Alþýðublaðið - 04.10.1964, Qupperneq 4

SAMÞYKKT AÐALFUNDAR
SKÓLASTJÓRAFÉLAGSINS
•SAMÞYKKTIR aðalfundar
Skól'astjórafélags íslands, sem
íialdinn var í Mýrarhúsaskóla á
Seltjarnarnesi, laugarda.ginji 19.
sept. 1964.
. Aðalfundur Skólastjórafélags ís
Ijnds var haldinn í Mýrahúsaskóla
Seltjarnarnesi laugardaginn 19.
s.ept. s.l. Fundurinn var fjölsótt-
ur og mikil áhugi ríkjandi. Rædd
v;oru félags- og skólamál. Eftir
fjprandi samþykktir voru gerðar:
tj,- Fundurinn vekur athygli á hin
^ um mikla kénnaraskorti í land
inu og bendir á, að mikið vanti
enn á, að íslenzkir kennarar
séu launaðir til jafns við starfs
‘' bræður þeirra á Norðurlönd-
um. Fundurinn leggur áherzlu
' á, að aldrei hafi verið meiri
■' nauðsyn en nú, að kennarastétt
r‘ rn geti óskipt helgað sig
kennslu- og uppeldismálum,
allt árið um kring, aukið þekk
ingu sína og notið sumarleyfa,
í stað þess að eyða þeim í
brauðstrit. Fundurinn bendir
á þá miklu hættu, sem af því
getur stafað fyrir þjóðfélagið,
' ef deyfð og stöðnun á að vera
ríkjandi í íslenzkum skóla- og
. fræðslumálum meðan aðrar
þjóðir eru sem óðast að efla
tfTi og styrkja fræðslumál sín.

Bæta þarf aðbúð kennara
r skólum og stórhækka laun
4, þeirra, til þess að þeir geti
.. heilshugar tekið þátt í þróun
j...• Og uppbyggingu, kennslu-skóla
£ og uppeldismálum, sem nauð-
(j - synleg er á hverjum tíma.
Fundurinn skorar á mennta-
, r,- málaráðherra og fræðslumála-
t. iStjórn, að stórauka fjárframlög
>f tiL.námsskeiðshalda fyrir kenn
f ara og skólastjóra. Fundurinn
1. Ueggur áherzlu á, að nauðsyn
‘G legt sé að halda námskeið á
fci hverju ári, yfir sumartímann,
r fyrir almenna kennara, sér-
“ kehnara og skólastjóra og bend
> ir á, að taka beri héraðsskóiana
i* ’til afnota í þessu skyni. Fund
+' rtfinn hvetur fræðsl.umálastj órn
1 til Þess að skipa nú þegar nefnd
tj/' til Þess að skipuleggja og ann-
ast slík námskeið, og væntir
% þess, að fyrstu námskeiðin
* • veF’ði haldin Þegar á næsta
j sumri.
Fundurinn telur, að nauðsyn-
(r-, legt sé og tímabært, að Kenn-
, ar,askólinn sérmennti sérstak-
^ vlega kennara fyrir yngri bekkja
4 * i deildir barnaskólanna, þ. e. 7
V ■ 8 :°S 9 ára, og verði þá höfuð
f.'j áherzla lögð á sérmenntun lestr
>,-!,arkennara.
: Þá ályjctar fundurinn, að
«i : stefna beri að því, hið allra
t< - fyrsta, að kennarar eldri
t?,-. bekkjadeilda þ. e. 10, 11 og 12
ára.: kenni aðeins ei-nni bekkjá
<7-deild dag þvern, og verði
c' tíéimanám þá að mestu fellt
niður og að sem svarar einni
stund af starfsdegi kennarans
V vei'ði varið til féjagsstarfa með
nemendum.
4. Fundurinn beinir þeim tilmæl
um til menntamálaráðherra, að
hann hlutist til um, að varið
verði a.m.k. 100 þús. krónum
til þess að styrkja utanfarir 10
skólastjóra árlega, svo að þeir
geti kynnt sér nýjungar í
kennslu- og skólamálum, sótt
námskeið og ráðstefnur skóla
manna.
5. Fundurinn telur, að núgildandi
lög um skólabókasöfn séu alls
ófullnægjandi, einkum fyrir
smærri skóla landsins. Vænt-
ir fundurinn þess, að mennta
málaráðherra beiti sér fyrir
því, að hækkuð verði framlög
ríkis,' bæja og lireppsfélaga til
skólabókasafna og telur, að
stofnframlag til skólabókasafns
megi eigi vera minna en 20
þús. krónur og síðan 50 kr. til
viðhalds þeirra á nemenda frá
ríki og bæjar- og sveitarfélög
um.
6. Fundurinn hefur áhyggjur af
því, hve fátt er gefið út af ís-
lénzkum barnabókum og bein-
ir þeim tilmælum til mennta
málaráðherra, að hann hlut-
ist til um, að ríflegum fjárfram
lögum verði varið til þess að
verðlauna handrit af íslenzk-
um barnabókum fyrir öll ald-
ursskeið í þeim tilgangi að
örva útgáfu íslenzkra barna-
bókamennta. Ennfremur skor-
ar fundurinn á bókafélög og
bókaútgéfendur að taka þetta
mál sérstaklega til athugunar
7. Fundurinn skoraði á dagskrár
stjórn Ríkisútvarpsins, að taka
upp sérstakan skólamálaþátt í
dagskrá útvarpsins, og hlutast
til um að erindi Þorsteins Sig-
urðssonar kennara um Iestrar-
kennslu og Ólafs Hauks Árna-
sonar skólastjóra Aga er þörf
verði endurflutt i útvarpinu.
8. Fundurinn skorar á biskup
landsins og prestastefnu, að
vinna að því, að telcnar verði
upp haustfermingar eingöngu
a.m.k. í Reykjavík og kaupstöð
um, og verði þá öllum ferming
arundirbúningi lokið áður en
skólar hefjast á haustin.
Ennfremur telur fundurinn,
að því aðeins verði tilgangi
með fermingarundirbúningi
náð, að eigi séu fleiri börn
tekin til spurninga í senn en
sem svarar einni bekkjadeild
þ. e. 20—25 börn.
9. Fundurinn skorar á fræðslu-
málastjórn að vinna að því, að
sett verði ákvæði í lög um há
marksstærð skólabygginga. Tel
ur fundurinn, að hámla beri á
móti því, að upp rísi á íslandi
skólabákn, sém meir líkjast
verksmiðjum en uppeldisstofn
unum. Telur fundurinn, að
ekki eigi að leyfa byggingu
• stærri skóla en fyrir 500 nem
endur.
10. Fundurinn samþykkti að beina
þeim tilmælum til fræðslu-
Framliald á síðu 10
OI«imiMI>MUIIIIIIII>llllllllllllill<>ll»l'III<lllllillllllllllHlllllllllÍllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll>lllllllllllllllll'llllllllllllllllllllllllllllllll<l 1-11111*111111111111111111111111111111111^
ISVARTUR SAUÐUR TEKINNI
NÁÐ IJÚGÖSLAVÍU !
JÚGÓSLAVINN
meðlimur andspyrnuhreyfingar
innar og sagnaritarinn dr. Vlad
imir Dedijer, sá fyrsti, sem
skrifaði ævisögu Títós hefur nú
fengið opinbert starf í Júgó-
slavíu, — en hann féll í ónáð
1954 hjá kommúnistaflokknum.
Dr. Dedijer hefur haldið fyr-
irlestra við Harvard-háskólann
í Bandaríkjunum sem gestur,
en nú hefur hann verið útnefnd
uf sem vísindalegur ráðgjafi
við sagnfræðistofnunina í Bel-
grad. Hann er fimmtugur að
aldri.
Góðar heimildir herma, að
hann sé nú í leyfi í borginni
Ljubljana, — en að hans sé
brátt von lieim til Belgrad,
þar sem íbúð hans á Pop-Lunk
ina-götu 12 stendur og bíður
hans.
Fréttin um hina nýju stöðu
hans birtist eindálka í
hneykslisblaðinu Politika Eks-
pres. Lesa mátti milli línanna,
að Dedijer professor, sem alltaf
hefur talið sig tryggan marxista
hafi nú hlotið nokkra uppreisn
í flokknum, sem útskúfaði hon-
um árið 1955.
Fréttin virðist ennfremur
boða nýja von fyrir náinn vin
dr. Dedijer, MilOvan Djilas,
sem einnig er í ónáð, — og
afplánar nú þriðja árið af þeim
níu, sem hann fékk fyrir að
gefa út samtöl við Stalín.
Það var einmitt gagnrýnin
á Djilas, sem er fyrrverandi
nefndarmeðlimur stjórnarnefnd
ar kommúnistaflokksins og vara
forseti júgóslavneska kommún-
istaflokksins, sem kom dr. Ded-
ijer í andstöðu við flokkinn
fyrir 10 árum.
GAGNRÝNIN
Þótt hann hefði ekkj sömu
skoðanir og Djilas á nauð
syn lýðræðisskipulagsins og
kerfi margra flokka, þá gat
hann fylgt honum að málum
í því að krefjast meiri túlk-
unarfrelsis
Andspyrnuhreyfingarhetjan
dr Dedijer snerist til varnar
fyrir Djilas á fundi miðnefndar
flokksins í janúar 1954, þegar
liinn skapmikli Djilas var út-
skúfaður. Og upp frá þessari
stundu var líka úti um hylli
dr. Dedijers í flokknum.
I desember árið 1954 veittu
þeir erlendum blaðamönnum
viðtal og gagnrýndu þá starf-
semi júgóslavneska kommún-
istaflokksins. Varaforsetinn,
Edvard Kardelj, fordæmdi þá
og kallaði þá „skítuga fjár-
kúgara“. ,
Skömmu síðar missti dr. Ded
ijer þinghelgj sína og stöðu
sína í miðnefnd flokksins og
30. desember var hann og Djil-
as álcærðir fyrir að hafa í
frammi „fjandsamlegan áróð-
ur“.
25. janúar árið 1955 hlaut
Djilas skilyrðisbundinn dóm
eins og hálfs árs fangelsisdóm
og dr. Dedijer sömu leiðis skil-
yrðisbundinn hálfs árs dóm.
Ferill hans í flokknum var
Framhald á 10 síðu

DR. VLADIMIR DEDIJER
IIII -1IIIIIIMIIIIIIIIMIIIIII|IIIMIIMMIIIII|||||||||||IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMinilllllllllllllllllllll
lllll........ llllllllllllllllllllllllim>*-<

Hilmcrr Jónsson: „Rismál
Þjöðfélagsleg samvizka
Hilmar Jónsson bókavörður í
Keflvík hefur í allmörg ár ritað
greinar í blöð og tímarit. Hafa
þær allar fjallað um stjórnmál
og bókmenntir óg hafa vakið at-
hygli fyrír bersögli og dirfsku,
enda 'Hefur höfúndurinn ekki tal-
að tæpitungu.
Nú hefur Hilmar gefið út safn
ritgerða sinna í bók, sem hann
nefhir Rismál.
Ér bókinni skipt í tvo kafla Hinn
fyrri ber nafnið, Stjórnmál, "hinn
síðári, Bókmenntir.
Hilmar fer aldrei dult með skoð-
anir sínar og er það virðingarvert
þegar ungir menn afla ser þekking
ar af sjálfsdáðum á viðfangsefnum
líðandi stundar og ganga fram
fyrir skjöldu í hita baráttunnar.
Það er að hafa þjóðfélagslega
samvizku. Mér hefur þótt skorta
slíka unga menn, en þeir voru
miklu algengari fyrrum. Nú virð-
ist, sem því aðeins sé hægt að
vænta einhvers frá ungu fólki
að það njóti skjóls hópsins, en
það verður sannarlega ekki sagt
um Hilmar Jónsson, sem hefur
alltaf farið sínar eigin götur. Hann
hefur líka reynzt sannspár um
fjöldamargt í stjórnmálum, bók-
menntum og Iistum, en allt þetta
tvinnast saman í baráttu dagsins
og þó sérstaklega eftir áð komm-
únistar hófust handa með að
þvinga bókmenntir til fylgis við
sig til þess að nota þær í póltískri
baráttu.
Allar eru þessar greinar vel
skrifaðar. Það verður ekki farið
í neinar grafgötur með það, að
þessi ungi maður á heita sann-
færingu og að hann gengur fram
fyrir skjöldu hugrakkur og há>
leitur. Hins vegar þurfa menn ekki
að vera sammála honum í ölliun
greinum til þess að viðurkenna
þetta.
Mikill fjöldi þekktra manna
koma við sögu í þessu ritgerðar-
safni og er ýmist deilt á skoðanir
þeirra ög störf eða veitt viður-
kenning fyrir það sem þeir hafa
vel gert að dómi höfundar.
Rismál er 88 blaðsíður að stærð
Ragnar Lárusson hefur. teiknað
forsíðuna eftir einu af listaverk-
um Einars Jónssonar.
VSV.
4 4. okt. 1964 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ