Verkamaðurinn - 21.12.1938, Side 5

ATJKABLAÐ 21. desember 1938
VERKAMAÐURINN
5
Svo sem kunnugt er hefir Eim-
skipalélag íslands undanfarið veriö
aö vinna aö því að smiðaö yröi
handa félaginu farþega- og flutn-
ingaskip, miklu stærra og hrað-
skreiðara en þau skip, sem nú eru
{ förum milli íslands og útlanda.
Undirbúningi þessa máls er nú það
langt komiö aö stjórn Eiraskipafé-
lagsins hefir leitaö tilboöa hjá 18
skipasmíöastöðvum á Noröurlöndum,
f Rýzkalandi, Hollandi, Frakklandi,
Ítalíu og Stóra-Bretlandi og eiga
tilboö að vera komin fyrir 15, janú-
ar næstkomandi. Stœrö skipsins á
að vera sem hér segir: lengd 320
fet, breidd 4572 fet, dýpt 267a fet
og djúprista 16 fet. Til saman-
buröar má geta þess að »Gullfoss«
og »Goöafoss* eru 230 fet aö lengd
en »Brúarfossc og »Dettifoss« 237
fet. Skipið veröur motorskip meö
einni vél, 11 cylindra, mtö 5000
hestöflum.
HraÖi skipsins í reynsluför, meö
fullfermi af stykkjavöru (s/t dw.)
á aö veröa 17L/S mlla á vöku. Meö
þessari stærö skipsins og hraða í
reynsluför er gengiö út frá aö meö-
al siglingahraði þess á hafi, geti
orðtö rúmlega 16 mílur á vöku.
Veröur skipið þá rúma 2 sólar-
hringa milli Reykjavíkur og Leith,
rúman U/s sólarhring milli Leith og
Kaupmannahafnar, en beina leiö
milli Reykjavfkur og Kaupmanna-
hafnar rúmlega 3 sólarhringa.
Á fyrsta farrými veröur rúm
fyrir 112 farþega, á ööru farrými
60 og þriöja farrými 48. — Skipið
veröur 3700 brúttó smál. Frystirúm
veröur í skipinu 30 þús. temngsfet,
sem nægir til aö flytja 500 smálest-
ir af flökuðum fiski eða 17 þúspnd
skrokka af diikakjöti.
Aö þvf er snertir útvegun gjald-
eyris til skipakaupanna, þá verður
ekkert um það sagt, hver aöstaöa
félags vors veröur í því efni fyrr
en séð veröur samkvæmt væntan-
legum tilboðum hinna erlendu skipa-
smföastöðva, f hvaöa landi skipiö
veröur smföaö. En ríkisstjórnin
hefir gjört það að skilyrði fyrir
tillögum til Alþingis um styrk til
skipsins, aö slík lausn fáist á gjald-
eyrishlið málsins, sem rfkisstjórn og
gjaldeyrisnefnd telja framkvæman-
lega.
Féiao icfÉsiólÉoa
stofnað í Kristneshæli.
7. þ. m. var stofnað f Kristneshæli,
félag sjúklinga, sem hlaut nafnið
Sjálfsvörn, stofnendur voru 63. Félagið
er deild úr sambandi íslenzkra be'kla-
sjúklinga og er tilgangur þess að vinna
að bættum kjörum berklasjúklinga bæði
á hælunum og eins utan þeirra, og
var á sto'nþingi S. í. B. S. s.l. haust
samþykt starfsskrá þar að lútandi.
í stjórn félagsins voru kosnir:
Jóhann J. E. Kuld, formaður.
Finnur S. Agnars, ritari.
Óskar Bender, gjaldkeri.
Meðstjórnendur: Sturla Þórðarson
og Oestur Loftsson.
En f varastjórn eru: Lára Ounnars-
dóttir, Pétur Finnbogason, Hjalti Har-
aldsson, Ragna Benediktsdóttir og Rósa
Porvaldsdóttir.
Bækur.
Sigurður Róbertsson: Lagt
upp í tanga ferð. Útgef-
andi: Helgi Tryggvason,
Reykjavík. Prentverk Odds
Björnssonar, Akureyri. 1938.
Þessi nýja bók er smásagnasafn
og fyrsta bók höf. Sumar sögurn-
ar hafa birst áður, t. d. í Nýjum
Kvöldvökum. Skrifaði höf. fyrst
undir dulnafninu Þórir þögli og
vöktu sögur hans strax athygli. í
bókinni eru 8 sögur: Ármann,
Blýantsmynd, Út úr leiðindum,
Morgungangan, Telpan á torginu,
Skuldaskil, Eitur, Atli. Allar eru
sögurnar lipurlega skrifaðar, sam-
töl eðlileg og alþýðleg frásögn.
En 3 síðustu sögurnar bera þó
mjög af, sérstaklega er Eitur vel
samin saga. En efni hennar er á
þá leið að bóndinn á Geirastöðum
kemur bálvondur inn í eldhús til
konu sinnar, þar sem hún er að
sjóða slátur. Skaparinn hafði sem
sé sálgað einni eftirlætisrollu
bónda, og hrafnarnir síðan tætt
hana sundur, svo þegar bóndi
finnur skrokkinn, getur hann bók-
staflega ekkert hirt. Dynja nú ó-
kvæðisorðin á skaparanum sam-
tímis því sem bóndi gleypir í sig
sjóðheitt slátrið. Sofnar bóndi síð-
an í rökkrinu, en vaknar brátt við
kveisuverki. Kona hans gefur hon-
um þá inn joð, í ógáti, við kvölun-
um. Þegar hún tekur eftir því,
verður hún frávita af hræðslu og
einnig bóndi hennar. Sent er til
læknis í skyndi. En á meðan beðið
er eftir komu sendimanns, ræð-
ast þau hjón við, að því er þau á-
líta í síðasta sinn, því bónda finnst
dauðinn stöðugt nálgast. Er lýs-
ingin á þessu samtali þeirra og
sálarástandi hin snjallasta. — Eft-
ir langa stund er svo komið með
þau skilaboð frá lækninum að joð-
ið geti alls ekki drepið. Rís bóndi
þá upp albata og heimtár taíar-
laust kvöldmat sinn. Las síðan
húslesturinn, sem hann gerði ann-
ars aldrei nema á stórhátíðum.
Guðm. G. Hagalín: Sturla i
Vogum I—II. Útgefandi
Þorst. M. Jónsson. Prent-
verk Odds Björnssonar.
Akureyri. 1938.
Saga þessi er rúmlega 600 bls.
að stærð og á að vera lýsing á
hetjuskap bóndans í Vogum, sem
öllu býður birginn, mönnunum,
sem ofsækja hann og náttúruöfl-
unum, og sem altaf sigrast á örð-
ugleikunum. En Sturla í Vogum
er svo sem ekki í neinum vand-
ræðum, því hann hefir altaf nóg
af peningum, hversu mikið sem
hann þarf að kaupa, hann er stál-
hraustur og sterkur, kona hans og
börn sömuleiðis.
Persónur sögunnar eru fáar og
annaðhvort sérvitringar eða fram-
úrskarandi illgjarnar og mein-
fýsnar. Auk þessa er svo þessi