Verkamaðurinn - 18.11.1944, Blaðsíða 3

VUULAMA&UKXVM
3

VERKAMAÐURINN
Útgefmndi: SóaUliatafélag Akureyrar.
Ritttjóri: Jakob Árnason,
Skipagötu 3. — Sími 466.
BlaOaaind: Sverrir Askalaaoa,
Loftur Meldal.
Lárua Björnston.
BlaðiQ kemur út hvern laugardag.
LauaesöluverS 30 aura eintakiS.
AfgreiSsla í skrifstofu Sósíalistafélags
Akureyrar VerklýSshúsinu.
Prantvark Odda Björnaaonar.
NÍÐINGSVERKIÐ
í rauninni vfirðist það máske
tæplega rétt, að hafa þetta orð í
eintölu nú á tímum. Því það má
með sanni segja að gerðir Þjóðverja
síðastliðin ár hafi verið óslitin röð
af níðingsverkum. Sem betur fer
höfum við íslendingar þó ekk'i
kynst persónulegu grimdaræði
Þjóðverja nema að litlu leyti sam-
anborið við margar aðrar þjóðir.
Og þrátt fyrir fjöldamorð Þjóð-
verja á íslenskum sjómönnum hefir
minsta kosti alf fram að árásinni á
Goðafoss fyrirfundist blöð hér á
landi, sem hafa reynt að telja al-
menningi trú um, að frásagnirnar
af hryðjuverkum Þjóðverja í Sovét-
ríkjunum, Póllandi, Grikklandi og
öðrum löndum, væru ýktar og jafn-
vel með öllu tilhæfulausar. Má
segja, að það er aumkunarverð
manntegund, sem þrátt fyrir ótelj-
andi staðreyndir kappkostar að
breiða yfir hin hryllilegu glæpa-
verk Þjóðverja.
Vér íslendingar höfum nú fengið
enn eina sönnunina fyrir því, að
grimdaræði og kvalaþorsti Þjóð-
verja á sér engin takmörk. Þýskur
kafbátur skýtur tundurskeyti í
Goðafoss innan íslenskrar land-
helgi. Árásin hefir enga minstu
hemaðarlega þýðingu. Hún er ein-
göngu gerð til þess að eyðileggja og
myrða. Skipið var á heimleið, hlað-
ið nauðsynjavörum til hlutlausrar
og friðsamrar þjóðar. Á því var ís-
lensk áhöfn og íslenskir farþegar,
sem áttu aðeins eftir rúmlega
tveggja klukkustunda siglingu til
þess að komast í langþráðan faðm
fósturjarðarinnar eftir erfiða sigl-
ingu yfir óravíddir Atlantshafsins
og langa dvöl hjá framandi þjóð.
Árásin var gerð um hábjartan dag
og skipið greinilega auðkent.
Oll þjóðin drýpur höfði og syrg-
ir þá sonu sína og dætur, sem létu
lífið í morðárásinni á Goðafoss. En
hún gerir meira. Hún áskilur sér
rétt til réttlátrar refsingar og frek-
ustu skaðabóta. Hún mun krefjast
bóta fyrir níðingsverkið og krefjast
þess að þeim, sem sök áttu á þess-
um óheyrilega glæp, verði þung-
lega refsað.
Hver stjórnar Framsókn?
Alþjóð veit að Jónas Jónsson frá
Hriflu var látinn hverfa af sviðinu
sem opinber formaður Framsókn-
arflokksins og rekinn frá Tímanum
og síðar „Degi“ og Hermanni Jón-
assyni falin formenska flokksins.
Ýmsum kann því að virðast kyn-
lega spurt.
Þegar „Framsóknar“þingið tók
þá ákvörðun, að svifta Jónas for-
Verkalýðsráðstefna í Olafsfirði
Ráðstefnan samþykkti tillögur um samræmingu kaup-
gjalds við Eyjafjörð og lýsti vfir stuðningi sínum við
stefnu núverandi ríkisstjórnar
Dagana frá 3.-6. nóv. síðastl. var
í Ólafsfirði háð ráðstefna af stjórn-
um Verklýðsfélags Hríseyjar,
Verkalýðsfélags Dalvíkur og Verka-
lýðs- og sjómannafélags Ólafsfjarð-
ar. Aðaltilgangur ráðstefnunnar
var að gera tillögur um samræm
ingu kaups og kjara rneðal félag-
anna, og vinna að auknu samsfarfi
þeirra um önnur félagsmál.
Gengið var frá tillögum um sam-
eiginlegan kjarasamning fyrir fé
lögin.
Samþykt var að leggja til við fé-
lögin, að ef til nýrra samninga
komi, kjósi hvert félag 1-2 menn í
sameiginlega nefnd er hafi með
höndum samninga fyrir félögin og
óskað verði eftir að Alþýðusam-
band íslands hafi fulltrúa við
samningagerðina.
Samþykt var að beina því til
verkalýðsfélaganna við Eyjafjörð að
félagsstjórnir þeirra eða þar til
kjörnir fulltrúar frá félögunum
komi saman á ráðstefnu, sem hald-
in yrði í Dalvík í októbermánuði
1945, þar sem afstaða verði tekin
til ýmissa sameiginlegra félags-
mála o. fl.
Samþykt var að leggja til við fé-
lögin, að samræmd verði árgjöld og
inntökugjöld í félögunum og verði
árgjöldin í öllum félögunum á
næsta ári kr. 30.00 fyrir karla en kr.
15.00 fyrir konur og inntökugjöld
fyrir karla kr. 5.00, en fyrir konur
kr. 3.00.
menskunni og gera hann útlægan
úr flokksblöðunum, ætluðu margir
að stefnubreyting myndi sigla í
kjölfar þessarar ráðstöfunar. Jónas
hafði haldið uppi hatrömum árás-
um á kommúnismann og sá alstað-
ar kommúnista og gat ekki um
annað hugsað né talað. Skrif hans
og hjal var orðið svo keimlíkt
áróðri Goebbels í Berlín, að jafn-
vel „Framsóknar“mönnum var orð-
ið það alment ljóst. Herráð flokks-
ins var farið að reka sig óþyrmilega
á það að Berlínarplatan hans Jón-
asar gekk ekki í fólkið. Áróður
Jónasar verkaði í öfuga átt við það
sem til var ætlast. \:ar því tekið
það ráð að breiða yfir nafn og
númer.
,,Framsókn“ setti upp nýjan hatt.
Fn flokknrinn ekur eftir sömu
línu og áður. Sama platan er spil-
uð áfram, það er bara sá munurinn
að aðrir hafa talað inn á hana en
jónas. Hermann og Eysteinn þora
ekki annað fyrir gamla manninum
og ef til vill vilja þeir heldur alls
ekki annað. Þeir dansa annaðhvort
nauðugir eða viljugir eftir púka-
blístru Jónasar „made in Ger-
many“. En þann dag í dag stjórnar
Jónas raunverulega ,,Framsóknar“-
flokknum — og verði honum og
tindátum hans að góðu.
Samþyktar voru eftirfarandi
ályktanir til 18. þings Alþýðusam-
bands íslands:
Að þingið taki til endurskoðun-
ar lög um stéttarfélög og vinnu-
deilur og leggi tillögur sínar fyrir
Alþingi, á þessum vetri.
Ráðstefnan benti sérstaklega á
þessi atriði, sem hún taldi nauðsyn
bera til að fá breytt:
1. Stéttarfélög verði lögformlegur
samningsaðili fyrir kaup og
kjör á félagssvæðinu.
2. Félagasambönd fái viðurkendan
rétt til vinnustöðvunar.
3. Trúnaðarráð fái lteimild til að
hefja skyndivinnustöðvun út af
broti á vinnusamningi, enda sé
slík vinnustöðvun samþykt af
minst 94 greiddra atkvæða á
lögmætum trúnaðarmannaráðs-
fundi.
Að sambandið beiti sér fyrir
stofnun fjórðungssambands verka-
lýðsfélaga í Norðlendingafjórðungi
í byrjun næsta árs.
Að sambandið leggi aukna
áherslu á fræðslu- og útbreiðslu-
starfsemi, sérstaklega meðal hinna
smærri félaga.
Að skora á Alþýðusamband Is-
lands að vera vel á verði um að
starfsmenn sambandsins noti ekki
aðstöðu sína til ílokkspólitísks
áróðurs innan sambandsfélaganna
á kostnað sambandsins.
Svofeld ályktun um atvinnumál,
ásamt greinargerð var samþykt:
Sameiginleg ráðstefna með stjórn-
um Verkalýðsfélags Hríseyjar,
Verkalýðsfélags Dalvíkur og Verka-
lýðs- og sjóinánnafélags Ólafsfjarð-
ar, haldin í Ólafsfirði laugardaginn
4. nóv., samþykkir að beina þeim
tilmælum til Alþýðusambands ís-
lands, að það beiti áhrifum sínum
til þess að það opinbera rannsaki
möguleika á og undirbúi fram-
kvæmdir á arðbærum atvinnu-
rekstri, er orðið geti til atvinnu-
aukningar í kauptúnum landsins á
þeim árstíðum, er aðalatvinnuvegir
þeirra stöðvast.
Greinargerð:
Um undanfarin ár hefir venju-
lega verið algert atvinnuleysi yfir
vetrarmánuðina í sjávarþorpum
norðanlancls, en með svo stuttum
atvinnutíma, sem þar er venjulega,
hlýtur afkomu verkafólksins að
verða mjög ábótavant. Það er nauð-
synlegt að hið opinbera taki til at-
hugunar, hvernig hægt er að
byggja upp framtíðaratvinnu á
þessum stöðum, sem annað tveggja
skapi verkafólkinu stöðugri at-
vinnu en sá atvinnuvegur, sem nú
myndar undirstöðuatvinnu þessara
staða, — eða að öðrum kosti at-
vinnugreinir, |sem hægt væri að
reka um vetrarmánuðina, þegar
kyrstaða er í aðalatvinnuveginum.
Verkalýðssamtökin á hverjum
stað gætu að sjálfstögðu gert tillög-
ur um, hvað þau telja á hyerjum
stað líklegast til úrbóta, en við telj-
um þó réttara að hið opinbera geri
heildaráætlanir um framleiðslu
kauptúnanna til þess að framleiðsl-
an verði fyrst og fremst miðuð við
þjóðarþarfirnar, en ekki ráði
handalióf um hvað framleitt er á
hverjum stað.
Það vandamál veldur á félags-
svæðum okkar vaxandi áhyggjum,
að nú er verið að selja burtu af
þeim rnarga mótorbáta og smá-
báta, sem bygt hafa upp atvinnulíf
kauptúnanna, að vísu er búist við
að í stað sumra þeirra verði keypt
stærri skip, en mjög óvíst er livort
þau geta orðið að notum á næstu
sumarvejrtíð. Þar að auki veldur
það einnig nokkrum áhyggjum, að
útlit er fyrir að bátaútvegurinn
dragist saman, ef verðfall verður á
sjávarafurðum, en útgerðarkostn-
aður lækkar ekki.
Á næsta vori má því búast við
meira atvinnuleysi en áður hefir
verið á þeirn tíma árs. Við teljum
því nauðsyn bera til þess að gera
ráðstafanir til atvinnuaukningar
til bráðabirgða, þó jafnframt væri
unnið að framtíðaráætlun atvinnu-
veganna á þessum stöðum.
Þá taldi fundurinn í framhaldi
af fyrri ályktun um útbreiðslustarf-
semi meðal hinna smærri félaga,
mjög nauðsynlegt að stofnað yrði
verkalýðsfélag í Árskógshreppi í
Eyjafirði og þeim stöðum öðrum,
sem styrkur til samtakanna virðist
vera fyrir hendi.
Þá var samþykt að lýsa yfir
stuðningi við framkvæmd stefnu-
skrár hinnar nýmynduðu ríkis-
stjórnar.
Um öll þau mál er fyrir voru
tekin á ráðstefnunni, ríkti sameig-
inlegur áhugi, svo og fyrir sókn
verkalýðsins til aukinna samtaka,
velmegunar og menningar.
Fréttaritari.
[JÓLABÆKURNAR
eru konmar:"
>Ferðabók Eggerts og Bjama
>Bertel Thorvaldsen,
^Ritsafn Einars H. Kvaran,
jpLjómadi Jónasar Hallgrímssonar,' J
>Heimskringla Snorra Sturlus., j J
>i\íinningar Sigurðar Briem, °
>Niels Finsen,
pÞyrnar,
>Ljóðmæli Páls Ólafssonar,
JKvæðasafn Davíðs Stefánssonar,;;
^Ritsafn Jóns Trausta,
’Þúsund og ein nótt,
> Hallgrímsljóð,
>Ritsafn Jóns Thoroddsen, <$,
>Móðirin, e. Pearl Buck
í.og ótal m. aðrar góðar bækur.'
JTökum að oss að skrautrita
>á bækur.
Bókabúð Akureyrar
BESTU KAUPIN á vinnufötum,
vinnuskyrtum og ullarleistum gerir
þú í VERSL. HRÍSEY, Gránufé-
lagsgötu 18.