Reykjavík - 12.08.1905, Blaðsíða 2

154
REY KJAVÍK
KR. KRISTJÁNSSON,
SkóluTÖrðustíg 4,
sœíðar maniia bezt húsgögn og gerir við
Heiöarleg Maöamenska!
Átvúnað á aumlegt goð
allmargir nú hafna —
illa hreÍ9t,rað ísu-roð
Axlar-Bjarnar jafna.
Gömul vísa.
„Margur furðar sig á, því meinleysi
Isafoldar ... að hún bendi ekki
einu sinni á, með hvaða ráðum ráð-
gjafmri hafi hænt að sér þetta þing-
lið, sem honum íylgir, sem sé með
embætt.um, bitlingum (milliþinga-
nefnda-þóknun), heiðursmerkjum o.
s. frv.“ >Svona byrjar síðasta ísaf.-
blað 10. þ. m.
Svo heldur blaðið áfram:
„Þeir eru að telja og telja saman,
og telst til, að ekki séu í flokknum
nú orðið nema 2—3 í mesta lagi ó-
laðaðir þann veg, þ. e. óbitiingaðir o.
s. frv., en að þeir hinir fáu muni
áreiðanlega hafa fengið eitthvert bit-
lingsfyrirheiti,ýmistembættisframaeða
annað, þar á meðal t. d. ioforð um
atvinnu við landsímann fyrirhugaða;
þar sé um mikla atvinnuvon að tefla,
er gera megi sér af marga vini, bæði
þingmenn og kjósendur. “
Og enn frereur:
„Talað er öðrum fremur mikið um
2 þingmenn í stjórnarflokknum, er
mæni vonaraugum í 2 in æðstu um-
boðsleg ernbætti á landinu, önnur en
ráðgjafa og Jandritara, embætti, er
miklar líkur erutil að losni bráðiega.
Annar þeirra lét kjósa síg á þing í
utanflokkakápu, en klæddist eiilkenn-
isbúning stjórnarliðsins von bráðaia
eftir það er hann hafði hlotið kos-
ningu, euda hafði mest kjörfylgi frá
stjórnarflokknurn. Hinn hafði um
langan aldur verið mjög tvíátta um
flokksfyigi, verið sitt árið í hvorum
flokknum og stundum utan flokka."
Þetta eru nokkurveginn skýr orð
og ótvíræð: nál. þrem fjórðu hlutum af
alþingism. borið á brýn, að þeim sé
mútað af ráðherranum með bitl-
ingum og nafnbótum til fyigis
við hann; 2—3, sem enn hafi ekki
meðtekið múturnar, hafi fengið fyrir-
heiti um þær.
Tveim af mei-kustu mönnum iands-
ins: héraðslækni Guðm. Björnssyni
og lektor Þórhalli Bjarnarsyni borið
á brýn, að þeir selji sannfæring sína
gegn embættisframa-von, von um
landlæknisembættið og byskupsem-
bættíð. Og þetta eru menn, sem ísa-
iold hefir sjálf fyrir skömmu hlaðið
á lofsmjaðri fyrir mannkosti og vits-
muni.
í næsta blaði á undan þessu var
Guðlaugur bæjarfógeti Guðmundsson
svívirtur á alla lund — maður, sem
blaðið hefir áður borið jafn ört á
lofið á hvert reipi.
Nú fer þjóðin vonandi að skilja
úr þessu.
Henni biandast ekki iengi hugur
um það, hvort iíklegra sé, að allur
hávaði fuiltrúa hennar, og þar á meðal
þeir menn, sem ísafold hefir fram að
síðustu talið til mestu og beztu manna
þjóðarinnar, sé allir mútu-þjófar og
bófar, eða þá að eitthvað sé gengið
af geirneglingunum í stafgólfunum
í höfði skrílræðis-generalsins, danska
dannebrogs-riddarans Björns Jóns-
sonar.
Fyrir slíkar greinar rná inn rnikii
meirihluti alþingis vera ísaf. þakk-
látur. Það er ekki í fyrsta sinni,
sem hún styður og styrkir mótstöðu-
menn sína, og verður vonandi ekki
1 síðasta sinn.
Djunðsverian beiðnr
hefir Guðlaugurbæjarfógeti Guðmunds-
son, alþm. Yesturskaftfellinga, hlotið,
þar sem ísafoldar og Þjóðvillu kiíkan
hefir iýst hann flokksrækan, fyrir það
að hann var ófáanlegur til að greiða.
atkvæði þvert á móti sannfæring
sinni, en eftir fyrirskipun Björns gener-
als og séra Einars i Hjáleigunni.
Flokkarnir á þingi.
Dr. Yaltýr Guðmundsson prédikaði
Dönum það sterklega í vetur, að ráð-
herra íslands, hr Hafstein, væri svo
gersneyddur fyigi þjóðarinnar, að hann
yrði í minnililuta á Alþingi i sumar,
ef hann nyti ekki við þeirra konung-
kjörnu þingmanna, er stjórnin réði
kosning á.
Dr. Valtýr hefir oft sýnt, hve sann-
leikskær hann er og hver snillingur
að reikna. Svo kveður mikið að
þessu, að það er að orðtaki haft um
reikningslegar stórvitieysur og endi-
leysur, að þetta sé „Eimreiðar-reikn-
ingur.“
Allir vita, að Alþingismenn eru 40
talsins. Af þessum 40 eru 12 einir
— segi og skrifa tólf ■— andstæð-
ingar stjórnarinnar.
Þeir eru þessir, taldii í stafrófsröð:
Björn Kristjánsson (1. K. & G.).
Einar Þórðarson (2. N.-M.).
Jóh. Jóhannesson (1. N.-M.).
Ói. Briem .(1. Skag.).
Ól. Ólafsson (2. Árn.).
ÓI. Thorlacius (1. S.-M.).
Sig. Jensson (Bstr.).
Sig. Stefánsson (ís. kpst.).
Skúli Thoroddsen (2. K. & G.).
Stefán Stefánsson (2. Skf.)
Valtýr Guðmundsson (2. K. & G.)
Þorgr. Þórðarson (A.-Sk.).
Einn af þessum 12 erennaðnafn-
inu flokksmaður í heimastjórnarflokk-
num — hefir aldrei sagt sig úr hon-
um. Það er hr. Ól. Thorlacius. En
hann hefir struhið úr flokknum og
gengið í lið andstæðinganna og því
teljum vér hann þar.
Þá eru eftir 28 þingmenn. Af
þeim eru 26 flokksmenn í heima-
stjórnarflokknum, þessir:
Aug. Flygenring (5. Kkj.)
Árni Jónsson (N.-Þ.)
Björn Bjarnarson (Dal.)
B. M. Ólsen (3. Kkj.)
Eggert Pálsson (Rangv.)
Eiríkur Briem (2. Kkj.)
Guðjón Guðlaugsson (Str.)
Guðm. Björnsson (2. Rvk.)
Guttormur Vigfússon (2. S.-M.)
H. Hafstein (1. Eyf.)
Hannes Þorsteinssnn (1. Árn.)
Hermann Jónasson (1. Húnv.)
Jóh. Ólafsson (V.-ísaf.)
Jón Jakobsson (2. Húnv.)
Jón Jónsson (Seyðisf.)
Jón Magnússon (Vestm.)
Jón Ólafsson (4. Kkj.)
Július Havsfeen (1. Kkj.)
Lárus Bjarnason (Snf.)
Magnús Kristjánsson (Akure.)
Magnús Stephensen (2. Rangv.)
Pétur Jónsson (S.-Þ.)
Stefán Stefánsson (2. Eyf.)
Tryggvi Gunnarsson (1. Iivk.)
Þórarinn Jónsson (6. Kkj.)
Þórh. Bjarnarson (Borgf.)
Utan flokka er Guðl. Guðmundsson
(V.-Sk.) og heíir hann, eins og séra
Magn. Andrésson (Mýr.) til j.essa (10.
Ágúst) greitt atkvæði með heima-
stjórnarmönnum í þeim tveim málum,
sem enn hafa verið talin flokksmái á
þessu þingi af andstæðingum stjórn-
arinnar.
Vér þykjumst því fara í öllu sann-
gjarnlega að í því, að telja hvorug-
um þessa tvo.
Þá höfum vér eftir 20 þingmenn,
er stjórnin styðst við, og 12 á móti.
Þótt þeir 6 konungkjörnu væri allir
dregnir frá, væri þó eftir 20 gegn 12
og er það óvanalega sterkur meiri-
hluti fvrir stjórn að styðjast við.
Nei, þjóðin hefir ekki sýnt mótstöðu-
flokknum mikið traust né fyigi við
þingkosningarnar síðustu. Það væri
synd að segja.
Ritsímamálið.
Nel'ndarálit
í hraðskeytamálinu er nú út
komið, hæði frá meiri og minni
hlutanum, og síðan framhalds-
nefndarálit frá fjárlaganefndinni
(meiri og minn hl.) um ritsíma-
málið.
Þetta er lengsta, en líka lang-
rækilegasta nefndarálit, sem fram
hefir komið á þingi. Pað er hvor-
tveggja, að í engu máliheíir það áður
fyrir komið, að fjölmennur flokk-
ur með 5 blaða fylgi hafi með
fullum ásetningi og miklum ötul-
leik tekið sér fyrir liendur, að
villa þjóð sinni sjónir og blekkja
hana með ósvífnustu og samvizku-
lausustu ósannindum, í þeim eina
tilgagni, að reyna að hindra það
að stjórnin geti komið til fram-
kvæmdar mesta þarfamáli lands-
ins — málí, sem þeir sjálfir höfðu
barist fyrir — eða þá að gera þjóðina
æfa af óánægju yfir framkvæmd-
unum,efþær yrðu ekki hindraðar.
Þar sem svona stóð á, var ekkí
vanþörf að gera allri þjóðinni kost
á, að kvnnast röksemdum heggja
hliða, til að geta vitað sannleik-
ann í málinu.
Það var brýn skylda Alþingis við
þjóðina, að veita henni færi á
þessu.
Þetta hefir Alþingi nú gert með
því að gefa út í 5000 eintökum
sérprentun af öllu nefndarálitinu,
þar sem hæði meiri og minni liluti
hafa sett fram röksemdir sínar,
hvor fyrir sinni skoðun. Allir
þingmenn fá jafna eintakatölu af
þcssu upplagi, til útbreiðslu. En
minnihl. nægir það ekki; honum
er illa við að alþj'ða fái að sjá
röksemdir beggja. Því liafa þeir
Iátið sérprenta 1000 eintök af
minni hluta nefndarálitinu einu, til
að senda út þeim fáráðu, blekktu
sálum, scm ekki er vogandi að
láta sjá röksemdir beggja hliða.
Þetta er einn htill vottur, meðal
margra annara, um það, livorir
betur treysta málstað sínum.
Ritsíminn samþyktur.
Við 2. umr. fjárlaganna, sem stóð
3 daga og laukst kl. 3,85 mín. í
nótt, er leið, vóru tillögur, meiri
liluta fjárlaganefndarinnar (bygðar
á till. meirihl. ritsímanefndarinnar)
samþyktar í Nd. með 17 gegn 7
atkv.
Einn þingm. (séra Magnús And-
résson) var orðinn svo lasinn af
þreytu, að hann var farinn lieim
að sofa. En það er ekkert leynd-
armál, a‘ð hann liafði sagt það áð-
ur, að livort sem það gilti þing-
mensku sína eða flokksvist, þá
hefði hann ekki saminzku lil, aö
greiða atkixvði mót ritsímannm.
Meiri hlutinn misti því óefnð
eitl atkvæði við fjærveru hans.
Nefndarálitln í Rítsímamálinu
þurfum vér ekki að ræða liér, þar
sem 5 þúsundum al' þeim verður
dreift út um land alt, svo að llest-
ölluin heimilum á landinu verður
kostur á að sjá það. Vér viljum
að eins benda lescndum á, að
hugleiða álit heggja hluta sem
rækilegast, og mun ekki hugsandi
mönnum blandast hugur um, að
eins og álit meiri hlutans er ljóst,
rökstutt og sannfærandi, samið af
snild í alla staði, og framhalds-
nefndarálit fjárlaganefndar ekki
síður, svo órökstutt, hártogunar-
samt og ósannsögult er álit minni
hlutans.
Alt er skjalið 135 hls. Vantiþar
nokkuð á, þá verður það á eintök-