Verkamaðurinn - 02.09.1960, Blaðsíða 4

4
VERKAMAÐURINN
Föstudagínn 2. sept. 1060
- Niðursuðuverksmiðjan
(Framhaíd af 1. síðu.)
undirbúning einkum samráð við
norska vélaverkfræðinginn Carl
Sundt Hansen.
Byggingar.
Byggingaframkvæmdir hófust
sem áður segir 6. maí í vor, og
þær byggingar, sem reistar hafa
verið eru þessar: Aðalbygging,
stálgrindahús á steyptum grunni
með hlöðnum veggjum, 480
ferm., ketilhús 20 ferm., milli-
bygging 55 ferm. og reykhús og
móttökusalur 270 ferm. Síðast-
talda byggingin er að mestu
gamla verksmiðjuhúsið endur-
byggt. Auk þessa hefur verið
steypt plan og gerð lítil tré-
bryggja, þar sem smásíldinni er
landað.
Þak aðalbyggingarinnar er úr
timbri og einangrað með wellit,
klætt bárujámi að utan og asbest
að innan. Byggingin að öðru
leyti einangruð með plasti og
korki. Veggir múrhúðaðir og
málað utan og innan.
Carl Sundt Hansen verkfræð-
ignur sá um skipulag nýbygging-
arinnar og flest af vélum og
tækjum var keypt frá Noregi í
samráði við hann, en Sigtryggur
Stefánsson iðnfræðingur gerði
teikningar af byggingunni. Verk-
stjóri við framkvæmdimar var
Hjalti Eymann, en ýmsir iðnaðar-
menn önnuðust framkvæmdir,
hver á sínu sviði. í viðtali við
fréttamenn lögðu þeir Hjalti og
Mikael Jónsson framkvæmda-
stjóri sérstaka áherzlu á, að allir
hefðu lagt sig fram um að flýta
verkinu sem mest, og sá hraði,
sém verið hefur á framkvæmd-
um sýnir bezt, að það mun rétt
vera. Mikael tók það fram, að all-
ír þingmenn kjördæmisins hefðu
stutt dyggilega að því, að fært
yrði að koma þessarri verksmiðju
upp.
' \
35.000 ds. á dag.
Hér verður ekki gerð nein til-
raun til að lýsa gangi vinnunnar
í verksmiðjunni, en öllu virðist
þar mjög vel og haganlega fyrir
komið og vélakostur mjög full-
kominn. Hráefnið er fengið hér
innan til á Eyjafirði og er síldin
geymd í „lásum“ og landað við
verksmiðjudymar einu sinni til
tvisvar á dag. Þann tíma, nem
liðinn er frá því að verksmiðjan
tók til starfa nú, hafa engar tafir
orðið vegna skorts á hráefni, en
við slíku má þó alltaf búast.
Með fullum afköstum er gert
ráð fyrir, að verksmiðjan vinni
úr ca. 70 tunnum síldar á dag og
úr því síldarmagni fáist sem næst
35 þús. dósir. Starfsfólk er um 70
manns, að miklum meirihluta
kvenfólk.
Eigendur verksmiðjunnar
reikna með að hægt sé að sinna
vinnslu smásíldar sem næst hálft
árið, en hugmynd þeirra er að
sinna vinnslu annarra sjávaraf-
urða þann tíma ársins, sem ekki
er unnið við smásíldina, þannig
að hægt verði að starfrækja
verksmiðjuna allt árið. Þá hafa
þeir einnig hug á að koma upp
dósaframleiðslu í sambandi við
verksmiðjuna, svo að ekki þurfi
að kaupa dósirnar að, en til þess
þarf að reisa sérstakt hús, og
ennfremur skortir ennþá geymslu
pláss fyrir framleiðsluvörurnar.
Eigendur niðursuðuverksmiðj-
unnar eða hlutafélagsins K.
Jónsson & Co. eru fimm: Jón
Kristjánsson, kaupmaður, sem er :
stjórnarformaður, synir hans |
Kristján, Mikael og Jón og
Hjalti Eymann. Þeir Kristján og
Mikael annast framkvæmda-
stjórn, en Hjalti Eymann er verk- j
stjóri.
Gjaldeyrisöflun.
Eins og sjá má af framansögðu
I
mun niðursuðuverksmiðjan veita
mikla vinnu í bænum. Auk
I þeirra, sem vinna í verksmiðj-
unni sjálfri, vinnur hópur manna
að hráefnisöflun. En verksmiðjan
á einnig að geta skilað drjúgum
gjaldeyri til þjóðarbúsins, þar
sem hún er fyrst og fremst ætluð
til að framleiða útflutningsvöru.
Það tekur aðeins fáa daga að
fullnægja innanlandsmarkaði
fyrir sardínur. Nú þegar hefur
verksmiðjan samning við Tékkó-
slóvakíu um kaup á 10 þúsund
kössum á þessu ári eða einni
milljón dósa. Líklegt er talið, að
þann markað megi auka mikið
og einnig vinna markað í fleiri
löndum. Má því ljóst vera, að
mikil verðmæti má fá fyrir til-
tölulega lítið magn af þeirri smá-
síld, sem hér er að jafnaði að
finna í Eyjafirði, og ólíku skyn-
samlegra að nýta hana til niður-
suðu en að veiða hana í stórum
stíl til mjölvinnslu og eiga þann-
ig á hættu að eyðileggja stofn-
inn.
Úr aðalvinnusal niðursuðuverksmiðjunnar.
r
Barátta Islands afsannar kennint
una um getuleysi smáþjóða
Ein af þeim hugmyndum, sem
mjög er almenn meðal þeirra, er
við stjórnmál fást á íslandi, hug-
mynd, sem við heyrðum látna í
ljósi, er við áttum tal við Alþing-
Gleymum ekki góSum
frændum vestan ála
Dr. Richard Beck prófessor í
Grand Forks í Norður-Dakota
hefur dvalizt hér á landi í heim-
boði nokkurra vina mest af
sumrinu, ferðast víða, flutt erindi
og átt viðræður við menn um
samband og samstarf íslendinga
við þjóðarbrotið í Vesturheimi,
afkomendur þeirra íslendinga,
sem á sínum tíma flúðu erfið lífs-
kjör hér heima og námu nýtt
land vestan Atlantsála.
Prófessor Beck er mikill
áhugamaður um aukin samskipti
og kynningu milli íslendinga
beggja megin hafsins og lætur
ekkert tækifæri ónotað til að
vinna að þeim málum. Má enda
fullvíst telja, að heimsókn hans
hafi haft mikla þýðingu í því sam
bandi, og rétt og eðlilegt er, að
við gleymum ekki frændum okk-
ar í Vesturheimi á meðan hægt
er að greina þá frá öðrum þjóðar-
brotum í hinu mikla þjóðahafi
Norður-Ameríku, en ennþá verð-
ur það lengi hægt. Og vert er að
minnast þess og leggja á það
áherzlu, að þetta litla þjóðarbrot,
sem vestur um haf fluttist, hefur
ekki orðið okkur til skammar,
heldur hefur það þvert á móti
víða og á margvíslegan hátt vak-
ið á sér eftirtekt og þá um leið
allri hinni íslenzku þjóð fyrir
dugnað og atgerfi við hin marg-
víslegustu störf. Þess vegna skul-
um við minnast þesarra manna
og hafa við þá svo gott samband,
sem framast er auðið. Og við
fögnum hverju sinni, er við fáum
góðar heimsóknir þaðan, eins og
nú Richard Beck.
Prófessor Beck sagði, er hann
kom hingað í sumar, að hann
væri með fangið fullt af kveðjum
frá ættingjum og vinum vestan-
hafs. Nú, þegar hann í þessum
mánuði snýr aftur vestur til Am-
eríku, fer ekki hjá því, að hann
verður að bera bæði í bak og fyr-
ir kveðjur og góðar óskir héðan
frá „fósturjarðar ströndum" til
íslendinganna í vestri, sem marg-
ir hafa aldrei augum litið og
þekkja aðeins af afspurn þetta
gamla ættland sitt. En við von-
um, að þeir geri sér tíðförult
„hingað heim“ svo lengi sem þeir
muna uppruna sinn og geyma í
brjóstum sínum einhvem neista
íslenzks þjóðarstolts,
ismenn og ýmsa ráðherra, var sú,
að nú á tímum geti smáþjóðir
ekki haft nein áhrif, er teljandi
séu, á gang alþjóðamála, heldur
séu örlög heimsins eingöngu og
algerlega í höndum stórveldanna.
Við skýrðum viðræðendum
okkar hreinskilnislega frá því, að
við værum annarrar skoðunar í
þessu efni. Vissulega bera stór-
veldin sérstaka ábyrgð, að því er
varðar varðveizlu friðarins. En
það er ekki unnt að fallast á þá
skoðun, að hin ríkin verði að
láta sér nægja að bíða aðgerðar-
laus, þangað til stórveldunum
hafi tekizt að koma sér saman
og færa heiminum að gjöf þann
varanlega frið, sem þær hafa svo
lengi þráð. Smáríki geta með af-
stöðu sinni og aðgerðum haft
mikilsverð áhrif á þróun alþjóða-
mála, og þau verða að beita þess-
um áhrifum. Dæmi fslands sjálfs,
sem hefur um langa hríð varið
rétt sinn til 12 mílna fiskveiði-
landhelgi gegn Bretlandi, af-
sannar þessa kenningu um getu-
leysi smárikja í þessum efnum.
(Framanritað er skrifað af A.
Strújev, varaforsætisráðherra
Rússneska ráðstjórnarlýðvelda-
sambandsins, en hann kom hér í
sumar í þingmannasendinefnd-
inni frá Sovétríkjunum. Þessi
klausa er kafli úr skýrslu hans
um þá ferð.)
Messað í Akureyrarkirkju kl.
10.30 árd. á sunnudaginn. Sálm-
ar nr. 15—58—317—16—584.
Messað í Lögmannshlíðar-
kirkju kl. 2 e. h. á sunnudaginn.
Sálmar nr: 15—59—317—669—
584. P. S.
SKRÁ
yfir söfnun er fór fram á Akur-
eyri vegna Maí-slyssins á
Húsavík 1959.
Bifreiðastjórar BSA kr. 900. —
Bifreiðastjórar BSO kr. 950. —
Starfsmenn á Stefni kr. 2.150. —
Starfshópur kr. 555. — Starfsfólk
Útvegsbankans kr. 500. — Jón
Jónsson kr. 100. — N. N. kr. 200.
— Starfsfólk Iðunn kr. 2.300. —
S. Erlendsson kr. 100. — H. Har-
aldsson kr. 100. — N. N. kr. 50.
— S. E. kr. 100. — V. Stefánsson
kr. 100. — Stefán kr. 50. —
Hljóðfæraverzlun Ak. kr. 100. —
N. N. kr. 100. — Magni kr. 100.
— N. N. kr.50. — N. N. kr. 40. —
N. N. kr. 100. — N. N. kr. 50. —
Bólstruð húsgögn h.f. Ák. kr.
100. — Eyþór Tómasson kr. 500.
— Óli Ingi og Halla kr. 20. —
Jakob Jónsson frá Móbergi kr.
50. — N. N. N. kr. 100. — Þ. Þ.
kr. 50. — Þ. S. kr. 50. — V. B. kr.
50. — S. S. kr. 100. — J. Á. kr. 50.
— M. G. kr. 100. — K. O. kr. 100.
— Þ. E. kr. 50. — S. H. kr.
100. — K. Ó. kr. 100. — J. S.
kr. 50. — H. S. kr. 50. — G. H. kr.
50. — Jón Stefánsson kr. 30. —
Jóhann Kröyer kr. 100. — N. N.
kr. 100. — Rósberg G. Snædal kr.
25. — N. N. kr. 50. — Gísli Jóns-
son kr. 50. — Jón E. Jónsson kr.
100. — Jón Níelsson kr. 50. — K.
A. kr. 50. — Kristín Hannesd. kr.
50. — Elín Kristinsd. kr. 100. —
N. N. kr. 200. — N. N. kr. 50. —
N. N. kr. 50. — N. N. kr. 100. —
Magnús Ingólfsson kr. 50. — Har-
aldur Ólafsson kr. 50. — Stefán
Bergmundsson kr. 50. — Jóhann
Árnason kr. 50. — Grímur Sig-
urðsson kr. 100. — J. S. kr. 100.
— N. N. kr. 100. — Adonis kr.
50. — Rögnv. Rögnvaldsson kr.
100. — Þórólfur Ármanss. Myrká
kr. 100. — Margeir Steingríms-
son kr. 50. — Ólafur Baldursson
kr. 10. — Lára Jónsdóttir kr. 25.
— Vilborg Pálmadóttir kr. 25. —
Bjarni Jónsson kr. 50. — Halldór
Ólafsson kr. 100. — Einir h.f. Ak.
kr. 500. — N.' N. kr. 100. — N. N.
kr. 25. — V. Sveinsson kr. 50. —
J. A. J. kr. 50. — Pétur Breið-
fjörð kr. 25. — Jón Þorvaldsson
kr. 100. — Stefán Hansen kr. 50.
— Stefán Aðalsteinsson kr. 50. —
Ingvar Gíslason kr. 50. — Páll
Hugason kr. 50. — Starfsfólk á
Gefjun kr. 5.200.00.
Fyrir hönd söfnunamefndar-
innar vil eg færa gefendunum al-
úðarfyllstu þakkir.
Akureyri í ágúst 1960.
Rögnv. Rögnvaldsson.
- KRABBAMEIN
(Famhald af 3. síðu.)
ans við tortímingarstyrjöld, sem
nú þjakar þjóðina, þá verður
herinn að fara. Ef fsland á fram-
vegis að byggja islenzk þjóð,
efnalega og andlega sjálfstæð og
óháð, þá verður herinn að fara.
Svo sem enginn einstaklingur
þolir krabbamein til lengdar án
þess að glata lífinu, þannig þolir
og engin þjóð það heldur án þess
að glata tilveru sinni. Við þurfum
í þessu sambandi aðeins einni
spurningu að svara: Viljum við
vera íslendingar eða viljum við
það ekki?