-
ina yfir vatnið, og er vögnunum ekið á
iand þar af skipsfjöl. Síðan lieldurbraut-
in áfram um Irkutsk, Omsk o. s. frv. til
Moscow. Frá Port Arthur til Baikal eru
1500 mílur (enskar), en ails er brautin frá
Port, Arthur til Moscow um 5000 (c.) míl-
ur. Braut þessi er harla mikilsverð fyrir
Rúsa. Hún eykur hervald þeirra i Norð-
ur-Asíu margfaldlega. Hón verður verzl-
unar-lífæð Síberíu. Nó síðustu árin hefir
fólkinu fjölgað þar um eina milión á ári;
og þó má segja, að sé varla upphaf á því
séð, hvað brautlagning þessi styður að því
að landið umhverfis hana byggist og kom-
ist undir rækt. — Brautin er lengsta sam-
folda járnbraut í heimi. Fýrir 12 árum
var byrjað á henni, og var Rúsakeisari,
sem nú er, en þá var krónprins, upphafs-
maður að því. Frá því 1891 og þar til rétt
fyrir skemstu liafa 150,000 mamia uunið
að brautlagningunni.
Frá Síníandi er simað 1. þ. m., að
tvívegis síðan Nýár hafi teknar verið mikl-
ar birgðir vopna, er inn átt'i að flytja i
landið, og gerðar upptækar. í hvort,-
tveggja sinni var það endurbóta-flokkur-
inn. sem átti vopnin, en sá flokkur situr
um að steypa drottningu af stóli.
Nýtt yull-land. í Arltunga, norð-
vestarlega í Suður-Astralíu er fundið gull
svo mikið, að þar verða líklega einhverjir
auðugastir gullnámar í heimi. Landkönn-
unarmenn liafa fyrir mörgum árum sagt
það fyrir, að hér mundi gull finnast, er
landið yi'ði kannað, en það hefir liingað
til verið óbygð eyðimörk, landið „einskis
manns eign“. Námarnir liggja um, 1100
(e.) mílur frá Adelaide, og má fara 688
mílur af leiðimii með járnbraut til Oodna-
hraðlest, sem kölluð er „20th. Century
Express“; félagið sem liana á, liefu- samið
um, að fá nú í vor Marconi-áhöld á vagna
sína, svo að farþegjar geti, án nokkurrar
viðstöðu, sent loftritskoyti austur og vest-
ur meðan þeir eru á ferðinni. Þetta skal
gert til reynsiu í 2 mánuði; reynist ioft-
ritinn vel þann tíma, kaupir félagið á-
höldin og rétt til að nota þau á hraut-
inni.
Á fundi björgunarbáta-félagsnis, brezka
(National Life Boat, Association) iýsti
Beresford lávarður yiir þeirri von sínni 5.
þ. m., að senu yrðu loftsritsáhöld sett ;í
alla vita og öll vitaskip umhverfis Bret-
land. — Sama dag var fundur i verzlun-
arráðafélaginu (Association of Chambers of
Commerce), og var þar áskorun til stjórn-
arinnar um þetta samþykt í einu bljóði.
Marconi var þar á fundi, og' kvaðst engin
tormerki á því sjá, að þetta væri gert.
Herfiola sinn ætla Bandaríkin nú að
auka meir en nokkru sinni úður. Banda-
þingið veitti nú $ 62,000,000 til flot.ans,
og er það hærra, en nokkru sinni áður.
Ákveðið cr uú að smíða 3 vígskip, hvert
16000 tous, og skal hvert, kosta $4.210,000;
og þrjó vigskip, er hvert sé 10,000 tons
kosti livert $ 3,500,000.
Makedónía. Þar hefir lengi ókyrt
verið, sakir ofsóknar Tyrkia víð kristna
menn og almenurar óstjórnar. Rósland
og Austurrfki hafa nú, með dræmu sam-
þykki Breta, lagt fyrir soldán að skipa
kristínn landstjóra í landið og gera aðrar
umbætur. En með því að soldán má setja
hvern sem hann vill fyrir landstjóra, sé
hann að eins kristinn að nafní, án þess
stórveldin þurfi að samþykkja manninn.
þá þykir engin trygging í þessum umbót-
um, þótt soldáu hafi lofað að gera þær.
Eru nú dagicgar hreður hér og þar, og
talið víst, að alraenn uppreist brjótiat ót í
þessum mánuði. cnda róa Bolgarar þar
fast undir, og senda drjógum liðveizlu;
ætla þeir sér, að Makedónía skuli sam-
einast Bolgaralandi. Grikkjum er illa við
þetta, enda er fjöldi griskra manna í
Makedóníu. Þeir viíja með engu móti,
að Bolgarar néi tangarhaldi á landinu, en
fara því fram við stórveldin, að Makedónía
iai sjálfstjórn, undir landstjórn grísks
prinz helzt, þótt að nafni til verði kallað
heyra Tyrkja-krúnu til — sama fyrirkomu-
lag, sem nú er á Krít og hefir þar vel
gefist.
Svíar fluttu út árið, sem leið, 20,000
tons af smjöri til Bretlands, on átu 12,000
tons af smjörlíki heima.
MarokAú. Ymsar orustur liafa háðar
vcrið þar, síðan vér sögðum fregnir þaðan
síðast, og hefir soldáni veitt betur í flest-
um. Uppreistar-foringinn liauð soldání
frið, ef soldán vildi reka frá sér Evrópu-
menn alla, en soldán neitaði því boði.
Lundúnabl. „Daily Mail“ 7. þ. m. segír
þá símfregn komna frá Fez daginn áður,
að uppreistar-foringinn sé höndum tekinn.
Áreiðanleg Lundónablöð hafa ekki flutt.
þá fregn áður.
Cíaston Paris, nafnkunnur frakkn.
rit.höfundur, dó 4. þ. m.
Ný orðabók, allmerkileg er að koma
út 1 Kristjaniu. Hún reynir aðrekjaupp-
‘ runa og sýna frummerkingar allra orða í;
norsku og dönsku. Hón heitir: Etvmo-
LOGISK ORDBOG OVER DET XORSKE OG
dakske sprog. Höfundarr.ir eru tveir
norskir niálfræðingar : Hjalmar Falk og
Alf Torp. Inn síðarnefndi er prófessor
við Kristíaniu-háskóla, en ættaður frá
Björgvin, [þar lærði hann fyrst norrænu
hjá mér 1870—71. j Bókín á að verða 20-
hefti, og eru 4 af þeim þegar komin út,
og segir „Politiken“, að eftir þeim að
dæma verði orðabókin „frábært verk, að
öllu samkvæm niðurstöðum vísindannaV
„Politiken11 segir það sé undarlegt, að svo
góð sem norrænu-kenslan sé við Hafnar-
háskóla, þá ráðíst landar sínir litt í stór-
virki slik; þær nýtilegai' orðabækur, sem
til sé yfir fornmáiið, sé samdar af íslend-
ingura eða Norðmönnum.
Ugaí-da»járubrautin, sem liggur frá
Mombasa, sjávarborg i brezku Austur-Af-
ríku (á 4.30 s.br.) ti! Port Florence (norð-
vestan við Yicioria Nyanzaj, cr nó full-
ger. H ún er 580 enskar mílur á lengd og
liefir hver n;f,a kostað £ 9,500, eða öll
brautin um £ 5,500,000.. Allar vörur vórir
áður flnttar þessa leið á úlfóldum, og
kostaði þá um 7-. tid (6 kr. 75 au.) fyrir
mílu hveija að íiytja 1 ton (2000 pd.), en
nú kostar það að eins 2[/2d (tæpa 19 au.;
Stjórnin brerka Uefir þegar sparað um
18,000,000 á þ\ i sem Uún Uetir þurft að
flytja.
Vöðuseiurinn lúsneski hefir, eins og
blað vort hefir áður getið, gert stórtjón i
Noregi i vctur. Vetrarvertiðin i Finu-
mörk varð alveg árangurslaus; menn feugu
ekki i soðið einu sinni, og varð þar hall-
æri mikið. Rúsar hafa ín síðari ár baim-
að Norðmöimum selveiðar allar i Gand^
vik (hvita hafinu), en þar kæpir selurinn.
Þvi hefir hann uó ækslast svo við friðun-
ina, að voði er að; hann heiir fylt, Upp
hvern fjörð og vik í Finniandi og l©gi5
þétt sem fsbreiða í liafinu suður með,
iandi.
Mær í lögreglu-þjónustuv
Sannar aögur eftir Miss Loveday Brooke.
II.
Morðið á Troytes-kóli.
[Frh.]
„Alveg rétt!“ sagði hami, „Ég sé
að við erum þó samdóma um þetta
mál, þótt við förum nokkuð sína.leið,
hvort. Þér megið reiða yður á. að
okkur niun fara eins og verkfræðipg-
unum, sem byrja sinn frá hvorri fjalls-
hlið að grafa göng gegn um Mundía-
fjöllin; við munum mætast á miðri
leið og geta tekið höndum saman.
Ég hefl séð svo fyrir, að við getum
sent hvort öðru orð á hverjum degi,
því að drengurinn, sem ber póstbréfln
iieim að Troytes-hóli, munbera bréf,
á milii okkar fijótt og skilvislega,
Það var um nónbil að Miss Love-
day ók heim að Troytes-hóli rétt
♦-------------------------------—«,
ÚRSMiÐA-VINNUSTQFA,
Vönduð t'R og KLUKKUR.
Þinohoi.tsstræti 4.
Helgi Hannesson.