Reykjavík - 15.04.1905, Blaðsíða 3

hvort sem hann trúir' eða trúir ekki, hafi
hann lifað lífinu eftir beztu vitund. í
þessum anda lifir Höffding og aðrir göf-
uSlr „trúleysingjar11 vorra tima.
Svo skal ég, áður en iýkur, drepa einu
orði á viðureign þeirra Höfídings og
Brandcsar út af Nietzsche. Höftding viður-
kennir nú i síðasta riti sínu (Moderne Filo-
sofefi, hls. 119), að þeir hafi þa báðir farið
lyrir ofan garð og neðan hjá Nietzsche,
af því þeir þekktu ckki kenning hans
U8Bgilega. Myndir þú vera jafix sannleiks-
elskandi, séra Surtur? En kénning
Aietzsches var í því fólgin, að mannkynið
®tti að leitast-við að framleiða mikilmenni,
sem liyrfu ekki í fjöldann, eða þjónuðu
girndum lians, heldur drotnuðu yfir hon-
Um og reyndu að draga smámennin upp á
við með eftirdœmi sinu. Og það mun
emnig Krjstur hafa gert með eftirdæmi
S1nu, þó það hrífi ekki mikið á suma þjóna
hans.
Vertu sæll, kúnningi! Þú þarft ekki að
hlygðast þin fyrir mér né öðrum fyrir
þetta og annað, sem þú hefir gert, en eigir
þú einhvern launkofa, þá farðu þangað
°g reyndu að blygðast þín fyrir þínum
mnra manni. —■ Takist þér það, þá er
hann ekki sem verstur, og þú getur enn
vænst andlegs afturbata, þó ekki verði
það afturhvarf. Þú skilur!
Þinn :
Ágúst Bjarnason.
Ráðsmaður holdsveikraspítalans.
Herra ritstjóri!
^ér segið í blaði yðar 8. þ. m. að
Guðm. Böðvarsson hafi ekki haft ann-
að sér til ágætis, er hann fékk ráðs-
mannsstöðuna, en að konan lians var
uf Stephensens-ættinni — í ætt við
landshöfðing j a.1
.Petta verður ekki skilið öðruvísi en
svo, að landshöfðingi hafi ráðið veit-
ingunni og gert öðrum rangt til, er
harin veitti Guðmundi stöðuna.
Pessi tilgáta er ekki rétt.
Kg réð mestu um þá veitingu.
Þegar spítalinn var settur á stofn, var
mér falin á hendur öll undirbúnings-
vinnan, og þing og stjórn fóru eftir
tillögum mínum svo að segja í öllum
greinum. Mér fanst því cðiilegt að ég
fengi að ráða miklu um það, hver
fyrstur yrði ráðsmaður, og það fékk
ég lika.
Pað er eitt ið helzta aðalstarf ráðs-
manns að annast mestöll innkaup fyrir
spitalann; þau nema um 2000 kr. á ári;
húskapur er þar enginn; þess vegna á-
eit eS að vanur verzlunarrnaður væri
einna hezt fallinn til þessa starfa.
Raðsmaður verður daglega að aíla spí-
talanum ýmsra matvæla og annara
nauðsynja —hann verður að vera stak-
ur regluinaður.
f-g þekti Guðm. Böðvarsson vel, vissi
ao nann var • ,
11 maður miog samvizku-
samur og skibiurækinn, mesti reglu-
maðurog vanur verdunarstörfum. Pess
vegna aleit eg rett að Veita honum
stöðuna frernur en ýmsum sveitamönn-
um, bændum og' prestum, sem um hana
sóttu, þó að þeir væru mestu sóma-
menn. Meðnefndarmenn minir í stjórn-
arnefnd spitalans urðu á sama máli
°g landshöfðingi veitti þá Guðm. Böö-
varss. ráðsmennskustarflð eftir ein-
dregtnni tillögu stjórnarnefndarinnar.
Allir vita að Guðm. Böðv. hefir leyst
starf sitt prýðisvel af hendi.
.' 1 ar var ákveðið, að stjórnarnefndin
etn skyldi veita stöðu ráðsmanns, ráðs-
r). tiei, þnð vóru siður en ckki vor orð.lield-
Ur tilfærð orð Valtýingablaðs cins þá. Ritstj.
*Rvikur.«
77'
konu og gjaldkera. Pað er því fylli-
lega rétt, sem þér segið, að stjórnar-
nefnd spitalans ber nú ein ábyrgð á
þeim veitingum.
Nú hefir þcss verið getið í öðrum
blöðum, að ég hafl verið þvi mótfall-
inn, að Hermann Jónasson alþingis-
maður fengi ráðsmannsstarfið. Pað
er rétt hermt. Ég var þvi mótfall-
inn. Meðal umsækjenda vóru margir
vanir verzlunarmenn, dugnaðar og
reglumenn; ég áleit að spítalanum
og landssjóði væri fyrir beztu að ein-
hver þeirra hlvti stöðuna — færði til
sömu ástæðu sem þá, er staðan var
veitt í fyrsta sinn.
Meðnefndarmenn mínir voru nú á
annari skoðun og tel ég mér ekki skylt
að verja gerðir þeirra gegn ásökunum,
er fram hafa komið; það munu þeir
sjálfir gera, ef þeint þykir þurfa.
En þar sem það heflr verið gefið
í skyn, að ráðherrann hafi knúið stjórn-
arnefndina til að veita Hermanni stöð-
una, þá tel ég mér skylt að geta þess,
að við mig hefir ráðherrann ekki nefnt
það einu orði, hvorki fyr né síðar.
Rvík, 9. Apríl 1905.
Virðingarfylst.
G. Björnsson.
Landshornanna milli.
— ;o: —
Asij;ling.
Með Hólum kom liingað frá Vest-
mannaeyjum skipshöfn af franskri fiski-
skútu, 25 manns, er farist hafði fyrir
skömmu sunnanvið land á þann hátt,
að enskur botnvörpungur rakst á hana
og braut svo, að lnin sökk eftir litla
stund. Enga tilraun gerðu botnvörp-
ungar til að bjarga skipshöfninni, en
héldu burt sem hraðast. Frakkar komu
bátum út áður en skipið sökk og náðu
öðru frönsku fiskiskipi eptir nokkurra
tíma róður; það ílutti þá til Vest-
mannaeyja. .
Mannalát. 18. febr. síðastl. and-
aðist Þórður Sveinbjörnsson bóndi i
Tungu i Staðarsveit úr lungnabólgu,
71 árs.
5. marz andaðist Sigurveig Björns-
dóttir húsfreyja á Asmundarstöðum á
Sljettu, f. 1851.
Látinn er á Seyðisíirði 16. þ. m. rit-
stjóri »Austra«, cand. phil. Skafti Jósefs-
son, læknis á Hnausum, Skaftason, f.
17. Júní 1839. — Erflngjar hans halda
á fram blaðinu og er Þorstcinn sonur
hans ábyrgðarmaður þess.
Sótt. — Í3. þ. m. kom hraðboði frá
sýslumanni Skaftfellinga með tilkynn-
ingu um, að upp hali komið mjög sótt-
næmur og mannskæður sjúkdómur,
difteritis, í Hofshreppi i Austur-Skafta-
fellsýslu. Hafði héraðslæknirinh (Þor-
grímur Þóðárson) bannað allar sam-
göngur til og frá hreppnum og var það
samþykt af sýslumanni og síðan af
stjórnarráðinu 14. þ. m. 3 sjúklingar
hafa dáið á skömmum tíma. Veikin
gerir vart við sig á ílestum bæjunt í
sveitinni. Stjórnaráðið sendi með hrað-
boðanum Serum til vonar og vara, ef
læknirinn hefði það ekki.
IRe^kjavífc og ðtenð.
Hásbrot <>í>' hrenna. Austar-
lega i Skuggahverfinu, skamt fyrir vest-
an klæðaverksmiðjuna »Iðunni«, á lítilli
hæð, sem þar skagar út i vikina, stóð
allstórt hús tvílyft, með steinveggjum
að neðan, en að ofan úr timbri, eign
Edinborgar-verzlunar. Húsið hét Sjáv-
arborg. Þar innfrá er útgerðarstöð
verzlúnárinnar og stóð húsið eitt sér,
þvi fyrir ofan eru þerrireitir fýrir flsk.
I húsinu var ýmis útbúnaður, er að
sjávarútgerð lýtur, og auk þess var þar
skrifstofa umsjónarmanns flskverzlun-
arinnar og útgerðaririnar. Þar var
riiúrskápur stór með járnhurð fyrir og
inni í honum geymdur eldtraustur járn-
slcápur, en þar í peningar og bækur
verzlunarinnar. Tvær útbyggingar voru
við húsið og var i annari saltgeymsla,
en i liinni smiðja og liesthús.
Aðfaranótt 11. þ. m. var brotist inn
í húsið, sýnilega í þeim tilgangi að
komast í peningaskápinn, því múr-
skápurinn var sprengdur upp og á
peningaskápnum, sem þar var inni
geymdur, voru merki, likust því sem
barið liefði verið á honum með stór-
um járnkalli, cða sleggju. Peninga-
skápurinn var stór og afarþungur, svo
að margra manna krafta hefði þurft
til að hreyfa liann. Þjófunum tókst
og eigi að viiina á honum, höfðu að-
eins beglt og sprengt ytra járnborðið,
en orðið svo frá að hverfa engu rík-
ari en áður — eða mjög litlu, því eitt-
hvað af smápeningum hafði legið í
múrskápnum.
Nú mun þjófunum hafa þótt för sín
orðin hin versta, þar sem þcir urðu
að gefast upp fyrir járnskápnum eftir
harða átsókri, og er líklegt, að þeir
hafi þá óskað sér heim í tletin, en það
óunnið*er þá var að gjört. Eigi munu
þeir liafa línt árásinni á kassann fyr
en dagur leit yflr íjallabriinir og þeir
hugðu honum liðsvon úr bænum. En
þá taka þeir það ráð sem verst var
og illmannlegast, annaðhvort í hefnd-
ar skyni, eða |þá til að Lrcyna að
dylja ófarir sínar: Þeir leggja eld i
húsið. Þessa varð vart kl. 4 um morg-
uninn og var eldurinn þá óslöklcvandi.
Brann liiisið til ösku og alt er i var,
sem eld gat lést á. En mitt í rústun-
um stóð múrskápurinn óbrunninn og
inni i honum peningaskápurinn sigri
hrósandi, en sár mjög, eins og áður
segir, og ber liann vitni um, hvernig
á brunanum standi.
Hús brann þarna á sama stað fyrir
tveimur árum, eign sömu verzlunar,
og einnig af manna völdum, en ekki
hefir komist upp hverjir þá brendu, og
eigi heldur hverjir nú brendu, enn sem
komið er.
Alt, sem brann, var vátrygt. Eínn
hestur var í hesthúsinu og brann hann
inni. Er það einna ljótast í þessu
fólskuverki, ef þjófarnir hafa vitað af
hestinum þar inni og samt ekki bjarg-
að honum.
Mótorbát sleit upp hér á höfn-
inni í hvassviðri á Mánudaginn var,
rak í land og brotnaði hann nokkuð,
en þó eigi meir en svo, að gera má
hann jafngóðan. Báturinn var ný-
smíðaður, eign Björns Gislasonar.
Strandforðabátarair eru nú
báðir komnir, Hólar 9., en Skálholt
12. þ. m. Komu báðir beina leið frá
Khöfn: Með Skálholt kom Kaaber
verzlunarmaður.
"Viö ylirréttinn er cand. jur.
Guðm. Eggerz settur málaflutnings-
maður.
Hruna-prestakall er veitt
séra Kjartani Helgasyni i Hvammi i
Hvammssveit, eftir ósk sóknarnefndar,
þvi aðrir sóttu ekki um brauðið.
Stokkscyrar-prestakall.
Þar eru nú í kjöri sr. Helgi Arnason
i Olafsvík, sr. Páll Stephensen á Mel-
graseyri og cand. theol. Gisli Skúlason.
Tang-stvoilcin. Eitt af fiskiskip-
um Geirs kaupm. Zoega »Friða« kom
inn í fyrri vikunni mcð 5 menn sjúka
af taugaveiki.
Káðlicrrann lir. H. Hafstein
ætiar til Khafnar í dag (eða á morgun)
með »Kong Trygvew til að flytja fyrir
konungi frumvörp þau sem af stjórn-
arinnar hendi verða lögð fyrir alþingi.
lfíinisk. „lTri<lt;ioí'“ (kapt.
Andersen) frá Thore-félaginu kom liing-
að í gærmorgun frá Leith, hlaðið kol-
iim og vörum. Héðan fer skipið til
Eskifjarðar.
s|s ,,'Vil>rsin“ (kapt. C. Landenes)
aukaskip frá Thore-félaginu kom hing-
að í gærmorgun frá útlöndum, kom
við á Stokkseyri og losaði þar nálega
200 tons af vörum.
Skipið fer héðan til Ólafsvíkur, Skarð-
stöð og Stykkishólms, þaðan austur til
Eskifjarðar.
»Edimlt>org’ar«—b úðina, ina nýju
og prýðilegu, höfum vér ný-skoðað.
En lýsing á henni verður að bíða
næsta bl.
— IN aiísita blað á þriðjudagskvöld,
skrautprentaö með litum. Augl. ættu
að konia í d a g eða árla á morgun ,—
Ekkert blað á Laugardaginn næsta,
----- ■ ■ ■! ---
Iloimsoixlaiiiia íailli.
Stríðíð. Blöð vor ná til 8. þ. m.
seint um kvöldið.
Linievitsj, yfirhersh. Rúsa, hefir nú
dregið saman allar flóttahers leifarnar,
300,000 manns, og hefir sent 50,000
af því liði til Kirín, til að reyna að
verja borgina. En 250,000 hefir hann
með sér og heldur því liði þvers yfir
brautina, en liggur n. a. til Kirín,
en Japanar hrekja hann sífelt undan
sór þar. En hann brennir og brælir
bygð alla, svo að eyðimörk ein er
eftir. Er ætlað að hann rnuni ætla
að gera viðnám milli Tsjang-tsjun og
Kírín. Hann heldur liði sínu heldur
þétt saman, svo að ekki tekur yfir
meira en 40 rastir rúsneskar á breidd
og beygir báða fylkingararma norður
á við.
Japanar sækja eftir honum og hafa
475,000 manns; mynda stóran hálf-
baug um hann og hafa riddaralið
fremst, svo að Rúsar vita ógerla, hve
Japanar eru komnir langt norður aust-
an megin og vestan. Stýra þeir Kúróki
og Kawamura hægri fylkingararmi,
Oku inum vinstra, en þeir Nodzu og
Nogi eru í miðju.
Búizt er við að til höfuðorrustu
dragi um eða eftir næstu mánaða-
mót, ef Linievitsj verður ekki flúinn
alla leið norður fyrri, því að hætta
þykir Rúsum á, að Japanar kunni
ella að umkringja hann.
Eystrasalts-flotl Rúsa undir for-
ustu Rosjdestwenski sigldi 8. þ. m.
austur um Malacca sundin og stefndi
til Singapore, 37 skip segja sumar
fregnir, en aðrar 47. (likl. 37 her-
skip og 10 kolaskip). Á undan þeim
fóru 12 herskip Japana, njósnarskip,
en aðalfloti þeirra var þá að hópa
sig saman eitthvað austar; það munu
vera milli 40 og 50 skip. Bjuggust
sumir viðsjóorrustu innan fárra stunda,
en það er eins víst að hún geti
dregist. Rúsar eru kolalitlir og Jap-
anar eins vísir til að reyna að ein-
angra nokkur skip þeirra fyrst og
eyða þeim áður en þeir leggja til
höfuðorustu. Japanar hafa örskreið-
ari skip og langdrægari fallbyssur, og
er það líkt Tógó aðmírál að neyta
þess og vinna Rúsum sem mest tjón
áður en hann leggur til höfuðorrustu,
og teygja þá sem lengst austur fyrst,
likt og hann fór að í Ágúst síðastl.
Þriðji Eystrasaltsflotinn var að
sigla suður úr Rauðahafi um þetta
sama leyti.
Á Indlandi hafa orðið geisimikl-