Verkamaðurinn - 22.01.1965, Blaðsíða 5

Jónas
Fyrir og eftir aldamótin síð-
ustu bjuggu að Víðigerði í Eyja
firði hjónin Kristján Hannes-
son bónda á Þúfum í Oslands-
hlíð Hannessonar og Hólmfríð-
ur Kristjánsdóttir bónda að Mán
á á Tjörnesi Asmundssonar.
Þau voru félítil, en þó bjarg-
álna og þurftu ekki að sækja tii
annarra til framfærslu sér og
sínum. Þau áttu þrjú börn.
En föstudaginn 18. janúar
1895 bættist lítill sveinn í hóp-
inn. Þó vitanlegt væri, að þessi
ungi piltur mundi auka á erf-
iði og áhyggjur foreldranna á
næstu árum, var hann hjarta-
anlega velkominn í arma móð-
uriiinar og hné föðursins. Og
vinir og nágrannar tóku þátt
í gleði foreldranna yfir fæðingu
sveinsins.
Foreldrarnir vonuðust eftir að
hann yrði nýtur þjóðfélagsþegn
þegar hann þroskaðist.
Og æðsta ósk þessarra vel-
kynntu hjóna var sú, að hann
yrði góður drengur.
Tímans hjól rennur áfram við-
stöðulaust. Og þegar við lítum
til baka erum við undrandi yfir,
hvað dagarnir, vikurnar og árin
hafa liðið fljótt.
Nú er litli sveinninn frá Víði-
gerði, Jónas Kristjánsson sam-
lagsstjóri á Akureyri orðinn sjö
tíu ára.
í útvarpinu og flestum blöð-
um landsins er minnst þessara
tímamóta í æfi hans og farið
hlýlegum viðurkenningarorðum
um starf hans fyrir iand og þjóð.
Það eru meir en fimmtíu ár
síðan ég kynntist Jónasi fyrst
sem góðum og vakandi ungling,
og síðan hef ég fyfgst allvel
með starfsferli hans.
Það er þó ekki ætlun mín að
rekja nú æfi hans og störf.
Aðeins ætla ég að minnast
hans með fáum orðum. Það eru
nú fjörutíu ár síðan hann réð-
ist til Danmerkur til að læra þar
mjólkuriðnað, í þeim ákveðna
tilgangi að verða fær um að
vinna að þeim málum fyrir Ey-
firðinga.
Að loknu námi réðist hann
lil KEð. Það má því segja, að
nú liafi hann í fjörutíu ár unn-
ið fyrir Eyfirska bændur.
Það var á fyrsta eða öðru
starfsári samlagsins, að Norð-
lenzk stórhríð skall á og var nær
því eins og hún getur verst orð-
ið.
Snjónum hlóð niður á Akur-
eyri og norðanvindurinn feykti
lionum í skafla.
Flestir töldu nær ófært húsa
á milli, og þóttist hver sæll, er
ekki þurfti að hreyfa sig úr því
húsnæði er hann var í. Síðari
Samlagsstjóri
sjötugur
hluta dags var orðin erfið ferð
á götunum, gangandi mönnum
og víða nær ófærir skaflar. Og
ófært var um með hest og sleða,
en það voru flutningatæki, er
mjóJkin var flutt á út um bæ-
inn. Nú þurfti að koma mjólk á
Sjúkrahús Akureyrar. En hvern
ig átti að koma mjólkinni í slíkri
ófærð og þvílíku veðri?
Jónas samlagsstj óri var ekki
lengi að velta því fyrir sér.
Hann og einn liinna fáu starfs
manna samlagsins, Svavar Helga
son, lögðu út í óveðrið og ó-
færðina og báru mjólþina í dunk
um. Öfærðin var mikil alla leið-
ina og suma skaflana urðu þeir
að skríða og draga með sér
dunkana. Stundum urðu þeir að
stanza vegna óveðursins. Lang-
verst var þó færðin í brekkunni
fyrir sunnan og neðan Sjúkra-
húsið. Þar mátti telja botnlausa
ófærð og voru þeir langan tíma
að komast þá stuttu leið.
En að lokum komust þeir á
leiðarenda með mjólkina og
sjúklingarnir fengu mjólk um
kvöldið og daginn eftir.
En þreyttir voru þeir orðnir,
sem mjólkina báru og áttu svo
eftir að kafa ófærðina aftur
heim til sín.
Hér er ekki um stóran atburð
að ræða. En mér finnst hann
lýsa vel starfsemi Jónasar og
drengskap. Það hefði enginn tal-
ið nema eðlilegt, þó hann hefði
enga tilraun gert til að koma
mjólkinni í þessari ófærð og ó-
veðri. Og engum hefði dottið í
hug að fara fram á það, að hann
bæri mjólkina. En Jónas mundi
eftir sjúklingunum og hann gat
ekki gengið til hvílu fyrr en
hann var búinn að reyna þetta.
Þegar Mjólkursamlagið tók til
starfa snemma árs 1928, var um
ýmsa byrjunarörðugleika að
ræða.
Og nokkrir voru þeir, sem
ekki höfðu trú á þessu fyrirtæki,
og sumir bændur þorðu ekki að
vera með. En Jónasi tókst með
vaþandi starfsemi að yfirstíga þá
örðugleika og vekja traust á
stofnuninni.
Og þannig hefur það alltaf
verið, að Jónasi hefur tekist að
kljúfa örðugleikana.
Og ég þori að fullyrða nú, að
það sé skoðun nær allra sam-
lagsmeðlima, að betur hafi ekki
verið hægt að stjórna þessu
mikla fyrirtæki, sem samlagið
er nú orðið, heldur en Jónas hef
ur gert.
En þótt Jónas hafi rækt starf
sitt með slíkum ágætum, sem
raun ber vitni, hefur hann vit-
anlega haft fleiri áhugamál, er
hann- hefur lagt gott lið.
Má meðal annars nefna Bænda
klúbbsfundina, sem hafa starfað
með ágætum og rætt mörg á-
hugamál og vandamál Eyfirzkra
bænda, bæði til gagns og á-
nægju.
Þá er ekki lítils virði starf
hans fyrir Minjasafn Eyfirð-
inga.
Allir Eyfirzkir bændur flytja
Jónasi samlagsstjóra beztu þakk
ir fyrir allt það, sem hann hef-
ur fyrir þá gert.
Og við biðjum guð að blessa
hann og ástvini hans.
— Já. — Starf Jónasar er
orðið mikið og gott. Og svein-
inum frá Víðigerði hefur tek-
izt að uppfylla hjartfólgnustu
ósk foreldra sinna: Hann er
góður drengur.
Ma-gnús Hólm Arnason.
Jónas Kristjánsson samlags-
stjóri, eins og menn kalla hann
hér í bæ eftir embætti hans, varð
sjötugur mánudaginn 18. janú-
ar sl.
Þessa góða borgara bæri að
minnast nú á merkistímamótum
og þakka honum frábær störf í
þágu bænda og borgara. Enda
var gestkvæmt á heimili hans af-
mælisdaginn og bárust honum
margs konar gjafir og heillá-
óskir að verðleikum, munu þó
margir eigi hafa átt heiman-
gengt nú í ófærðinni, sem gjarn
an vildu þrýsta hönd afmælis-
barnsins. Jónas er Eyfirðingur
af kynslóð hinna djörfu frama-
draumamanna fyrir land og lýð.
Er mjólkuriðnaður hófst hér í
bæ var þessi ungi maður, þá
búfræðingur frá Hvanneyri,
sendur utan til að nema hin okk
ur ókunnu fræði við meðferð
mjólkur, þótt þjóðin kynni að
nýta hinn hvíta drykk á sinn
hátt. Jónas kom því hér til starfa
sem brautryðjandi og hefur
gegnt því starfi, sem hann er
við kenndur um langt árabil með
sóma stórum. Jónas hefur ekki
nýtt lögmál Parkinsons og er
starfslið hans færra á skrifstof-
um en vænta mætti í nútíð. Hann
er enda afkastamaður sjálfur.
En mér færari menn munu fjalla
um þetta höfuðstarf Jónasar, ég
vildi heldur minnast annars þátt-
ar, sem hann á í reisn bæjarfé-
lagsins.
Sem að líkum lætur með alda-
mótamann, er Jónas manna þjóð
legastur, og hefur um margra
ára skeið helgað frítíma sinn
þeirri hugsjón sinni, að hér kæm
ist upp myndarlegt minjasafn
frá fortíð okkar og deyjandi at-
vinnuháttum. Hefur hann átt ó-
metanlegan þátt í þeim áfanga,
sem nú hefur náðst, að þessi
óskadraumur er orðinn glæstur
veruleiki. Það er honum fyrst
og fremst að þakka, að hið mynd
arlega hús Kirkjuhvoll og garð-
urinn kringum það er nú orðinn
samastaður margra góðra gripa.
Hans er hið heppilega val safn-
varðar og yrði þó of langt að
telja upp öll viðvik hans fyrir
safn þetta, en hann er nú for-
maður safnstjórnarinnar. Fyrir
það allt skuldum við Jónasi
Kristj ánssyni mikla þökk. Það
er trú mín, að hér hafi hann
reist sér einna óbrotlegasta minn
isvarðann.
Jónas ér maður bjartur. Hann
er beinn í baki og kvikur í spori,
svo að konur snúa sér gjarna
við, er hann gengur framhjá.
Hann er og einn af þeim fáu,
sem gefa sér tíma til að hugsa,
þótt margt kalli að. Hann er
fullur áhuga fyrir lífi og starfi
þjóðarinnar og bítur aldur eigi
slíka djarfhuga.
Eg sendi Jónasi kærar kveðj-
ur á afmælinu og þakka forláta
kynni. K. f. D.
HAPPDRÆTTI ALÞÝÐUBANDALAGSINS
Vinningaskrá
Þann 24. desember fór fram fyrsti útdráttur vinninga í
Happdrætti því, sem Alþýðubandalagið í Norðurlandskjör-
dæmi eystra hefur efnt til, og stendur yfir til 1. ágúst n.k.
Að þessu sinni voru dregnir út 50 aukavinningar. 15 þeirra
hljóða upp á vöruúttekt fyrir kr. 1.000.00 hver og 35 vöru-
úttekt fyrir kr. 500.00 hver. Eftirtalin númer komu upp:
Kr. 1000.00: Nr. 1117 — 1550 — 2500 — 8128 — 3017 —
3058 — 5009 — 5623 — 6001 — 8235 —
8426 — 8440 — 12501 — 12637 — 12738.
Kr. 500.00: Nr. 41 — 120 — 963 — 1116 — 2355 —
2442 — 2451 — 3066 — 3107 — 3126 —
3127 — 4608 — 4627 — 4647 — 5655 —
5888 — 6007 — 6017 — 6470 — 7552 —
8417 — 8780 — 8838 — 8990 — 9000 —
10308 — 10392 — 10397 — 10416 —
10998 — 12737 — 12904 — 13905 —
13912 — 14166.
Handhafar vinn.ingsmiða skulu framvísa þeim til skrifstofu
Verkamannsins í Brekkugötu 5, Akureyri. Sími 11516.
Föstudagur 22. janúar 1965.
Verkamaðurinn (5