Reykjavík - 21.12.1911, Blaðsíða 2

218
REYKJAVlK
Austurstræti 17. Laugaveg 40.
Hvergi er betra að kaupa allt til bökunar fyrir JÓLIN, t. d.:
Yanillíu-Gerpúlver, — FIorians-Eggjaduft — Sítrónudropar
frá 10 au. upp að 30 au. — Vanilludropar frá 10 au. upp að
25 au. — Mondludropar frá 10 au. upp að 25 au. — Carde-
mommudropar, einnig steyttar og ósteyttar Cardemommur —
Sukat. —
Ilm vö tn ótal tegundir, á glösum frá 10 au.
upp að 5 krónum. Mjög hentugft til jólagjafa.
Grænsápan á 1£> au. pd.
er nú komin aftur. *
—= Handsápur, =—
hvergi meira úrval,
hvcrgl lægra verð.
jKínnií, að hvergi er betra að kaupa, en i
Hi Sápuhásifl, © Sápubððin,
Austurstræti 17.
Talsími 155.
Laugaveg 40.
Talsími 131.
Signrðnr Ólajsson
frá Butru í Fljótshlíð.
Dáinn 1. okt. 1911.
Fækka mínir fomu vinir.
Aðrir nýir naumast bætast
hjeðan af, því hallar degi.
Það mun skammt til þess að biða,
að jeg hitti aftur hina,
bak við Heljar húmið svarta.
Þú varst einn af þessum fáu,
sem mjer drenglund sjndir hreina,
og sem faðir elskurikur
Ijezt þjer annt um lifsbraut mina,
meira’ en þeir, sem mjúkum orðum
varpa oft af vörum sínum.
Sá jeg flesta sólskinsdaga
austur í Hlið, þá undum saman.
Margar glaðar man jeg stundir
frá þeim liðnu æfiárum,
sem mjer líða seint úr minni,
meðan ofar mold jeg þreyi.
Mjer er Ijóst, að liðnir dagar
munu aldrei oftar skína.
Þó skal ekki þar um sakast,
þó að vorir vinir fækki;
því að einn er allra vinur,
.sem ei ferst, þótt farist hinir.
Þjer var löngum Ijúft að treysta
honum, bæði i blíðu og striðu.
„Fyrir mestu mjer er líka,
að jeg veit hvem á jeg trúi“,
■voru orð, sem oft þú mæltir,
ef um trúarmál var talað.
Þú á föstu bjargi byggðir
betri trú en flestir hinir.
Fyrir hana Hels í striði
hetju-þrek þjer entist lengi,
þar til lífs-sól leið til viðar
hægt og rótt á hinnstu stundu.
Yertu sæll og sofðu’ i íriði.
Sæl er hvildin lúnum beinum.
Dagsverk, unnið dyggilega,
Drottinn lífs mun endurgjalda.
Svefn nje hvild þarf sálin eigi;
sæl hún vakir ljóss í heimi.
Jón Þórðarson.
Kven-kviBíóraur.
Allt i uppnámi.
Allur hinn menntaði heimur heflr
meira eða minna af kvenrjettinda-
baráttunni að segja. Á sumum stöð-
um er málinu skammt á veg komið,
á öðrum stöðum langt, en alstaðar er
barist. Meðal þeirra landa, sem kven-
frelsisbaráttan hefir sigrað, má nefna
ættjörð vora ísland, Svíþjóð, Finnland,
Noreg og sum af ríkjunum í Banda-
ríkjunum.
Hin jarðneska paradís kvenrjettinda-
kvenna hjer í Vesturheimi, er Kali-
fornia. Nýverið hefir kvenþjóðin
þar fengið kosningarjett og kjörgengi,
ekki að eins við sveita- og bæjar-
stjórnarkosningar, heldur og til þings-
ins. Bráðum geta konur hins gullauð-
uga ríkis tekið í taumana og sýnt
mönnum sínum og bræðrum og frænd-
um, hvernig ríkinu skuli stjórna og
hvernig ekki.
Reyndar eru jafnrjettislög kvenna
ekki komin á, þó samþykkt hafi verið,
en það eru að eins nokkrar vikur, þar
til sá dýrðardagur upprennur, og þá
— já, þá má drottinn hjálpa sínum.
En hin minniháttar rjettindi, svo
sem að sitja í kviðdómi og fjalla um
mál sökudóiga, hefir hin kaliforniska
kvenþjóð. Enda fjekk hún að neyta
þeirra rjettinda í Los Angeles borg
núna í vikunni sem leið, og er það ef
til vill í fyrsta sinni í sögunni, að
kviðdómur hefir verið skipaður kven-
mönnum einum. Menn skyldu ætla,
að svona sjaldgæfur viðburður hefði
orðið bæði lögmönnum og dómurum
til gleði og ánægju. Það var þó mun-
ur að sjá framan í tólf blómarósir sitja
í kviðdóminum, en allt af hina þumb-
aralegu karlfauska. En hvað sem um
gleðina hjá hinum löglærðu herrura
hefir verið, þá átti þessi fyrsti kven-
kviðdómur ekki langan aldur, — að
eins fáar klukkustundir. Nógu lengi
samt til þess, að dómarinn varð að
missa af dögurði.
En hvernig halda menn að sam-
komulagið hafi orðið hjá blessuðum
konunum, er þennan vanda áttu að
leysa af hendi? Auðvitað skyldi mað-
ur haida, þar sem að þetta var í fyrsta
skifti, að slíkur vandastarfi var falinn
kvenfólki, að það hefði gert sjer far
um, að leysa verkið af hendi með
sæmd. En varð svo? Ó-nei. Kven-
kviðdómurinn gat ekki orðið ásáttur á
neitt dómsákvæði, og ekki heldur kom-
ið sjer saman um, hvar neyta skyldi
dögurðar. Sumir halda, ef til vill, að
það hafi verið afar-margbrotið og mik-
ilsvarðandi glæpamál, sem konurnar
áttu að meðhöndla, en svo var nú ekki.
Kæran sem fyrir kviðdóminum lá, var
afar-óbrotin og ijettvæg, — að eins
það, að maður einn, J. H. Magor, var
sakaður um of harða reið á mótor-
hjóli sínu; það var allt og sumt. .
En það er bezt að segja söguna að
fullu, eins og hún er, og er hún þá
svona: —
Eftir að kviðdómurinn hafði setið á
rökstólum fullar þrjár kl.-stundir, birt-
ist hann i dómsalnum og framsögu-
konan, Mrs. Nora E. Mc Donald, til-
kynnti dómaranum, F. S. Forbes, að
kviðdómurinn hefði hvorki getað orðið
ásáttur um sýknu eða sekt hins á-
kærða. Dómarinn og lögmennirnir
tóku andköf af skelfingu yfir þessum
óvæntu úrslitum; en tilheyrendurnir í
dómsalnum höfðu gaman af, enda voru
margir þeirra nákomnir þeim konum,
er kviðdóminn sátu.
En er dómarinn hafði náð sjer aítur,
leysti hann hinn virðulega kviðdóm frá
störfum sínum, ogjkvaðst mundu skipa
annan næsta dag, og í honum skyldu
karlmenn eingöngu sitja, og eíndi dóm-
arinn það heit sitt.
Kviðdómskonurnar hjeldu því næst
heimleiðis og sögðu eiginmönnum sín-
um — því flestallar voru þær giftar —
sínar farir eigi sljettar; og þegar leið
á daginn, var sagan hljóðbær um alla
borgina. Konurnar höfðu ekki getað
orðið sammála um nokkurn skapaðan
hluf. Fyrst urðu þær ósammála um,
hvar borða skyldi dagverð, þegar sá
tími væri kominn, að þær skyldu allar
í einum hóp fylgja rjettarskrifaraiium
á einn og sama stað og hafa fylli sína
upp á reikning hins opinbera. Viidu
sumar fara á dýrustu hótel, aðrar á
hreinlega matsölustaði, og hinar þriðju
á enn þá ódýrari staði. Og bardaginn
um þetta stóð í fullar 15 mínútur, unz
rjettarskrifarinn, sem vafalaust hefir
bæði verið orðinn dauðleiður og glor-
hungraður, tók til sinna ráða, og kvað
þær engan mat fá, nema þær kæmu
á þann stað, sem hann tiltók. Og
urðu þær því að hlíta.
Eftir dögurð tók kviðdómurinn mál-
ið fyrir að nýju, og komu þá fram
margbreyttar skoðanir um sekt eða
sýknu hins ákærða. Loksins lýstí for-
maðurinn — nei, forkonan, vildi jeg
sagt hafa — því yfir, að sitt álit væri,
að sakaráberi rjettvísinnar hefði ekki
fært nægar sannanir fyrir sekt hins á-
kærða, og sjer væri sama, hvað með-
dómendur sínir segðu, frá þessari skoð-
un sinni fjelli hún ekki. En nú vildi
einmitt svo til, að meiri hluti með-
dómendanna var þeirrar skoðunar, að
• '
hinn ákærði væri sekur, og eftir að
þær höfðu þvælt um þetta fram og
aftur nokkra stund, mundu sumar af
konunum eftir því, að þær þurftu endi-
Markús Þorsteinsson
Frakkastíg 9 — Reykjavik
tekur aö sjer allskonar aögerð á
---- Hljóðfœpum. ----------
lega að skreppa í búðirnar fyrir kveld-
ið, og sáu því þann veg vænstan, að
hætta öllu frekara stappi, og gerði það
endalyktina, sem framsögukonan til-
kynnti, sem sje, að þær helðu ekki getað
komizt að neinni niðurstöðu.
Svona fór um sjóferð þá.
Með þessu framferði sínu hafa hinar
kalifornisku kvenfrelsiskonur gefið and-
mælendum kvenrjettindamálsins ágætt
vopn í hendur, sem og óspart mun
verða notað í framtíðinni.
„Hvað sýnir þetta“, mun sagt verða,
„annað en það, að kvenfólkið er óhæft
að hafa sömu rjettindi og karlmenn-
irnir? Hugsum oss þær í meirihluta
á löggjafarþingum. Myndi ekki bera
að sama brunninum og í bænum Los
Angeles forðum. Það var þá að eins
smáatriði, sem þar lá til meðferðar,
en hjer er heill og velferð þjóðarinnar
í veði*.
Þannig munu andmælendur kven-
frelsisins tala, og það sorglega er, að
kvenrjettindakonurnar sjálfar leggja
þeim vopnin upp í hendurnar.
En hvað sem annars öllu þessu líð-
ur, þá er það eitt víst, að þess verð-
ur langt að bíða, að kven-kvið-
dómur verði aftur skipaður i Los An-
geles.
Til þess eru vítin að varast þau.
(Eftir ,,Heini8kr.“).
rVöín og nýjungar.
Fjalla-Eywindur. Leikfjelag Keykja-
víkur leikur Fjalla-Eyvind, hið nýja leikrit
Jóhanns Sigurjónssonar, í fyrsta skifti á ann-
an f jólum. Ný leiktjöld, íslenzka fjallasýn
með ám og vötnum, fossum, hraunum, fjöll-
um og jöklum, er verið að mála.
Athygli viljum vjer vekja á áskorun
Hjálpræðishersins hjer í blaðinu um gjafir
í Jólapotta hans. Allir ættu að gera að
skyldu sinni að gefa eitthvað, og hjálpa
Hernum þar með til að gleðja börn og gam-
almenni um jólin.
Dáin er á ísafirði 19. þ. m., frú Elín 01-
geirsson, kona Karls Olgeirssonar verzlunar-
stjóra. Hún var um þrítugt.
Húsbrot. Maður einn, nýsloppinn úr
hegningarhúsinu, brauzt fyrir skömmu um
nótt inn í vínkjallara Th. Tborsteinssonar
og náði í nokkrar vínflöskur. En nætur-
vörður einn náði í hann. Annar maður
hefir og verið handsamaður, grunaður um
að hafa verið i vitorði með þjófum.
Seyðisfjarðarkosningin. Dr. Valtýr
Guðmundsson hafði fengið 78 atkv. við síð-
ustu kosningar, en ekki 74, eins og frá var
skýrt í blððunum.
Jólapottar Hjálprœðishersins.
Það eru að eins fáir dagar til Jóla, og
leyfi jeg mjer þess vegna að minnast litið
eitt át Jólapotta vora. Vegna vætu og annara
hindrana hafa gjafirnar, sem komnar eru,
að eins verið smáar, og nf vjer eigum að
ná liðna árs árangri, verða hinir heiðruðu
borgarar að nota tækifærið nú, til að
gefa mikið eða litið í pottana. Því vissu-
lega er málefnið stuðningsvert. Eins og við
erum vön, höfum við hátíð fyrir gamalmenni
þ. 29. og fyrir börn þ. 30. þ. m„ en þar að
auk verður einn'ig i ár hátíð fyrir ekkjur
með þeirra börnum þ. 28. þ. m. — En við
verðum að fá peninga inn, og þið verðið að
gefa oss þá nú á þessum dögum. Látið
okkur ekki fá minna í pottana, en við erum
vön að fá á lista. — Gleðileg Jól!
N. Edelbo.
adjutant.