Verkamaðurinn - 11.12.1926, Blaðsíða 1

VEBHðMððUK HN
Útgefandi: Verklýðssamband Norðurlands.
IX. árg. ;;
Akareyri Laugardaginn 11. Desember 1926.
87.:tbi:
Fiskihringurinn.
N Y JJA ; BÍ Ó.
Laugardags- og Sunnudagskvðld kl. 8'/j.
JVIilli tveggja elda.
Paramount-mynd I 6 þáttum.
ABalhlutverk:
Tomas Meighan — Leatrice Joy —- Theodore Roberts.
HiB rikjandi skipulag rennur ó-
bjákvæmiiega rás þróunar sinnar
þrátt fyrir alla mótspyrnu stétta
þeirra, er spyrna vilja gegn brodd
unum. Hin svonefnda frjálsa sam-
kepni er nú þegar horfin að heita
má f stórframleiðslu og verslun
allri út um heim og hér heima
tekur og óBum að fskka vfgjum
hennar. Víkur hún fyrsr hinu siö
ara og hærra stigi auðvatdsskipu-
lagsins, hringamynduninnl, sem hefir
hina mestu yfirburði yfir glundroða
og skipulagsleysi samkepninnar.
Áður hefi eg ritað hér um nauð-
syn þess að mynduð yrðu samtök
um fiskisölu erlendis yfirgangi er-
lendra auðvaldshringa til varnar og
taiið rikiseinkasölu vissasta. íhalds-
blað Akureyrar andæfði þeirri skoð-
un og héit við samkepniskredduna.
Sýnir íhald Ákureyrar þar sem oftar
að það er að dragast aftur úr fhald
inu syðra, verða afturhaldssamarai
neita að taka tillit til staðreynda
þeirra, er krefjast breytinga á skipu-
laginu, hvað svo sem úreltar kredd-
ur frá Adam Smlth og Manchester-
skólanum kunna að segja. Nú hafa
sem sé togaraeigendur i Reykjavik
myndað söluféiag með sér, sem er
nokkurskonar htingur.
Jafnaðarmenn fagna slikum breyt-
ingum. Þær eru sönnun þess hvernig
þjóðfélagið fyrir ómótstæðilegan krait
þróunarinnar færist i áttlna til jafn-
aðarstefnunnar. Hringamyndun er
verkleg framiör og góður undir-
búningur undir ríkisrckstur og sföan
hreina þjóðnýtingu. Það er hinn
mesti munur fyrir verkalýð og al-
þýðu yfirleitt að taka vlö völdum f
laudi, þar sem framleiðslutæki og
verslun eru komin i hendur fárra
hringa eða t fkisvalds borgaranna eða
verða að taka vtð öllu þessu dreifðu
á höndum fjölda einstakiiaga.
En hitt má verkalýðnum og jafn
aðarmönnum ekki dyljast, að mót-
stöðukraftur auðvaidsins vex við
slfka saraeiningu og hringamyndun.
Þótt léttara verði að taka við af
auðvaldinu, þegar hrlngamyndanir
eru orðnar tíðar, þá er miklu erflð-
ara að sigra það. Þessvegna þarf
alþýðan f hvert skifti, er auðvaldið
treystir vigi sitt þannig, með því
að fylla upp f skarð, sem rás viö-
burðanna hefir höggvið i það, að
efla samtök sin sem best. Þvf það
er vitanlegt að þótt slíkur fiski-
hringur, sem þessi nýstofnaði, sé
fyrst og fremst myndaður gegn
útlendingum, þá verður hann og
hið skæðasta vopn auðvaldsins is
lenska gegn verkalýðnum, þvi tog-
araeigendur og tisksöiumennirnir
eru mestmegnis sömu menn og
félög, hagsmunir þeirra knýja þá
þvi engu að sfður til þess að þjappa
nlður kaupi og láta togara liggja
aðgerðalausa, ef fullur er markaður,
en tll hins að vernda sig gegn
erícndum auðbringum.

~ Liklegt er þó, að hér sé einu
skréfi of skamt stigið og að hringur
þessi hafi eigi bolmagn tilað fram-
kvæma ætlunarverk sitt. Þá verður
hann áfangi áieiðinni til rikiseinka-
sölu á saltfíski — og er það vel
farið. Hafa nú fiskeigendur sjálfir
kveðið upp dauðadóm yfir sam-
kepni sinni, dóm, sem alþýða
landsins vooandi sér um að fram-
fylgt verði hlffðariaust.
E. O.
Leiðréttingu
þá, sem hér (er á eftir, hefir bejár-
tógetiun á Siglufirfii befiið blafiið fyrir:
»Herr» rititjóri 1 Utaf graiu yðar
f efðeita tölublaði f Verkamanninum
nm viðakifti Veitergaard og bsejar-
■tjórnar Siglnfjarðar, ernð þér
beðnir fyrir avolátandi leiðréttingar:
Um viðikifti Veatergaard við
bejaratjórnina hér er það að aegja,
að enginn Sigifirðingnr hefir átt tal
við Veitergaard nm þann ágreining,
■em á milli ber, neme eg, að minata
konti, ekki fyrir bejirini hönd.
Hefir hr. Veitergeird f þeim við-
■kiftnm, alls ekki viðhaft mndan-