Voröld - 03.09.1918, Blaðsíða 7

Winnipeg 3. september, 1918.
VORÖLD.
BIs. 7
Vöruverð á Islandi
Margir deila um það hversu hækkað hafi vörur á fslandi, og hirtum vér
þvi hér ágrip af þeirri skýrslu sem út kom I blaðinu “Landið” I vor, en er
tekin úr “Hagskýrslum íslands.” Mun mörgum þykja skýrslan fróðleg.
SMASÖLUVERD I REYKJAVIK, 1918
Samkvæmt skýrslum þeim um útsöluverð í smásölu sem hagstofan fær
frá kaupmönnum í Reykjavík í byrjun hvers ársfjórðungs og nánar er
skýrt frá í Hagtíðindum 1916, 2. tölublaði, birtist hér yfirlit yfir smásölu-
verð í Reykjavík á flestum matvörum og nokkrum öðrum nauðsynjum í
byrjun janúarmánaðar þ. á. Br það fundið með þvi að taka meðaltal af
verskýrslum kaupmanna. Til samanburðar er hér líka tilgreint verðið í
byrjun næsta ársfjórðungs á undan, fyrir réttu ári síðan, og loks í júlí
1914, eða rétt áður en heims.styrjöldin hófst. f síða.sta dálki er sýnt, hve
miklu af hundraði verðhækkunin á hverri vöru nenrar síðan stríðið byrjaði.
Við þær vörur, sem ekki koma fyrir í janúarmánuði þ. á., er sett milli sviga
verðhækkunin, sem orðin var á þeim, þegar þær komu siðast fyrir i
skýrslum, nema hámargsverð sé á þeim, þá er reiknað með því:
Vörutegundir.
Cg
£
d
.a;
o
£
O
ö
d

rö «
&
C4__4 Ö
3
3 .-l
£8 d
au. au. au. au. p. c.
Rúgbrauð (3 kg) ! .... stk. 190 180 100 50 280
Fransbrauð (500 gr.) 73 68 33 23 217
Sigtibrauð (500 gr.) — 54 . 50 21 14 286
Rúgmjö) kg 61 61 40 19 221
Flórmjöl 98 100 50 31 216
Hveiti 94 91 45 28 236
Bankabyggsmjöl — — 60 47 39 (107)
Hrísgrjón 103 100 47 31 232
Sagógrjón (almenn) 194 200 101 40 385
Semoulegrjón — — 120 79 42 (186)
Hafragrjón (valsaðir hafrar)... — 89 85 50 32 178
Kartöflumjöl 196 — 100 36 444
Baunir lieilar 147 145 80 35 320
Baunir hálfar — 165 — 78 33 400
Kartöflur -... — — 49 22 12 (192)
Gulrófur (íslenzkar) — — 30 16 10 (200)
Hvítkál — — 30 16 (100)
Rauðkál — — — 35 22 (59;
purkaðar apríkósur — 328 298 257 186 76
purkuð epli - — 230 220 194 141 63
Ný epli 141 — 93 56 152
Rúsínur - 181 175 149 66 174
Sveskjur — 193 185 149 80 141
Kandís — — — 55 (136)
Melís höggin — 147 146 150 53 177
“ óhögginn :. — — — — 53 (66)
Strausykúr 126 127 120 51 147
Púðursykur — — 78 49 (59)
Kaffi óbrent 210 207 177 165 27
“ brent — 288 285 250 236 22
Kaffibætir — 185 177 132 97 91
Te — 838 820 577 471 78
Súkkulaði (suðu) — 450 405 270 203 122
Kakaó 503 498 444 265 90 ,
Smjör íslenskt — 490 — 349 196 150
Smjörlíki 288 283 179 107 169
Palmin — 300 280 186 125 140
Tólg ' — 297 250 180 90 230
Nýmjólk 1 48 44 35 22 118
Mysuostur kg 199 191 106 50 298
Mjólkurostur 302 260 195 110 175
Egg — — 440 160 (75)
Nautakjöt, steik — 190 200 145 100 90
“ súpukjöt — 163 170 132 85 92
Kindakjöt, nýtt 141 122 132 — 139
‘‘ saltað w .... 120 113 130 67 79
“ reykt — 210 217 198 100 110
Kæfa — 226 280 200 95 138
Kálfskjöt (af ungkálfi) — 110 120 100 50 120
Flesk saltað — 340 393 250 170 100
“ reykt — 350 500 342 213 65
Fiskur nýr — 29 20 32 14 107
Lúða ný — 45 40 56 37 22
Saltfiskur, þorskur .. .... — 85 83 65 40 112
ufsi — 55 55 45 20 175
Trosfiskur — 26 28 24 13 100
Matarsalt (smjörsalt) .... ^ — 55 52 26 16 244
Sóda 46 39 34 12 283
Brún sápa (krystalsápa) — 150 136 69 43 249
Græn sápa 136 132 61 38 258
Stangasápa (almenn) — 113 84 67 46 146
Steinolía.. 1 46 44 30 18 156
skpd. 4900 4900 1250 460
Steinkol (ofnkol) 100 kg. 3062 \ 3062 781 288 965
Brauð (3 teg.) ................
Kornvörur (11 teg.) ...........
Garðávextir og kál (4 teg.) .....
Avextir (5 teg.) ............._
Sylcur (5 teg.)................
Kaffi (3 teg.) ................
Te, súkkulaði og kakaó (3 teg.).
Smjör og feiti (4 teg.) .......
Mjólk, ostur og egg (4 teg.).....
p. c.
261
266
138
121
117
47
97
172
166
p. c.
119
84
33
29
0
27
40
57
30
Kjöt (6 teg.) 11
Flesk og hangikjöt (3 teg.) . ----- 92 14
Fiskur (5 teg.) 103 7
Matarsalt (1 teg ) 244 112
Sóda og sápa (4 teg.) ...- 234 78
Steinolía (1 teg.) 53
Steinkol (1 teg.) ........ 965 292
1 Hámarksverð 35 aurar. 2) líámarksverð 280 aurar
verðhækkun.
sama verði eins og fyrii ári síðan.
Reyndar hækkaði landsstjórnin verð-
ið á sykurbirgðum sínum 5 nóv. um
25 aura kílóið af höggnum sykri og 35
aura ldlóið af strausykri, en 16 s.m.
var verðið aftur lækkað niður í þnð
sama sem áður var.
Á feit.meti hefir verðhækkunin sið-
astliðinn ársfjórðung ovðið tiltölulega
mest (17 pró cent). í byrjun árs-
fjórðungsins var hám:i:k-• .-rðið á ís-
lenzku smjöri numið úr gi'di. Verð
á nýmjólk var hækkað um miðjan okt-
óber úr 44 aurum upp í 48 aura.
Kjöt og flesk hefir lækkað í verði síð-
astliðinn ársfjórðung. Nýti og salt-
að kindakjöt hefir þó hækkar, en á
kæfu og hangikjöt var sett hámarks-
verð í mörgum flokkum í byrjun növ-
embermánaðar.
Hámarksverð á fiski var hækkað í
oktöbermónuði og hefir það síðan
verið' á smáfiski og ýsn óslægðu 28
au. kg., slægðu með haus 30 au., af-
hausuðú, 32 au., þorski* óslægðum 30
au., slægðum með haus 32 au., af-
hausuðum 34 au., smálúðu (undir 15
kg) 40 au., stórlúðu 50 au.
Kol hafa, ekki hækkað í vevði síð-
v,stliðinn ársfjórðung, enda var verð-
hækkunin á þeim þá orðin margfalt
meiri heldur en á öðrum vörum. En
á þessum áisfjórðungi úth'utaði baj-
arstjórnin kolum þeim, sem hún hafði
fengið frá landstjórninui með niður-
settu verði, eins og a.ðrar sveitar-
stjórnir samkvæmt ályktun síðasta
alþingis. ' Verðið á kolum þessum
ákvað hæjarstjórnin misjal’nlega hátt
eftir útsvarshæð manns, 75 kr., 125
kr., 160 kr. og 200 kr. tormið, en tak-
markið var, hve mikið hver greti feng-
ið með þessum kjörum, þannig að yfir-
leltt var ekki látið nema 880 kg. fyrir
hvern fullorðinn he niilisniann og
100 kg. fyrir hvert bam innan 7 ára,
þó ekki yfir 1 tonn ails.
Ef verðið á öllum þeim vörum, ser.i
yfirlitið tilgrelnir, er talið 100 í júli-
mánuði 1914, eða rét; áður en stríðið
byrjað, þá hefir það verið að meðal-
tali 183 í janúar 1917; 264 í október
1917 og 274 í janúar þ. á. Hefir þá
verðhækkunin numið að meðaltali á
þessum vörum 174 pro cent siðan
striðið byrjaði, 50 pró cent síðan i
fyrra vetur og 4 pró cent á síðasta
arsfjórðungi. Hér við ei’ þó aðgæt-
andi, að upp á siðkastið eru ýmsar' af
þeim vörum, sem hér eru taldar. orðn-
ar ófáanlegar (í janúav þ. á. voru það
10 vörutegundir af 63) og eru þær
taldar með sama verði eins og þær
fengust síðast. pær fylgjast því
ekki lengur með verðbækkuninni og
draga meðaltalið niður á við En ef
slept er þessum 10 vörutegundmn,
sem ekki fengust samkværnt skýrsl-
unum í byrjum janúar mánaðar, og að-
eins lítið á þær 53, sem eftir eru þá
hafa þær að meðaltali hrekkað í verði
um 183 pró cent síðan stríði byíjaði,
um 55 pró cent síðan i fyrra vetur og
um 5 pró cent síðastliðinn ársfjórð-
ung.
Business and Professional Cards
Alllr sem í þessum dálkum auglýsa eru velþektir og áreiðanlegir menn—peir bestu sem völ er á hver »
sinni grein.

LÆKNAR.
í eftirfarandi yfirliti hefur öllum þeim vörum, sem skýrslan greinir,
verið skift í flokka og sýnt hve mikii verðhwkkunin hefir, verið í
hverjum flokki að meðaltali alls sigan ófriðurinn byrjaði, ennfrenmr
síðan í fyrravetur og loks á síðastliðnum ársfjórðungi. pær vörnr, sem
ekki koma fyrir í skYrslunum í jasiúar þ. a. eru taldar með sama verði
eins og þegar þær fengust síðast, nema hámarksverð sé á þeim, þá er
reiknað með því.
Verðhækkun í janúar 1918
síðan í síðan í síðan í
júlí 1914 jan. 1917 okt. 1917
p. c.
9
5
xll
12
0
3
5
17
7
x 4
xl6
7
6
14
5
0
3) x þýðir
Brauðverðið var enn hækkað á síð-
astliðnum ársfjórðungi um 9 pió cent.
Um miðjan desembermánuö nam
stjórnarráðið aftur úr gildi þau liöft,
sem lögð höfðu verið á bakaraiðn
bæjarins (kökubannið), en bi'íiuð-
verðið lækkaði samt ekki við það.
Kornvörur þær, sem hór eru taldar,
hafa að meðaltali hækkað um 5 pró
cent siðasta ársfjórðunginn.
Lækkunin á garðávöxtum stafar af
því að hámarksverð var sett á kart-
Dagtals St.J. 474. Næturt. St. J. 866
Kalli sint á nót.t og degi.
DR. B. GERZABEK,
M.R.C.S. frá Englandi, L.R.C.P. fré
London, M.R.C.P. og M.R.C.S. frá
Manitoba. Fyrverandi aðstoðarlæknir
við hospítal í Vínarborg, Prag, og
Berlin og fleiri hospítöl.
Skrifstofutími í eigin hospítali, 415
—417 Pritchard Ave., Winnipeg, Man.
Skrifstofutími frá 9—12 f.h.; 3—4
og 7—9 e.h.
Dr. B. Gerzabeks eigið hospíta!
415—411 Pritchard Ave.
Stundun og lækning valdra sjúk-
linga, sem þjást af brjóstveiki, hjart-
veiki, magasjúkdómum, innýflaveiki,
kvensjúkdómum, karlmannasjúkdóm-
um, taugaveiklun.
Keep in Perfect
Health
Phone G. 86S
Turner’s Turklsh
Baths.
Turkish Baths
with sleeping ac-
commodation.
Plain Baths.
Massage aml.
Chiropody.
Oor. King and Bannatyne
Travellers Building Winnipeg
LÖGFRÆDINGAR.
ADAMSON & LINDSAT
Lögíræöingar.
806 McArthur Building
Winnipeg.
Talsími M. 3142
G. A. AXFORD
Lögfræðingur
503 Paris Bldg. Winnipeg
DR. M. B. HALLDORS80N
401 BOYD BUILDING
Talsími M. 3088 Cor. Portage &Edm
Stundar sérstaklega berklaveiki og
aðia lungnasjúkdóma. Er að finna
á Hkrifstofu sinni kl. II til 12 f.m,
og ki. 2 til 4 e.m.—Heimili að 46
Alloway Ave. Talsími Sh. 3158.
DR. J. STEFÁNSSON
401 BOYD BUILDING
Horni Portage Ave og Edmonton St
Stundar eingöngu augua, eyrna, nef
og' kverka-sjúkdóma. Ér að hitta
frá kl. 10 til 12 f.h. og kl. 2 til 5 e.h.
Talsími Main 3088
Heimili 105 Olivia St. Tals. G. 2315

Sími, Main 649.
H. W. HOGUE
SérfræSingur í öllu sem
röddinni tilheyrir bæði í ræðu
og söng. Alt læknað sem að
röddinni gengur. Stam, mál-
helti, raddleysi læknað með
öllu.
Ófullkomleikar raddarinnar
til ræðuhalda lagfærðir.
H. W. HOGUE.
A. 0. U. W. Hall, 328 Smith St.
Winnipeg.
'N
J. K. SIGURDSON, L.L.B.
Lögfræðingur.
' 708 Sterling Bank Bldg.
Sor. Portage and Smith, Winnipeg
Talsími M. 526S.
TANNLÆKNIR
Dr. Gordon D. Peters, 5 lofti f
Boyd Byggingunni, á horni Portage
og Edmonton stræti, hér í bænum.
Viðtals tími 9 til 5. Phone M. 1963.
Til viðtals á kveldum aðeins ef fyr-
ir fram ráðstafanir eru gerðar.

öflur I byrjun októbermánaðar. 35 au.
kílóið í smásölu, sem var töluveri
lægra heldur en kartöflur höfðu vei'ið
seldar fyrir áður, en kartöflur hal'a
síðan lengst af verið öfáanlegar og
koma ekki fyrir í skýrslunum í byrj-
un janúarmáriaðar. Kartöflur, sem
landstjórnin hafði pantað frá Dan-
mörku, komu ekki fyr en síðar í janú-
armánuði.
Sykur er eini vörufloickurinn, af
þeim sem hér eru tilfærðir, sem er í
Talsími Main 5302
J. G. SNIDAL, L.D.S.
Tannlæknir
614 Somerset Block, Winnipeg
DR. Ó. STEPHENSEN
Stundar alls konar lækningar.
Talsími G. 798, 615 Bannatyne
avenue.

MYNDASTOFUR.
var
séra
se
rök-
Ritstjórarmr
Á fyrri párti nitjándu aldar
prestur í Vestmannaeyjum,
Pájl skaldi, hann átti dóttur sem Guð-
rún hét, vel hagorða; hún kappræddi
eitt sinn við mann um Víðalins post-
illu og Árna postillu. Um þá . fyr-
nefndu sagði hún þetta:
Mér er að liræsna mjög ótamt
mönnum þó það sárni,
hún ber af flestum bókum samt
sem bezta gull af járni.
En um þá síðari þetta:
Engin geymir orðin klók,
öll eru þau með strýtu,
þetta er ónýt blessuð bók,
berðu hana út á spítu.
pegar ég hefi verið að lesa blöðin
Voröld og Lögberg þá hafa mér oft
dottið í hug þessar vísur. Ritsmiðin
þarna 1. ágúst “Á liundasundi,” held-
ur því fram að ritstjóri Voraldar
bæði illmenni ög auli, en ef
færslan í þessari harðvitugu grein er
nú þannig að höfundurinn geri
sjálfan sig að aula, þá er litlu betur
farið en heima setið.
það er sagt að Dr. Sig. Júl. Jó-
hannessbn fári oft til lierbúðanna i
Winnipeg til þess að tala þar máli
ekkjunnar og lítilmagnans viðvíkjandi
út.boði til stríðsins. pað liefh' Kka
verið sagt meðan hann gengdi lækms
störfum að þá hafi hann gefið mörgum
fátækum hjálp sína og lækningu. Um
engar graf götur þarf að fara til þess
að sjá að mai’gt þarft og nytsamt er
frá honum komið bæði í ræðum og
ritum.
Ég veit ekki betur en ég fari hér
með rétt mál og ekki kæmi mér á ó-
vart að ritstjóri Löghergs reki ein-
hverntíma nefið í það að ritstjóri Vor-
aldar er ekki alveg það lítilmenni
sem bonum er lýst I Lofebergi.
Goodtemplara stúkurnar cg kirkju-
þing náðu ekki samkomulagi með
kenslu í íslensku á þessum neyðar tlm
um er sagt. Eru þeir sem mæla í
móti I pinhverju millibils ástandi svo
að árar verði að leggjast í bát? eða
vilja þeir hafa það eins og þegar Vil-
hjálum hjó fæturrtar undan Hrólfi.
Altaf er hægt að fá einhvern Möndul
til þess að græða þá við aftur. pvi
ekki það!
Sveinn Á. Skaftfell.
Talsími -Garry 3286
RELIANCE ART STUDIO
616 Main Street
Vandvirkir Myndasmiðir.
Skrautleg mynd gefin ókeypia
hverjum eim er kemur með
þessa auglýsingu.
KomiS og finnið
oss sem fyrst.
Winnipeg, Manitoba
BLÓMSTURSALAR

W. D. HARÐING
BLÓMSALA
Giftinga-blómvendir of sorgar-
sveigir sérstaklega.
374/2 Portage Ave. Símar: M. 4737
Heimili G. 1054
Simi: M. 4963 Heimili S. 3328
A. C. JOHNSON
Legir hús, selur fasteignir,
útvegar eldsábyrgðir.
528 Union Bank Bldg.
. Til að fá góðar myndir,
3
■4
* komið til okkar.
c3
nBURNSPHOTOSTUDIO
fí
0)
576 Main Street
2:
e
Ot
Talsími Main 3775
Dag og nótt og sunnudaga.
THE “KING” FLORIST
Gullfiskar, Fuglar
Notið hraðskeyta samband við
oss; blóm send hvert sem er.
Vandaðasta blómgerð er
sérfræði vor.
270 Hargrave St., Winnipeg.
J. I SWANSON & CO.
Verzla með fasteignir. Sjá
um leigu á húsum. Annast
lán og eldsúbyrgðir 0. fl.
504 The Kensington, Cor.
Portage & Smith
Phone Main 2597
CHICAGO ART CO.
543 Main Street, Cor. James St
Myndir teknar af vönduðustu
tegund.
Films og Plates framkallaðar
og myndir prentaðar.
Eigandi: FINNUR JONSSON
SÉRFRÆDINGUR
VID
PHONOGRAPHS, ALLAR
VÉLAR
MAL-
Eg geri ekkert annað en að gera
við hverslags málvélar seín er.
Brotnar fjaðrir, málberann og plöt-
urnar, eg geri við það alt.
Eg sendi aðeins færa menn þeg-
ar viðgerðirnar eru gerðar heima í
húsinu.
Alt verk ábyrgst.
W. E. GORDON
Elevator to 4th Floor, 168 Market E
4 dyr frá Pantages. Phone M. 93
New Tires and Tubes
CENTRAL VULCANIZING
H. A. Fraser, Prop.
Expert Tire Repairing
Fljót afgreiðsla óbyrgst.
543 Portage Avenue Winnipeg
G. J. GOODMUNDSON
Selur fasteignir.
Leigir hús og lönd.
Otvegar peninga lán.
Veitir áreiðanlegar eldsábyrgðir
billega.
Garry 2205. 696 Simcoe Str.
Phone Sh. 2151 Heimili S. 2765
AUTO SUPPLY & ELECTRIC
CO., Ltd.
Starting & Lighting Batteries
Charged, Stored and Repaireii
Speedometers of all makes
Tested and Repaired.
Tire Vuncalizing.
W. N. MacNeiI, Ráðsmaður
469 Portage Ave., Winnipeg
A. S. BARDAL
843 Sherbrooke Street
Selur líkkistur og annast um
útfarir. Allur útbunaður hinn
bezti. Ennfremur selur hann
allskonar minnisvarða og leg-
steina. »
Heimilis Tals - Garry 2151
Skrifstofu Tals. G. 300, 37’5
ELGIN MOTOR SALES CO.,
Ltd. f
Elgin and Brisco Cars
Komið og talið við oss eða
skrifið oss og biðjið um verð-
skrár með myndum.
Talsimi Main 1520
117 Portage Ave., Winnipeg.
Lloyd’s Auío Express
(áður Central Auto Express)
Fluttir böglar og flutningur.
Srstakt verð fyrir heilds'ölu
flutning.
Talsimi Garry 3676
H. Lloyd, eigandi
Skrifstofa: 44 Adeíaide, Str.
Winnipeg
Einkaleyfi, Vörumerki
Útgáfuréttindi
FETHERSTONHAUGH & Co
36-37 Canada Life Bldg.
Phone M. 4439 Winnipeg
Vér getum hildaust mælt með Feth-
erstónhaug & Co. pekkjum ísleend-
inga sem hafa treeyst þeim fyrir hug-
myndum sínum og hafa þeir 1 alla
staði reynst þeim vel og áreiðanlegir.
LANDAR GÓDIR
Skiftið við fyrtu * íslolnsku
rakarabúðina sem stjórnað er
samkvæmt fullkomnurn heil-
brigðisreglum. Hún er rilveg
pýbyrjuð í Iroquois hótelinu,
beint á móti bæjarráðsstof-
unni. Talsími M. 1044.
Ingimar Einarson.
Sími G. 1626 Heimili S. 4211
McLEAN & CO.
Electrical and Mechenical
Engineers
We repair: Elevators, Motors,
Engines, Pumps and al*l other
kinds of Machinery
and all kinds of Machine Work
Acytelene Welding
54 Princess Street, Wimvipieg
IDEAL PLUMBING CO.
Cor. Notre Dame & Marvlami
Plumbing, Gasfitting, Steam
and Hot Water Hcating
Viðgerðir fljótlega af hendi
leystar; sanngjarnt verð.
G. K. Stephenson, Garry 3493
J. G. Hinriksson, í hernum.