Reykjavík - 06.05.1904, Blaðsíða 2

78
50 ára minning
verzlunarfreisisins.
3. Agr. af ræðu Ben. S. I\
fyrir minni verzlunarstéttarinnar.
(Niðurl.).
Það var þó hvorki fyrirhaínarlaust
né áhættulaust, að vera í kaupferð-
um á þjóðveldistímanum. Skipin
vóru lítil og illa útbúin og bæginda-
laus. Engan leiðarstein höfðu þeir
og urðu því að stýra eftir gangi
.himintungla, en eftir sjávargangi og
vindi og hugboði sínu, þegar þau
sáust ekki. Yar fleira að óttast en
Ægi gamla og dætur hans, en það
vóru víkingarnir, sem lágu í hver-
jum leynivog.
íslendingar tóku sjálfir mikinn þátt
i verzlun sinni alr fram undir 1350
eða miðja 14. öld; þá er talið, að
þeir séu hættir að fara í kaupferðir
að nokkrum mun. Staðirnir Hólar
og Skálholt áttu þó lengi eftir það
kaupskip í förum. Um þessar mund-
ir tóku Noregskonungar að leggja
stund á verzlun hér við iand og þótt-
ust eiga rétt á henni.
Þá vóru Norðmenn sjálfir að missa
verzlun sína í hendur Hansakaup-
mönnum. Á 15. öldinni verzluðu
hér mest Englendingar og á 16. öld
mest Þjóðverjar.
Fátt var hér um ísienzka kaup-
menn fyrir 50 árum, er landið fékk
verzlunarfrelsi. Þeim fjölgar og lítið
fyr en 1885. Þá var iandsbankinn
£tofnaðm\
'Eftír að fjárforræðið var fengið
(1874) var farið að leggja fé tii sam-
gangna á sjó og landi. Þá var og fjöl-
gað stórum löggildum kauptúnum.
Þetta þrent tel ég hafa gert oss
verziunarfrelsislögin að gagni mest
og bezt og eflt íslenzku verzlunar-
stéttina í landinu, því að fæstir vóru
þá svo efnum búnir að geta hafr
skip í förum.
Nú getum vér sagt, að vér eigum
efnilega íslenzka verzlunarstétt í land-
inu.
En í hana vantar öflugasta hlekk-
* inn, svo að hún geti heitið heil, og
það eru stórsalarnir (Grosserere);
þann hlekk verðum vér að fá sem
ailra fyrst svo al-íslenzk verzlun geti
tdómgast og dafnað í landinu.
Eins og nú stendnr á, er það lög-
gjöfin, sem lætur á sér standa. Það
eru löggjafarnir, sem geta bætt úr
þessu.
Það eru einkum þrjú skilyrði, er
mér virðist vanta til þess að hér
geti risið stórkaupaverzlun.
Fyrst og fremst vörugeymsluhús,
er reist sé á kostnað landsjóðs fyrir
ailar tollskyldar vörur.
Annað, að lög vanta til að gera
upp á milli smásala og stórsala.
Ið þriðja skilyrði er ritsíminn.
Fymefnd þijú höft þarf að leysa,
<jUa hefst hér aldrei stórkaupaverzlun.
Til yerzlunar
J. P. T. BRYDE’S
í Reykjavík
komu nú með s/s „ísafold" ógrynnin öll af allskonar vörum, svo sem:
Allskonar KORNVÖRUR, VEFNAÐARVÖRUR OG AME-
RÍKSK SMÍÐATÓL. Sérstaklega má benda á það, að HROKKNU
OG SLÉTTU SJÖLIN eru hvergi fallegri né ódýrari en þar og hvergi
meira úr að velja. Svo er og um smíðatólin, að þau eru mjög vönduð
og ódýr, enda hafa margir smiðir þegar keypt mikið af þeim og lokið á
þau miklu lofsorði.
í verzlun í Reykjavík
fást beztu og ódýrustu SKILYINDUIt (Fenix Separatorer) frá 80 kr.,
sem allír ættu að kaupa, þvi þær skilja miklu fljótar og betur en nokk-
urar aðrar, en eru þó að mun ódýrari.
Húsgögn.
Þrátt fyrir alla samkeppni um hús-
gagnasölu hefir „Thomsens maga-
síni“ gengið salan á þeim svo vel,
árið sem ieið, að það hefir séð sér
fært, að láta útbúa nýja búð fyrir
húsgögn eingöngu, í Hafnarstræti nr.
17, niðri.
Þar er nú til sýnis hið lang-fjöl-
breyttasta úrval á öllu landinu, en
þó samt sem áður ið ódýrasta.
SÓFAR, CHAISELONGUER og STÓL-
aR með ýmsu lagi, klæddir eftir hvers
manns ósk. STOFUBORÐ, MATAR-
BORÐ, „STUMTJENER“-BORÐ, „AN-
RETNINGS “ -BORÐ, BLÓMSTUR
BORÐ stór og smá, skrifborð fyrir
karla og konur. Borðbúnaður, skáp-
ar, dragkistur, kommóður. Bama-
stólar og borð.
Barnavagnar
komu nú með s/s „Ceres“.
Gjörið svo vel að líta inn í
Húagagnadeildina í
HAFNARSTRÆTI 17, niðri,
MUSTAD’S góða og Ijúffenga
MARGARINE
er nú aftur komið til
Guðm. Olsen.
Reiðhestur,
mjög skemtilegur til sölu nú þegar.
Ritstj. ávísar.
Sól og sumar
er nú komið og þurfa því karlmðnn-
irnir að fá sér föt úr fallegu, góðu
ogódýru ný--tízku sumarfataefni, snið-
in eftir nýjustu tízku. Enginn á öllu
íslandi getur eins vel fullnægt allra
manna kröfum í þessu efni eins og
„Klæðskeradeildin í Thomsens maga-
síni“, sem nú hefir miklar birgðir af
alls konar fataefnum ásamt öllu öðru,
sem karlmenn þarfnast til þess að
prúðbúa sig, t. d., skófatnaði, höttum
bæðí hörðum og linum, alls konar
húfum.
SILKIH ATTAR
auk afar mikíls af
STHÁHÖTTUM
með ýmsri gerð, á fullorðna og drengi
frá 0,50 aura stykkið.
Allir, sem ætla að fá sér ný föt
nú fyrir livitasummna, enjafnframt
vilja fá liagnaðarkaup, ættu, áður
en þeir festa kaup annarstaðar, að
líta fvrst inn í ina velþektu
Klæðskurðarbúð í
THOMSENS MAGASÍN.
fást alt af hjá
Jónatan Þorsteinssyni,
Laugavegi 31.
forjalla vegua “ Bt“a
vönduð, nú frá 14. Maí.
Sigríður Sigurðardóttir.
(Café)
HERBERGl til leigu fyrir einhleypa.
Árni Niknlásson ávísar.
Nú höfum vér fengið íslenzkan ráð-
gjafa búsettan í landinu, mann, sem
þekkir vel til þarfa vorra í þessu sem
öðru. Nú getum vér því vænst þess,
að lög fengjust um þetta.
Þegar þessi höft eru leyst, þá líða
aldrei mörg ár svo, að hór rísi ekki
upp allfjörug stórkaupaverzlun og
auðvitað þá hór í Reykjavík.
Þegar vér erum búnir að fá stór-
kaupaverzlunina inn í landið, þá fyrst
blómgast íslenzk verzlun og íslenzk-
ar framfarir.
Það eru engir smávægis hagsmunir,
sem vér förum nú á mis við fyrir þá
sök, er riú var iýst, en ienda í
Danmérku og annarstaðar erlendis,
sakir þess, að íslenzkir smásalar
verða að kaupa vöru sína erlendis.
Þeir sem þurfa að fara utan til að
sækja sér vörur, vita hvað það kost-
ar, «g þá vita margir, hver ókjör fara
í útlenda umboðsmenn.
Þegar vér fáum innlenda stórkaupa-
verzlun, er heflr aðsetur hér í Rvík„
þá sannast það, að innlendur iðnaður
fer að blómgast og þá fer landbúnað
inum og sjávarútvegnum að fara
fram, en það eru höfuðatvinnuvegir
landsins. Hugur verzlunarstéttarinn-
ar fer að vakna einmitt um að bjálpa
atvinnuvegum áfram, því að þá getur
henni betur skilist, að framfrarir lands-
ins í búnaði og sjávarútveg og fleira
eru hennar aðal líf.
Yér getum verið aiveg visir um
það, að stórkaupaverzlun í Reykjavík,.
verður oss miklum mun ódýrari en nú
gerist oss til handa erlendis, þegar á.
alt er litið, og oss að öllu leyti miklu
hagkvæmarj. Vér þurfum minni fjár-
alla(„kapítal“)að verzla með og keypt-
um þá síður þær vörur, sem vér verð-
um innlyksa með, oss til stjórtjóns.
Þegar stórsalarnir yrðu innlendir og
hér búsettir, þá rynnu allar þær tek-
jur inn í landið, er sá hluti verzlun-
arstéttarinnar vinnur sér inn, en þaö-
er venjuiega drjúgt, þó eklci sé mikið
hundraðsgjald af hveiri krónu í hvert
skifti. Hver krónan fer oft margai-
ferðir á ári.
Framfarir Reykjavíkur sjálfrar yrðu
og margfaldar: Hér mundi koma
verzlunarskóli og máske kauphöll og
fleira og fleira oss til þrifnaðar.
Ég vil óska þess að lokum, að ís-
lenzk verzlunarstétt haldi betur sam-
an og verndi réttindi sín og hugsi
betur um málefni sín en áður, án
þess þó, að samkeppnin minnki að
neinu leyti, og að hún kenni viðskifta-
mönnum sínum að vera haldinorðiiy
með því að vera sjálf haldinorð.
1 orzlunarstéttin íslenzlca lífi.
Undirrituð tekur að sér barnafatn-
aðsf peysuklæðnaðs og lérefta-
saum
Ragnhildur Magnúsdóttir
Kirkjustræti 2.