Skeggi - 20.03.1920, Qupperneq 1

I
III. árg.
Vestmannaeyjum, Laugardaginn 20. marz 1920.
10. tbl.
Draupnir.
—:o:— i . '
Á fitntudagsmorguninn kom
hingað botnvörpuskipið Draupnir
fyrsta botnvörpuskip Vestm eyja.
Nokkuð er síðan að hreifing
kom á hjer í bænum með að
kaupa togara, en brjálsemis-
ástandið í heiminum olli því að
dráttur hefur orðið á fram-
kvæmdum. þetta nýja skip
á fjelag eitt er líka nefnist
•Draupnir”, og eiga flestir
hluthafar heima hjer í bænum,
fáeinir þó í Reykjavík. ,Bjarmi“
h/f. hefur haft forgönguna að
þessu fyrirtæki.
Skipið er 12 ára gamalt, keypt
frá Bretlandi og kostaði 19,500
sterl.pd. það er um 180 smál.
að stærð. Svo er til ætlað að
skipið verði skrásett hjer í bæn-
um og hafi hjer aðal-bækistöð
sína, en eitthvert ítak á fjelagið
í Reykjavík sem það ætlar að
nota í viðlögum.
Stjórn fjelagsins skipa þeir
Gísli Lárusson kaupfjelagsstjóri,
Kristm. þorkelsson fiskimatsm.
og Bjami Sighvatsson kaupm.
í Reykjavík.
Skipstjóri er Guðm. Sigurðss.,
sá er áður var skipstjóri á
»Frances Hyde“, en stýrimaður
Arnbjörn Gunnlaugsson er skip-
stjóri var á „Rán“ vestur við
Ameríku, báðir kunnir dugnaðar
sjómenn.
Nokkuð af vörum flutti skipið
hingað úr R.vík, þ. á m. stein-
oh'u hveiti og sykur, og var
þess orðin mikil þörf. Gíslj
Lárusson kaupfjelagsstj. hefur
dvalið í R.vík nú um tíma til að
koma fyrirtæki þessu í fram-
kvæmd. • ,
Fyrirtæki þetta myndar nýja
stefnu í útgerðinni hjer við
Vestm.eyjar. Mótorbátaútgerðin
er aðeins eitt þroskastigið f fram-
för sjávarútvegarins; togararnir
það fylsta sem þekkist nú á
dögum, og hjer við Eyjarnar eru
eiohver hentugustu og stór-
gjöfulustu togaramiðin í víðri
veröldu. Vanhöldin við mótor-
bátaútgerðina eru býsna dýr,
þó að útvegur sá beri sig vei
þegar alt gengur óhappalaust.
það er vonandi að „Draupnir*
þessi verði líkrar náttúru og
hringurinn forni með sama nafni,
sá er átta hringar jafnhöfgir drupu
af níundu hverja nótt. Togara-
útgeröin megnar, ef vel gengur,
fremur öllum öðrum atvinnu-
rekstri að byggja höfnina, veita
flutningaskip, þau er ganga hjeðan
beina leið til útlanda og yfir
höfuð að efla svo efnahag Eyja-
búa sem nokkur atvinnuvegur
getur gert.
þroskastigin eru þetta: róðrar-
bátar, mótorbátar og togarar;
lengra eru stórþjóðirnar ekki
komnar ennþá f fiskiveiðunum.
Og ef það er stór-gróðavænlegt
að koma hingað á miðin úr fjar-
lægum löndum, hví skyldi það
þá ekki biessast vel að gera út
á sama hátt hjeðan, þar sem
ekki er nema steinsnar út á
miðin?
Fyrsta sporið er stigið. það
UÖur varla á löngu áður enaðrir
koma á eftir.
Rætur
bolsjevikka.
Áður en síminn slitnaði bárust
sögur um það að vestrænu
stórþjóðirnar væru um það bil
að semja sættir við bolsjevikka-
stjórnina í Rússlandi. þeim þótti
ekki annað fært vegna sigur-
vinninga Rússa í öllum áttum,
síðast tóku þeir Murmansströnd-
ina, sem hefur verið þrautalend-
ing bandamanna, síðan Rússar
brugðust þeim. Svipaðar skoð-
anir, þeim er bolsjevikkar halda
á lofti, hafa fest rætur víða um
iönd, t, d. Noregi, þýskalandiog
jafnvel Bretlandi Fyrst í stað
töldu menn stefnu þessa
nokkurskonar eiturloft, er mynd-
ast hefði undir þungafargi keisara-
dæmisins, en gosið upp og
breiðst út, er hringurinn var
rofinn. Mönnum þótti þetta
vera daunramt eiturloft, sem
sýkt gæti kúgaðan Iýð og ör-
þjáðan af margra alda martröð
ranglætis og harðstjórnar; öðrum
átti að vera óhættara. Sumar
ríkisstjórnir tóku rögg á sig til
að vernda lönd og lýði fyrir því-
liku bráðafári, en þó hefur
„sýkin“ brciðst út ótrúlega ört,
ef nokkuð er annars ótrúlegt f
þeim efnum nú á ttmum.
Upp á síðkastið era menn
farnir að líta öðruvísi i þetta
mál, og leita orsakanna að því.
Sjálfir halda bolsjevikkar því
fram að þeir fari að kenningum
hins mikla skáldspekings Leo
Tolstoj’s, og telja hann spámann
sinn og læriföður.
Marga aðra rithöfunda aðhyll- .
ast þeir líka, yfirleitt alla þá er
hafa látið högg dynja á hinni
miklu herborg keisaradæmisins,
en þeir eru býsna margir, bæði
með Rússum og öðrum þjóðum.
En það er víðar pottur brotinn
en í Rússlandi. Flestar aðrar
þjóðir hafa nóg að segja af
hernaðar-ánauð og kúgun auð-
valdsins, Ekki skorfir heldur þá
er á það benda. Með hverri
þjóð eru sveitir listamanna, fræði-
manna og mannvina er berjast
við að brjóta klettinn, ýmist með
því að sýna skuggahliðar mann-
fjelagsins i hryllilegustu nekt,
eða þá að mála upp fegurstu
framtiðardrauma sína af hinni
mestu snild og gera þá að
fyrirmynd að því er verða skal.
Af þessari iðju þeirra höfum
við fslendingar fátt að segja, aðeins
örfáar bækur þeirrar tegundar eru
til á voru máli, og nöfnum
fremstu manna f þeirri baráttu er
lítt á lofti Ihaldið hjer á Iandi.
Vjer höfum ekki af ánauðaroki
auðvaldsins að segja — ennþá.
Mörg tiðindi bárust vfðsvegar
um heiminn af illu framferði
auðkýfinganna í Ameríku fyrir
ófriðinn og viðureign forsetanna
Roosewelt’s og Taft’s við þá.
Forsetarnir sáu sig tilneydda að
hefja baráttuna hversu hættuleg
sem hún yrði þeim, þvf að al-
þýðan, þjóðarviljinn, rak á eftir,
Einkum er talið að bók ein er
hinn snjalli rithöfundur Upton
Sinclair ritaði 1904, hafi kveikt
mikinn eld hjá múgnum gegn
auðvaldinu. þar eru helstu
óvirðingar þess, svik og hvíta
mannsalið sýnt með dökkum
litum. Bókin var prentuð oft
sama árið og þýdd á öll Evrópu-
málin á stuttum tíma. Síðar
var hún kvikmynduð og sýnd
víðsvegar um jörðina, þ. á m. í
R.vík. og þótti hvarvetna mikið
til hennar koma Einkum var
mikið að snúast í Rússlandi er
hún kom þangað, og fullyrða
matgir að þá hafi hlaupið hinn
mikli vígamóður í »fjöldann“ í
Rússlandi, er braust svo grimmi-
lega út í byltingunni og síðan
undir stjórn bolsjevikka. Bókin
virðist stfluð gegn öllu ranglæti
auðvaldsins samanlögðu, og
„skrifuð af látlausri snild", sagði
Björn heitinn Jónsson ráðh., er
hann gat hennar nýútkom-
innar.
Bókin hefur verið þýdd á
íslensku og kölluð VÁ refilstig-
um“. Sagt er að hún hafi lítið
selst, enda hefnr hún lítið verið
boðin, þykir býsna ljót. En
þegar sjeð eru áhrif stefnunnar,
eru slíkar bækur víða hafðar í
hávegum.
Útilega.
—0—
Tveir bátar urðu fyrir
þvi að liggja úti á miðvikud.-
nóttina. Austanbyl gerði siðari
hluta þriðjudags og voru þá
margir bátar ókomnir. Frjettist
að einn bátur hefði fengið neta-
slæðu í skrúfuna, og hefði
annar dregið hann í skjól undir
Höfðann- þóttust menn vissir
úm að hann kæmi eftir stutta
stund er hann væri laus við
tálmunina, það varð þó ekki og
hugðu menn að eitthvert óhapp
tefði hann. Seint um kvöldið
voru gerðir út menn til að fá
togara, er lá fyrir Eiðinu, til að
skygnast eftir bátunum. Togar-
inn fór og kom brátt aftur en
ekki náðist samband við hann
þá um kvöldið aftur; svo var
veðrið vont.
Um hinn bátinn (,Hlíf“) vissu
tmr Vefnaðarvöruiírvalið mest, verðið lægst.
S. 3.