Suðurland - 24.11.1910, Blaðsíða 2

94
SUÐURLAND.
SUÐURLAND
kemur út vikulega (minst 52 blöð á ári). Verð
árgangsins 3 kr., er borgist fyrir 1. nóv. Upp
sögn skrifleg fyrir 1. nóv. og því aðeins gild, að
kaupandi sé þá skuldlaus.
Ritstjóri og ábyrgðarm.: Oddur Oddsson,
gullsmiður, Reginn, Eyrarbakka. Og skulu
allar ritgerðir, sem í blaðið eiga að koma
sendast honum.
Ujaldkeri: Jón Jónatansson, búfræðingur
á Asgautsstöðum.
Prentarar: JÓN HElGASON og KARL H. BJARNARSON-
Þeir veita móttöku öllum auglýsingum, sem í
blaðið eiga að koma.
Afgrciðsla blaðsins er i prentsmiðjunni,
utanáskrift: Afgreiðsla Suðurlands, Eyr-
arbakka.
b) Að auka styrk til búnaðarfélaganna.
c) Að lækka eigi styrk til srajörbúanna.
d) Að skipa ullarmatsmenn á likum
grundvelli og fiskimatsmenn.
6. Eftirlaunamál. Pundurinn skorar á
alþing að afnema sem fyrst öll eftirlaun
embættismanna.
7. Tillaga um að læknahéruðin fái rétt
til að kjósa sér lœkmr.
Að fundarlokum hélt fyrv. alþingismaður
Pórður Guðmundsson Hala snjalla íæðu
um stjórnarástandið í landinu undanfarin
ár, og.taldi hann meðal annars eina hina
skaðlegustu martröð sem á þjóðina hefði
lagst nú á síðari tímura, það pólitiska
sundurlyndi og flokkadrátt. Um land
alt væru náungar og vinir orðnir óvinir,
og mjög erfitt að fá menn til að líta með
sanngirni á hin stærri nauðsynjamál þjóð-
arinnar fyrir flokkshatri, þó taldi hann það
hið allra skaðlegasta að inni í þinginu
sjálfu ríkti mjög mikill flokkadráttur og
ósamkomulag í mörgum hinum stærri
máluin. Flokkaskipunin í þinginu eins og
hún nú er, taldi hann mjög óeðlilega, þar
svo liti út sem að aðallega væri riflst um
völdin. Kosningar til síðasta alþingis voru
algerlega bundnar við það, hvaða álit þing-
mannsefnið hefði á sambandsmálinu, og
hvernig atkvæði hann mundi greiða í því,
án tillits til þess, hvert þingmannsefnið
hefði að öðru leyti nokkra þingmannshæfl-
leika; afleiðingin af þessu væri það, að
inn á þingið væru komnir menn, sem helzt
ekki ættu þar að vera. Eitt það skaðlega
í öllu þessu taldi hann að væri, að mikill
hluti hinnar íslenzku þjóðar hefði mjög
litla tiltrú til þingsins, þar sem þingið ætti
þó að vera hjarta íslenzku þjóðarinnar og
væri svo að hjartablóðið væri spilt, mætti
búast við að þjóðlíkaminn væri að meira
eða minna leyti spiltur.
Að lokum skoraði hann á þingmenn
sýslunnar að gera alt sem í þeirra valdi
stæði og kraftar þeirra leyfðu, að auka
góða samvinnu á þinginu og draga úr
flokksofstækinu.
Fundurinn stóð yfir í 7 klt. og voru
mættir milli 50—60 atkvæðisbærir menn.
Þingmenn og aðrir fundarmenn sem töluðu
voru hitalausir og rólegir í ræðum sínum,
og algerlega lausir við flokksiíg.
Fundurinn fór mjög vel fram.
Fvndarmaður.
Til Ásmundar nágranna.
—0--
Af því að gaddur er nú kominn og ekki
lengur hægt að stunda haustyrkjur úti við,
þá vildi eg taka mér ofurlítinn tima til að
athuga greinar Ásmundar nágranna mins
í 15. og 20. tbl. Suðurlands. fað er ekki
að furða þó Ásmundur sé rogginn og skrifi
mannalega, því nú heflr hann gert samn-
inga við ónefndan mann, að haida uppi
svöium fyrir sig ef eg kynni að minnast
eitthvað óþægilega á hann í Suðurl. Reynd-
ar vai’ þetta það skynsamasta sem hann
gat gert, þvi hefði hann farið að bögglast
við að svara fyrir sig sjálfur, hefði hann
orðið sér t.il minkunar, það er að segja ef
nokkurt blað hefði liðið honum rúm. En
svo mikið verður Ásmundi um það, að sjá
það sem hann hefir aldrei séð fyr á æflnni,
að sjá nafn sitt á prenti neðanundir sæmi-
lega ritaðri grein, að hann hleypur inn í
„Ver“ og fær sér þar hressingu og blátt
auga. Svo fram í kaupstað og lætur stefna
sér fyrir gamla búðarskuld og svikna ull.
Og eins og kjökrandi krakki lofar hann
kaupmanninum því, að gera þetta aldrei
oftar en man ekki eftir því að minna
hann á möðkuðu baunirnar og myglaða
mélið sem hann hafði laumað að Asmundi
fyrir ullina hans. En það er altaf verra
við að eiga þegar samviskan er ekki hrein.
fað fór það orð af Asmundi hér áður
fyr, að þegar hann fór með ullina sína í
kaupstaðinn, hafi hann haft nákvæmar
gætur á því, að ullin yrði ekki of þur
þegar hann legði hana inn, og eins hafi
hann ýrt ofurlitlu af sandi í pokana í stað-
inn fyrir salt. Einu sinni fann kaupmað
uiinn að þessu við Asmund og þá lofaði
hann því að gera þetta aldrei framar.
Dálítið vildi eg athuga grein Asmundar
i 15. tbl. Suðurl. þar sem hann minnist á
öfundina. Undarlegt er það hvað Asmund-
ur er blindur í sjálfs síns sök, að brígsla
öðrum um öfund jafn öfundsjúkur og hann
er sjálfur. En það er ekki nema eðlilegt
að svör hans verði eins og úti á þekju
þegar hann lætur aðra halda uppi svörum
fyrir sig.
Það hafa sumir haldið því fram að það
myndi vera einhver óregla á gallinu í As-
mundi af því að hann er altaf öðiu hverju
gulur í framan, einkum þó augun, en þetta
er ekkert annað en öfundargula. Eg er svo
marg búinn að taka effir því, að hafi eg
sagt honum einhverjar góðar fréttir um
nágranna hans, einkum þá sem honum
hefir verið eitthvað í nöp við, að þá hefir
haun altaf fengið gulukast á eftir. Asmundi
er illa við alla þá merin, í sinni sveit,
sem eiu ríkir eða vel efnaðir, duglega
menn og framkvæmdarsama og þarfamenn;
hina getur hann liðið, sem þar eru á milli.
Hann vill að allir séu vesælli en hann
sjálfur. í>ó ekki svo samt að hann þurfi
að miðla þeim af sínu. Eg byrjaði búskap
minn á næstu jörð við Asmund og skorti
rnig þá mikið til að vera annar eins bóndi
og Asmundur, því þá var hann talinn vel
efnaður. Yið urðum brátt mjög samrýmdir
og eg sótti oft ráð fil hans, því hann va,r
eldri og i’eyndari í búskapnum. Við vor-
um altaf samferða ti) kirkjunnar og hann
lét mig sitja hjá sér og syngja á sömu
bókina og hann. Við vorum saman í
göngum, lágum í sama tjaldi og átum
nestið hvor hjá öðrum. Við gerðum hvor
öðrum heimboð um jólin og vorum sam-
an i öllum ferðum nema bara þegar hann
fór með ullina sína. Þá vildi hann helst
vera einn. Eg held honum hafi þótt virð-
ingarauki í því að láta mig elta sig og
mér þótti æra í því að vera með stórbónd-
anum. Eg var jabróðir hans í öllum hans
skoðunum, þegar hann fékk eitthvert póli-
tískt æsingarkast í sig, þembdist eg upp
líka.
Svona liðu fyrstu árin, en svo fór eg
smám saman að færa út kvíarnar og
komast i álit hjá hreppsbúum mínum og
þá fann eg að Asmundur fór að breytast.
Hann hætti að láta mig syngja á sömu
bókina og hann varaðist að láta það sjást
á mannamótum að við værum samrýmdir
eða metti mig nokkurs. Eg bætti að
miklum mun engjar mínar með áveitu-
vatni — vatni sem Asmundur hefði eins
vel getað notað á sínar engjar. Eg bauð
honum að vinna í félagi með mór að á-
veitunni og við hefðum svo báðir not af
vatninu, en það vildi hann ekki þyggja —
þótti það alt of kostnaðarsamt og sagði að
það „opinbera" yrði að vinna þetta. Og
svo fór hann að sjá að mór hepnaðist á-
veitan og að eg fékk rikulegan ávöxt iðju
minnar. Eg var orðinn eins vel efnaður
og hann, og sveitungar mínir báru orðið
gott traust t.il mín. Þetta þoldi Asmundur
ekki. Reyndar lét liann mig aldrei skilja
það á sér að honum væri illa við mig, þvi
hann er fyrirmynd að óhreinlyndi, en eg
fann það að hann vildi niður af mér skó-
inn í öllu, og að öll þau ráð sem hann
réði mér voru af fölskum rótum runnin.
Þegar einhver mintist hlýlega á mig við
Asmund setti hann upp hvítasunnuandlit.
og dró þungt andan, þvi nú var úr vöndu
að ráða. Hann var náttúrlega langt upp
úr því vaxinn að rógbera mig, en hann
gat látið þá svona óbeinlínis skilja það á
sór að hann hefði ekki mikla trú á mér,
og þóttist margt það um mig vita sem
hann, jafn orðvar maður, vildi ekki uppi
láta. Ef það kom fyrir að hann var spurður
að því hvort honum væri nokkuð kalt í
hug til mín. Afsakaði hann sig á marga
vegu að svo væri ekki, það væii aðeins af
hreinskilni, sannsýni og sannleiksást. —
Öngu öðru — nei, nei!
í seinni grein sinni, getur Asmundur
ekki á sér setið að hreita ónotum til drengs-
ins míns, hans Tuma litla. Tumi var ekki
nema 10 ára gamall þegar Asmundur fór
að kasta til hans steinum, hann sá hver
algerfispiltur drengurinn var, og að hann
myndi verða atkvæðamaður með aldrinum
ef honum entist líf og heilsa. Ásmundi
er ekki vel við það að uppvaxi í kringum
hann „vænir viðir" sem líklegir eru til að
vaxa svo hátt að skuggan af þeim kunni
einhverntíma að bera á hann.
Eg veit að Asmundi væri það ekki á
móti skapi að mægðir kæmust á með
okkur, en hefir nú orðið enga von um að
það takist. Þess vegna finst honum svq