Verkamaðurinn - 30.03.1943, Blaðsíða 3

Þeir bræður vissu einnig, að við
fulltrúar Alþýðusambandsins vor-
um til viðræðu um þetta mál á Hó-
tel Akureyri (sími 71) þangað til kl.
24 á miðnætti., eða þar til samn-
ingsfrestur Alþýðusambandsins var
útrunninn.
Hvað vilja þeir?
Við undirritaðir fulltrúar Al-
þýðusambands íslands höfum þrá-
sinnis óskað þess skriflega, að
fundur í Verkalýðsfélagi Akureyrar
yrði látinn skera hér úr málum og
33 löglegir meðlimir félagsins farið
þess sama á leit með eiginhandar
undirskrift. En svo miklum per-
sónulegum ofsa og einræðisanda
eru þeir haldnir, sem fara með
meirihlutavald í stjórn Verkalýðs-
félags Akureyrar, að þeir sinntu
ekki þessum óskum og fótum troða
þar með skýlausan lýðræðisrétt
félagsmanna og lög Alþýðusam-
bands íslands.
Þær breytingar, sem við undirrit
aðir lögðum til að gerðar yrðu á
lögum Verkalýðsfélags Akureyrar
í lýðræðisáttina og til samræmingar
lögum Alþýðusambandsins, máttu
þeir einræðissinnarnir í félagsfor-
ystunni ekki heyra nefndar, og eft
ir þessu hefir öll framkoma þeirra
verið í þessu mikla alvörumáli, sem
alt of lengi hefir beðið úrlausnar í
verkalýðssamtökum Akureyrar.
Sem betur fer, höfum við sann-
færst um, þann tíma er við höfum
dvalið hér í bænum, að alþýða Ak
ureyrar stendur óskift á bak við
málstað Alþýðusambands ísl. og
þeirra, sem af heilum hug beita sér
nú fyrir sameiningu verkalýðsins.
Þar á meðal eru allir bestu menn
Verkalýðsfélags Akureyrar og meg-
inþorri félagsmanna þess.
Það er því engum efa bundið,
að félagsleg sameining og sátt væri
nú komin á, ef Verkalýðsfélag Ak
ureyrar hefði borið gæfu til að eiga
félags- og stétthollari menn í meiri
hluta forystu sinnar, og er þetta hin
raunalega skýring á því, að félagið
fékk ekki sjálft að ákveða örlög
sín í þessu máli. Nú er eðlilegt að
menn spyrji:
Hvað er það þá, sem þessir und-
arlegu menn vilja?
Því er auðsvarað.
1. Þeir heimta að höfuð Verka-
mannafélags Akureyrar sé lagt á
kné þeim ásamt löglegum eignum
þess, ef einhver slægur er í þeim —
að þeirra dómi og það skilyrðis
laust. Og þeir vita, að á þeim
grundvelli er samkomulag útilok-
að.
2. Þeir vilja hafa áfram í lögum
Verkalýðsfélags Akureyrar ákvæði,
sem veita þeim vald til að halda
verkamannafélagi lokuðu fyrir
verkamönnum (4. grein).
3. Þeir vilja halda við líði laga
ákvæði, sem gerir þeim mögulegt
að reka verkamenn úr verkamanna-
félagi eftir eigin geðþótta (13. gr.).
4. Þeir vilja deila og drottna, etja
verkamanni gegn verkamanni og
nota til þess persónuleg og pólitísk
sprengiefni. Þá dreymir tvö eða
fleiri fjandsamleg verkamannafé
lög: ráðviltan og vanmáttkan verka
lýð.
Verkafólk á Akureyri!
Hér skilja leiðir yðar og þessara
manna. Alþýða Akureyrar veit, að
alstaðar á landinu, þar sem áður
voru sundruð verkalýðsfélög, hefir j
verkafólk lært af reynslunni og
sýnt það í verkinu með því að sam-
eina hagsmunafélög sín undir
merki Alþýðusambands íslands. —
Og við, sem í eigin persónum höf-
um starfað saman víðar en hér að
sameiningu alþýðunnar, getum
einnig vottað, að víðar en hér hafa
fundist persónur sem alþýðan hefir
eigi vílað fyrir sér að víkja úr göt-
unni að settu marki félagslegrar
einingar.
Nýtt verkalýðsfé-
lag er eina lausnin.
Síðastliðnar tvær vikur hefir
fengist óyggjandi sönnun fyrir því,
að hvorki góð orð né ítrekaðar á-
skoranir manna fá komið vitinu
fyrir þá Erling &: Halldór, og að
þeir hafi að engu óskir sinna eigin
félagsmanna, sem vilja fá félagsúr-
skurð í þessum málum, því að þeir
vita sig þar í margföldum minni-
hluta.
Þegar svona er komið, er ekki til
nema eitt ráð, og það er: að verka-
lýður bæjarins taki fram fyrir hend
ur hinum einráðu og ofstopafullu
mönnum.
Alþýðusamband íslands hefir,
eins og búast má við, gert skyldu
sína í þessu efni og rekið félag of-
beldismannanna úr hinum skipu
lögðu allsherjarsamtökum íslenskr-
ar alþýðu og mun sjá um það, að
sínum hluta, að það vinni eigi al
þýðu þessa bæjar skaða og skömm
meira en orðið er.
Miðstjórn Alþýðusambands ís-
lands hefir falið okkur, fulltrúum
sínum, að ganga þegar í stað til
stofnunar nýs verkalýðsfélags sem
byggt yrði á grundvelli lýðræðis,
skoðanafrelsis og jafnréttis fyrir
akureyrska alþýðu, í stað þess einka-
fyrirtækis þeirra Erlings og Hall-
dórs, sem gekk undir nafninu
Verkalýðsfélag Akureyrar.
Verkamenn Akureyrar hafa þeg-
ar hrugðið við eins og félagsþrosk-
uðum mönnum sæmir, þegar heið-
ur og tilvera stéttarsamtaka þeirra
er annars vegar.
Tugir verkamanna, eða öllu held
ur stór hluti raunverulegra verka-
manna úr Verklýðsfélagi Akureyrar
hefir þegar skrifað úrsögn úr ,,fé
laginu“. Og þegar í gærkvöldi voru
komnir miklu fleiri landverkamenn
á stofnskrá hins nýja verkamanna
félags, heldur en nokkuru sinni
hafa talist vera í Verkalýðsfélagi
Akureyrar.
Verkalýður Akureyrar er staðráð
inn í að gera nú þessa dagana hreint
fyrir dyrum stéttarsamtaka sinna
og verða framvegis húsbóndi á sínu
eigin félagsheimili.
Alþýðusamband íslands mun
ekki víkja frá hlið hans í þessari
baráttu og tryggja honum fullkom-
inn sigur.
Verkamenn á Akureyri! Hin sam-
einaða alþýða um alt land fylgist nú
af áhuga með því, sem þið hafist
að hér í höfuðstað Norðurlands. —
Við fulltrúar Alþýðusambands ís
lands erum sendimenn þessarar al-
þýðu, og stofnun nýs verkamanna
félags hér á Akureyri er, eins og nú
er komið málum, krafa hennar.
Undir ofríkisstjórn Erlings og
Halldórs hefir Verklýðsfélag Akur-
eyrar verið svikinn hlekkur í sam-
takakeðju íslenskrar alþýðu.
í dag og næstu daga bræðír akur-
eyrsk alþýða þennan svikna hlekk
upp og smíðar sér annan nýjan og
haldbetri.
Þetta er ekki aðeins nauðsyn fyr-
ir heildarsamtökin, þetta er framar
öllu nauðsyn fyrir akureyrska al-
þýðu, því heiður hennar, hagsmun-
ir og velferð eru í veði.
Verkamenn! Yfirgefið tafarlaust
hinn rotna félagsskap þeirra Hall-
dórs og Erlings.
Gerist þegar í stað stofnendur
hins nýja verklýðsfélags hér á Akur-
eyri. Mætið allir á stofnfundinum í
Verkalýðshúsinu í kvöld kl. 8.30.
Jón Sigurðsson.
Jón Rafnsson.
Völdin í
hendur
verkalýðs-
ins
Þess hefir orðið vart, að hinir fáu
talsmenn Erlings Friðjónssonar
halda því á lofti að barátta sú, sem
að undanförnu hefir verið háð um
skipulag og starfsháttu verklýðs
samtakanna á Akureyri sé í raun og
veru aðeins valdabarátta einstakra
manna.
Þessi staðhæfing er ekki á rökum
reist. Baráttan hefir ekki staðið á
milli einstakra valdasjúkra manna
heldur milli verkalýðsins annars
vegar og fámennrar klíku í Verk-
lýðsfélagi Akureyrar hins vegar,
Þetta sést best af því að menn með
mismunandi pólitískar skoðanir
hafa hópum saman sótt um inn-
göngu í Verklýðsfélag Akureyrar
en verið synjað um inngöngu ein
ungis af þeim ástæðum að formað
ur félagsins hefir óttast að verka-
fólkið mundi, ef það fengi að ráða
í félaginu, breyta starfsháttum þess
og skipulagi á þá lund, að það yrði
opið öllum, sem þar áttu heima
samkvæmt lögum Alþýðusambands
ins, og að lögum félagsins yrði
breytt í lýðræðisátt og fundarstjórn
yrði framkvæmd á lýðræðislegri
hátt en tíðkast hafði. Það var því
einungis óttinn við fólkið, við
verkamennfna og verkakonurnar
sem kom Erlingi og hinni fámennu
klíku hans til að halda dauðahaldi
í þær ákvarðanir að opna félagið
ekki samkvæmt lögum A. S. í. og
taka að engu leyti tillit til vilja
þeirra félagsmanna, er voru andvíg-
ir hinni fámennu klíku, er virtist
telja sig réttkjörna til að drotna til
dauðadags í félaginu á þeim grund
velli, er var í algjörðri mótsögn við
lög og samþyktir Alþýðusambands
Islands.
Alstaðar annarsstaðar á landinu
hafði verkalýðurinn sameinast á
grundvelli skoðanafrelsis, jafnréttis
og lýðræðis.
Alþýðan á Akureyri gat eðlilega
ekki unað til lengdar við það á-
stand, sem ríkti í verkalýðshreyfing
unni í bænum. Alþýðan, sem á alla
hagsmuni sína undir því að lýð
ræði og lýðfrelsi ríki í landinu, gat
ekki þolað möglunarlaust að lýð-
ræðið og skoðanafrelsið væri fótum
troðið í faglegum samtökum henn
ar sjálfrar,
Um þetta hefir verið barist hér
ondanfarið. Og það er alþýðan sem
hefir sigrað í þessu stríði við Erling
Friðjónsson og klíku hans. Fjöldinn
tekur nú völdin úr höndum ein-
ráðagjarns manns, sem glataði þeim
af því að honum gleymdist að sam-
tökin eru til fyrir fjöldann en ekki
aðeins einstaka menn.
Þannig lýkur ætíð fyr eða síðar
baráttunni milli einræðis og lýð-
ræðis, milli einráðagjarnra manna
og fólksins.
Úp lögum
Vepklýðsfé-
lags Akur-
eypap
Til þess að almenningur hér í
bænum geti sem best glöggvað sig
á því hvað þeir Erlingur og Hall-
dór hafa m. a. verið að verja með
því að þverskallast gegn almennum
kröfum verkamanna og Alþýðusam-
bandsins um breytingar á lögum
Verklýðsfélags Akureyrar, skal hér
birt orðrétt grein úr lögum þessa
félags.
4. grein hljóðar þannig:
„Umsókn um inngöngu l félagið
sendist skrifleg til stjórnarinnar, og
getur stjórnin frestað að leggja inn-
tökubeiðnina fyrir félagsfund, ef
henni þykir nauðsyn á að kynnast
högum innsækjanda og stefnu í
verklýðsmálum.
Inntökubeiðni þarf að ná sam-
þykki % hluta atkvæða á lögmæt-
um fundi, og meirihluta stjórnar-
innar, til þess að innsækjandi geti
orðið félagsmaður. Nú hefir inn
tökubeiðni ekki náð samþykki fé-
lagsfundar eða stjórnar félagsins, og
verður hún þá ekki borin undir at-
kvæði, þó hlutaðeigandi óski þess,
fyrr en ár er liðið frá því að hún var
feld.“
Hvað segir nú þessi lagagrein
Erlings og Co. á máli staðreynd-
anna? Það er auðskilið: Stjórn fé-
>ins getur eftir vild frestað að
bera upp intökubeiðnir verka-
manna, ,,að kynnast högum inn-
sækjenda og stefnu“, er að komast
eftir stjórnmálaskoðunum hans.
Eins og sjá má þarf meira en
venjulegan lýðræðisúrskurð á fund-
um, þ. e. einfaldan meirihluta, það
þarf % greiddra atkvæða til að
komast í félagið, og sé viðkomandi
verkamaður það vinsæll í hópi fé-
lagsmanna að rúmlega Vá fundar-
manna sé eigi treystandi til að halda
honum utan félagsins, þá getur ein-
faldur meirihluti félagsstjórnarinn-
ar, segjum og skrifum 3 menn,
hindrað að þessi verkamaður kom-
ist inn í stéttarfélag sitt.
í bréfi sinu 3. apríl s. 1. slökuðu
lýðræðispostular „Alþýðumannsins"
það mikið til, að þeir buðust til að
yfirfæTa útilokunarvaldið af meiri-
hluta stjórnarinnar m. ö. o. frá 3
mönnum til meirihluta trúnaðar-
ráðs, 8 manna.
Fulltrúar Alþýðusambandsins
og hinna verkalýðsfélaganna kröfð-
ust þess að félagið sjálft hefði æðsta
úrskurðarvaldið í þessu efni eins og
í öðrum málum.
Auðvitað mátty þeir bræður ekki
heyra minst á svona ósvífni! því þá
áttu þeir á hættu að verkalýðurinn
kæmist inn í félagið!