Reykjavík - 01.09.1908, Qupperneq 2

152
RE\KJAVlK
Til
Tryggva Gunnarssonar.
Nú heilsa þér, mannvinur, hlýjustu Ijóð!
Mig hlœir, þú enn ert sem ungur,
og enn þci til þjóðheilla hrcgfist þitt blóð,
það hrós votta fjölmargar lungur.
Pó Norðurtand hafi þig alið, — það eitt
oss einatt mun fremst verða’ í minni:
Hjá Suðurlandsbúum þú þrek hefir þreytt
vor þjóðheillafrömuður svinni.
Pá fólkið stóð ráðþrota’ og fann ekki braut,
en fann þó, að margt þurfti’ að bœta,
þú komst til að legsa úr þessari þraul
og þjóðina’ að örfa og kœta, —
já, þú ert sá fgrsti sem bggðir hér brgr
og beizlaðir elfurnar köldu,
og lengi því vaka mun lofstgr þinn dgr
sem Ijós gfir hafdjúpsins öldu.
Peir taka að launum oft ámœli ein
sem öflugast þjóð sinni vinna,
en verk þeirra tregst eru stáli og stein
og stöðugri’ en dómarnir hinna.
Og sómi er oss Trgggvi, að yrkja þér óð
á œfinnar kvöldstundu þinni.
Svo lengi sem ísland á ósvikið blóð
þú œ verður ferskur í minni.
Og enn er þér, mœringur, bjart yfir brún,
þar barnsglaða hugann ég kenni.
þó alvara lífs hafi rist sína rún
á riddarans göfuga enni. —
Pá tíður að aptni og lœkka fer sól,
þér loftblærinn hvíslar í egra :
Peir voru ekki margir sem ísland ól,
er unnu því fegra né meira.
Pað segja mun œttjörð vor síðar um þig,
er sigin er Eygló til viðar:
Til framfara vanstu svo margt fyrir mig,
ég man þig nú, genginn til friðar. —
Og gegmast mun nafn þitt svo göfugt og skœrt
á gullspjöldum sögunnar Ijósum,
þess endurskin verður oss œtíð svo kœrt
sem árblikið döggvuðum rósum. J. P.
Betra seint en aldrei.
„ísaf.“ endar eina af langlokugrein-
um sínum „Ef vér hefjum það sam-
taka“ 29. f. m. á þessa leið:
„Ef oss gæti iærst, að það væri að
komast skemst, að komnst sem lengst
í óvirðingarummælum um andstæð-
inga sína, sem lagt er svo mikið kapp
á annarsvegar í stjórnmálabaráttu vorri,
þá hefðum vér lært stórmikinn sparn-
að á afli handa iandinu, afli til að
hefja það hátt“.
Þetta segir blað sem haft hefir fyr-
ir atvinnu að reyna að rægja mann-
orð af helstu mótstöðumönnum sínum,
og væri góðra gjalda vert, ef bara nokk-
ur hugur fylgdi máli.
En líklega er þetta ekki annað en
eitt af óteljandi látalátum „hógværa
blygðunarleysisins", sem nú um stund
mun vera fyrir framan á Axlarbúinu.
Einkennileg aðferð,
Þingmannaefni andstæðinga sam-
bandslagafrumvarpsins munu hvergi
hafa látið skýlaast uppi á undirbún-
ingsfundunum, hvernig þeir vilji breyta
frumvarpinu, heldur hafa jafnvel sagt,
að þeir muni ekki gjöra það, fyr en
þeir komi á þing?
Hvernig geta þeir með góðri sam-
vizku hliðrað sér hjá að gjöra kjós-
endum sínum ákveðna grein fyrir breyt-
ingum á þessu stærsta velferðarmáli
þ'jóðarinnar, þar sem þeir þó að vanda
myndu hafa gjört grein fyrir breyt-
ingum sínum á hverju óðru frumvarpi,
sem minna varðar?
Og — hvernig stendur á því, að
kjósendurnir virðast iáta sér þetta vel
líka í þessu máli, þar sem þeir annars
krefjast þess í hverju óðru máli ?
Er það ekki frámunalegt hugsunar-
leysi af kjósendum, að kjósa mann til
þingsetu bara af því að hann lætur í
veðri vaka, að hann ætli að gjöra
eitthvað í þessu ináli, þegar á þing
hemur, en láta sér á sama standa,
hvað það er, sem hann þá gjörir ?
Er það samboðið virðingu nokkurs
kjósanda, að neyta svona hins dýr-
mæta kosningarréttar síns alveg út í
bláinn ?
Eða liggja breytingarnar á frumvarp-
inu þeim kjósendum svo í augum uppi,
að þeir þurfi ekki að spyrja tilvonandi
fulltrúa sína hið minsta um þær sakir,
þó ekki væri þá nema til vonar og
vara ?
Þetta er mjög svo einkennileg aðferð
af þingmannaefnum andstæðinga, og
vert fyrir kjósendur að athuga hana
grannt, áður en þeir ganga til kosn-
inga. Kjósandi.
Um gjafir
Bjarna heit. Jóhannessonar til Stykkishólms
lætnr séra Sigurður Gunnarsson ekkju
hans M. S., matselju sína, flytja ýmsar
dylgjar í „ísaf.“ 22. f. m., dylgjur sem
eru alveg ólíkar frú M. S., en nauða-
líkar séra S. G. og góðvinu hans, Gróu
heitinni á Leiti.
Frú M. S. getur ekkert, um gjafir
B. J. sagt. Hún vissi elckert um þær
fyrri en L. H. B. bar þær undir hana
rétt áður en B. heitinn skrifaði undir
gjafabréfið. Gjafamálið fór ekki milli
nokkurra lifandi manna nema B. J. og
L. H. B.
Frú M. S. segir það satt, að L. H. B.
ætlaðist til, að B. J. væri reistur minnis-
varði af St.hólmsbúum, en undirtekt-
irnar urðu svo daufar, að frú M. S.
var sjálf fyrri til.
Hitt er ósatt, að L. H. B. hafi nokk-
urn tíma, skriflega eða munnlega, hælt
sér af því, að hafa útvegað Stykkis-
hólmi þessar gjafir, enda á B. J. mestan
heiðurinn fyrir þær. Eins og L. H. B.
heldur ekki hefir hælt sér af því, að
Framfarasjóði Stykkishólms er nú bætt-
ur sá rúmlega 1000 kr. halli er sjóð-
urinn — auk mörg þúsund kr. halla
frú M. S. sjálfrar — beið við það, að
séra S. G. lánaðist að fá B. J. rétt
undir andlátið til að selja vini og vanda-
manni austan úr Norður-Múlasýslu
allar eigur hans, manni sem ekkert
átti og flosnaði upp eftir örstuttan
tíma. *
l*að er nú komið upp úr kafinu,
hversvegna „ísafold11 urraði að sím-
anum og spýtir enn ákafar galli að
sambandsmálinu.
Hún gjörir það af sömu ástæðu og
hundurinn hans Bret Harte’s.
„Hann spýtti galli af gremju út aí
öllum nýjungum menningarinnar: gasi,
ritsíma, járnbrautum o. s. frv. Sæi
hann verið að koma upp símastaur
eða járnbrautarlest á leið um bæinn,
varð hann hamslaus að gelta".
En af hverju kemur þá þessi gall-
spýtingur í hundinum hans Harte’s og
Birni okkar.
ísafold segir frá því 29. f. m., um
leið og hún segir ofantilfærða sögu af
hundinum.
Hún segir:
„Þetta fyrirbrigði verður ekki skýrt
nema á einn veg, þann að veiklaður
eða ófullkominn heili getur iítt eða
ekki samþýtt sér það, sem hann á að
skynja“ . . . sérstaklega „ef einhver
hættir sér út yfir takmörkin og ný-
breitnin er eitthvað frelsi-borin".
Þannig er þá ráðin gátan um það,
hversvegna Björn urraði svo mjög út
af ritsímanum og hversvegna hann
ældi galli í arfabynginn á Þjórsártúni,
eftir Þjórsárfundinn.
„Það er „veiklaður eða ófullkominn
heili“, sem komið hefir öllum ósköp-
unum á stað.
Gott, að ekki er langt til Þórðar á
Kleppi.
Jón Ó. Magnússon
í Bjarnarhöfn er að reyna að kióra yfir
háttalag sitt út af mislinga-sóttkvíun-
inni i St.hólmi í fyrra og hegðan sinni
á St.hólms-fundinum í sumar, en ferst
það svo óhönduglega, að hann stað-
festir hvorttveggja.
Hann kvartar undan því, að G. Egg-
erz sýslumaður hafi haft á orði að
fangelsa sig í fyrra, í stað þess að þakka
sýslumanni fyrir það. Sakirnar voru
nægar, en góðmennska sýslumanns þó
meiri en þær.
Hann játar líka óbeinlínis, að hann
hafi hegðað sér strákslega á St.hólms-
fundinum, vitnar að eins til kunningja
sinna, að hann sé ekki vanur „að á-
stæðulausu að verða svo æstur og ofsa-
fenginn sem „Rvik“ segir“.
J. Ó. M. hefði verið nær að þegja
sögusögn „Rvíkur“, sem er vottanleg,
fram af sér, en að leggja út í aðra
eins málsvörn. Kunnugir voikenna
honum oft áhlaupin, því að honum er
stundum ekki fullsjálfrátt, en hann
ætti þó að geta haft svo mikið vald á
geðsmunum sínum, að láta ekki óhlut-
vandan kunningja hleypa sér upp hvað
eftir annað, sér til minkunar.
Heilbrig'disrit.
í 32. tölublaði „Ingólfs" þ. á. hefir
séra St. M. Jónsson á Auðkúlu skrifað
grein með þessari yfirskrift.
Er þar fyrst minst á heilbrigðisritið
„Eir“, sem fyrir nokkrum árum var
gefið út hér í Reykjavík, en varð því
miður svo sorglega skammlíft.
Nú eru liðin 7 ár síðan „Eir“ hætti
göngu sinni, og segir gr.höf. að eng-
inn hafi i öll þessi ár hafið máls á því,
að koma ritinu aftur á fót.
Þetta er ekki rétt, því að í lítilli
grein með fyrirsögninni: „Nauðsynleg
fræðsla", er höf. þessara iína skrifaði
og birtist í 47. tbl. „Þjóðólfs“ 1903,
er vakið máls á þessu. Er þar getið
um fráfall „Eirar“ og það, hversu afar-
nauðsynlegt það sé fyrir þjóð vora, að
lesa og eiga vel samið heilbrigðisrit —
sniðið eftir skilningi og mentunarþroska
alþýðu — eins og „Eir“ var.
En ég er ekki læknir, ekki heldur
Lazarus — né prestur, og má vera að
áminstri grein minni hafi þess vegna
verið lítill gaumur gefinn.
Ég er hinum háttvirta gr.höf. þakk-
iátur fyrir það, að hann hefir á ný
hreyít þessu mikilsverða máli og ritað
um það allýtarlega. Er óskandi, að
ekki verði langt að bíða þess, að vér
fáum að sjá „Eir“ aftur unga og endur-
borna, eða annað rit er jafugildi henni
að efni og búningi.
Reykjavík, 19. ágúst 1908.
Pétur Pálsson.