Verkamaðurinn - 30.03.1943, Qupperneq 2

2
VERKAMAÐURINN
Eiga þeir ekki sökina, sem eru á sama máli
og dr. Göbbels?
„Þeir segja að við séum nazistar.
Flestir halda að við íslendingar
höfum samúð með glæpaklíku Hitl-
ers!“
Þannig fara íslenzkri konu, sem
dvelur nú í Bandaríkjunum, orð í
grein í Lesbók Morgunblaðsins 14.
þ. m., þar sem hún er að fræða
samlanda sína um álit- Bandaríkj-
anna á okkur íslendingum.
í greininni er ennfremur sagt
svo frá:
„Ég var í teboði á jólunum, á-
samt fleira fólki. Þar var stödd kona
af norskum ættum, búsett hér. Þeg-
ar hún heyrði að ég væri íslensk,
starði hún á mig undrandi augum
— rétt eins og hún héldi, að íslend-
ingar væru eitthvað viðundur, sem
venjulegir menn gætu ekki botnað
neitt í. Seinna kom það upp úr kaf-
inu, þegar við áttum tal saman, að
hún hafði nýskeð hlustað á fyrir-
lestur verkfræðings nokkurs um ís-
land. Hafði hann dvalið þar um
níu mánaða skeið í þjónustu hers-
ins, en ferðaðist nú um Massachu-
sett og flutti fræðsluerindi um ís-
lartd. Fyrirlesturinn hafði verið á-
gætur — lýsing á landi og lifnaðar-
háttum, lifandi og raunveruleg —
en íslendingar voru nazistar, sam-
kvæmt frásögn hans.“
Frásögn greinarhöf. er hin at-
hyglisverðasta, þó hún komi hins-
vegar engum þeim á óvart, sem eru
vel kunnugir stjórnmálaskoðunum
íslensku yfirstéttarinnar. En þrátt
fyrir það, er eins og það komi mjög
flatt upp á Morgunblaðið, Vísi, ís-
lending og önnur málgögn „mann-
anna með hreinu hugsanirnar", að
sú skoðun sé ríkjandi í Ameríku að
íslendingar hafi yfirleitt samúð
með nazistunum.
Þó það sé vitanlega mesta fjar-
stæða að halda því fram að íslend-
ingar séu yfirleitt hlyntir nazism-
anum, þá er það vitanlega engin
furða þó útlendingur, sem dvelur
hér skamma hríð, og kynnist, per-
sónulega, vafalaust aðeins sárfáum
einstaklingum, fái þá hugmynd að
samúð hér með nazistunum sé
mjög almenn.
Hann hlýtur að verða þess var,
án þess að þurfa nokkuð að hafa
'fyrir því, að blöð Sjálfstæðisflokks-
ins, Framsóknar og Alþýðuflokks-
ins hampa sínkt og heilagt áróðri
dr. Göbbels í Berlín gegn bolsévis-
manum, gegn Sovétríkjunum,
bandamanni Breta, Norðmanna og
Bandaríkjamanna.
Er nokkur furða þó útlendingur,
sem dvelur hér skamma hríð, og
hefir engin tök ájið kynnast alþýðu
þessa lands til sjávar og sveita, dragi
þá ályktun, þegar hann sér hinar
heiftarlegu áróðursgreinar í blöð-
um fyrnefndra flokka gegn fjár-
söfnuninni handa Rauða Krossi
Ráðstjórnarríkjanna, að yfirleitt
hafi íslendingar samúð með nazist-
unum. Þegar hann ber áróðurinn í
blöðum fyrriefndra flokka gegn
sovétsöfnuninni, saman við þær
staðreyndir að í Bandaríkjunum og
Bretlandi fer fram fjársöfnun í
sama skyni, og að það eru undan-
tekningar ef áróðursgreinar gegn
söfnuninni sjást í blöðum þar, þá
hlýtur hann að álykta, að yfirleitt
séu íslendingar hlyntir nazisman-
um.
Ekki er heldur óhugsandi að
Bandaríkjamenn hafi fengið vitn-
eskju um að Helgi Hermann Eiríks-
son, einn af leiðandi mönnum Sjálf-
stæðisflokksins, og frambjóðandi
við þingkosningarnar s.l. sumar, fór
til höfuðstöðva nazista í Þýska-
landi 1938 ásamt fleiri gæðingum
þessa sama flokks. Og að hann sat
fund nazistafélaga í Lúbeck, þar
sem ræddar voru fyrirætlanir naz-
ista í ýmsum löndum. Sagðist þess-
um frambjóðanda Sjálfstæðisfl. m.
a. svo frá þessum fundi og þeim
áhrifum, er hann varð fyrir meðal
hirðsveina Hitlers:
„Tilgangur slíkra funda er
tvennskonar. í fyrsta lagi að líta
yfir farna leið og athuga aðstöðuna
á augnabliki fundarins. í öðru lagi
að athuga og bera sig saman um,
hvað framuridan sé og hvaða leiðir
beri að fara í starfinu áfram“.
Og þegar þessi frambjóðandi
Sjálfstæðisfl. sá íslenska fánann
blakta við hlið hakakrossfánans, þá
lýsti hann hrifningu sinni með svo-
feldum orðum:
„Ég mun seint gleýma þeim geð-
hrifum, er ég varð fyrir við þessa
sjón. . . . “ „Ég var kominn til vina“.
Það gæti einnig hugsast, að það
hefði ekki farið fram hjá Banda-
ríkjamönnum og Bretum, að blaði
Sjálfstæðisfk, „íslendingi" varð það
á í kosningahitanum í janúar 1942,
að birta lög félagsskaparins „Skjald-
borgar", og að dr. jur. BjörmÞórð-
arson lögmaður, lét svo ummælt í
forsendum dóms, er kveðinn var
upp í bæjarþingi Reykjavíkur, að
lög „Skjaldborgarinnar“ væru
„mjög í anda einræðisstefnu naz-
ista“.
Það er heldur ekkert leyndarmál,
að „íslendingur" lét m. a. svo orð
falla: . . . nokkrir Sjálfstæðis-
menn eru þau börn, að halda að
þetta félag eigi samleið með Sjálf-
stæðisflokknum!"
En nú er þó svo komið, að allir
leiðandi menn Sjálfstæðisfl., hér á
Akureyri að minsta kosti, eru orðn-
ir þau börn, að halda að þetta félag
eigi samleið með Sjálfstæðisfl. Þeir
hafa nefnilega gert bandalag við
„Skjaldborgina“ innan bæjarstjórn-
ar Ak. og nær sú samvinna einnig
til Framsóknar og Alþýðufl.
Er því nokkur furða, þó útlend-
ingar dragi þá ályktun, að lítil al-
vara fylgi hinum sjaldgæfu skrifum
í blöðum stærsta flokks landsins
gegn nazismanum, þegar staðreynd-
irnar eru þær, að Sjálfstæðisflokk-
urinn (og Framsókn og Alþýðufl.)
hefir tekið upp fullkomið samstarf
við þá „sjónlausu einræðissinna",
(ummæli ,,ísl.“) er undirrituðu lög
þess félagsskapar, sem er mjög í
anda einræðisstefnu nazista.
Ekki stuðlar það heldur að því,
að menn fái það álit, að stærsti
flokkur þjóðarinnar sé andvígur
(Framhald á 4. síðu).
ALICE JAHIER:
LJUDMILA PAVLITSJENKO
Að undanförnu hafa blöðin skrif-
að mikið um rússneska stúlku, sem
hefir mætt, ásamt tveimur karl-
mönnum, félögum sínum, sem full-
trúi Sovétríkjanna á æskulýðsfund-
um, sem hafa verið haldnir í Ame-
ríku og Stóra-Bretlandi.
Ég hitti hana í opinberu sam-
kvæmi og var svo heppinn að fá
tækifæri til að ræða við hana á eft-
ir í heila klukkustund. Þetta viðtal
mun ætíð verða mér ógleymanlegt,
og ég vildi gjarnan að norsku kon-
urnar, sem fylgjast með svo mikilli
eftirvæntingu með hinni hetjulegu
baráttu sem rússneska þjóðin heyir,
gætu kynst henni líka.
Hvað vitum við um rússnesku
konurnar? Ekki mikið, að undan-
teknu því að þær inna af hönduirt
hverskonar störf ásamt karlmönn-
unum í þeim eina tilgartgi að vinna
stríðið.
Ljudmila Pavlitsjenko hefir tek-
ið þátt í styrjöldinni, hún hefir
drepið Þjóðverja og hún hefir tek-
ið Þjóðverja höndum. Blöðin hafa
auðvitað skýrt frá öllu þessu, en
hver er hún í raun og veru?
Maður verður þess strax áskynja
að hún er blátt áfram ung stúlka,
ósvikin kona, þrátt fyrir einkennis-
búning hermannsins. Hún er í með-
allagi hávaxin, hefir hraustlegt út-
lit og maður verður strax var við
þann kraft og heilbrigði, sem stafar
frá persónu hennar. Stóra, fjörlega
andlitið hennar þarfnast ekki púð-
urs, drættirnir eru framúrskarandi
fíngerðir og augun sérstaklega
falleg.
Auðvitað á hún von á þvi að
maður leggi fyrir hana sömu
heimskulegu spurningarnar, sem
hún hefir hvað eftir annað orðið að
svara í öllum þeim löndum, sem
hún hefir heimsótt. Hún er varfær-
in, en það er nú ekki fallegt.
Áður en Rússland lenti í styrj-
öldinni, stundaði hún nám við há-
skólann í Kiev, Hún ætlaði að verða
kennari í sagnfræði: Það er starf
mitt, segir hún.
Það er blátt áfram furðulegt að
hugsa til þess að kona tekur þátt í
styrjöldinni undir sömu skilyrðum
og karlmaðurinn og er auk þess í
leyniskyttusveit. Eg inti hana þess
vegna eftir hernaðarnámi hennar.
Það tekur ekki langan tíma, svar-
ar hún. Eg hefi ætíð haft yndi af
íþróttum. í Rússlandi iðkum við
alskonar íþrótir. Okkur er eins tamt
að stökkva í fallhlífum eða skjóta
með byssu eins og að taka þátt í
hlaupi, synda eða varpa kringlum.
Þegar ég var tólf ára gömul, þá
hafði ég engan sérstakan áhuga fyr-
ir skotfimi, en þegar drengsnáði
gortaði einu sinni í návist minni af
skotfimi sinni og lét í ljós að ég
gæti ekki leikið það eftir honum,
þá var þetta nægileg hvatnýig fyrir
mig. F.g æfði mig, og það leið ekki
á löngu uns ég vann fyrstu verð-
laun. Þegar styrjöldin hófst gaf ég
mig auðvitað strax fram. Þér megið
ekki álífa að það hafi verið auðvelt
fyrir mig að fá að slást í hóp leyni-
skyttanna. Eg varð að beita allri
minni kvenlegu slægð, og ég stóðst
raunina.
Styrjöldin. Svipur hennar varð
alvarlegur, og fögru augun hennar.
sem eru svo glettin og hlýleg, fengu
á vg blæ, sem ég hafði tekið eítir
nokkrum sinnum og sem ég skildi
þegar hún sagði:
Eg hefi séð marga dauða.
En svo heldur hún skyndilega á-
fram:
— Eg liefi líka tekið fanga, og hún
hlær hjartanlega. Það var þýsk
kona, gild og þrekvaxin, sem kom
niður í fallhlíf. Eg hélt fyrst að það
væri karlmaður í dularbúningi. Við
fórum að slást. Það var hræðilegt
návígi, og föt okkar rifnuðu í tætl-
ur. Þeir, sem horfðu á, skemtu sér
ljómandi vel; nú er hún stríðsfangi.
Yfirleitt liefi ég ekki mætur á því
að berjast við konur — ekki frekar
en»við börn. Ekki af mannúðar á-
stæðum, heldur sökum þess að það
er ekki réttlátt að berjast gegn þeim
sem er þróttminni en maður sjálfur.
Eg berst gegn þeim, sem er fulltrúi
fyrir skoðanir fasismans og berst
fyrir þeirn. Það er styrjöld, og þá
gildir að berjast eins og orkan leyf-
ir, og þá gildir líka að drepa eins
marga Þjóðverja og mögulegt er.
En ég er kona.
Hún endurtekur þetta orð oft
þegar hún talar um stríðið. Eg
freista þess að fá skýringu.
Já, ég veit að staða konunnar í
Vestur-Evrópu er öðru vísi en hjá
okkur. Kona, sem tekur þátt í stríð-
inu, eins og ég geri og sem drepur
hermenn, er skoðuð næstum því
sem ófreskja, eða að minsta kosti
eru menn undrandi. Þegar ég drep
nazista, þá hefi ég það ætíð hugfast
að með því bjarga ég lífi margra
rinnara manna. Annars hefir konan
í Rússlandi ætíð verið jafnoki karl-
mannsins. Það er ekki vandamál
okkar. Stýrjöldin er hræðileg, þess
vegna ríður á að binda enda á hana
eins fljótt og frekast er unt, að það
er aðeins hægt ef allir einbeita orku
sinni, bæði karlar og konur.
Þegar ég kvaddi hana, hló hún
h jartanlega:
— Eftir stríðið? Ef ég lifi þá, þá
mun ég gifta mig strax og eignast
börn. Það er besta leiðin til að
gleyma skelfingum styrjaldarinnar.
(Norsk Tidend).
íslenzkir sjálfboðaliðar
á leið til Berlínar
Ritstjóri „Alþýðum." tilkynnir að listi
til fjársöfnunar handa Rauða Krossi
Sovétríkjanna liggi frammi á Vinnu-
miðlunarskrifstofunni. Jafnframt hvetur
ritstj. menn til að gefa ekki fé í þessa
fjársöfnun.
Ritstjóri „ísl.“ telur, að það sé ólíklegt
að fjársöfnunin til Rússa styðji að hinni
„furðulegu kenningu“, að íslendingar séu
yfirleitt hlyntir nazistum. Laukrétt. Söfn-
imin sjálf styður vissulega ekki þær
skoðanir. En skyldi ekki geta verið að
„meðmælagreinar“ ritstj. „ísl.“ með
söfnuninni stuðli að því, að Bandaríkja-
menn og aðrir aðhyllist þessar „furðu-
legu kenningar11.