Reykjavík - 07.12.1907, Blaðsíða 2

272
REYKJAVIK
Oliyer Twist
er hcímsfraeg skáldsaga eftir Charles Dickens. Hún faest
nú í vandaðri ísl. þýðingu hjá bóksölum víðsvegar um land
alt. Góð, hentug og mátulega dýr tækifærisgjöf fyrir unga
og fullorðna. Menn hafa sagt um Njálu, að hvað oft sem
þeir litu í hana, lœrðu þeir eitthvað af henni. Sama má
scgja um Oliver Twist: hversu oft sem hann erlesinn, finst
nóg til íhugunar og auk þess er bókin víða mjög skemtileg.
tekinn eftir Dómasafnsins VII. bd. 2. h.,
128.—129. og 131.—132. bls.
L. H. B. hafði höfðað 2 mál móti
ritstjóra Isafoldar (B. J.), annað út af
fjárdráttarbrígzlinu og hitt fyrir að-
dróttunina um afsetningarverðleikann.
[Pramhald].
■■
+
Árni Thorsteinsson
landfógeti andaðist liér í bænum 29.
f. m. ; hann var sonur Bjarna Thor-
steinssonar, amtmanns og konferenz-
ráðs, og fæddur að Arnarstapa (Snæ-
fellsnessýslu) 5. Apríl 1828. Stúdent
úr Reykjavíkurskóla 1847; cand. jur.
frá háskólanum 1854; 31. Marz sama
ár sýslumaður í Snæfellsnessýslu; en
frá 18. Febrúar 1861 landfógeti yfir
íslandi og bæjarfógeti í iteykjavík;
en er þ.au embætti vóru aðskilin hélt
hann landfógetaembættinu, þar til er
það var niður lagt, þá fékk hann iausn
9. September 1904, og hafði þá þjón-
að embætti fulla hálfa öld. Kanselli-
ráð varð hann 26. Maí 1867, en afsal-
aði sér þeirri nafnbót nokkru síðar;
riddari af dannebrog varð hann í Á-
gúst 1874; dannebrogsmaður 24. Júní
1895; K. D.br. 9. Sept. 1904.
Konungkjörinn alþingismaður var
hann 1877—1903.
Hann kvæntist 1861 Soffíu Kristíönu,
dóttir Hannesar Steingrímssonar (bysk-
ups) Johnsens.
Árni Thorsteinsson var inn sam-
vizkusamasti maður í hvívetna og eins
sem embættismaður. Á honum bar
ekki mikið sem konungkjörnum þing-
manni, mest fyrir það að hann var
oftast forseti. Það starf lét honum
vel og hann var einkar réttvís og ó-
hlutdrægur forseti.
Eftir hann iiggur ekki mikið af
prentuðum ritgerðum, helzt um lax-
veiði og súrheysgerð, ritgerðir sem að
kunnugra dómi bera meiri vott um
lofsverðan áhuga hans, heldur en
praktiska þekkingu. Hann var yfir-
lætislaus maður, en átti þátt í ýms-
um þörfum fyrirtækjum. Hann var
aðalfrumkvöðull að stofnun sparisjóðs
Reykjavíkur, og átti góðan þátt í
stofnun fornleifafélagsins. Hann gekst
fyrir samskotum til að reisa skólavörð-
una úr rústum og gaf þar vel til
sjálfur; en er varðan var reist, var
Reykjavík kalklaus og sementslaus, og
átti að sementa liana síðar, en 15.
Ágúst, er frakknesku herskipin skutu
hér mikið á Napóleonsdaginn, hrundi
varðan til grunna.
Samskotaféð mun hafa verið mikið
til uppgengið, og ekki var samskota
leitað framar; en varðan reis samt upp
vel og rammbyggilega gerð eins og
hún nú stendur, og mun Árni Thor-
steinsson hafa lagt þann kostnað fram
úr sínum vasa. Hann hafði ekki hátt
um það fremur en margt annað sem
hann gerði.
•'----—------------------------•
ÚRSMÍBA-YINNUSTOFA.
Vönduð Íí r og Klukkur.
Bankastræti 12.
Helgí Hannesson.
•------------------------------•
Á. Th. var glaðlyndur maður og
fyndinn og manna tryggastur.
Ingólfslíkneski
Einars Jónssonar.
Rétt af hendingu hefir mér gefist færi á
að skoða eftirmyndirnar af Ingólfslikneski
Einars Jónssonar listamanns, og langaði mig
til að lýsa því ofurlítið fyrir almenningi.
Mun ég segja kost og löst á því, eftir þvi
sem ég hefi frekast vit á.
Yfirleitt verður myndin fögur og mikil-
fengleg til að sjá. Fegurst verður Ingólfs-
myndin á þá hliðina, þar sem komið er að
henni berskjaldaðri og ekkert hylur vöxt né
yfirbragð Ingólfs, en það er þeim megin,
er hann styðst við atgeirinn. Er svo mikill
styrkur, fjör og festa í öllum líkamsskapnaði
hans og andlitið svo svipmikið, að það hlýt-
ur að vekja aðdáun manna, og allmikill er
landnámsmaðurinn undir brún að sjá. Ein-
kum hljóta menn þó að dást að líkamsskap-
naði hans. Brjóstið er hvelft mjög og
hringabrynjan fellur svo aðdáanlega vel að
líkamanum, að þar mótar fyrir hverjum vöðva.
Og svo vel falla leistabrækurnar að fótlegg-
jum hans, að þar er eins og telja megi
hverja æð og hvern vöðva. Vinstri hand-
leggurinn er hafinn á loft og kreppir Ing-
ólfur hendina um falinn á atgeirnum ofan-
verðum, en hægri hendi styðst hann við
skjaldarrönd sina. Andlitið er á vinstri hlið-
ina einbeitt mjög og karlmannlegt, en þó
sviphreint.
Framan á er myndin ekki jafn fögur. Er
andlitið þaðan að sjá helzt til hvatvíslegt
og ófagurt, muunurinn lítíð eitt skældur,
nefrótin óþarflega digur, en neftotan ein-
kennilega frammjó og hægri augnabrúnin
helzt til hafin. Líkist iandnámsmaðurinn
þaðan að sjá einna mest harðsnúnum og ó-
fyrirleitum rómverskum hundraðshöfðingja.
Á hægri hlið Ingólfs sést lítið annað en
öndvegissúlan og gassaleg öndvegisbrík, er
stelur allmiklu úr myndinni. Kynlegt mun
sögumönnum þykja að sjá Óðinn á öndvegis-
súlunni, með því að hann aldrei var iignað-
ur að mun annarstaðar en í Uppsölum og
líklegast aldrei nema að nafninu til á ís-
landi. En því síður munu menn kunna við
að sjá Allföður standa þar í háifgerðum
kvenhjúp; en rúnirnar fyrir neðan gefa
glögglega í skyn, að Oðinn eigi það að vera.
Að aftan er likneskið einna fegurst. Fellur
skykkjan aðdáanlega vel um axlir Ingólfi og
aftur á bakið; svipurinn er göfugmannlegur
og ber atgeirinn þaðan svo við, að hann
stendur þar eins og eggjandi uppörvunar-
merki og bendir til himins.
Líkneskið alt stendur á ferstrendum stalli
og eru upphleyptar myndir á hverri hlið
hans.
Á vinstri hlið, sem er að öllu jafnfegurst,
flýja goðin til íslands undan kristniboðinu,
sem táknað er með krossaðri hendi, er
kemur upp úr jörðinni. Flóttinn er falleg-
ur, en þar sem hendin er, þykir mér Einar
hafa farið miðlungi vel með góða hugmynd,
sem haun hefir áður beitt frámunalega vel.
Einari var hér um árið falið að búa til
uppkast að mynd yfir þjóðhetju Færeyinga,
Povl Naalsoy. En með því að engin mynd
var til af manninum, táknaði Einar starf
hans fyrir þjóðina með því, að láta hönd
eina mikla koma upp úr jörðinni og hefja
bjarg mikið á loft. Merkingin var auðsæ :
mikilmennið, er lyftir múgnum, — þjóðinni!
En hér er hsndin með krossmarkinu notuð
sem eins konar fjandafæla á goðin, og þykir
vist mörgum, er um það hugsar, undarlegt,
að in herskáu goð víkinganna skuli hafa
flúið slikt.
Að framan sést Ingóifshaugur á Ingólfs-
fjalli og leikur um hann geislabaugur, svo
Úrsmíðavinnustofa
Carl U1. Bartels
Langavegi 5. Talsími 137.
að það er elcki óáþelct sói, er gengur tíl
viðar. En uppi yfir haugnum svífur manns-
mynd með örn að baki og virðist hún benda
erninum til austurs. Á hvorttveggja þetta
líklegast að tákna frelsið og framsóknina.
Að baki eru nornirnar þrjár: Urð, Yerð-
andi og Skuld. Hyggur Urð til ins liðna,
Verðandi er búin sem valkyrja með spjót á
lofti og all vígaleg, en Skuld ríðnr fremst
og bendir fram á framtíð vora.
Á hægri hlið Ingólfi er mynd af Ragna-
röklcri, og er hún einna tilkomuminst og
torskildust, enda þótt heimssiitunum og
baráttu goðanna sé svo stórfenglega lýst í
Völuspá, að þar væri nóg yrkisefnið. Sést
ekkert á mynd þessari nema tvisett röð
manna á steinbrú, er virðist vera að síga
í sæ, og svo himinhvolfið upp yfir. Er það
því líkast, sem mannkynið alt sé að ganga
þar fyrir ætternisstapa og virðist myndin
því ekki geta átt við neitt annað úr Völu-
spá en þessa einu hendingu:
„troða halir helveg“,
og er það all fátæklegt.
Annars er líkneskið, eins og þegar er sagt,
tilkomumikið og tignarlegt og má þjóðin, og
þá ekki sízt Reykjavílc, kunna Einari alúðar-
þakkir fyrir þetta veglega minningarmark
yfir „landsföður“ vorn, inn fyrsta landnáms-
mann.
Væntanlega vanrækja Reyltvíkingar ekki
að lita á myndirnar, er þær nú innan skamms
verða sýndar í Ingólfshúsinu, þessari rausn-
argjöf iðnaðarmanna, sem vér eigum það að
þakka, að vér fáum líkneskið. Og ekki ættu
menn þá að setja sig úr færi með að leggja
stein í vegginn að þessu íyrirtæki og kaupa
sér heillamiðs, þar suður frá. Ekki má það
minna vera! Ág. Bjarnason.
„Fram“. Fundur 2. og 4. Fimtudag
í hv. mán. kl. S1/^ síðd, í Templara-húsinu.
Raf lýsingin
er að gerast ódýrri, og er gott til þess
að hugsa íyrir Reykvíkinga, sem nú
eru útsognir af olíu-Júðanum.
10. f. m. var fundur í bæjarstjórn-
inni i Niðarósi og eftir því er „Trondhj.
Adr.“ skýrir frá, var þar ákveðið að
setja niður rafmagnsverðið, bæði til
starfsafls og lýsingar, samkvæmt, þeirri
reynslu, sem bærinn hafði fengið.
Rafmagn til starfsafls, sem seit
hafði verið fyrir ákveðið verð um ár-
ið, skyldi sett niður um 5%. Verðið
á starfsafli til mótorareksturs skyldi
sett niður um 20% pr. hestafl. Þessar
og aðrar lækkanir, sem hér á eftir
verða nefndar, skyldi allar vera reikn-
aðar frá 1. degi Okt. þ. á.
Rafmagn til lýsingar, talið eftir ijós-
öflum, skyldi fyrir hverja tegund selt
með þrennu verði: fyrir stutta, mið-
lungs og langa lýsingartið. Stutt lýs-
ingartíð er talin á skrifstofum; mið-
lungs lýsingartíð er talin í venjulegum
íbúðarhúsum og búðum; en löng iýs-
ingartíð er talin á hótellum, kaffihús-
um og öðrurn slíkum húsum, er halda
óvenjulega lengi opnu.
Verðið var ákveðið þetta:
20 kerta Ijós 3 kr., 4 kr. og 6 kr.
um árið (fyrir stutta, miðlungs, eða
langa tíð).
30 kerta Ijós: kr. 4,50; 6,00; 7,00
-40 kerta Ijós: —6,00; 8,00; 12,00
50 kerta Ijós: — 7,00; 9,00; 14,00
70 kérta Ijós: - 10,00; 13,00; 20,00
100 kerta Ijós: - 14,00; 18,00; 38,00
20 kerta Ijós samsvarar borðlampa
í minna lagi; 30 kerta Ijós er á við
borðlampa í stærra lagi, og getur þá
hver maður séð, hvað hann þarf að
borga fyrir lampa af hverri stærð og
athugað hve marga lampa af hverri
stærð hann muni þurfa á heimilinu.
Undirrituð tilkynnir hér með
sínum fyrrí viðskiftamönnum og öðr-
um, að ég er nú á ný byrjuð að
„s< r aua.“
Reykjavík, Austuj'stræti 17, 14/u 1907.
Telefón 126 tsafold Haakonsen.
Þetta verð, sem að framan er getið,
er miðað við það, að lamparnir logi
allan þann venjulega tíma. Nú geta
menn í þess stað, með því að hafa
einn rafmagnsmæli á heimilinu, látið
mælinn sýna, hve mikið rafmagn hafl
verið notað; og geta menn þá sparað
sér mikla peninga á því, að skrúfa
jafnan af ijósið, hvert sinn sem ekki
þarf að nota það; stærstu og beztu
lamparnir mundu helzt hafðir í her-
bergjum, þar sem ekki er kveikt nema
fáein kvöld á árinu. Hvað samanburð
á dagslengdinni snertir milli Niðaróss
og Reykjavíkur, má geta þess, að báð-
ir þeir bæir liggja nærri nákvæmlega
á sama breiddarstigi, og er því tíminn
sem bjart er eða dimt á hverjum sól-
arhring árið um í kring alveg jafn í
báðum þessum bæjum.
Allir þekkja
ekki ávalt auglýsingaskrum frá sann-
leika, og þegar ýmsir, meira eða
minna ókunnugir auglýsa hver um
sig, að þessi eða hin vörutegund sé
bezt, ódýrust og vönduðust hjá sér,
þá er sá margur, sem veit ekki
hverju liann á að trúa.
En allir |iekkja nú skógerðar-
verkstæði og skófatnaðarverzlun
Lárnsar G. Lúðvíg;s$onar ;
því liún er orðin svo gömul og að
svo góðu kunn.
Menn vita af reynslunni, að það
sem hún auglýsir er skrumlaust og
áreiðanlegt.
Þegar hún segist hafa faliegar,
vandaðar og ódýrar vörnr, þá er
þetta bókstaflega eins og hún segir.
Skoðið nú vörurnar sem
undirskrifaður féklc með »SteiTing«.
Fyrir j<>lin þurfa aliir að
sér á fæturna, því er ráð, að skoða
nú og kaupa í tíma.
Nóg er til. Meðal annars:
lívcn-boxcalfstigvél á 8 kr.
(jafn-góð sem áður á 9 kr.).—kvcn>
clievreauxstíg-vól, (5 teg. — Ótal
tegundir, margar nýjar af kven-
Iiússkóm (flóka- og leður). —
K.arlmannastígvól (chevreaux-
og Jjoxcalf). — ErlidissKór, sterkir.
Afls konar liarnasKófatnaö-
ur (vatnsstígvél, hestaleðurs-skór og
stígvél, skólastígvél og smáliariia-
skófatnaður).
Skóhlífar, sem vart eiga sinn
líka (kaupbæti með þeim, meðan
hrekkur).
£árus 6. fúðvigsson,
Ingólfsstreeti 3-
Símskeyti til „Reykjavíkur“.
frá Ritzaus Bureau.
Kaupmhöfn 3. 1)es. kt. 535 síðd.
Samningur við gnfiiskipafélagið.
Hafstein ráðherra hefir frestað brott-
för sinni héðan til 6. Des. Samningur-
inn milli Hafsteins og hins sameinaða
gufuskipafélags (um íslandsferðirnar) hef-
ir farið á þann veg, að gamli samning-
urinn er endurnýjaður, þó með þeim við-
auka, að strandferðunum er komið ( sama