Verkamaðurinn - 20.08.1935, Qupperneq 1

VERKA
URINN
Otgefandi: Verkiýðssamband Norðurlands.
XVIII. árg.
Akureyri, þriðjudaginn 20. ágtíst 1935.
64. tbl.
Gfaldþrot rík i§in§
færtst nær og nær.
Verslunarhallinn tæpar 71/2 milfón
kr fyrstu 7 mánuði ársins.
mpýðao til sjávar 09 sveita veröur að oiargfia saoi-
fytkingartiaráftu ía til pess að forðast lniogurvofuna.
Samkvæmt bráðabirgðaskýrsl-
am innflutnings- og gjaldeyris-
nefndar hefir vöruinnflutningurinn
til landsins numið 27.239 þús. kr.
á fyrstu 7 mánuöum þ. á., en á
sama tíma hafa vörur verið flutt-
ar út fyrir aðeins 19.824 þús. kr.
Versiunarhallinn var pvi 7 milj. 415 pús.
kr. 1. p m.
1 »Nýja dagblaðinu«, 13. þ. m.
viðurkennir formaður innflutn-
ings- og gjaldeyrisnefndar, Skúli
Guðmundsson, að þessi ægilegi
verslunarhalli stafi m. a. af þeim
viðskiptasamningum, sem gerðir
hafa verið undanfarið við einstök
lönd, en samkvæmt þessum samn-
ingum (t. d. þýsku landráðasamn-
ingunum) er Island skuldbundið
til að kaupa ýmsar vörur »hærra
verði heldur en áður, meðan verslunin var
frjáls«. (»Nýja dagblaðið« 13. ágúst.
Leturbr. »Verkam.«).
En auk þess sem formaður
innflutnings- og gjaldeyrisnefndar
viðurkennir þannig í einu aðal-
málgagni ríkisstjórnarinnar að
viðskiptasamningarnir við ýms
erlend ríki hafi í för með sér
hækkandi vöruverð, þ. e. aukna
dýrtið, tilkynnir hann að inn-
flutningur á ýmsum nauðsynja-
vörum muni verða takmarkaður
ennþá meira og það 1 stórum
stíl. Aftur á móti minnist hann
ekki á takmörkun á innflutningi
vína, luxusbila o. þ. h.
»Nýja dagbl^ðið* skýrir enn-
fremur frá þvi, að nauðsynlegt
sé að skipuleggja innflutnings-
leyfin á þann hátt, að þau verði
veitt aðeins þremur aðilum:
einkasölum ríkisins, S. í. S. og
félagsskap kaupmanna, eða þá i
öðru lagi að rikið taki að sér
alla innflutningsverslunina og að
þá verði jafnvel tekið upp skömt-
unarfyrirkomulag eins og á stríðs-
árunum. »
Alt þetta bendir ótvírætt á að
fjárhagsvandræði ríkisins fara si-
vaxandi og að jafnvel helstu full-
trúar yfirstéttarinnar búast við
ennþá meiri fjárhagslegum erfið-
leikum og öngþveiti, þrátt fyrir
alt hjal sitt hingað til um, að
kreppunni færi að létta (og þeir
hafa jafnvel sumir neitað því að
nokkur kreppa væri til).
En hvað þýðir þetta fyrir al-
þýðuna til sjávar og sveita? Það
þýðir I fyrsta lagi það, að sam-
tímis því að innflutningur á
ýmsum nauðsynjavörum verður
takmarkaður ennþá meira, hækkar
verðið á öðrum vörum bæði er-
lendum og innlendum; var aðal-
vísitala matvaranna t. d. í Reykja-
vik 6 stigum hærri nú í byrjun
júlí en um sama leyti í fyrra. Um
leið og vöruverðið hækkar neyð-
ist atvinnulítið eða atvinnulaust
verkafólk lil þess að takmarka
ennþá meira vörukaup sín, og
þýðir það aukinn skort á t. d.
góðri og hollri fæðu, og þar að
auki heflr hækkandi vöruverð á
innlendum vörutegundum þær
afleiðingar, að óseljanlegar vöru-
birgðir hrúgast upp, sem siðan
verður notað til skepnufóðurs,
til óburðar eða fleygt í sjóinn.
í öðru lagi hefir takmörkun á
innflutningi það í för með sér að
verklegar framkvæmdir verða
skornar niður, sem hefir aftur
þær afleiðingar, að atvinnuleysið
eykst, kaupgetan“minkar, óseljan-
legar vörubirgðir stækka.
Samhliða minkandi umsetningu
á landsmælikvarða, þá mun rikis-
valdið hækka tolla og skatta að
sama skapi til þess að reyna að
sópa þó jafnmiklu fé inn í ríkis-
kassann og áður, til þess að nota
síðan handa sér og gæðingum
sinum, sem hún mun leggja alt
kapp á að fjölga, og nota til að
brjóta á bak aftur tilraunir alþýð-
unnar og fátæku millisiéttarmann-
anna til þess að koma fram kröf-
um sínum.
Með öllum hugsanlegum ráð-
um verður reynt að reita af al-
þýðunni og millistéttunum og
þrengja kosti hinna vinnandi
stétta eins og frekast er unt. Afleið-
ingar fjárhagskreppunnar munu
þess vegna fyrst og fremst skella