Verkamaðurinn - 25.06.1948, Page 1

VERKAMAÐURINN
XXXJ Akureyri, föstudaginn 25. júní 1948 25. tbl.
Milli 2 og 3 þúsund manns sóttu vormót Alþýðu-
sambands Norðurl. í Vaglaskógi
Þátttaka frá flestum verkalýðs-
/
félögum hér í grennd
Síldveiðileiðangur frá Sovétríkjunum
til íslands
Afleiðing af pólitísku ofstæki ríkisstjórnarinnar
Það hefur nú frétzt, að Sovétríkin hafi sent'síldveiðileiðang-
ur til íslands og sé hann á leiðinni. Öllum má ljóst vera, að
eitthvað alvarlega er bogið með viðskipti okkar íslendinga við
Sovétríkin, úr því að þau leggja í slíkan leiðangur, því að vart
fer hjá því að ódýrara væri að íslendingar veiddu síldina og
Mótið hófst á laugardag og var
þá kynningarkvöld og dans. Hitti
verkafólkið þarna stéttarsystkini
sín og rabbaði um daginn og veg-
inn, en aðalskemmtunin hófst ekki
fyrr en eftir hádegi á sunnudag.
Forseti Alþýðusambands Norð-
urlands, Tryggvi Helgason, setti
mótið með stuttri ræðu, en aðal-
ræðuna fluttu þeir Hermann Guð-
mimdsson, forseti Alþýöusambands
íslands, og Gunnar Jóhannsson,
form. Verkamannafélagsins Þrótt-
ar á Siglufirði. Milli ræðanna söng
Karlakór Akureyrar nokkur lög
undir stjóm Áskels Jónssonar. Var
að ræðunum og söngnum gerður
mjög góður rómur.
Að þessu loknu voru alls konar
íþróttir, m. a. kepptu Akureyring-
ar og Siglfirðingar í reiptogi og
báru Siglfirðingar sigur úr býtum
með mjög greinilegum yfirburðum;
Ýmiss konar aðrar skemmtilegar
íþróttir fóru þarna fram, m. a.
eggjahlaup, naglahlaup o. s. frv.
Þá fór þarna fram keppni í
handknattleik milli Akureyringa
og Reykvíkinga og varð jafntefli.
Að þessu loknu hófst dans, sem
stóð til kl. 10 um kvöldið.
Eins og áður er getið, var mótið
mjög fjölsótt Seinni hluta laugar-
dagsins tók fólkið að streyma í
skóginn, slá upp tjöldum og koma
sér á allan hátt sem bezt fyrir.' All-
an seinni hluta dagsins var þröng
mikil hjá Ferðaskrifstofunni, en
hún annaðist ferðir austur. Á mót-
ið komu hópar verkafólks frá
0
Verkfall matsveina
hafið hjá Eimskip
og Ríkisskip
Samningaumleitanir hafa Staðið
yfir milli Matsveina- og veitinga-
þjónafélags íslands og Eimskips Og
Ríkisskips og hefur ekki náðst
samkomulag.
Aðalkröfur Matsveina- og veit-
ingaþjónafélagsins eru þær, að
þjónskaupið verði samræmt í einn
taxta, en nú gilda um það 4 taxtar
og ennfremur að vinnutími verði
styttur úr 9 stundum í 8 og eftir-
vinnukaup hækki lítilsháttar.
Gildandi kaup- og kjarasamn-
ingur Matsveina- og veitingaþjóna-
félagsins gekk úr gildi á miðnætti
sl. miðvikudagskvöld og hófst þá
verkfall eins og ákveðið var á fé-
lagsfundi nýlega, ef samningar
hefðu ekki tekist fyrir þann tíma.
Verkfall þetta nær til allra skipa
fyrrnefndra útgerðarfélaga, en ekki
ttl neinna veitingahúsa í landi, þar
sem við þau gilda aðrir samningar.
Siglufirði, Húsavík, Raufarhöfn,
Dalvík, Ólafsfirði og víðar að.
Öllum ber saman um, að mót
þetta hafi tekist mjög vel og má
fullyrða að flestir fóru þaðan
ánægðari en þeir komu. Það gerði
líka sitt til, að veður var svo
ákjósanlegt, sem hugsast gat, því
að í skóginum var sólskin og blíða,
þrátt fyrir norðan kulda á Akur-
eyri. Lúka allir uppi einum munni
um það, að slík mót ætti Alþýðu-
samband Norðurlands að halda
sem oftast.
Farkostur var ónógur og er
sennilegt, að þátttaka hefði orðið
enn meiri, ef ekki hefði staðið á
flutningi fólksins héðan austur. —
Vandræðin ukust þó enn á flutn-
ingum, þegar að heimferðum kom
og munu þær hafa staðið langt
fram á nótt.
Nýja símastöðin.
Unnið hefur verið að undifbún-
ingi að nýju, sjálfvirku símastöð-
inni á Akureyri nú undanfarið. —
Fyrsti áfanginn, sagði landsíma-
stjóri, var stöðvarhúsið, annar
áfanginn lagning jarðsíma um bæ-
inn og hefur veriS unnið að því
bæði sl. ár og nú, en því verður
Fjölmennt mót
Sósíalistafélaganna
á Suðvesturlandi
í Hvannagjá
Um síðustu helgi héldu Sósíal-
istafélögin suðvestanlands Jóns-
messumót í Hvannagjá á Þingvöll-
um. Var til þess vandað á allan
hátt, margir góðir ræðumenn, svo
sem Jóhannes úr Kötlum, Ingi R.
Helgason. Þá var einnig söngur og
hljóðfærasláttur, talkór og íþróttir.
Mót þetta sóttu um fimm þús-
und manns úr Reykjavík og hvað-
anæfa af Suðvesturlandi. Fór það í
alla staði hið bezta fram.
6. hefti VINNUNNAR
flytur m. a. myndir frá
1. maí á Akureyri
6. hefti Vinnunnar er nýkomið
út. Af efni þes má neina: Einingin
ofar öllu eftir Jón Rafnsson, Ein-
ingin, auður verkamannsins eftir
Halldór Kiljan Laxness, 1. maí
varð mikill sigur fyrir einingar-
stefnu alþýðusamtakanna eftir
Stefán Ögmundsson, Málarasveina-
félag Reykjavíkur 20 ára eftir
S. S., Lifandi skuggar, saga eftir
Astrid Vik-Skaftfells, Eining er afl
eftir Guðgeir Jónsson, Stétt og rétt-
indi eftir Ingimar Júlíusson Bíldu-
dal, Verdum einingu alþýðusam-
takanna eftir Hermann Guðmunds-
son. Kvæði eru eftir Vilhjálm frá
Skálholti og Ingólf Jónsson frá
Prestbakka. Þá eru þættirnir Af al-
þjóðavettvangi, Sambandstíðindi,
Kaupgjaldstíðindi o. fl.
Margar myndir prýða heftir, m.
a. þrjár frá hátíðahöldum verka-
lýðsfélaganna 1. maí á Akureyri.
Heftið er vandað að öllum frá-
gangi að vanda. ,
ekki lokið á þessu ári. Er ætlunin
að leggja allan bæjarsímann í jörð
og taka niður staurana og munu
fáir sjá eftir þeim.
Þriðji áfanginn er svo stöðin
sjólf. Vélarnar voru pantaðar fyrir
tveimur árum frá Svíþjóð og eru
þær væntanlegar innan skamms,
en þótt undarlegt megi virðast og
raunar óskiljanlegt, hefur ekki enn
fengist innflutnings- og gjaldeyris-
leyfi fyrir þeim né fjárfestingar-
leyfi. Uppsetning stöðvarinnar
tekur langan tíma, en ef allt gengur
vel, má gera ráð fyrir því, að hún
verði komin upp og í notkun
haustið 1949. Er þess að vænta að
ekki standi á nauðsynlegum leyf-
um fyrir þessum framkvæmdum.
Jarðsimar.
Unnið er að lagningu jarðslma
yfir Vaðlaheiði, sem á að ná að
Breiðumýri. í fyrrinótt var lagður
sæsími yfir Eyjafjörð að Höfn og
verður þaðan haldið beint upp
heiðina. Gert er ráð fyrir að kom-
ast að Skógum í sumar. Þetta verk
flyttu hana svo út.
Hér er komið í ljós það, sem
sósíalistar hafa löngum varað við,
ef ríkisstjórnin ekki tryggði áfram-
haldandi viðskipti við Sovétríkin.
En því fer víðs fjarri að þessum
aðvörunum hafi verið tekið alvar-
lega, þvert á móti gerir Bjarni Ben.
sér leik að því að móðga Sovétrík-
in, án þess að nokkrum sé Ijóst,
hvað þau hafi til saka unnið nema
ef vera skyldi að vilja gefa hátt
verð fyrir framleiðslu landsmanna.
Það er vissulega alvarlegur hlut-
ur, sem hér er á ferðum, sem ís-
lendingar verða að gjalda alvar-
lega varhuga við. Þjóðin verður að
koma í veg fyrir það, að pólitískir
glæframenn eyðileggi þannig beztu
markaðina, að þjóðir Austur-Ev-
rópu vilji heldur, eða jafnvel neyð-
var hafið í fyrra er lagður var
jarðsími frá símastöðinni niður á
Oddeyri. Á Breiðumýri skiptast svo
línumar til Húsavíkur og Raufar-
hafnar og austur um til Mývatns-
sveitar.
Jarðsímnin frá ReyKjavik til
Akureyrar er kominn í Hrútafjörð,
en lengra er ekki hægt að halda
fyrr en byggt hefur verið póst- og
símastöðvarhús þar, en fyrir því
hefur ekki enn fengist fjárfesting-
arleyfi, en vonir standa til þess að
það fáist og hægt verði að hefja
þar framkvæmdir í haust.
Síðan verður jarðsíbinn lagður
héðan frá Akureyri vestur um, en
sennilega verður ekki hægt að
hefja það verk fyrr en næsta vor,
þar eð ekki hefur fengist nóg efni
enn, en út á Moldhaugnahál verða
þrír aðaljarðsímar í sama skurði,
sem þar greinast svo þannig, að
einn liggur vestur Öxnadal áleiðis
til Rvíkur, einn til Dalvíkur, Ólafs-
fjarðar og Siglufjarðar og'einn hér-
aðssími.
Þessir jarðsímar til Rvíkur og
austur um eru með 23 línum, sem
samtals svara 33 samtímis talsam-
böndum, en jarðsímarnir yfir
Eyjafjörð verða tveir, hver með 12
línum og er ekki búið að leggja
(Framhald á 4. síðu).
ist til, að gera sjálfar út á íslands-
mið en standa í samningum við xs-
lenzka valdhafa. Verði ekki þegar
í stað breytt um stefnu í verzlunar-
mólum, er framtíð íslenzka sjóvar-
útvegsins í veði. Þessi leiðangur
Sovétríkjanna sannar það m. a.
Hvert er hið nýja
þjóðskipulag?
Stefán Jóhann fékk
40 áheyrendur
Gylfi Þ. Gíslason prófessor hélt
fyrirlestur í Nýja-Bíó á miðviku-
dagskvöldið sem bar hið mikla
nafn. NÝTT ÞJÓÐSKIPULAG Á
ÍSLANDI.
Ræðumaður kom þó ekki með
neinar nýjar hugmyndir um þjóð-
skipulag, heldur var ræðan að
miklu leyti upptaling á því sem
Alþýðuflokurinn hefur ætlað að
gera fyrir hverjar kosningar og allt-
af svikið, auðvitað kryddað með
yfirlýsingum um að það væri ein-
ræði í Rússlandi, kommúnistar
væru vondir menn og að réttar-
morð hefðu verið framin í Tékkó-
slóvakíu!!!
Ekki virtust Akureyringar hafa
mikinn áhuga fyrir boðskap pró-
fessorsins, því aðeins milli 60 og
70 manns hlýddu á ræðu hans.
Ekki tókst betur til í gærkvöldi
þegar þeir Stefán Jóhann og Gylfi
héldu almennan stjórnmálafund í
Samkomuhúsinu, þá komu aðeirts
40 manrts.
Svona lítinn áhuga hafa Akur-
eyringar fyrir því að hlusta á for-
sætisráðherra Islands tala.
Ef til vill er þetta einnig merki
um „fylgi“ Alþýðuflokksins á Ak-
ureyri.
„Kollegarna"
kemur hingað
um helgina
Um helgina kemur hingað finnski
kvartettinn „Kollegarna", sem nú
er hér á landi á vegum Norræna
félagsins. í þessum kvartett eru
eingöngu háskólakandidatar og eru
tveir kandidatar í lögum en hinir í
hagfræði. — Allir sóngunnendur
munu fagna því að fá tækifæri til
þess að heyra þennan fræga kvart-
ett syngja. Gert er ráð fyrir að
söngskemmtun þeirra verði á
mónudagskvöld.
Kvartettinn mun syngja bæði
finnsk lög og lög frá hinum norður-
landaþjóðunum, m. a. íslenzk.
Gerf er ráð fyrir að sjálfvirka símasföðin verði
komin upp fyrir hausfið 1949
Enn hafa ekki fengizt innflutnings- eða fjárfestingarleyfi fyrir henni
Óvíst hvenær jarðsímanum milli Akureyrar og Reykjavíkur verður lokið
Póst- og símamdlastjóri, Guðm. Hlíðdal, dtti tal við
fréttamenn útvarps og blaða i gœr um ýmsar framkvcemd-
ir, sem nú er unnið-að d vegurn Landsirnans, d Akureyri
eða sem snerta Akureyri. Unnið er að lagningu jarðsima
yfir Vaðlaheiði og innbœjar d Akureyri. í nótt var lagður
sæsírni yfir Eyjafjörð.