Skeggi - 20.11.1926, Page 1

4. ár«
Vflstmannaeylum, 20. nóv. 1926.
Aldarafmæli
téra ðrynjó fs Jónssonar p ests að OfanleHl,
Séra Brynjólfur Jónsson var
fæddur 8. septbr. 1826. Var því
rétt öld liöin frá fæÖtng hans i
þann mund s. !.
Eins Og öllum eldri Hyjabúum
er kunnugt, var séra Brynjóll'ur
prestur hér frá 3 ágvist 1860 og
til daugadags, ld. nóvemher 1884
Hann vnr merkisklerkur og merk-
ismaður, og ber það vott um
virðingarleysi eftirkomendanna
fyrir því sem vel er gert, aö
minnast tians ekki. l lann þótti
góður kennimaður, léi eftir sig
mtkíð predikunarsafn ér þess ber
vott. Kirkjusöng bættl hann mjög
og spilaði sjálfur á fiðlu og har-
monium, kendi og einnig söng.
Barnafræðsluna, sem mjög var
bágborin, lagði hann sig fram um
að bæta, og var einhver ötulasti
og ótrauðasti fylgismaður barna
sbólans.semstofnaðurvarskömmu
jyrir andlát hans.
Bindingisfélag Vestmannaeyja
slofnaði hann árið 1862, og var
forseti þess til dauðadags. Var
slíkt þarfaverk tnikið, því áfeng*
ið var þá ódýrt, og eyjabúar
drykkfeldir i meira lagi. Bætti
félagið mjög úr þessu meini
Hvatamaður var hann aðstofnun
Lestrarfélags Vestmannaeyja ásamt
Bjania E. Magnússyni, sýslumanni
hér um það leyti. Eflaust hata
Eyjabúar sýnt safni þessti sóma,
aukið það og endurbœít.
Meðstofnandi varhannað báta-
ábyrgðarfél. Vestmannaeyja, og tók
góðan þátt i stjóru fátækramálp.
Starfsemi séra Brynjólfs, sem
að i.lmenníngi veít er þvi öli hin
merkilegasta. Hann v-ar siarfs-
rnaðtir mikill, hagur á tré og járn
þrifaði hann mikið til á prest-
setrinu, gerði þar reisulegt hús.
Túnið var í lúilli ræk,t og karga
þýft, sléttaði hann það og færði
úf, Kálgarðsrækt lét hanu sér
ant um, og bæði átti hann plóg
og kerru, þó erítð væri aðstaða
í þá daga. Vindmyllu reisti hann
að ofanleiti, til kornmölunar. Harn
vsmíðaði og liskibáta og ýms á-
liöld til fuglaveiða.
Um margra ára skeið ritaði
bann nákvæmar veðurbækur, en
merkilegasta tit hans Eyjunum
viðvikjandi. er sóknarlýsingin,
samin 1873, nð áeggjan og und-
írlagi Bókmentafélagsins Er hún
nákvæm og vel samin, og eí t-
hvert helzta heimildarrit nútíma-
manna viðvikjandi landshögum
hér og háttum. Kvæntur var
hann Ragnheiði Jónsdóttur, sem
dó háöldJuð hjá Magnús' prófasti
að FJestsbítkka, tengdasyni henn-
ar, fyrir nokkrum árum. þau
hjónin eignuðust 7 dætur og 1
son. — Merkiskonan jónína á
Löndum, tnóðir þeirra Sigfússona
ðg Ragnheiðar, var ein döttirin,
Sonurinn er Gísli læknir í Kaup-
mannahöfn.
Öl. Ó. Lárusson.
Stefnuimmur og
stéttamunur.
Hr. kaupfélagssijóri ísleifu r
Högnason:
J^ér haflð í síðasta Eyjablað'
skrifað eða a. m. k. undirskrifað
grein til min undir hinni hjatt-
næmu fyrirsögn „TálloforÖ auð-
valdsins“. Kurteisinnar vegna verð
eg jð kvitta fyrir greinina og gera
um leið fáeinar athugasemdir við
hana. þér verðið að afsaka, að
tfnurmínum er þannig varið, að
eg má ekki vera að gagnrýna
hana llð fyrir HÖ, heldur verð að
láta mér nægja að benda yður á
stærstu veilurnar hjá yður, veil-
ur, sem munu stafa af fljótfærni
og athugunarleysi, enda þótt þér
hefðuð hálfan mánuð fyrir yður
til að sernja greinina
Yður farast svo orð: Verka-
lýðurinn er hinn auðtrúa og fet-
irgefanlegi lánardrottinn. Yfir-
stéttin, auðmennirnir, eru hinir
viðsjálu skuidunautar".
Hvað kom yður til að skifia
þjóðfclaginu í lánardrottna og
skuldunauta eftir þessum reglum?
Var það löngunin til þess að ná
hylli verkalýðsins, þótt nota þyrfti
til þess væmtð og grunnbyggnis-
legt smjaður, eða var ástæðan sú,
að þér séuð svo blindur fyrJr
andlegum verðmætum, fyrir vís-
índum og uppgötvunum, fyrir
listum og þekkingu, uð þér met-
ið ekki neitt annað en líkumlega
vinnu sem gott og gili innlegg í
rei vi iug manna við þjóðfélagið.
Eftir þesstim mællkvarða yðar
liafa Bjarni Thorarensen, Stein-
grímur Thorsteinsson ogMatth as
Jochumsson, sem allir tiiheyrðu
hinni svokölluðu yflrstétt, verið
23. tbí.
skuldunavtar, sem hafa teklð
ineTa út en þeir lögðu inn Skv,
þessu er s'masendillimi lánardrott-
inn, en Bell, sem fann upp s'ui-
ann, er skuldunautur. Edis-on
gamii, sem er miljónari eins og
Bell, siendrr pá líka í skuld við
þá, sem vinna við rafm.innlagningu
Hann gerði þá dásamlegu upp-
fundningu að nota rafmagnlð til
ijósa. Albert Thorvaidsen og
aðrir guðdómlegir lístamenn eru
samkvæint kenningu yöar ómag-
or, af þvi þeir urðu auðugir.
Pasteur, hinn dásamlegi velgerða-.
maöur mannkynsins, faöir hinn-
ar nýrri læknisfræði, og Lisier
Iávarður, sem lagði grundvöllinn
að skurðlækningum nútimans, eru
þá i skuld við þá verkamenn,
sem fá líf og heilsu vegna starfs
þessara ágætu v'sindamanna.
Viö skulum taka en eitt dæmi
Sá sem fann serumið við barna-
veiki, þetta meðal, sem hefur
hjargað llfi miljóna barna um all-
an heim, var þýzkur prófessor
að nafni Behring. Hann var það
sem þér kallið yfirstéttariruður,
háttstandöiidi í þjóðféiaginu, með
margar nafnbætur og heiðurs-
merki. Hugsið þér yður nú tnóð-
ur, sem situr yfir dauðvona barnr
sínu, barni, sem er hrifið úr
kverkum dauðans fyrir tilvcrknað
þessa manns. Verðið þér ekki
að víðurkenna, að dóm hennar
um það, hvort þess yfirstétiar-
maöur hafl verið viðsjáll skuldu*
nautur mannkynsins eða ekki, sé
meira að marku heldur en sleggju-
dóma yðar?
Leggið þér nú hendina á hjurt-
að og segið mér í hreinskilni:
Eyrirverðið þér yður ekki fyrir
að bera það á borð fyrir ísleuzka
alþýðu, að allir séu skuldunautar
við mannkynið nema þeir ein-
ir, sem vinna lika.mlegi viunu?
Vitið þér ekki uð íslenzk aJþýða
hefur ávult verið talin fróðleiks-*
fúsasta og einhver mentaðasta
alþýða í heimi? Hún hefur þrátt
fyrir hiuukt og skort, þrátt fyrir
erlenda kúgun, hallæri, hungur
og drepsóttir, haldið logandi hin
um heilsga eldi fornrar íslenzk-
rar menningar, vaiðveitt lyársjóði
íslenz’Krar sagnfræði og norrænp-
ar tungu frá giötun og lagt þjóð-
inni yl hvern andans manninn
öðrum meiri, vísindamenn, skáíd
og listamerin. (^eir hafa margir
verið synir fátækra sjómannaeða
t