Verkamaðurinn - 10.04.1943, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
AF JÖRÐU ERTU KOMINN
Nú eru bragfræðingar farnir áð
nudda stírurnar úr augunum, og
um leið búnir að skifta þeim, sem
við ljóðagerð fást, í flokk^i. Og er
þá vitanlega fyrst og fremst eitt höf-
uðskáld, þá eru þjóðskáld, síðan al-
þýðuskáld og síðast leirskáld. Þar
næst er að skipa í flokka og segir
Jónas frá Hriflu, að það sé auðveh,
enda hafa sumir af þeim skriftlærðu
valið sér það hlutverk. Þeir hreinsa
sorann frá gullinu. Höfuðskáld hef-
ir verið og er enn sjálfkjörið, að
því sleptu er sorinn langtum meiri
en gullið. Svo það er víst réttara að
.segja, að þeir hreinsi gullið frá sor-
anum, enda hrifsa þeir stærstu mol-
ana, sumpart af handahófi, og hefja
þá til skýjanna (þeir eru skáld).
Hinu sópa þeir í eina ruslaskrínu
og hella þar yfir söfnuðinn. Þar eru
rímarar og leirskáld (einu nafni
hagyrðingar). Þar er eg og þar hefir
Jóh .Frímann valið sér hið góða
hlutskifti, því hann yrkir en telur
sig ekki skáld. Einnig kalla þeir
okkur flatrímara, það orð telja þeir
Ijótt, þó það hafi enga ákveðna þýð-
ingu. J. Fr. skrifar ritdóm um
kvæðakver Kristján Einarssonar og
viðurkennir að K. E. sé skáld, en
gefur honum þó nokkra ráðningu
með vel völdum orðum og telur sig
gera það í góðri meiningu. Hann
telur ofmargar prentvillur í kver-
inu. Eg trúi því vel, að þær séu of-
margar, en það kemur ekki skáld-
skap við. Og hvað máttu þær vera
margar? Málvillur, smekkleysur og
bragvillur telur hann það margar,
að oflangt yrði upp að telja, en
hann virðist telja það skáldleg spell-
virki, því það er hagyrðingsbragur
á kvæðunum, sem J. Fr. telur ann-
að og verra, og virðist vera alveg bit
á það, svo ekki er hann hrifinn af
ruslinu. Eg fyrir mitt leyti tel J. Fr.
skáld, enda skortir hann ekki
smekkleysur og bragvillur, dæmin
eru í „Degi“, og deginum ljósari.
Þegar J. Fr. er í kvæði sínu kominn
með fermingarstúlkuna að grátun-
um, verður henni starsýnt á klæði
prestsins, en þeim er fáránlega lýst.
Svo fipast henni í faðirvori á þann
veg, að það líkist meir vísindalegri
bragarbót en barnslegu mismæli.
Eins er það bragvilla, sem óment-
aðir hagyrðingar leyfa sér ekki, að
hafa sex atkvæði milli lágstuðla,
þar að auki fyrri stuðulinn áherslu-
lausann í miðju orði. Þá er það eitt
enn, sem siðameistarinn finnur sér
til og telur, að út yfir taki, hann
segir að textarnir séu ortir eftir
pöntunum. Þá athugasemd skil ég
ógjörla, eg sé engin textamerki á
kvæðunum, og þó svo væri, að
skáldið hefði ort texta við áður-
samið lag, þá skil eg ekki, hvernig
það rýrir gildi listarinnar, mér ligg-
ur við að halda, að þessi afgæðing-
ur J. Fr. stafi af einskærri minni-
máttarkend, því hann yrkir sjaldan
sönghæft kvæði, hans kvæði eru
flest skipulagslaus með löngum og
misjöfnum runahendingum, en K.
E. tel eg vandvirkan, bæði á hætti
og stuðla og góðan rímara í þeirri
merkingu, sem það orð hafði fyrir
fjörutíu árum (ekki sem skammar-
yrði). Að lokum lætur J. Fr. sína
ásjónu lýsa yfir höfund kversins og
breiðir blessun sína yfir alt saman,
en virðist aðeins vera að búa hann
undir lífið í þeirri von, að skáldið
megi síðar lyfta augum til himins í
faríseabæn og þakka J. Fr. næst
guði, að hann er ekki eins og aðrir
menn. Síðan áminnir J. Fr. skáldið
með föðurlegri umhyggju, að gæta
þess að yrkja sem skáld og varast
sambúð við hagyrðinga og bögu-
bósa. Ef J. Fr. meinar þar téngda-
föður og mótbýlismann skáldsins,
Friðbjörn í Staðartungu, þá get eg
fullvissað hann um það, að vísur
Friðbjarnar verða lengi við lýði, og
berast manna á milli um lándið
þvert og endilangt, á meðan bækur
hinna skriftlærðu snúa fram giltum
kili í skápum og bókhlöðum og
bíða tortímingar. Það þykir’ orðið
þroskavænlegt fyrir mentamenn, að
þreyta afl við ómentaða menn, sem
bera það við að yrkja. Þessir labba-
kútar virðast vera að stæla Fjölnis-
menn. Máske geta þeir með tíð og
tíma kyrkt alla hagmælsku, en ætli
það geti þá ekki íarið fyrir þeim
eins og stúlkunum sem hjuggu han-
ann, ætli það geti ekki skeð, að það
komi þá tómahljóð í þeirra eigin
barka og að þeim verði óhætt að
minka forlögin. Sjaldan þrífst risa-
vaxinn gróður léngi þar sem eng-
inn er smágróður. enda ætti kenn-
ari J. Fr. að vita það, að allur gróð-
ur kemur upp úr jörðunni, en ekki
alskapaður ofan frá, og verður
skáldlistin að lúta sömu lögum, þó
háfleyg sé. Eins hitt, að þar sem um
fullkomnun er að ræða, þá hljóta
altaf að verða nokkur spor á milli
kyrstöðu og fullrar ferðar. Að telja
hagmælskulegar setningar stærsta
afbrot við skáldlistina er sama og
aðlelja það vansa að vera þjófur og
illræðismaður og glæp að vera
barnalegur. Allir hafa börn verið
og öll skáld hafa einhverntíma ver-
ið hagyrðingar.
Þ. M.
Kreppir að fasistum
i lums
Áttundi bretski herinn og her-
sveitir Bandaríkjamanna hafa náð
saman og halda áfram að reka flótta
hersveita Rommels, sem hörfa und-
an til Sfax.
Síðan 8. herinn hóf árásina á
Marethvirkin hefir hann tekið ná-
lægt því 20 þús. fanga, en auk þess
hafa aðrir herir bandamanna tekið
fanga.
Kreppir nú mjög að hersveitum
Þjóðverja og ítala í Túnis.
Hlé á undan storminum
Á Austurvígstöðvunum hafa eng-
ar stórorustur verið háðar nú um
hríð. Rauði herinn nálgast Novo-
rossisk jafnt og þétt, en annars stað-
ar á Austurvígstöðvunum hafa
engar verulegar breytingar orðið
síðustu vi|ku,
ATVINNA
Stúlkur vantar sem fyrst í eldhúsið í Sjúkrahúsi
Akureyrar. — Talið sem fyrst við ráðskonu
Sjúkrahússins.
HROSSAKJÖT
örfáar hálftunnur óseldar ennþá.
SLÁTURHÚS K.E.A.
HEILBRIGÐISFULLTRUASTARFIÐ
er laust til umsóknar. Gert er ráð fyrir tveggja stunda vinnu á dag
að meðaltali. Mánaðarlaun kr. 100,00 og dýrtíðaruppbót. Heil-
brigðisfulltrúinn skal leggja sér til síma.
IJmsóknir sendist tíl skrifstofu bæjarstjóra.
Umsóknarfrestur er til 20. apríl n. k.
Akureyri, 7. apríl 1943.
Bæjarstjóri.
ÞVOTTARÁDSKONUSTAÐAN
við Kristneshæli
er laus til umsóknar frá 14. maí n. k. Umsóknir sendist skrifstofu
hælisins fyrir 30. þ. m.
Ennfremur vantar 2 starfsstúlkur að hælinu 14. maí. — Stuttur
vinnutími! Hátt kaup!
Allar upplýsingar gefur yfirhjúkrunarkonan.
/
Máli Jóns Ivarssonar
vísað heim í hérað
Hæstiréttur kvað nýlega upp
dóm í máli réttvísinnar gegn Jóni
ívarssyni kaupfélagsstjóra.
Var dómur undirréttar ómerkt-
ur og málinu vísað.heim í hérað.
Þótti Hæstarétti ýmislegt áfátt í
rannsókn málsins. Ákærði hafði m.
a. borið það fyrir rétti að starfsmað-
ur á skrifstofu verðlagsnefndar
hefði tjácS sér að skilningur sinn á
ákvæðum verðlagsreglugerðar væri
réttur, en í rannsókn málsins hefði
gleymst að krefja dómnefndina
sagna um þetta.
Tilkynning
Þar sem eg flyt úr bænum,
hætti eg öllum skóviðgerð-
um 8. þ. m. Jafnframt þakka
eg öllum mínum viðskifta-
vinum fyrir viðskippn á
liðnum árum.
Virðingarfylst.
Akureyri 7. apríl 1943.
Oddur Jónsson, skósmiður.
HUSMÆÐUR!
FISKHNlFAR
(flatningshnífar)
Pöntunarfélagið
SKJALATÖSKUR
Matreiðslubók Jóninnu Sig-
urðardóttur er komin út í
mikið aukinni og endur-
bættri útgáfu. Er þetta tví-
mælalaust fullkomnasta
matreiðslubók sem komið
hefir út á íslensku.
Fæst bæði bundin og óbundin.
Bokaverzlunin E D D A
Pöntunarfélagið.
)