Verkamaðurinn - 13.05.1960, Blaðsíða 4

4
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 13. maí 1960
Nýtt iðnfyrirtæki á Akureyri
Sparar togurum og togbátum fé og þjóðinni
erlendan gjaldeyri
I»au munu ekki mörg iðnfyrirtækin hér á landi, sem geta
státað af því, að þau selji framleiðsluvörur sínar lægra verði
en fob-verð sambærilegrar vöru er erlendis. En hér í bæ er
fyrir nokkru tekið til starfa fyrirtæki, sem selur sína vöru mun
lægra verði en hægt er að fá hana erlendis og á að geta sparað
þjóðinni I—IV2 milljón króna í gjaldeyri árlega.
húsnæði, og takmarkast fram-
Þetta fyrirtæki er ennþá nafn-
laust, en það er til húsa við Kald
baksgötu og aðaleigendur þess
eru feðgarnir Albert Sölvason
járnsmíðameistari og Jón Guð-
mann Albertsson vélaverkfræð-
ingur. Sú vara, sem fyrirtækið
framleiðir er járnbobbingar þeir,
sem notaðir eru á togvörpur tog-
ara og togbáta.
Fram til þessa hafa allir þeir
bobbingar, sem togararnir hafa
notað, verið keyptir erlendis
fullsmíðaðir. En á fyrra ári hófu
framangreindir feðgar að útbúa
verkstæði eða litla verksmiðju,
sem gæti smíðað bobbingana úr
plötujámi, og í síðastliðnum
mar^anánuði hófst framleiðslan.
Vélakost og tæki verksmiðj
unnar hafa þeir að mestu smíðað
sjálfir, aðeins eina vél, suðuvél
hafa þeir keypt tilbúna erlendis
frá. En vélar þær, sem þeir hafa
smíðað, teiknaði Jón Guðmann
einnig með tilliti til þessarrar
sérstöku notkunar. Virðist gerð
þeirra hafa heppnast mjög vel,
og er ástæða til að ætla, að
bobbingarnir frá þessarri litlu
verksmiðju reynist sízt verri en
erlendir bobbingar. Ennþá munu
þeir ekki komnir í notkun nema
hjá Akureyrartogurunum og
hafa þar líkað vel.
og
leiðslugeta hennar mjög af því.
Við þessa aðstöðu mun ekki unnt
að framleiða nema sem svarar
helmingi árlegrar þarfar tog-
skipanna fyrir þobbinga. En eig-
endurnir hafa hug á að komast í
betra húsnæði áður en langir
tímar líða og geta þá aukið fram-
leiðsluna svo, að fullnægi allri
þörf fyrir þessa . framleiðslu í
landinu, og jafnframt hafa þeir
í huga, að taka þá upp smíði
fleiri hluta fyrir útgerðina, eink-
um í sambandi við veiðarfærin.
Að svo komnu vinna aðeins
þrír menn í verksmiðjunni, einn
maður auk þeirra feðganna, Al-
berts og Jóns Guðmanns. Þegar
verksmiðjan hefur fengið að-
stöðu í betri húsakynnum til að
auka framleiðshma, telja þeir,
að þurfa myndi fimm menn til að
anna allri eftirspurn eftir bobb-
ingum, en þeir eru hvergi annars
staðar smíðaðir hér á landi,
heldur hafa allir verið fluttir
inn.
Innanlandsflugið í sumar
Sumaráætlim innanlandsflugs
Flugfélags íslands h.f. gekk í
gildi 1. maí síðastl.
Samkvæmt hinni nýju áætlun
fjölgar ferðum verulega frá því
sem var í vetur, og er gert ráð
fyrir örari flugferðum til ýmissa
staða en sl. sumar. Þannig eru
þrjár ferðir á dag milli Reykja-
víkur og Akureyrar: mánudaga,
þriðjudaga, fimmtudaga og föstu-
daga, en tvær ferðir aðra daga.
Til Vestmannaeyja verða tvær
ferðir á dag, nema sunnudaga og
mánudaga, þá ein ferð. Til ísa-
fjarðar og Egilsstaða verða flug-
ferðir alla virka daga og eftir 9.
júní hefjast einnig sunnudaga-
ferðir til ísafjarðar. Til Horna-
fjarðar verða þrjár ferðir í viku.
Tvær ferðir á viku verða til eft-
irtalinna staða: Fagurhólsmýrar,
Flateyrar, Húsavíkur, Kópa-
skers, Patreksfjarðar, Sauðár-
króks, Siglufjarðar, Þingeyrar
og Þórshafnar. Ein ferð á viku
verður til Hólmavíkur og Kirkju
bæjarklausturs og frá Vest-
mannaeyjum til Hellu og Skóga-
sands.
Eftir að ísafjarðarflugvöllur
verður fullgerður og tekinn í
notkun, leggst flug til Flateyrar
niður. Þá er ekki gert ráð fyrir
flugi til Blönduóss í sumaráætl-
un félagsins.
* 1 ■ 11111 ■ 111111 ■■ 1 ■ 1 ■ ■ 11111 ■■ 111 ■ 1 ■ ■ 1 • ■ 111 ■ 1 ■ 1 ■ 1111 ■ 111111 ■ 1111111 m 11 ■ 1 n 11 ■ ■ 1 m ■ 1 ■ 111 ■ 1
11111111111111111111111*^
Ávarp fil safnaðar Ak.kirkju
Gjaldeyrissparnaður.
Enda þótt mikill hluti af verði
hvers bobbings sé erlent efni, þ.
e. járn, þá verður verulegur
gjaldeyrisspamaður af því, að
smíða þá í landinu fremur en að
flytja þá inn fulltilbúna. Sam-
kvæmt þeim upplýsingum, sem
Albert Sölvason gaf fréttamönn-
um nú í vikunni, hefur árleg
notkun togaranna af bobbingum
verið að meðaltali sem næst 75
stykki á hvert skip, og árlegur
gjaldeyrisspamaður af því að
smíða alla þessa boþþinga í land-
inu ætti að verða ein til ein og
hálf milljón króna.
Og lægra verð.
En auk gjaldeyrissparnaðarins
selur þetta umrædda fyrirtæki
framleiðslu sína á lægra verði en
fob-verð bobbinga er nú í t. d.
Englandi. Aðallega eru notaðar
tvær stærðir, og er stærri gerðin
frá verksmiðjunni nú ca. 70 kr.
og minni gerðin ca. 127 kr. ódýr-
ari en fob-verð er í Englandi. —
Minni gerðin kostar frá verk-
smiðjunni kr. 900.00 og sú stærri
kr. 1200.00.
Ófullkomið húsnæði.
Umrædd bobbingaverksmiðja
er, eins og áður segir, við Kald-
baksgötu í litlu og ófullkomnu
Eins og kunnugt er hafa for-
ráðamenn Akureyrarsafnaðar
ákveðið, að kirkjan eignist
vandað og fullkomið pípuorgel.
Vonir standa til, að það verði
komið fyrir 17. nóv. n.k. Þá
verður Akureyrarkirkja 20 ára,
en eftir 3 ár verður öld liðin
síðan kirkja var reist í þænum.
Að dómi færustu sérfræð-
inga hefur Akureyrarkirkja hin
beztu skilyrði til hljómlistar-
flutnings og hefur gerð og
stærð orgelsins verið áformað í
samræmi við það.
Nú er hafin smíði orgelsins í
Þýzkalandi og miðar verkinu
vel áfram. Ollum má Ijóst vera,
að söfnuðurinn þarf að standa
saman um þetta velferðarmál
kirkjunnar. Þó að nokkuð hafi
safnazt til að greiða orgelið,
vantar enn mikið á, að nægilegt
fé sé fyrir hendi til þess að
greiða það að fullu.
Þess vegna viljum við hvetja
Akureyrarsöfnuð til þess að ljá
málinu- lið-. Ef allír leggja fram
sinn skerf, verður orgelið auð-
veldlega greitt á tilsettum tíma.
Tímamótin vekja oss til um-
hugsunar, hvers virði kirkjan
sé og hennar starf. Hljómlistin
er veigamikið atriði í hverri
kirkjulegri athöfn. Ekki verður
of miklu varið til að skapa þá
tóna, sem dýpstum áhrifum
valda í sál þess safnaðar, sem
hrifinn er til söngs og lofgerðar
fyrir augliti skaparans.
Kirkja vor hefur oft verið
nefnd Matthíasarkirkja. — Hér
var þjóðskáldið séra Matthías
Jochumsson prestur í 14 ár. —
Á 20 ára afmæli kirkjunnar
verða liðin rétt 125 ár frá fæð-
indardegi hans. Varla væri
hægt að hugsa sér fegurri minn
isvarða í kirkju vorri um hið
fræga þjóðskáld en að þangað
komi hið væntanlega pípuorgel
til að leiða söfnuðinn í söng á
sálmum hans.
Tökum höndum saman,- Ak
ureyringar. Kirkjan hefur áður
notið fórna safnaðarins og þess
vegna rís hún, fögur og mild á
hæðinni. þar sem hinn eilífi
fagnaðarboðskapur er fluttur.
Vér treystum því að sá fórnar
hugur ríki áfram. — Það, sem
gert er fyrir kirkjuna, er unnið
í þágu guðsríkis. Þar eru einnig
tónarnir, sem tala.
Pétur Sigurgeirsson.
’ Kristján Róbertsson.
Páll Sigurgeirsson.
Jón Júl. Þorsteinsson.
Jakob Tryggvason.
Árni Björnsson.
Kristinn Þorsteinsson.
Sesselja Eldjárn.
Sigríður L. Árnadóttir.
S. G. Guðmundsdóttir.
Áskell Snorrason.
Áskell Jónsson.
Iðnskóli Akureyrar lýkur sförfum
Þann 25. f. m. var Iðnskóla
Akureyrar slitið eftir sjö mán-
aða starf. Skólastjórinn, Jón
Sigurgeirsson, afhenti þá
brautskráðum iðnnemum skír-
teini þeirra og flutti þeim ágætt
ávarp. Jafnframt skýrði hann
frá skólastarfinu á liðnum
vetri. Alls voru innritaðir í
skólann 80 nemendur. 26 þeirra
luku burtfararprófi, en auk
þess þreyttu 5 nemendur loka-
próf í iðnteikningu og raf-
magnsfræði.
Hæstu einkunnir á burtfarar-
prófi hlutu þeir Páll Þór Elís-
son, bifvélavirki, I. ágætiseink-
unn 9.13, og Guðmundur Þor-
steinsson húsasmiður, I. eink-
unn 8.86.
Brautskráðir iðnnemar:
Aðalgeir G. Finnsson, húsasm.
Birgir Stefánsson, bifvélav.
Birgir F. Valdimarsson, rafv.
Björn M. Snorrason, vélvirki.
Davíð Jónsson, húsasm.
Gísli B. Hjartarson, múrari.
Guðjón R. Valtýsson, rafv.
Guðm. R. Pétursson, húsasm.
Guðm. Þorsteinsson, húsasm.
Héðinn Baldvinsson, rafv.
Hjalti Þorsteinsson, málari.
Hreinn Hermannsson, rafv.
Ingólfur B. Hermannsson, hús-
gagnasm.
ívar Baldvinsson, rennism.
Jóhannes Sigurjónss., húsg.ssm.
Jónatan V. Guðmundss., rafv.
Kolbeinn Kristjánss., Ketilsm.
Matthías Þorbergsson, húsasm.
Ólafur Larsen, ketilsm.
Páll Möller, rennism. ,
Páll Þór Elísson, bifvélav.
Sigurður K. Oddsson, húsasm.
Sigurlaug Jökulsd., hárgreiðslu
mær.
F ormannaráðstef nu
sem fyrst
Á fundi formanna verkalýðs-
félaganna á Akureyri, sem hald-
inn var 8. þ. m., var eftirfarandi
samþykkt:
„Fundur undirritaðra formanna
verkalýðsfélaganna á Ákureyri,
samþykkir að bcina þeirri ósk til
stjórnar Alþýðusambands ís-
lands, að hún, eins fljótt og tök
eru á, kalli saman formannaráð-
stefnu verkalýðsfélaganna, til að
ráðgast um hvaða leiðir fara
skuli til að bæta launþcgum í
landinu upp þá kjaraskerðingu,
sem orðin er.“
Margrét Magnúsdótitr,
form. Einingar.
Jón B. Rögnvaldsson,
form. Bílstjórafél. Akureyrar.
Jón Ingimarsson,
form. Iðju, félags verksm.fólks.
Stefán K. Snæbjörnsson,
form. Sveinfélags járniðnaðarm.
Þórir Daníelsson,
varaform. Verkamannafélags
Akureyrarkaupstaðar.
Kristján Kristjánsson,
form. Vélstjórafél. Akureyrar.
Guðmundur Snorrason,
form. Vörubílstjórafél. Valur.
Þór Ingólfsson, prentari.
Þorsteinn Eiríksson, húsasm.
Ævar Þórhallsson, vélvirki.
Daníel • Williamsson, rafvirki,
(lokapróf í rafmagnsfræði
og iðnteikningu).
Stöðumælar
í sambandi við umræður um
Ráðhússtorg á síðasta bæjar-
stjórnarfundi svaraði bæjarstjóri
fyrirspurn um það, hvort ætlun-
in væri að setja upp stöðumæla
í miðbænum.
Hann kvað lítillega hafa verið
rætt um að fá stöðumæla í Hafn-
arstræti frá Kaupvangsstræti að
Ráðhússtorgi, en ákveðnar tillög-
ur um þetta hefðu ekki komið,
hvorki frá umferðanefnd eða
öðrum aðilum og því engar ráð-
stafanir gerðar í þessum efnum,
nema hvað leitað hefði verið
upplýsinga um verð stöðumæla,
og hefðu þeir fyrir gengislækkun
kostað um kr. 3000 hver.
- Niðursuðuverksmiðja
Framhald af 1. síðu.
Aðeins byrjun.
Eins og menn minnast fluttu
þeir Björn Jónsson og Friðjón
Skarphéðinsson þingsályktunar-
tillögu á Alþingi 1958 um skipun
nefndar til að gera áætlun um
stofnkostnað og rannsaka rekst-
ursmöguleika niðursuðuverk-
smiðju á Akureyri með vinnslu
smásíldar einkum fyrir augum.
Þessi tillaga var samþykkt og
nefndin hefur fyrir nokkru skil-
að áliti. Varð hún sammála um
að leggja til, að fyrst í stað yrði
ekki ráðizt í byggingu mjög
stórrar verksmiðju, en stuðla að
því, að K. Jónsson 8c Co. gæti
fært út kvíarnar og þá fengist
betur kannað, hversu miklir
möguleikarnir væru og hvemig
reksturinn stæðist og þá yrði síð-
ar hægt að ráðast í stærri fram-
kvæmdir, ef reynzlan lofaði
góðu.
I viðtali við Kristján Jónsson,
kvaðst hann einnig vonast til
þess, að sú aukning á húsa- og
vélakosti verksmiðjunnar, sem
nú er ákveðin yrði aðeins byrjun
og síðar kæmi meiri stækkun og
meiri framleiðsla.
Tilbúin í sumar.
Það er ætlun eigenda niður-
suðuverksmiðjunnar, að hraða
svo byggingaframkvæmdum og
niðursetningu véla, að unnt
verði að vinna eitthvað í verk-
smiðjunni í sumar og senda á
markað í Tékkóslóvakíu til þess
að síður verði hætta á, að aðrir
taki þann góða markað, sem þar
er fyrir hendi. Hugmyndin var
að byrja miklu fyrr á fram-
kvæmdum, en af því gat ekki
orðið vegna þess, hve langur
tími fór í útvegun allra nauðsyn-
legra leyfa, útvegun fjármagns
o. s. frv. En vonandi verður ekk-
ert til að tefja fyrir úr þessu, og
nú er unnið af fullum krafti. í
gær var verið að steypa í rásir,
undirstöður stálhússins.