Verkamaðurinn - 01.05.1943, Blaðsíða 3

VERKAMAÐURINN
3
Stóraukning nýbyggingasjóðanna, skattfr jáls
varasjóðstillög hlutafélaga verði felld niður,
skattfrjálsar tekjur einstaklinga hækki, toll-
ar á líf snauðsynjum lækki, efni til skipasmíða
og útgerðarvörur, þetta eru tillögur sósíalista
Framsókn kaus heldur að hlaupa heim, en að samþykkja
þessar tillögur
VERKAMAÐURINN
Útgetandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Ritstjóri: Jakob Árnason,
Skipagötu 3. — Sími 466.
Blaðnefnd: Sverrir Askelsson,
Loftur Meldal,
Lárus Björnsson.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Lausasöluverð 30 aura eintakið.
Afgreiðsla í skrifstofu Sósíalistafélags
Akureyrar Verklýðshúsinu.
Prentverk Odds Björnssonar.
Fyrsti maí
í dag, 1. maí, ríkir eining í röð-
um verkalýðsins. Hátíðahöldin
þennan dag fara því frarh með ó-
líkum liætti en áður, ekki síst hér
á Akureyri.
Fulltrúaráð verklýðsfélaganna og
1. maí-nefndir allra Alþýðusam-
bandsfélaganna hér í bænum hafa
að þessu sinni forgörigu með há-
tíðahöldin 1. maí. Aldrei áður í
sögu verklýðssamtaka þessa bæjar
hafa jafnmargir og jafnsterkir að-
ilar haft forgöngu með 1. maí-há-
tíðahöldin hér. Að þessu sinni hafa
unnið sameiginlega að undirbún-
ingi hátíðahaldanna, 1. maí-nefnd-
ir frá hinu nýlega stofnaða Verka-
mannafélagi Akureyrarkaupstaðar,
verkakvennafélaginu ,,Eining“, Bíl-
stjórafélagi Akureyrar, Sjómanna-
félagi Akureyrar, „Iðju“, félagi
verksmiðjufólks, Fulltrúaráði verk-
lýðsfélaganna og fulltrúi Vélstjóra-
fél. Akureyrar í Fulltrúaráðinu.
Alþýðusambandið og félög þess
hafa nú alstaðar forgöngu með há-
tíðahýldin 1. maí. Eining ríkir nú
um alt land meðal verkalýðsins,
eftir að síðasta vígi sundrungarinn-
ar, hér á Akureyri, var unnið.
1. maí er því, að þessu sinni,
dagur einingarinnar. Þátttaka í
hátíðahöldum verkalýðsins í dag
verður því miklu meiri en nokkru
sinni fyr í sögu íslensku verklýðs-
hreifingarinnar.
Það er barist víða um heim í
dag. í fjölmörgum löndum, þar
sem 1. maí-fylkingar verkalýðsins
fóru áður um götur stórborganna,
er nú ólíkt aðhafst. í fasistalöndun-
um og herteknu ríkjunum er hið
vinnandi fólk neytt til að vinna
þennan dag í þágu fasismans, ann-
aðhvort á vígstöðvunum eða að
baki vígstöðvanna.
I löndum Bandamanna heldur
alþýðan 1. maí að þessu hátíðlegan
með því að framleiða sem mest af
hergögnum, til þess að stuðla á
þann hátt sem fyrst að falli fasism-
ans og losa hinar kúguðu þjóðir
undan áþján hans og grimd.
Hér á íslandi er verkalýðurinn
hinsvegar frjáls í dag, og þarf ekki
einu sinni að leggja á sig þær byrð-
ar, sem verkalýðurinn í löndum
Bandamanna þarf á sig að leggja
í baráttunni gegn ófreskju fasism-
ans.
Hlutskifti íslenska verkalýðsins
er því ærið betra en alþýðu flestra
annara þjóða í dag.
Þess ber að minnast í dag, á þann
hátt, að treysta í dag bönd eining-
ar og samstarfs. Aðeins fullkomin
eining verklýðssamtakanna er þess
Á hinu nýfrestaða Alþingi lögðu
þingmenn Sósíalistaflokksins fram
frumvarp um afnám skattfrelsi
varasjóðanna, um eflingu nýbygg-
ingasjóðs, hækkun persónufrá-
dráttar og lækkun tolla á lífsnauð-
synjum. Fara hér á eftir meginat-
riði úr frumvarpinu:
1. Nýbyggingasjóðir útgerðarinn-
ar eiga að stóraukast, alt hið skatt-
frjálsa fé útgerðarinnar, eða einn
þriðji af hreinum tekjum hennar,
rennur til nýbyggingasjóða, en þeg-
ar nýbyggingasjóður er orðinn jafn
hár hæfilegu vátryggingarverði
skipa hlutaðeigandi útgerðar-
manna eða félaga, eða þegar sjóð-
urinn er orðinn 2 miljónir kr.,
lækka framlög til hans í einn sjötta
hluta hreinna tekna.
2. Trygt er, að nýbyggingasjóð-
um verði varið til nýbygginga, en
hingað til hefir engin trygging ver-
ið fyrir því.
3. Skattfrjáls varasjóðstillög
hlutafélaga eru með öllu feld nið-
ur.
4. Það fé, sem kemur í ríkissjóð
vegna þess að varasjóðstillög út-
gerðarinnar falla niður, skal renna
í hinn almenna nýbyggingasjóð.
Hinn almenni nýbyggingasjóður
er eign bæjar- og sveitarfélaga, og
fær hvert sveitarfélag, í sinn hlut,
það fé, sem innheimtist innan vé-
banda þess. Fé sjóðsins skal ein-
göngu varið til bygginga nýrra
skipa.
5. Skattfrjáls persónufrádráttur
eykst fyrir einhleypinga úr kr. 900
umkomin, að koma í veg fyrir að
íslenskur verkalýður verði hnept-
ur í fjötra innlendrar harðstjórn-
ar. Öflug alþýðusamtök, þar sem
fullkomin eining ríkir, er eina
leiðin til að standast öll áhlaup
afturhaldsins og tryggja að lokum
sigurinn yfir því.
Frelsið, sem við njótum í dag
verðum við að nota út í ystu æsar
til þess að efla samtök okkar enn
betur, svo við verðum ekki svift
því, sem okkur er kærast og dýr-
mætast.
Þáttakan í 1. maí-hátíðahöldun-
um, er þýðingarmikið skref í þá átt
að skapa voldug og sterk alþýðu-
samtök.
Enginn verkamaður, verkakona
né verklýðssinni, má láta sig vanta
í hóp samtakanna í dag. Hver sá,
sem kann að skerast úr leik, velur
sér í raun réttri samskonar hlutverk
og sá, sem af frjálsum vilja skýtur
sér undan þeirri skyldu, að styðja
Bandamenn í baráttunni gegn
verstu verklýðskúgurum, sem sag-
an greinir.
upp í kr. 1500, fyrir hjón úr kr.
1800 í kr. 3000 og fyrir barn úr kr.
700 í kr. 1200.
Miðað við meðalvísitölu ársins
1942 verða skattfrjálsar tekjur
einstaklinga því kr. 3090, en eru nú
kr. 1854, hjóna kr. 6180, en eru nú
kr. 3708, hjóna með 1 barn kr.
8652, en eru nú kr. 5150, hjóna
með 2 börn kr. 11.124, en eru nú
kr. 6592, hjóna með þrjú börn kr.
13596, en eru nú kr. 7934.
6. Fé það, sem í ríkissjóð rennur
vegna afnáms varasjóðshlunninda
hlutafélaga, sem ekki eru útgerðar-
félög, skal varið til að lækka tolla
á nauðsynjavörum og þá um leið
dýrtíðina, og til þess að lækka tolla
á nauðsynjum útgerðarinnar og á
efni til skipabygginga.
Það mætti ætla að Framsókn, eft-
ir öll stóru orðin og vaðalinn um
vilja hennar til að framkvæma eitt-
hvað þjóðarheildinni til þrifa,
hefði ekki látið á sér sitja að sam-
þykkja þetta frumvarp. En það
var öðru nær. í stað þess kusu
Framsóknarþingmennirnir (og
sumir Alþýðuflokksmennirnir)
heldur að fara heim — til þess að
hindra á þann hátt að stórgróðinn
1942 yrði skattlagður eins og hæfi-
legt hefði verið og eins og Fram-
sókn var meira að segja búin að
lofa að gera.
Fjölmennið á útifnnd
Alþýðusambandsfélaganna!
Fíöpugt snlalt og hiturk
Fyrir nokkrum árum fórust ein-
um kunnum ritdómara svo orð i
grein er hann birti um þá ný-út-
komna ljóðabók Steindórs Sigurðs-
sonar og önnur ritstörf hans:
„Alt, sem frá hans hendi kemur,
er fjörugt, snjalt og biturt".
Og þeir munu margir á meða
þeirra, sem kynt hafa sér ritstörf
Steindórs, bæði þau, sem birst hafa
með nafni og nafnlaus, er mundu
skrifa undir þessi ummæli.
Frá bókaútgáfu Pálma H. Jóns-
sonar er nú væntanleg, í næsta
mánuði, ný bók frá hans hendi, er
hann nefnir „Meðal manna og
dýra“. Eru það sex frumsamdar
sögur. Og mun það ekki ofmælt,
að hennar mun beðið með eftir-
væntingu víða um landið.
Kvæðabækur Steindórs hafa og
hlotið ágæta dóma og vinsældir
margra Ijóðavina, svo að fróðlegt
mun þykja að sjá, hvernig hann
fer af stað sem söguskáld.
MAURICE DOBB:
Hlliýðutriiggingamar
(sovetrlKjunum |
(Niðurlag),
1. Ellitryggingar.
Ellitryggingum var fyrst komið
á 1927 fyrir verkamenn við vefnað-
arverksmiðjur, en voru síðan aukn-
ar og látnar ná til verkamanna í
öðrum aðaliðngreinum, eftir 1929.
Nú ná ellitryggingarnar til allra,
hvort sem þeir hafa unnið erfiðis-
vinnu eða andleg störf, sem hafa
unnið sín lágmarkstímabil.
Ellilaun nema milli 50 og 60%
af meðallaunum þess, sem styrks-
ins verður aðnjótandi og fer mis-
munurínn eftir starfsgrein manns-
ins. Námuverkamönnum t. d. og
öðrum, er unnið hafa óholl störf,
eru greidd 60% af fullu kaupi.
Karlmenn þurfa venjulega að
rafa unnííi í 25 ár og konur í 20 ár
til þess að öðlast rétt til þessara
trygginga. Menn hafa rétt til að fá
greidd ellilaun, þegar þeir hafa
náð ákveðnum aldri, hvort sem
reir láta af störfum eða ekki, karl-
menn þegar þeir eru 60 ára og kon-
ur þegar þær eru 50 ára.
Verkamenn í námum og öðrurn
óhollum starfsgreinum, njóta for-
réttinda, að þurfa styttri starfstíma
og lægri aldur til þess að öðlast
þennan rétt. Þeir hafa rétt til elli-
launa þegar þeir eru 50 ára, ef þeir
hafa unnið í 20 ár, þar af 10 ár
niðri í námum eða við önnur óholl
störf.
2. Örorkutryggingar.
Örorkutrygginga njóta allir, sem
mist hafa starfsorku sína, sökum
slysa eða veikinda og eru að áliti
lækna ekki færir um að vinna
reglulega vinnu.
Allir öryrkjar hafa rétt til ör-
orkustyrks, hvort sem þeir hafa
mist starfsorku sína vegna slysa eða
af öðrum orsökum við starf sitt, eða
hvort þeir hafa mist starfsorkuna
af öðrum ástæðum. Þó er sá munur
á, að hafi þeir mist starfsorku sína
vegna starfs síns, fá þeir tafarlaust
rétt til örorkustyrks, en í öðrum til-
fellum er um nokkurn biðtíma að
ræða, sem fer eftir starfstíma
mannsins og jafnframt því, hve
gamall hann er..
Hafi öryrkinn mist alla starfsorku
sína og þarfnist stöðugrar umönn-
unar, fær hann greidd 80—100%
af þeim launum er hann úður
hafði. Sé hann ófær til vinnu, en
þarfnist ekki sérstakrar umönnun-
ar, fær hann greidd 60—80% af
fullum launum. Sé hann aftur á
móti ekki fær til þess starfs, er hann
hafði á hendi, en geti unnið léttara
starf, eða tíma og tíma í einu, fær
hann greidd 46—56% af fulfum
launum.
Hafi öryrkinn mist starfsorku
Munið samkomu verkalýðs-
félaganna í Nýja Bíó í dag
og dansleikina í Skjaldborg
og Verklýðshúsinu í kvöld!