Akureyrarpósturinn - 05.08.1886, Side 4

28
kom heim paðan var honurn mjög fagnað
meðan gluggarnir voru biotnir inn hjá
Gladstone. svo umbreytileg getur hamingj-
an og pjóðhyllin verið. þó varð pess eigi
lengi að bíða að hann tæki aptur við stjórn-
inni með nýjum kröptum. En formaður
hans hafði blandað Englandsstjórn inn í svo
mörg mál, að pað var honum um megn að
koma pvi til vegar er hann vildi. Hann
vildi pegar að eitthvað væri gert til að Ir-
ar íengju sjálfir að stjórna síuum sjerstöku
málum, en upphlaupin og manndrápin par
hindruðu hann að koma pví fram. A með
an tók hann fyrir að rýmka kosningarrjett-
inn, og fjekk pað mál Iramgang.
Svo kom árið í fyrra. Eins og margir
inuna varð meiri hluta atkvæða eíttsinn á
móti honum. J>að var ekkert stórmál sem
um var að gera, en hann sagði pegar við
parlamenntið: J>eir sem hafa greitt at-
kvæði á móti mjer skulu vita að peir hafa
ábyrgð á að mynda nýtt ráðaneyti. ]pað er
nokkuð í pessari aðferð, sem svo ágætlega
skýrir hvernig pingræði er varið, pað sýnir
að pað eru ekki einasta ráðherrarnir sem
bera ábyrgð, heldur ber pingið einnig á-
byrgð og parf að vita, að svo er, svo enginn
pingmaður reisi sig móti ráðanytinu, nema
pví að eins að hann treysti sínum flokki til
að mynda n>tt ráðaueyti og bera afieiðing-
arnar af pvi. þegar svo var komið var seut
eptir formadanda mótstöðufiokksins.Salisbury,
hann vildi nauðugur mynda ráðuneyti, en
hann mátti til. Seinna fóru fram kosnigar
eptir hinum nýju kosningarlögum Gladstone,
og pá kom pað frara að Salisoury og hans
fjelagar voru í minni hluta. |>á var sent
i-ptir Gladstone og hann tók aptur við em-
bætti pví, sem bann með heiðn bafði skilið
við. Mun honum hala líkað vel, að mót-
stöðumenn hans fengu að reyna sig, og
sýna hverju peir gætu áorkað.
Gladstone er nú háaldraður maður,
hann á erfitt með að ganga upprjettur til
sætis, en pegar hann stendur upp til aðtala
Jjómar andlit hans, og röddin kvað vera
einstaklega hljómfögur. í sumar hefir hann
tekið fyrir að reyna til að leysa erfiðasta
hnútinn í stjórnmálum Englendinga, írska
rnálið, og pað svo rækilega, að enginn fram-
ar purfi að segja: Hugsið um yðar eigið
stjórnarólag. Svo er að sjá sem Gladstone
og f'orvígismaður íra, Parnel!, sjeu alveg á
sarna máli um pað tvennt: að írar eigi einir
að stjórna sínum sjerstöku málum, og að
peir fái íullan eignarrjett á jarðeign lands-
ins, pað parf mikið fje til að kaupaútjarð-
irnar af enskum auðmönnum, en pví mundi
vera vel varið. Auðnist honum að fá pessu
framgengt, sem nokkur von er til að verði,
má segja að pað sje eitt af peim mestu af-
reksverkum, sem nokkur stjórnarvaldsmaður
hefir unhið. Gladstone spyr ekki um hvað
pessi eða hinn af flokksmönnum hans segir
um málið. Hann hlýtur að vera sannfarður
um, að með pessu fyrirkomulagi sje framtíð
ríkisins bezt borgið. þetta er f'ögur mót-
setning við aðferð Bismarks við Pólverja.
Svo er að sjá sem tveir vegir standi opnir
fyrir pjóðírnar að velja í millum, Bismarks
veg og Gladstones veg, og að einhverjuleyti
mun um pá vegi vera að velja í tíestum ríkj-
um. þessir tveir heimsfrægu öldungar eru
sem tveir leiðsögumenn. Annar visar áríkið,
sem með öflugri hönd á að reira allt sama-
an og stjórna afii fólksins, hinn vísar á hið
sanna lýðfrelsi, í hvers skjóli allir góðir
kraptar gi-ta notið sin, og unnið pað sem
peir hafa megn til..
J>að er eitt sem bindur æfimorgun
Gladstone við hans æfikvöld. Hann var
ungur trúmaður og guðrækinn og hann er
það gamall. Hann hefir íallið frá hugmynd-
um sínum nm ríkiskirkju en alls ekki um
kristindóminn. Hánn sagði eitt sinn, að
jafnvel pó einhver maöur væri eins vitur og
Newtou — náttúrufræðingurinn mikli — en
hefði ekki kristna trú, muudi hanu pó vera
fátækur og volaður. það er sami Glad-
stone, sem heima á búgarði sinum sækir
ávallt kirkju, og ]es opt sjálfur upp dagsins
guðspjall. Má vel vera að æskuf'jör paff
sem fær hann til að takast. á hendur svo
stórt og vanda samt ætlunarverk eigi að
einhverju leiti rót sína i hinu sterka trú-
arlifi hans. Jeg heti pá- skoðun að pað
sje mikið traust og heppni fyrir frelsismenn
hinna smáu landa, að í hinu volduga breska
riki skuli jafnmikill frelsismaður standa fyrir
stjórn og jeg hugsa að allir sem unna
lýðfrelsinu. muni rinua til pess með hlut-
tekning, þegar öldungurinn fyrir alvöru
berst hina síðustu baj'áttu fyrir sjálfstæði
hinna írsku pjóðar, og frelsi hinna írsku
bænda.
Útgefandi og prentari: Björn Jónsson.