Verkamaðurinn - 22.06.1926, Qupperneq 1

SERKðMððURINN
Utgefandi: Verklýðssamband Norðurlands.
IX. áfg.* | * Akureyri Priðjudaginn 22. Júní 1926. i! 46. tbl
NYJA BtÓ.
Ftmtudasrskvöld kl. 9.
— M. M. M. —
{Mellem munfre Musikanfer)
Palladium-gamanmynd í 5 þáttum. Aðalhlutverk: Vitinn og Hliðarvagninn.
Þessa mynd þurfa allir að sjá, því myndir, sem Vitinn og Hliðarvagninn leika
í eru undantekningarlaust, þær bestu gamanmyndir sem völ er á.
t si^asta sinn.
Verkfallið í Englandi.
Stjórnin hótar nauðungar-
lögum.
I
Þau tlftindi bafa síðast gerst f
verkfallinu i Englandi, að forsstis-
ráðherra bretaveldis hefir lýst því
yfir f þingræðum — eins og getið
var um í skeytum ( siðasta blaði,—
að hann ætli að leggja fyrir enska
þlngið lög um að lengja vinnutfm-
ann f kolanlmunum. Pessi yfirlýsing
Baldwins, þó ekki sé hún orðmörg,
sýnir ijóslega á hvaða stig auðvaldið
i Englandi er komið. Það heiir
verið viðurkent, að baráttan milli
atvinnurekenda og verkaiýðs, kæmi
ekki rikisvaldinu við og það væri
ofbeldi, af hvaða stétt sem væri, að
heimta það af þvi opinbera, að það
styrkti sig til sö troða á rétti annarar
stéttar. Eins og annarsstaðar þar
sem ihaldsstjórn situr að völdum
eru atvinnurekendur aðalkjarninn i
stuðningi stjórnarinnar ensku Það
verður þvi ekki dregið i efa, að krafan
um að lögbjóða lengri vinnutlma f
kolanámunum ensku, er komin frá
námueigendum. Námueigendur eru
þegar búnir að fullreyna krafta sfna
á þvf, að beygja kolanemanna til að
ganga inn á kauplækkunarkröfur
sfnar. Þá er næsta spor þeirra að
heimta af rfkissijórninni, sem þeir
styðja til valda, að liún með aðstoð
löggjafarþingsins framkvæmi það,
sem þá sjálla hefir skort dug til að
koma i verk.
Hér á landl hafa menn alment
litla eða enga hugmynd um vinnuna
i kolanámunum. Það eitt veit almenn-
ingur, að þar er unnið alla virka
daga ársins og ár eftir ár. Að sami
maðurinn byrjar á þessari vinnu f
barnæsku og vinnur þar til dsuða-
dags. Það verður þvl ekki efast um
að nauðsynlegt er að vinnutfmi
hvers dags sé ekki úr hófi langur
til þess að þrólti og heilsu verka-
fólksins sé ekki oiboðið. Óvilballir
menn og vinnuaðilar sjá þetta og
finna, en námueigandinn horfir niður
f pyngjuna og sér að i hana safnast
ekki eins mikið og hann befði óskað.
Þessvegna er gripið til örþrifaráð
anna. Þessvegna er hrópað á ríkis-
valdið og það beðið að hneppa
verkamennina t þrældóm langrar og
erfiðrar vinnu, sem slftur út kröftum
kolanemanna löngu fyrir timann.
Þessi saga sem nú er að gerast i
Englandi er ekkert einsdæmi f mann-
kynssögunni. Hún er bein endur-
tekning á þrælahaldi liðinna alda.
Það er i raun og veru ekki nema
lftill stigmunur á þvi að skylda
mann með lögum til að vinna
ákveðinn tima fyrtr ikveðið kaup
og miða tímann og kaupið við það
að sá atvinnuvegur beri sig sem
unnið er að og hinu aö láta þrællnn
vinna eftir geðþótta bútbóndans og
fyrtr þaö semaðhonum rétt. Gangi
enska þingiö nú inn á þá braut, að
lögskipa lengri vinnutfma f kolanám-
unum ensku, en verið hefir áður, í
þvi augnamiði, að bjarga við rekstri
námanna, má auöveldlega búast við,
að haldlð verði áiram að lengja
vinnutimann i nárcunum i sama
augnamiði ef íhaldið verður við völd
i Englandi og nimueigendum þætti
hagnaður sinn af nimurekstrinum
of litill.
U.
Þegar huganum hefir verið rent
yfir þessar fréttir frá fbaidsstjórninni
i Englandi vaknar sú spurning f
huganum upp á hverju fslenska
fhaldið muni taka þegar búið er að
tjóðra allann Reykvfska togaraflotann
við bafnargarðinn. Aðstaðan með
togaraflotann er mjög Ifk og með
námurnar i Englandi, að þvi leyi,
að togaraeigendur halda því fram,
að togararnir beri sig ekki. Þeir
hafa gert itrekaðar tilraunir til þess
að fá kaup verkafólksins lækkað.
Það hefir tekist að nokkru Ieyti, en »
lækkun kaupsins er þeim ekki nóg.
Togararnir eru samt bundnir f báða
enda. Reynsla undanfarinna ára sýnir,
að þessir menn hafa sterka tilhneig-
ingu til þess að nota sér þann styrk,
sém þeir eiga i löggjafarþinginu til
þess að beygja verkalýðinn til hiýðni
og takmarkalausrar vinnu. Togara-
vökulögin, sem sett voru til þess
að aftra þvi, að hásetum átogurun-
um yrði ofboðið með of langri vinnu
og oi miklum vökum, væru sett á
mótí vilja togaraeigenda. Þeir vlldu