Reykjavík - 21.12.1911, Blaðsíða 1

Kjallaradeildin hjá H. TH. A. THOMSEN (Hafnarstrœti 20), Telefon nr. 2, hefir oteljandi tegundir af vínum og öli, bœði áfengum og öáfengum. Verð og gœði
við allra hœfi. - 6—10°/° afsláttur gefinn af öllu, til Jóla. - Opið til kl. 12 á Porláksmessukvöld.
1R e$ fc J av t fc.
Fimtudagr 31. Desember 1911
|
1
Árni Eiríksson.
Austurstræti 6.
Jólabazar9 Jóljyðnr
Hvergi smekklegri nje ódýrari

Eitthvað fyrir alla.
XII., 58 |
r
éfiucjimarafni.
„Bezt er að segja hverja sögu eins
l hún gengur".
Jeg er af fátækum foreldrum, yngst-
r 10 systkina. Foreldrar mínir urðu
að bregða búi er jeg var á 1. ári.
Fyrst eftir það var jeg á bæ með for-
eldrum mínum á kaupi þeirra, en síðar
„á sveitinni" og á hrakningi, eins og
ráða má af því, að þegar jeg var 10
ára var jeg búinn að vera jafn víða
og æflár mín voru mörg.
Á þeim árum og fram að fermingu
var jeg mjög heilsuveill, en gat þó
oítast, er jeg var kominn á þann aldur,
verið smali og gert ýmislegt annað,
og af því var jeg ekki hafður á fullu
meðlagi. Stundum var jeg „boðinn
upp“ á hreppaskilum.
Sumstaðar leið mjer vel, annarstaðar
illa, en viðast var mjer sýnd of mikil
ónærgætni, og kúgaður til að vinna
meira en kraftar mínir leyfðu.
Ekkert var mjer kennt, sem teljandi
vaí, nema „kverið". En það kunni
jeg líka vel, og hugsaði oft um margt
i því, því að jeg hafði mjög lítinn að-
gang að öðrum bókum.
Við skaplyndi mitt og tilfinningar
var engin rækt lögð.
Jeg hlakkaði því mjög til ársins
sem jeg yrði fermdur, því að þá átti
jeg von á að komast af sveitinni og
verða frjálsari.
En af því að jeg var illa til árs
kominn, var tvísýnt að jeg slyppi það
árið, sem jeg gerði mjer von um,
enda kom það á daginn, því þegar
presturinn „skifti“ börnunum, úrskurð-
aði hann, að jeg ætti ekki að verða
með fermingarbörnunum. Jeg gerðist
þá svo djarfur að spyrja hann, hvort
jeg kynni ekki nógu vel. En þegar
hann var búinn að skoða í almanakið,
sagði hann að það væri orðið of seint
að sækja um leyfi, og þetta gæti því
ekki orðið.
Jeg ætla ekki að lýsa því, hve hugur
minn fann þá sárt til.
En árið eftir, daginn sama, sem
búið var að ferma mig, var þetta sár
gróið, og mjer fannst nú framtíðin
brosa við mjer eins og náttúran, sem
þá var í blóma, og jeg man það svo
vel hve glaður jeg var yfir fögru von-
unum mínum. Mig langaði til að
láta allt, sem jeg þekkti lifandi, og
hjelt að hefði meðvitund vita af því
og finna til þess með mjer, hversu
jeg vildi verða góður og mikill maður.
Síðan eru liðin 22 ár. Margt er
orðið breytt á þeim tíma. Sumar von-
irnar mínar eru uppfylltar, aðrar hafa
brugðizt mjer, en nokkrar á jeg enn,
sem mjer þykir vænt um og leik mjer
að, þegar ekki er annað, sem gleður.
Jeg ætla ekki að rekja atburðina í
lífi mínu á þessum 22 árum. En að
eins geta þess, að jeg hefi reynt að
beita öllum kröftum mínum til þess
að verða að manni, hefi lagt fram
megin mitt, hvort heidur jeg hefi unnið
andlega vinnu eða stritverk.
Ekki hefi jeg öðlast nema meðal
gáfur, en viijað verja þeim svo, að
eitthvað leiddi gott af þeim, og mjer
sýndist það gott, ef jeg gæti komið
upp fyrirmyndarbúi af eigin ramleik,
og tekið unga menn, ef jeg gæti orðið
þeim leiðbeinandi í einhverju.
I þessu skyni aflaði jeg mjer þekk-
ingar heima og erlendis, sem jeg hjelt
að komið gæti að haldi. Jeg setti
mjer auðvitað margar fleri ákvarðanir,
svo sem að giftast ekki, þótt jeg væri
lengi búinn að eiga stúkuna, fyr en
jeg væri búinn að ná vissu aldurs-
takmarki, og heldur ekki að byrja bú-
skap, fyr en jeg ætti ákveðna fjárupp-
hæð, til þess að þola áföllin, ef þau
yrðu einhver.
Loks kom sá tími, að jeg gat stigið
þessi spor, og nú horfði jeg vonglaður
fram á leið, og flest gekk eftir óskum
1—2 ár. En nú hefir heilsan verið
fjarverandi 2—B ár.
Á þessum árum hefi jeg orðið fyrir
svo miklum efnalegum hnekki, að jeg
væri kominn á sveitina aftur, ef jeg
hefði ekki fylgt til framkvæmda þeim
atriðum, sem jeg sagði frá.
A þeirri reynslu, sem fyr greinir,
og því, að svo hefir fallið, að jeg hefi
þurft að hafa sjerstaklega mikil kynni
af ungum mönnum, var byggður fyrir-
lestur sem jeg hjelt í gær í Reykjavík.
Jeg áleit, að efnið væri svo mikil-
vægt' að ungir menn, og jafnvel for-
eldrar, vildu ljá því eyrun, sem jeg
hefði að segja um það, enda þótt jeg
væri lítt þekktur maður hjer.
En reyndin varð önnur.
Jeg skal geta þess til fróðleiks, að
jeg hjelt fyrirlestur um sama efni á
þessum stöðum, og varð aðsóknin sem
hjer segir:
Keflavík 1 af hverjum 21 íbúa.
Hafnarfirði 1 - — 50 —
Reykjavík 1 - — 150 —
Þess skal getið að í Reykjavík hjelt
jeg fyrirlesturinn tvisvar, og talan mið-
uð við það skiftið, þegar fieira var.
Af því að í einu bæarblaðinu varð
nokkurt umtal um þetta, mátti ætla,
að betri áheyrn fengist öðru sinni, en
svo varð þó ekki. Flestír þeir, sem
komu í seinna skiftið, vora sömu
mennimir og áður, auk nokknrra úr
Ungmannafjelagi Reykjavíkur.
Það er varia mitt að dæma um
meðferðina, sem jeg hafði á efninu, en
jeg álít mjer óhætt að segja, að efnið:
Stefnur og framtíð ungra manna, sje
eitt hinna mikilverðustu málefna,
sem hægt er að velja til umræðu.
En hvernig er áhuginn fyrir þessu
málefni?
Tölurnar, sem jeg tilfærði, eru ljós-
mynd af honum.
Þegar jeg í gærkvöld gekk heim af
fyrirlestrinum, voru göturnar fullar af
fólki, og jeg kom að flestum skemti-
húsum bæjarins, og fjekk að vita, að
þau voru fulláskipuð; en að eyrum
mjer ómuðu hlátrar og önnur háreysti.
Þetta, með fleiru, kom mjer í skilning
um, að til þess að fá áheyrendur,
hefði jeg þurft að auglýsa fyrirlestur
um ástaleiki ungra manna og dans
á eftir.
Jeg hjelt áfram heim. Hjartað
barðist óvenju hart í brjósti mínu,
því hugur minn kendi enn sársauka,
en jeg reyndi að tárfeila ekki, því að
jeg vildi ekki láta bugast.
En í nótt hefir mjer ekki komið
dúr á auga.
11. des. 1911.
Hákon Finnsson.
Báru-freyj an.
Hr. ritstjóri! — Hefði ég vitað af
grein öldurfreyju H. Thorlacius gegn
mér í síðasta blaði, mundi ég hafa
svarað henni þá þegar. En þess átti
ég ekki kost.
Ég vona nú, að þér Ijáið þessum
fáu svarlinum rúm. f
öldurfreyjan heflr „krafist" af yður
„samkvæmt prentfrelsislögunum", að
þér tækjuð bull hennar í blaðið. Þér
vitið þó eflaust, að hún átti engan
slíkan rétt, og að á yður hvíldi engin
slík skylda.
XII., 58
Prentfrelsisiögin gefa manni að eins
rétt til að heimta leiðréttingu tekna
upp í blað, á ummælum um leiðrétt-
anda.
Grein öldurfreyjunnar leiðréttir ekki
nokkurt orð eða atriði af því sem ég
hafði sagt — styrJcir öllu fremur orð
mín með líkum, sem reyndar var ó-
þarfi; það þarf ekki að færa líkur að
því sem er m&Tg-sannanlegt með næg-
um vitnum.
Vottorð leggur hún fram frá
íshúsfél. við Faxaflóa, um, að hún
hafi keypt þar óúldið kjöt 4—41/*
sólarhring áður en gildið var.
Éað þarf nú skemmri tíma en 4l/z
sólarJiring 1 hlýju veðri til þess að
ýldu slái í kjöt, sem hefir verið í
íshúsi.
Enn fremur prentar hún vottorð
um, að hún hafi einJivern tíma .keypt
í íshúsinu „ísbjörninn" fisk til þessa
veizluhalds — Jivenœr, er hyggilega
þagað um.
Loks er vottorð um, að hún hafi
keypt 30. Nóv. 5 “ffi af óblandaðri
tólg í Sláturhúsinu. Gildið var haldið
að kvöldi 4. Des. Það þarf nú skemmri
tíma en það til að blanda óæti í tólg-
ina. Enda engin sönnun fyrir, að sú
tólg hafi notuð verið það kvöld.
Maturinn var óætur, þegar hann
var fram reiddur, og því verður ekki
hnekt með neinum vottorðum um, að
hann hafi einhvern tíma verið óskemd-
ur mörgum dögum áður.
Hve miJcill maturinu hafi verið,
sanna vottorðin ekki heldur; þau
segja að eins, að þessa pundatölu hafi
hún keypt löngu áður. En að þessi
pundatala hafi verið fram reidd í
gildinu 4. þ. m., því trúir enginn, sem
þar var.
Ivýsing mín var í alla staði rétt,
og greinin öldurfreyjunnar fer alt í kring
um efnið og Jiaggar við engu sem ég
hafði sagt.
Ef öldurfreyjan óskar að teygja tal
um þetta mál, skal ég með ánægju
gleðja hana með vottorðum nokkurra
af gestunum.
Jón Ólafsson.
Stefiiur og framtiö ungra
manna heitir fyrirlestur, sem hr.
Hákon Finnsson, bóndi á Arnhilstöð-
um í Suðurmúlasýslu hjelt hjer í
Reykjavík tvö kvöld í síðastl. mánuði,
og hefir nú komið á prent. Fyrirlest-
ur þessi er ágæt hugvekja og einkar
þörf. Efnið er mikið og mikils vert,
og það er unun að sjá það, hve bóndi
þessi hefir hugsað það vel, og hvað
honum hefir víða tekizt að klæða
hugsanir sínar í fagran búning, og
forðast allar öfgar. Margir kaflar fyr-
irlestursins eru regluleg spakmæli, sem
hljóta að festast í huga hvers þess,
sem les þá, og hafa heillavænleg áhrif
á þá. Allir foreldrar og öll ungmenni
ættu að eignast fyrirlesturinn, og lesa
hann með gaumgæfni aftur og aftur,
og munu þeir þá sanna, að hjer er
ekki of mælt. Á öðrum stað hjer í
blaðinu segir höfundurinn æfisögu sína,
og tildrögin til þess, að íyrirlestur
þessi varð til.